Nước lũ trôi đi, nỗi đau đọng lại tại Myanmar. Myanmar vẫn đang vật lộn để khắc phục hậu quả sau băo ở những nơi vốn đă bị tàn phá bởi xung đột vũ trang sau một tuần đón một trong những cơn băo mạnh nhất lịch sử.

Băo Mocha đă gây ra hậu quả lớn tại Myanmar, đặc biệt tại bang Rakhine. Ảnh: Reuters.
Trong làn nước mắt, ông Abdul Hussein, cư dân bang Rakhine miền Tây Myanmar, kể lại về ngày ông mất vợ và ba con gái do nước lũ.
Khi nước lên, gia đ́nh ông bỏ chạy đến nơi cao hơn nhưng bị chia tách. Hầu hết đến được nơi an toàn. Tuy nhiên, vợ ông Hussein và ba con gái - lần lượt 20, 18 và 11 tuổi - không thoát khỏi ḍng nước dữ, theo CNN.
“Nước đă cuốn họ đi mất”, ông Hussein than thở. Khi nước rút, ông đă t́m thấy và chôn cất thi thể người thân.
Bang Rakhine ven vịnh Bengal là nơi hứng chịu tác động nặng nề nhất của băo Mocha. Tốc độ gió có lúc lên tới hơn 200 km/h, khiến Mocha trở thành một trong những cơn băo mạnh nhất từng đổ bộ vào Myanmar trong lịch sử.
Các đoạn video được ghi nhận từ hiện trường và lời kể của nhân chứng cho thấy khu vực đă bị tàn phá trên diện rộng. Các đống đổ nát kéo dài nhiều cây số. Ước tính hơn 400 người có thể đă thiệt mạng do lũ lụt, nhưng con số thực tế có thể c̣n cao hơn do giao thông và thông tin liên lạc đang gặp nhiều khó khăn.
Cơn băo hủy diệt
Một chiến dịch khắc phục hậu quả đă được khởi động để trợ giúp hàng triệu người bị ảnh hưởng do băo. Tuy nhiên, nguồn dự trữ nước sạch và nhiên liệu đang dần cạn kiệt. Nhu cầu nơi ăn chốn ở và thuốc men cũng đang rất cấp bách, theo Văn pḥng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc (OCHA).
Các cơ quan cứu trợ cho biết họ đă có thể tiếp cận những cộng đồng bị ảnh hưởng, một tuần sau khi băo đổ bộ, nhưng c̣n gặp nhiều khó khăn.
“Trong những ngày qua, những nguồn hỗ trợ nhân đạo ban đầu đă được vận chuyển tới bằng xe tải. Các cơ quan nhân đạo đang t́m các cách đưa hàng hóa hỗ trợ tới vùng ảnh hưởng, từ cả trong lẫn bên ngoài đất nước, nhưng vẫn đang chờ phê duyệt”, OCHA cho biết.
Mocha được đánh giá là một trong những cơn băo mạnh nhất đổ bộ vào Myanmar trong lịch sử. Ảnh: Reuters.
“Tuy nhiên, t́nh trạng thiếu nhiên liệu - cụ thể là nhiên liệu phục vụ các dịch vụ công thiết yếu như y tế và xử lư nước - vẫn đang xảy ra. Một số nhu cầu cấp bách khác là chỗ trú ẩn, lương thực, thuốc men và dịch vụ y tế”, cơ quan của Liên Hợp Quốc bổ sung.
Trong khi bang miền Tây Rakhine bị băo đổ bộ trực tiếp, Liên Hợp Quốc ước tính khoảng 150.000 người ở vùng Tây Bắc đất nước - như bang Chin và vùng Sagaing - cũng bị ảnh hưởng nặng nề một cách gián tiếp. Nhiều ngôi nhà, trường học đă bị phá hủy.
T́nh h́nh c̣n tồi tệ hơn trong bối cảnh Myanmar vẫn đang phải đối mặt với cuộc xung đột vũ trang giữa các phe phái kể từ sau cuộc chính biến đầu năm 2021, đưa chính phủ quân sự lên cầm quyền thay thế chính phủ dân sự.
Một cư dân thành phố Magway - nơi có khoảng 11.000 gia đ́nh bị ảnh hưởng bởi băo - cho biết chồng bà đă thiệt mạng do lũ lụt gây ra bởi băo Mocha.
Bà cho biết gia đ́nh bà trước đó đă phải chuyển đồ đạc vào trong rừng để tránh chiến sự. Khi nước dâng, họ chuyển lại đồ đạc về nhà - khi tiếng súng vẫn c̣n chưa ngớt. Khi cố gắng cứu chú chó của gia đ́nh, chồng bà đă tử vong. Với sự trợ giúp của hàng xóm láng giềng, thi thể của ông đă được t́m thấy.
“Khi tiếng súng ở khắp mọi nơi, với hai người già và một đứa trẻ, tôi không biết phải làm ǵ nữa”, bà kêu than.
Nhu cầu nhân đạo
Rakhine là một bang nghèo và có vị trí địa lư tương đối cô lập tại Myanmar. Trong những năm qua, đây cũng là nơi ghi nhận t́nh trạng bạo lực lan rộng, khiến hàng trăm ngh́n người bị mất nhà cửa. Do đó, cơn băo gây ra quan ngại cho số phận của những người thuộc nhóm dễ bị tổn thương.
“Người Rohingya và các cộng đồng người Rakhine đều bị ảnh hưởng nặng nề từ xung đột và các cuộc khủng hoảng nhân đạo nối tiếp. Họ dựa hầu như hoàn toàn vào nguồn hỗ trợ nhân đạo để tồn tại”, ông Paul Brockmann, giám đốc điều hành tổ chức Bác sĩ Không biên giới (MSF) tại Myanmar, nói.
Một ngôi nhà tại Sittwe, thủ phủ bang Rakhine, bị hư hại do băo. Ảnh: Reuters.
Ông Brockman tuyên bố cơn băo đă tạo ra nhu cầu “khổng lồ” về y tế. Trong khi đó, nhiều pḥng khám di động của MSF đă bị phá hủy, khiến người dân không thể tiếp cận dịch vụ y tế cần thiết.
Ông cho biết người dân tại thị trấn Pauktaw - phía nam thủ phủ Sittwe - đă không được hỗ trợ trong 4 ngày. Khu vực thị trấn Pauktaw “chỉ có thể tiếp cận bằng thuyền” và là nhà của khoảng 26.500 người tị nạn trong nước. Họ đă sống trong các khu trại 12 năm.
“Thiệt hại tại các thị trấn Sittwe, Rathedaung, Buthidaung và Maungdaw rất lớn. Tại Rathedaung, chúng tôi ước tính 90% căn nhà ở mỗi ngôi làng đă bị phá hủy. Người dân rất cần sửa chữa nhà ḿnh khi mùa mưa đang đến rất nhanh”, ông Brockman nói thêm.
Giờ đây, những người sống sót trong gia đ́nh ông Hussein vừa không có chỗ ở, vừa không có thức ăn. Trong những đêm qua, họ phải ở tạm trong một căn lều được dựng tạm từ những ǵ c̣n lại của ngôi nhà. Toàn bộ khu vực xung quanh đă bị san bằng. Trẻ con kêu khóc suốt đêm v́ nhớ mẹ, nhớ chị.
“Tôi chỉ nghĩ về họ. Tôi thậm chí không thể ăn, không thể làm điều ǵ khác”, ông Hussein chia sẻ, cho biết bản thân đă phải ăn xin để có đồ ăn cho con cháu.
VietBF@ sưu tập