Mỹ vừa mừng vừa lo nên thận trọng trùm Wagner nổi loạn chống Putin

[vuitoichat]

Theo như trên kênh truyền hình Mỹ NBC, dù có vẻ Mỹ vui mừng trước “những rạn nứt mới” trong chế độ Putin, nhưng ông Blinken vẫn khẳng định rằng cuộc tiến quân bị bỏ ngang của lực lượng Wagner tới Matxcơva là một “vấn đề nội bộ” của nước Nga.

Lãnh đạo tập đoàn bán quân sự Wagner Yevgueny Prigojine (G) ở Rostov trên sông Đông, Nga ngày 24/06/2023. AFP - HANDOUT

Hoa Kỳ và NATO “không liên quan gì” đến cuộc nổi loạn bất thành của nhóm Wagner tại Nga, “đó là vấn đề nội bộ của Nga”. Tuyên bố hôm 26/06/2023 vừa qua của tổng thống Mỹ Joe Biden về cuộc khủng hoảng chưa từng thấy tại Nga nổ ra trước đó ít lâu cho thấy rõ phản ứng rất thận trọng của Hoa Kỳ.

Lẽ ra các khó khăn vừa đổ ập xuống đầu đối thủ số một hiện nay của Mỹ phải khiến Washington mừng vui, thế nhưng sự suy yếu của tổng thống Nga Putin có thể kéo theo nhiều hậu quả đáng lo ngại, và đây chính là lý do khiến Hoa Kỳ phản ứng dè dặt trước các diễn biến tại Nga.

Theo nhận định của phóng viên nhật báo Pháp Le Monde tại Washington, trước khi tổng thống Mỹ lên tiếng, ngay từ hôm 25/06, ngoại trưởng của ông là Antony Blinken đã có phản ứng cảnh giác và thận trọng trước cuộc nổi loạn chống Putin của thủ lĩnh Wagner. Trên kênh truyền hình Mỹ NBC, dù có vẻ vui mừng trước “những rạn nứt mới” trong chế độ Putin, ông Blinken vẫn khẳng định rằng cuộc tiến quân bị bỏ ngang của lực lượng Wagner tới Matxcơva là một “vấn đề nội bộ” của nước Nga.

Về phần mình, nhật báo Mỹ The Washington Post ngày 24/06 tiết lộ: rằng các cơ quan tình báo Hoa Kỳ ngay từ giữa tháng 6 đã phát hiện ra việc lực lượng Wagner đang chuẩn bị một chiến dịch lớn ngay trên lãn thổ Nga. Nhưng trái với thời kỳ những tuần trước khi nổ ra cuộc chiến ở Ukraina, khi chính quyền Biden liên tục tố cáo việc Nga điều quân đến vùng biên giới, lần này Washington chọn phương án im lặng, để khỏi giúp ích cho Putin cũng như tránh khỏi những lời buộc tội không thể tránh khỏi về một âm mưu can thiệp từ nước ngoài.

Theo Le Monde, Washington tất nhiên rất hài lòng khi thấy Vladimir Putin bị suy yếu, một tình trạng đã thể hiện rõ thêm trong phản ứng yếu kém trước cuộc nổi loạn vừa qua.

Đối với Hoa Kỳ, chế độ Putin giờ đây có vẻ yếu kém hơn nhiều so với trước tháng 2 năm 2022. Ảnh hưởng địa chính trị của nó ở các vùng ngoại vi bị suy giảm rất nhiều (ngoại trừ tại Belarus hay Gruzia). Quân đội Nga đã phải chịu một chuỗi dài thất bại nhục nhã trên mặt trận Ukraina khiến Putin bị buộc phải dựa vào một nhóm vũ trang tư nhân, tức là nhóm Washington thủ phạm vụ nổi loạn vừa qua.

Thê nhưng, sự suy yếu của chính chế độ Putin lại đang khiến Washington quan ngại, và như nhận định của Le Monde, dù chỉ là mới là giả thuyết, nguy cơ bộ máy nhà nước Nga bị phân rã đang khiến các quan chức Mỹ rùng mình hãi sợ.

Tại Washington, người ta đã sửng sốt trước phản ứng yếu ớt của chế độ trước cuộc nổi loạn của lực lượng Wagner. Vấn đề về lòng trung thành của các cơ quan an ninh và các đơn vị quân đội được đặt ra. Một hình ảnh minh họa cho tình trạng tệ hại kể trên: Chính quyền đã phải dùng xe đào đường để phá hủy đường cao tốc dẫn đến Mátxcơva nhằm ngăn chặn bước tiến của lực lượng Prigojine.

Chính sự yếu kém nói trên đã gây lo ngại, đặc biệt trên vấn đề sử dụng vũ khí hạt nhân, công cụ hủy diệt tối thượng. Cho đến nay, nhiều thành phần cực đoan tại Nga thường xuyên kêu gọi dùng vũ khí hạt nhân, nhưng quyền bấm nút vẫn nằm trong tay Putin.

Theo bà Maria Snegovaïa, nhà nghiên cứu tại trung tâm CSIS ở Washington: “Phương Tây luôn lo ngại về sự sụp đổ của nước Nga, với các thế lực xấu xa và điên rồ hơn Putin lên nắm quyền, với những hậu quả khủng khiếp về vũ khí hạt nhân”.