Theo như ban giám sát của Meta, công ty mẹ của Facebook,mới đây đă đề nghị đ́nh chỉ tài khoản của Thủ tướng Campuchia Hun Sen trong sáu tháng v́ một video trước đó, được đăng vào tháng Một, khiến ông Hun Sen đe dọa cấm Facebook.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen chụp ảnh với một người ủng hộ ở Phnom Penh vào ngày 19/6/2023
Thủ tướng Hun Sen đă xoá Facebook và đe dọa sẽ chặn nền tảng này tại Campuchia sau khi tài khoản của ông bị ban giám sát của Meta đề nghị đ́nh chỉ trong sáu tháng.
Trong một video có 600.000 lượt xem, Hun Sen đă kêu gọi bạo lực chống lại các đối thủ chính trị của ḿnh trong hồi tháng 1/2023.
Động thái của nhà lănh đạo Campuchia diễn ra vài ngày trước khi ông khởi động chiến dịch tái tranh cử để kéo dài 38 năm cầm quyền của ḿnh.
Hun Sen là một người sử dụng Facebook thường xuyên và trang của ông có 14 triệu người theo dơi.
Sau khi xoá Facebook hôm 29/6, ông Hun Sen cũng đe dọa sẽ chặn Facebook ở nước này.
Nói chuyện với các công nhân may mặc ở tỉnh Pursat hôm 30/6, ông cảnh báo rằng ông có thể chặn Facebook bất cứ lúc nào "trong một thời gian ngắn hoặc măi măi" để ngăn các chính trị gia đối lập lưu vong liên hệ với công dân của đất nước này.
"Đừng kiêu ngạo, các người đang ở nước ngoài, các người đang sử dụng Facebook để liên lạc, chúng tôi có thể chặn Facebook", ông đe dọa trong các b́nh luận nhắm vào đối thủ.
Hun Sen kêu gọi người Campuchia chuyển sang các nền tảng truyền thông xă hội khác mà ông đă chuyển sang, bao gồm Telegram và TikTok.
Trước khi ngưng sử dụng Facebook, ông Hun Sen đă xây dựng được khoảng 800.000 người theo dơi trên Telegram, một kênh thường được sử dụng trong chính trị Campuchia.
Những người chỉ trích cho rằng phạm vi tiếp cận rộng răi trên mạng xă hội của nhà lănh đạo 69 tuổi một phần là nhờ bot (tức các chương tŕnh tự động hóa) hoặc tài khoản giả mạo.
Ban giám sát của Meta, công ty mẹ của Facebook, hôm 29/6 đă đề nghị đ́nh chỉ tài khoản của Thủ tướng Hun Sen trong sáu tháng v́ một video trước đó, được đăng vào tháng Một. Động thái này đảo ngược quyết định trước đó của Facebook về việc giữ lại video trên nền tảng, với lư do "đáng tin cậy".
"Với mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm, lịch sử vi phạm nhân quyền và đe dọa các đối thủ chính trị của ông Hun Sen, cũng như việc sử dụng các kênh truyền thông xă hội để khuếch đại các mối đe dọa đó, chúng tôi kêu gọi Meta đ́nh chỉ ngay lập tức tài khoản Facebook và Instagram của ông Hun Sen trong sáu tháng," ban giám sát cho biết trong một tuyên bố.
Trong đoạn video, ông Hun Sen đe dọa các nhà lănh đạo đối lập cáo buộc đảng của ông ăn cắp phiếu bầu trong cuộc bầu cử sẽ được tổ chức vào tháng Bảy này.
"Hoặc là các người phải đối mặt với pháp lư tại ṭa án, hoặc tôi tập hợp những người [Đảng Nhân dân Campuchia] biểu t́nh và đánh các người," ông nói.
Ngay sau khi quyết định của ban giám sát được công bố, Thủ tướng Hun Sen cho biết ông đă yêu cầu một trợ lư xóa tài khoản Facebook của ḿnh.
Ông Hun Sen đă giữ chức Thủ tướng Campuchia trong hơn 38 năm và là một trong những nhà lănh đạo chính trị tại vị lâu nhất trên thế giới. Quá tŕnh hoạt động của ông thường xuyên gặp phải những cáo buộc vi phạm nhân quyền, và ông cũng bị cáo buộc đă tiêu diệt tất cả các phe đối lập chính trị trước cuộc bỏ phiếu vào tháng Bảy.
Tháng 5/2023, cơ quan bầu cử của Campuchia đă loại bỏ đối thủ đáng gờm duy nhất của ông, Đảng Ánh nến, với lư do thiếu giấy tờ thích hợp.
Và trước đó vào tháng 3, lănh đạo phe đối lập Kem Sokha đă bị kết án 27 năm quản thúc tại gia v́ tội phản quốc, một cáo buộc mà ông này bác bỏ.
Sebastian Strangio, tác giả của cuốn sách "Hun Sen's Campuchia" (Campuchia của Hun Sen), nói rằng việc Hun Sen ngưng sử dụng Facebook là cách ông hành động trước việc bị đ́nh chỉ bởi ban giám sát của Meta.
Ông Strangio nói với hăng tin AFP rằng quyết định của Hun Sen khi chuyển sang TikTok và Telegram cũng phản ánh chính sách đối ngoại rộng lớn hơn của Campuchia xoay trục sang Trung Quốc và Nga.
Công ty mẹ của TikTok, ByteDance, có trụ sở tại Bắc Kinh trong khi Telegram được thành lập tại Nga, nơi ứng dụng này được dân chúng và thậm chí cả Điện Kremlin sử dụng rộng răi.
“Dựa trên hồ sơ theo dơi của họ, ít có khả năng hai nền tảng này sẽ hạn chế ông Hun Sen sử dụng chúng khi ông ấy thấy phù hợp, kể cả như một phương tiện để nhử mồi, chọc ghẹo và đe dọa đối thủ của ông ấy”, ông Strangio nói.
Tổ chức Theo dơi Nhân quyền (HRW) mô tả việc Hun Sen rời nền tảng truyền thông xă hội lớn nhất thế giới là một "cuộc đối đầu giữa Big Tech và một nhà độc tài về các vấn đề nhân quyền".
Phó Giám đốc Châu Á của HRW, ông Phil Robertson cho biết: “Rủi ro là rất cao v́ có rất nhiều tác hại trong đời thật diễn ra khi một nhà độc tài sử dụng mạng xă hội để kích động bạo lực - mà chúng ta đă thấy quá nhiều lần ở Campuchia”.
Lời đe dọa chặn Facebook của Hun Sen đă gây ra phản ứng ở Campuchia, nơi mạng xă hội này được coi là nền tảng chính cho các hoạt động trực tuyến, từ các cuộc thảo luận chính trị đến thương mại điện tử.
"Nếu Facebook bị chặn, quan hệ với phương Tây sẽ xấu đi. Các quan chức tệ hại sẽ rất vui", một người dùng Facebook viết.