Bất ổn ở Bờ Tây đe dọa hòa bình ở Gaza

[Romano]

Sự leo thang bạo lực gia tăng ở Bờ Tây gần đây có nguy cơ lây lan đến Gaza và đẩy khu vực này đối diện với nguy cơ chiến tranh.Các nguồn tin ngày 29-6 cho biết, trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Palestine Mahmoud Abbas một ngày trước đó, Tổng thống Israel Isaac Herzog đã lên án các cuộc tấn công khủng bố gần đây của các phần tử cực đoan nhằm vào người Palestine vô tội ở Bờ Tây, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc chiến bền bỉ, mạnh mẽ chống lại chủ nghĩa khủng bố, kích động và hận thù.

Đến nay, làn sóng tội phạm không có dấu hiệu giảm bớt tại các cộng đồng Palestine ở Bờ Tây sau khi hàng trăm người định cư Israel thực hiện hàng chục cuộc tấn công khủng bố nhằm vào người Palestine tuần trước, để trả thù vụ 2 thành viên Hamas sát hại 4 người Israel trong một cuộc tấn công ở gần khu định cư Eli. Theo tờ NYT, năm 2023 là một trong những năm chết chóc nhất đối với người Palestine ở Bờ Tây trong hơn một thập niên qua. Trong số 140 người Palestine thiệt mạng trong các cuộc xung đột vũ trang trên lãnh thổ này từ đầu năm đến nay, khoảng 86 người ở phía Bắc Bờ Tây, chủ yếu ở các khu vực Jenin và Nablus.

Phát biểu trong cuộc họp hàng tháng về cuộc xung đột Israel - Palestine của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc ngày 28-6, Điều phối viên đặc biệt của Liên hiệp quốc về tiến trình hòa bình Trung Đông Tor Wennesland cảnh báo các sự kiện tại Bờ Tây là cực kỳ nguy hiểm và có nguy cơ lan sang Gaza. Đây được cho là một trong những vụ bạo lực tồi tệ nhất trong nhiều năm qua giữa Israel và Palestine. Trong tháng 5, giữa Israel và Palestine đã xảy ra cuộc chiến kéo dài 5 ngày ở Gaza và tình trạng yên bình được khôi phục là rất mong manh.

Cản trở các thỏa thuận

Theo báo Ha’aretz, ngày 26-6, Israel đã phê duyệt các kế hoạch xây dựng thêm 5.623 nhà ở mới tại một số khu định cư Do Thái ở Bờ Tây, trong đó có 1.057 nhà tại Eli. Trong một thông cáo báo chí, tổ chức Peace Now theo dõi hoạt động định cư của Israel cho biết với quyết định trên, năm 2023 ghi nhận số nhà ở được phê duyệt xây mới nhiều nhất. Theo số liệu chính thức, từ tháng 1 đến nay, hơn 13.000 nhà ở đã được cấp phép xây dựng tại các khu định cư, nhiều hơn con số 4.427 nhà ở được cấp phép xây dựng trong cả năm 2022.

Giới quan sát nhận định động thái nói trên có thể làm leo thang hơn nữa căng thẳng giữa Israel và Palestine. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller trước đó cũng nhấn mạnh, Washington cho rằng các khu định cư này là trở ngại đối với giải pháp hai nhà nước trong vấn đề Israel - Palestine. Vòng đàm phán hòa bình gần đây nhất giữa Israel và Palestine đã đình trệ từ tháng 3-2014 do những mâu thuẫn sâu sắc về hoạt động xây nhà định cư của Israel cũng như các vấn đề an ninh và biên giới.

Ngoài ra, phát biểu tại Hội đồng Đối ngoại Mỹ, Ngoại trưởng Antony Blinken ngày 28-6 cho biết, trong những cuộc điện đàm với người đồng cấp Israel Eli Cohen và Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Washington đã cảnh báo Israel rằng tình trạng bùng phát căng thẳng với người Palestine sẽ khiến tiến trình mở rộng các thỏa thuận bình thường hóa với các quốc gia Arab, trong đó có Saudi Arabia, gần như không thể thực hiện được.