Theo như lời của một nhà quan sát từ trong nước nhận định rằng, chính quyền Hà Nội chỉ c̣n cách ‘để mọi việc tự lắng xuống’ c̣n ông Lâm ‘chỉ bị ảnh hưởng về uy tín’ chứ ‘sẽ không bị suy suyển ǵ’ từ vụ tai tiếng Bộ trưởng Công an Tô Lâm ăn thịt ḅ dát vàng ở Anh ‘đẩy chính quyền vào thế bị động, lúng túng’.

H́nh ảnh ông Tô Lâm ăn thịt ḅ dát vàng đă lan truyền rất nhanh trên mạng xă hội
Trước đó, h́nh ảnh video ṛ rỉ trên mạng xă hội cho thấy ông Tô Lâm há miệng được ‘Thánh rắc muối’ Salt Bae đút cho miếng thịt ḅ dát vàng đă gây băo trên mạng xă hội. Ông Lâm bị lên án là xa xỉ, phung phí, đạo đức giả v́ trước đó ông vừa đi viếng mộ nhà lănh đạo cách mạng vô sản Karl Marx ở London.
H́nh ảnh được cho là được ghi lại trong chuyến công cán mà ông Lâm tháp tùng Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Anh dự hội nghị thượng đỉnh khí hậu COP26 hồi cuối tháng 10. Tuy nhiên, đến giờ vẫn chưa rơ bối cảnh của sự việc v́ cả bản thân ông Lâm và chính quyền vẫn chưa lên tiếng mặc dù đă gần hai tuần lễ trôi qua từ lúc sự việc vỡ lở.
Điều này khác với khi Đại tá Đinh Văn Nơi, giám đốc công an tỉnh An Giang, hồi đầu tháng 10 bị tung lên mạng đoạn ghi âm ông trao đổi về việc An Giang không tiếp đón dân về quê tránh dịch. Chính quyền đă nhanh chóng cho rằng đây là ‘sản phẩm cắt ghép, dàn dựng, sai sự thật’ của ‘tổ chức phản động nước ngoài’ và yêu cầu công an khởi tố vụ án để điều tra.
‘Chờ lắng xuống’
Theo dơi chặt chẽ phản ứng của báo chí về vụ việc, ông Nguyễn Hữu Vinh, tức blogger Ba Sàm, cho biết báo chí trong nước ‘gần như hoàn toàn im hơi lặng tiếng’.
“Đó là sự khôn ngoan của báo chí, họ biết ḿnh phải làm ǵ,” ông Vinh trao đổi với VOA từ Hà Nội.
Ông Vinh cho rằng nếu chính quyền không lên tiếng bác bỏ hay đính chính th́ công chúng mặc nhiên có quyền khẳng định h́nh ảnh trong đoạn clip đó là xác thực. Ngoài ra, việc hàng chục tờ báo và trang mạng có uy tín trên thế giới đều đă đưa tin ‘chứng tỏ nó đă được kiểm chứng rất chắc chắn’, ông Vinh nói.
Sự im lặng của chính quyền càng tạo điều kiện cho mọi người tung ra đủ mọi suy đoán và thuyết âm mưu, cũng theo ông Vinh, và điều này không có lợi cho chính quyền.
Tuy nhiên, ông cho rằng vụ việc đang ‘đặt chính quyền vào thế khó’ v́ họ không biết xử lư thế nào cho ổn thỏa. “Tôi tin rằng không có cách nào v́ đây là khủng hoảng quá đặc biệt nên họ chỉ chờ cho thời gian qua đi thôi,” ông Vinh nói.
Trong bối cảnh người dân trong nước đang gặp đủ vấn đề từ dịch bệnh COVID-19, nguy cơ lạm phát, kinh tế, đời sống khó khăn rồi dồn dập các hoạt động đối ngoại cuối năm th́ ‘chính quyền có lư do để cho rằng chuyện của ông Tô Lâm sẽ bị lăng quên’, ông phân tích.
Trước băo dư luận, sau khi về nước từ châu Âu ông Lâm vẫn xuất hiện b́nh thường trước công chúng và phát biểu trước Quốc hội như không có ǵ xảy ra. Mới đây nhất, ông Lâm đến dự và phát biểu tại ‘Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc’ ở tỉnh Điện Biên hôm 14/11.
Blogger này cho rằng việc ông Lâm làm việc theo lịch tŕnh đă định sẵn ‘là việc b́nh thường’ chứ ‘không phải để khỏa lấp hay đánh lạc hướng dư luận’.
Mới đây từ khóa t́m kiếm liên quan đến vụ việc ông Tô Lâm bị chặn trên mạng xă hội. Trong bối cảnh mọi việc đă có dấu hiệu dịu bớt, ông Vinh cho rằng đây là hành động ‘thiếu khôn ngoan’ v́ ‘làm cho đám cháy cháy to hơn’.
‘Có thể bị khuấy lên lại’
Blogger này, vốn từng là công an và từng bị tuyên án 5 năm tù về tội ‘Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’, cho rằng cách làm hiện nay của chính quyền ‘tiềm ẩn nhiều rủi ro’.
“Giả sử trong một cuộc tiếp xúc cử tri nào đó sắp tới để báo cáo về kết quả kỳ họp Quốc hội, nếu có cử tri nào đứng lên thắc mắc về chuyện này th́ nó sẽ lại bùng lên,” ông phỏng đoán.
“Nhất là đối với đề tài chống tiêu cực, tiết kiệm, những điều đảng viên không được làm mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát động nên rất dễ bị người dân nêu lên để hỏi tổng bí thư,” ông Vinh nói thêm. “Khi đó báo chí sẽ có cơ hội để nhảy vào.”
Theo ông Vinh th́ do ông Tô Lâm là lănh đạo rất cao cấp, là một ủy viên trong Bộ Chính trị đầy quyền lực, nên xử lư những vấn đề liên quan đến ông ‘là rất khó’. “Phải được sự đồng thuận của Bộ Chính trị, Ban bí thư, Ban Tuyên giáo, thậm chí cả bên Bộ Ngoại giao nữa th́ mới đưa ra được cách xử lư,” ông giải thích.
Tuy nhiên, ‘nếu ông Tô Lâm khôn ngoan th́ ông ấy nên chủ động trao đổi với các vị kia để t́m ra cách giải quyết’, ông Vinh nhấn mạnh. “Ông ấy chỉ phải trả một cái giá nho nhỏ là xong chuyện,” ông nói.
Theo lời ông th́ đối với các lănh đạo ở cấp như ông Lâm th́ việc ‘giao tiếp, đăi đằng, nghi lễ v́ công việc mà phải có cũng là chuyện b́nh thường, thậm chí là nghiệp vụ của ngành công an’. Nhưng khi người dân biết được th́ họ ‘sẽ thấy không b́nh thường’.
“Cái đó cần phải giải thích ra cho người dân biết [đi ăn với ai, v́ mục đích ǵ…],” ông nói. “Nhưng cái tử huyệt là ở chỗ càng giải thích ra th́ lại càng lộ chuyện này chuyện kia về bí mật công việc.”
‘Mất uy tín’
Đánh giá về tác động của vụ việc đối với ông Tô Lâm, Blogger Nguyễn Hữu Vinh nói: “Ít nhất về uy tín th́ trong mắt người dân tôi tin là đă bị ảnh hưởng rồi.”
Tuy nhiên, nếu soi kỹ th́ ‘cũng không rơ việc ông Tô Lâm làm có phạm vào các điều đảng viên không được làm’ hay không.
“Cần phải biết chính xác bữa ăn này là cái ǵ? Thành phần, mục đích, nguyên nhân rồi tiền bạc chi trả ra sao,” ông Vinh giải thích.
Măc dù vậy, h́nh ảnh ông Tô Lâm thể hiện trên đoạn clip như vậy, theo đánh giá của ông Vinh, là ‘thiếu văn hóa’. “Một lănh đạo cao cấp mà ăn uống theo phương pháp đó là không xứng đáng với tư cách,” ông nhận định.
Trả lời câu hỏi của VOA tại sao một vị đứng đầu an ninh trong nước mà lại bất cẩn để cho h́nh ảnh không mong muốn của ḿnh bị quay lại rồi phát tán cho công chúng, ông Vinh cho rằng ‘đây là điều đau đớn’ đối với ông Tô Lâm.
Tuy nhiên, nó không thể hiện ông Tô Lâm có nghiệp vụ yếu kém, cũng theo ông Vinh, vốn cho biết bản thân ông ‘từng đi học chung, từng công tác trong một cục ở Bộ Công an và từng thân với ông Tô Lâm’.
“Tính ông ấy từ khi đi học bạn bè với nhau đều hiểu là ông ấy rất xuề x̣a,” ông Vinh nói. “Ông Tô Lâm không phải là người có bề dày làm công tác nghiệp vụ mà chủ yếu làm công tác tham mưu.”
“Cho nên trong chuyện này trách nhiệm chính là những người cấp dưới năng lực kém khi để cho h́nh ảnh lănh đạo của ḿnh bị đưa lên mạng như thế,” ông nói thêm. “Bên cạnh đó, đây cũng là căn bệnh chung của các lănh đạo Việt Nam là khi chức càng to và quyền hành càng lớn th́ dễ bị chủ quan.”