Kabul 2021 – Sài Gòn 1975: Lịch sử lặp lại

[vuitoichat]

Theo như câu chuyện này không khác khi Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu rời khỏi Sài Gòn ngày 25 Tháng Tư, 1975. Lịch sử đang xảy ra tại Kabul hầu như không khác gì tại Sài Gòn 46 năm trước. Những sự thật giống nhau một cách ngẫu nhiên giữa hai quốc gia: Việt Nam Cộng Hòa và Afghanistan, khi vào ngày 15 Tháng Tám, 2021, Tổng Thống Ashraf Ghani của Afghanistan chạy trốn khỏi Kabul dưới áp lực của Taliban đang bao vây mọi ngõ vào thành phố thủ đô.

Một chiến binh Taliban canh gác bên ngoài tòa Đại Sứ Mỹ ở Kabul sau khi chính quyền Afghanistan sụp đổ. (Hình: AP Photo)

-Chính phủ Mỹ quyết định can thiệp trực tiếp vào Việt Nam và Afghanistan với mục đích rõ ràng: Ngăn chặn hiệu ứng domino của khối Cộng Sản tại Việt Nam, và chế độ Hồi Giáo quá khích, nuôi dưỡng khủng bố Taliban. Nhưng chính phủ Mỹ lại không có chiến lược rõ ràng hiệu quả sau đó, điều này dẫn đến sự tháo chạy của quân đội Mỹ sau này.

-Hàng ngàn tỷ đô la dùng để xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, trang bị và huấn luyện quân đội địa phương với trang thiết bị hiện đại cuối cùng cũng bỏ phí.

-Hệ thống quân đội được huấn luyện theo tiêu chuẩn Mỹ với máy bay, xe tăng, đại bác, vũ khí hiện đại…. lại không chống cự nổi đối phương được trang bị yếu kém hơn nhìều, đặc biệt Taliban không có sự hỗ trợ chính thức của một cường quốc nào cả.

-Tình báo các nước gồm cả CIA tiên đoán chính quyền Sài Gòn có thể cầm cự ít nhất vài năm, thậm chí có thể tồn tại được, và chính quyền Kabul sẽ tồn tại ít nhất một năm, nhưng thực tế Sài Gòn chỉ cầm cự được hai năm, còn Afghanistan chỉ chưa quá một tháng.

-Sự sụp đổ có tính dây chuyền và không thể cuỡng lại với một quân đội đã mất hết tinh thần.

Nhưng chúng ta vẫn thấy những điểm mạnh của chính phủ VNCH trong cuộc chiến đơn độc chống lại đối thủ hung hăng bạo lực trong cùng thời điểm.

-VNCH hầu như chiến đấu đơn độc, không được sự hỗ trợ của bất cứ nước nào ngoài viện trợ nhỏ giọt của chính phủ Mỹ. Trong khi đó, đối thủ của VNCH là một quân đội chính quy Bắc Việt đông đảo với sự hỗ trợ hết mình của hai cường quốc Cộng Sản là Liên Xô và Trung Quốc. Trong khi đó Taliban chỉ là một tổ chức du kích không được một cường quốc nào hỗ trợ hay công nhận.

-Trước khi sụp đổ, VNCH vẫn có những trận đánh hào hùng với quân số ít hơn nhưng vẫn làm đối phương khiếp sợ như trận Xuân Lộc.

-Vũ khí đạn dược của VNCH chỉ còn đủ trong vài tháng trong khi chính quyền Afghanistan thừa thãi vũ khí.

-Cộng Sản Bắc Việt phải mất hai năm mới thôn tính được VNCH, một phần nhờ chiến thuật sai lầm của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu như bỏ Cao Nguyên, hay chính sách không rõ ràng tại Quân Đoàn I, khiến các sư đoàn thiện chiến nhất của VNCH như Nhảy Dù, Thủy Quân Lục Chiến, Sư Đoàn Bộ Binh Số 1 tan rã khi chưa lâm trận. Điều này giúp làm mất tinh thần của toàn bộ quân đội VNCH.

-Afghanistan luôn tự hào là quốc gia duy nhất thành công trong việc chống lại ba cường quốc thế giới: Anh, Liên Xô, và Mỹ. Tuy nhiên, chính quyền họ không thể chống lại một tổ chức địa phương với trang thiết bị quân sự yếu kém hơn nhiều. Trong khi đó, VNCH thậm chí phải chiến đấu với quân chính quy Bắc Việt với trang thiết bị không hề thua kém, và thậm chí có sự tham gia trực tiếp của Trung Quốc (các đơn vị pháo binh mặt đất hay cố vấn quân sự) và Liên Xô (phi công và cố vấn quân sự).

Biết rằng Kabul chắc chắn sụp đổ, chúng ta vẫn luôn cầu nguyện cho dân chúng Afghanistan sẽ không trải qua chế độ hà khắc như người dân miền Nam sau năm 1975 với tình trạng nhiều người bị tù đày và tài sản bị tịch thu. [đ.d.]

Tiến Sĩ Nguyễn Thanh Liêm
Giáo sư đại học Westfield State University, Massachusetts