Tập Cận Bình tự đẩy TQ vào chân tường

[trungthuc]

Trước mắt của thế giới, Mỹ và TQ là hai hình ảnh hoàn toàn đối nghịch. Nước Mỹ đang chia rẽ cùng cực, hai đảng chính trị sắp giành giựt quyền kiểm soát Quốc hội; nội bộ mỗi đảng cũng chia phe chia nhóm. TQ hoàn toàn nằm trong tay Tập Cận Bình, một "đại lãnh tụ" với triển vọng sẽ nắm quyền trong mấy chục năm sắp tới.

Trong bài diễn văn dài 104 phút, Tập Cận Bình hoàn toàn tin tưởng vào địa vị lãnh đạo vững chắc của mình, địa vị thống trị của ĐCSTQ trên đất nước 1.4 tỷ dân, và địa vị nước TQ với sản lượng kinh tế 17,7 ngàn tỷ USD và mối giao thương với 120 quốc gia khác, với mộng "làm bá chủ thế giới".

Chỉ có một dấu hiệu bất ổn: Bản báo cáo kinh tế đáng lẽ được đưa ra trong kỳ Đại Hội Đảng Thứ 20 (Nhị Thập Đại) đã bị hoãn lại, mà không nêu ra lý do. Ngân Hàng Thế Giới (World Bank) tiên đoán nền kinh tế TQ năm nay sẽ chỉ gia tăng được 2.9%, thấp hơn tỷ lệ 5.9% trong năm 2021.

Sau 10 năm tranh giành củng cố quyền hành, Tập Cận Bình đã làm cho TQ giảm bớt cơ hội để tiến xa hơn. Bất cứ một chế độ độc tài nào cũng rơi vào thứ cạm bẫy như vậy, tự đẩy mình vào chân tường vì không chấp nhận một ý kiến nào khác biệt với mình.

Tuy vậy, Tập Cận Bình chưa yên tâm, tiếp tục dùng chiến dịch chống tham nhũng để loại trừ các đối thủ trong nội bộ. Theo báo Wall Street Journal, trong số 281 thành viên Thường Vụ Tỉnh Ủy, hiên nay tất cả đều là tay chân của Tập, trừ có 7 người! Năm ngoái, trong khi "đóng cửa" cả nước để ngăn bệnh dịch Covid, Tập Cận Bình vẫn tiếp tục thanh trừng 627,000 đảng viên, nhiều gấp 4 lần con số bị bắt năm 2012 khi Tập mới lên nắm quyền. Một lãnh tụ kỳ cựu vẫn ủng hộ Tập Cận Bình ngay từ đầu là Vương Kỳ San, hai năm nay cũng không được yên. Năm 2020, hai tay chân của Vương bị thanh trừng; một người cháu rể bị bắt giam.

Trước đây Tập Cận Bình đã đặt chỉ tiêu tăng gấp đôi Tổng Sản Lượng Nội Địa (GDP) vào năm 2035, để kỳ vọng vượt qua nên kinh tế của Hoa Kỳ. Trong bài diễn văn Đại Hội 20 này, Tập Cận Bình đã không hề nhắc đến mục tiêu đó nữa. Vì rõ ràng mục tiêu này sẽ khó để đạt được. Thời điểm 2035 được đưa ra trước cuộc kiểm tra dân số năm 2020. Năm đó, đã thấy dấu hiệu dân số TQ bắt đầu giảm và sẽ giảm nhanh hơn tiên đoán trước đây. Trong năm 2021 chỉ có 10,6 triệu trẻ sơ sinh ra đời, năm 2022 sẽ còn xuống thấp hơn. Số người trong tuổi lao động đã lên cao nhất vào năm 2014, sau đó bắt đầu giảm đi. Tập Cận Bình đã điều chỉnh các mục tiêu nhấn mạnh đến "tự túc" về kỹ thuật tân tiến, coi là ưu tiên số một trong chính sách kinh tế quốc gia.

Trong bài diễn văn trước Đại Hội 20, Tập Cận Bình chỉ nói đến chữ "kinh tế" tất cả là 22 lần, so với 102 lần trong bài nói chuyện ở đại hội 18 vào năm 2012. Tương tự, năm nay Tập chỉ nhắc đến chữ "thị trường" tất cả ba lần so với 24 lần vào 10 năm trước. Ngược lại, những chữ "an ninh" đã được nhắc đến 50 lần, so với 36 lần kỳ trước.

Tập Cận Bình không che dấu mục tiêu của Trung Cộng là vượt lên trên nền kinh tế của Mỹ. Năm ngoái, nói chuyện với giới khoa học nước này, ông bảo, "Canh tân kỹ thuật là mặt trận chính trong chiến lược TQ nhằm đối đầu với Mỹ. Ngân sách về nghiên cứu khoa học kỹ thuật của TQ đã lớn hơn của cả Âu châu từ năm 2014 và hiện nay đang bằng 85% ngân sách R&D của Mỹ. Số bằng sáng chế và các công trình nghiên cứu khoa học trong nước đã vượt qua nước Mỹ trong năm nay".

Nhưng mối đe dọa lớn nhất đối với tương lai kinh tế Trung Quốc là chính sách mới của chính phủ ông Joe Biden nhằm ngăn chặn đường dây cung ứng các tiếp liệu các kỹ thuật tin học cao cấp, lấy lý do về an ninh nước Mỹ có thể bị đe dọa.

Ngày 7 tháng 10, Bộ Thương Mại Mỹ đưa ra các lệnh cấm bán những chất bán dẫn và "chip" có thể dùng trong các máy "siêu vi tính" (supercomputers) của TQ, trong đó có các máy móc dùng để cải tiến kỹ thuật hàng không. Ông Greg Allen, nguyên giám đốc ngành Trí Khôn Nhân Tạo (AI) thuộc Bộ Quốc Phòng Mỹ, nói thẳng rằng đó là một đòn nặng nề để "cắt cổ tất cả những cái đầu của con rồng sản xuất chip" của TQ.

Bộ Trưởng Thương Mại Mỹ Gina Raimondo đã từng nói, Hoa Kỳ và các nước Âu châu cần hợp tác để ngăn chặn sự phát triển kỹ thuật của TQ. Chính phủ Mỹ có một chính sách cấm bán các kỹ thuật có thể sử dụng trong hai lãnh vực dân sự và quân sự; chính sách này áp dụng các biện pháp nặng hay nhẹ tùy theo chính phủ mỗi lúc một khác. Các dụng cụ trong ngành viễn thông hoặc sản xuất chíp thường thuộc loại "đa dạng" như vậy. Ngành sản xuất hàng máy bay của TQ có thể hoàn toàn bị tê liệt nếu bị Mỹ cấm vận.

Trong cuộc chạy đua khoa học kỹ thuật giữa hai nước, Trung Cộng dựa trên các doanh nghiệp nhà nước, được sử dụng các ngân quỹ khổng lồ, còn nước Mỹ dựa trên sự hợp tác giữa chính phủ và tư nhân. Tuần báo The Economist ước tính ra rằng, nước Mỹ sử dụng 800 tỷ USD đầu tư vào việc canh tân kỹ thuật trong năm 2020, bằng 3.8% GDP, trong đó hơn 600 tỷ USD là do các công ty tư bỏ vốn ra. Con số này cao hơn 660 tỷ USD vốn đầu tư ở TQ, lớn bằng 2.7% GDP. Tiền đầu tư của Trung Cộng không nâng cao được hiệu năng sản xuất bằng các xí nghiệp ở Đài Loan. Người TQ có thể tiến rất nhanh trong các ngành kỹ thuật cũ đã được thế giới khai thác, thí dụ khi xây dựng các đường xe lửa cao tốc, các hàng không mẫu hạm và trong việc sản xuất pin điện chạy xe hơi. Nhưng khi dụng đến các kỹ thuật hoàn toàn mới mẻ thì phải mất vài chục năm mới đuổi kịp các công ty Mỹ.

Các lệnh cấm mới của chính phủ ông Biden còn không cho phép công dân Mỹ được giúp cải thiện kỹ thuật máy vi tính và tin học của TQ. Nhiều công ty Mỹ đang hoạt động ở bên TQ và các công ty của nước này đang yêu cầu một số người Mỹ nhân viên của họ tạm ngưng làm việc, trong khi điều tra xem có thể có vi phạm lệnh cấm hay không.

Bên ngoài, Tập Cận Bình làm cho TQ ngày càng bị cô lập. Cựu thủ tướng Thái Lan Abhisit Vejjajiva, một người Thái gốc Quảng Đông đời thứ tư, mới nhận xét rằng, "Tất cả các nước Đông Nam Á đang chịu áp lực phải lựa chọn, hoặc theo Mỹ, hoặc theo TQ. Các nước khác trên thế giới cũng lâm vào tình trạng này, phải chọn một trong hai phe".

Tháng Bảy vừa qua, người đứng đầu cơ quan FBI ở Mỹ và MI5 ở Anh quốc cùng lên tiếng báo động: "Mối đe dọa lâu dài lớn nhất cho nền kinh tế và an ninh của hai quốc gia phát xuất từ Bắc Kinh", theo tuần báo Time. Trên nhật báo New York Times ngày 18 tháng 10, Bret Stevens tiết lộ ông Christopher Wray, giám đốc FBI từ năm 2020 đã nói, "Hiện giờ cứ 10 tiếng đồng hồ, FBI lại mở một cuộc điều tra phản gián mới có dính líu đến Trung Cộng".

Chế độ độc tài là một trở lực chính khiến cho Trung Cộng khó tiến bộ. Khi Tập Cận Bình ra lệnh triệt hạ các công ty tin học và internet lớn nhất nước như Alibaba, Tencent, vân vân, và cấm đoán không cho các công ty trò chơi điện tử hoạt động, ông ta đã tự chặt chân chặt tay nền kinh tế TQ. Số tiền đầu tư vào các ngành kỹ thuật mới nhất đã giảm 11% trong ba quý đầu năm 2022, so với năm 2019. Trong cùng thời gian đó, tiền "đầu tư mạo hiểm" (venture capital) ở Mỹ trong các ngành này đã tăng thêm 70%.

Nhưng không ai có thể nói cho ông Tập Cận Bình biết chính sách của ông sai lầm như thế nào. Địa vị Tập Cận Bình trong nước TQ tuy bên ngoài càng ngày càng vững nhưng địa vị của TQ trên thế giới thì không chắc lắm.

Bài Ngô Nhân Dụng
(Nguồn: VOA Blog)