Ba lần bị truy tố, hai lần bị luận tội, một lần thất cử, cựu Tổng thống Trump dường như vẫn có sức ảnh hưởng đủ để quay lại Nhà Trắng.
Là người từng ba lần bị truy tố, hai lần bị luận tội, một lần thất cử, có những quan điểm chính trị gây tranh căi nhưng trong đảng Cộng ḥa, cựu Tổng thống Trump dường như vẫn có sức ảnh hưởng đủ để quay lại Nhà Trắng.
Trump đă có thể rời bỏ công việc để tận hưởng kỳ nghỉ hưu tại các câu lạc bộ golf, nhưng thay vào đó, ông đang tiến gần tới đề cử của đảng Cộng ḥa trong khi các ṿng bỏ phiếu sớm của cuộc bầu cử năm 2024 đến gần.
Không ai trội hơn ai
Ông Trump giành chiến thắng sít sao trước bà Hillary Clinton vào năm 2016 và được nhiều đảng viên đảng Cộng ḥa miêu tả là “kẻ khổng lồ” trong cuộc bầu cử này, một phần là nhờ họ đă cảm thấy nhẹ nhơm khi loại bỏ được ứng viên Hillary.
Nhưng tương tự như vậy, ông Biden giành được chiến thắng sít sao trước ông Trump vào năm 2020 và cũng được nhiều đảng viên đảng Dân chủ coi là đặc biệt phù hợp để đánh bại Trump.
Theo Politico, một số người cho rằng sự ủng hộ Trump hiện yếu hơn so với năm 2020, nhưng ông Biden cũng vậy. Và so với năm 2020, ông Trump có thể không nhận được thêm phiếu bầu nào, nhưng ông Biden có khả năng lớn để mất một số phiếu bầu.
Theo cuộc thăm ḍ mới nhất của New York Times/Siena, Tổng thống Biden có tỷ lệ ủng hộ thấp, chỉ là 39%; 42% cực lực phản đối công việc mà Biden đang làm, trong đó có 41% cử tri độc lập.
Ông cũng có những vấn đề khác như tuổi tác, việc con trai Hunter Biden bị điều tra hay nền kinh tế đi sai hướng. Trong khi đó, các ứng cử viên độc lập hoặc bên thứ ba có thể giành được một lượng phiếu bầu nhỏ nhưng rất quan trọng.
Sức khỏe của ông Biden là một trong những vấn đề được quan tâm nhất. Theo cuộc thăm ḍ mới nhất của NBC News, 68% cử tri lo ngại về sức khỏe thể chất và tinh thần của ông, và 55% có mối quan tâm lớn. Con số này tăng lên theo thời gian. Trở lại tháng 10/2020, chỉ 51% có lo ngại. Chưa rơ tỷ lệ sẽ là bao nhiêu trong 15 tháng tới.
Ảnh hưởng của các lùm xùm pháp lư?
Đầu tháng 8, cựu Tổng thống Trump một lần nữa xuất hiện tại ṭa án h́nh sự, đối với các cáo buộc liên bang liên quan đến nỗ lực lật đổ cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 của ông. Trump không nhận tội.
Đây là vụ án được nhiều người coi là quan trọng nhất trong ba vụ tố tụng h́nh sự đang diễn ra chống lại chính trị gia đảng Cộng ḥa, bên cạnh các cáo buộc của tiểu bang ở New York liên quan đến khoản thanh toán không phù hợp trong chiến dịch tranh cử của ông, và cáo buộc liên bang ở Florida liên quan đến việc ông Trump xử lư sai các tài liệu mật.
Trump từ đầu phủ nhận mọi hành vi sai trái, vẫn là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng ḥa trong cuộc đua đề cử tổng thống năm 2024. Trước mắt, các lùm xùm pháp lư sẽ ảnh hưởng đến vấn đề lịch tŕnh khi mùa bầu cử sơ bộ của đảng này đang đến gần.
Cụ thể, quá tŕnh tố tụng trong vụ việc mới nhất của ông Trump sẽ có thể tạo ra những bước ngoặt, do trong hàng tháng trời bàn giao tài liệu và bằng chứng, các tranh chấp pháp lư khác sẽ tiếp tục nổ ra.
Hiện ngày xét xử tiếp theo vẫn chưa được ấn định mặc dù phiên điều trần trước xét xử đă được lên lịch vào ngày 28/8.
Cơ quan công tố liên bang đă hứa sẽ cố gắng có một “phiên ṭa nhanh chóng”. C̣n nhóm pháp lư của Trump dự kiến sẽ cố gắng tŕ hoăn phiên ṭa.
Trong vụ kiện liên bang liên quan đến việc Trump xử lư các tài liệu mật, các luật sư của cựu Tổng thống đă lập luận rằng Trump không thể được xét xử công bằng cho đến sau cuộc bầu cử. Cuối cùng, thẩm phán đă tŕ hoăn phiên ṭa đến tháng 5/2024, 6 tháng trước cuộc tổng tuyển cử vào năm tới.
Về sự ủng hộ, hai vụ án h́nh sự đầu tiên chống lại Trump - trái lại khiến sự ủng hộ cựu tổng thống trong các đảng viên Cộng ḥa ngày càng tăng. Bản cáo trạng gần đây nhất cũng được cho là sẽ không gây tổn hại - thậm chí có thể tăng cường hơn nữa - vị thế của cựu tổng thống trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng ḥa.
Một cuộc thăm ḍ gần đây của Morning Consult cho thấy 76% đảng viên Cộng ḥa không tán thành bản cáo trạng gần đây nhất chống lại Trump.
Cuộc thăm ḍ của New York Times/Siena cũng cho thấy Trump nhận được 54% ủng hộ từ các cử tri sơ bộ, so với 17% dành cho một đối thủ trong đảng của ông, Thống đốc Florida Ron DeSantis.
Tuy nhiên, các khảo sát cũng cho thấy 52% cử tri Mỹ tán thành bản cáo trạng mới nhất với Trump, và một tỷ lệ tương tự các cử tri Cộng ḥa nói rằng họ sẽ không bỏ phiếu cho Trump nếu ông bị kết án hoặc ngồi tù vào Ngày bầu cử.
Theo Hiến pháp Mỹ, Trump vẫn có thể tranh cử tổng thống và đắc cử ngay cả khi bị kết tội. Tuy nhiên, họ chưa phải đối mặt với kịch bản này trước đây.
Các yếu tố cơ hội
Năm 2016 vẫn là một ví dụ về khả năng gây bất ngờ của Trump, dù một số người trong đảng Cộng ḥa không đánh giá cao “ứng viên” này v́ cho rằng với đủ những lùm xùm, ông đă trở thành người “không thể bầu chọn”. Trong khi đó, các đảng viên Dân chủ tin tưởng vào giả định Trump sẽ thất bại.
Không c̣n nghi ngờ ǵ nữa, Trump là lựa chọn bầu cử rủi ro nhất đối với các đảng viên Cộng ḥa và các con số có thể chống lại ông trong cuộc tái đấu với Tổng thống đương nhiệm Biden. Nhưng nếu khẳng định “Trump không thể thắng” th́ c̣n quá sớm.
Đầu tiên, nếu không có ǵ thay đổi, một khi Trump giành được đề cử của đảng, cơ hội chiến thắng toàn cuộc đua với ông sẽ lớn hơn rất nhiều, khi chỉ phải đối mặt với một đối thủ. Ứng cử viên của đảng gần như tự động có được 45% số phiếu phổ thông và 200 phiếu đại cử tri, do các bang của Mỹ thường ủng hộ cùng một đảng trong nhiều năm.
Bất chấp điều đó, giả sử nếu ông Biden có 70% cơ hội chiến thắng và ông Trump chỉ có 30% cơ hội, th́ thực tế là 30% vẫn có khả năng xảy ra.
Ngoài ra, việc cựu Tổng thống Mỹ có thể phải ngồi tù dường như không khiến những người ủng hộ ông bận tâm chút nào. Những người ủng hộ trung thành vẫn cho rằng ông không làm bất cứ điều ǵ sai trái.
Những ứng viên cùng đảng khác như DeSantis, gần đây nhất cũng đang thất bại trong việc vượt qua Trump. Chris Christie, một chính trị gia được đánh giá với sức hút "nhỉnh" hơn một chút (hiện được thăm ḍ ở mức 2%), thậm chí c̣n kém thành công hơn khi thể hiện một h́nh ảnh ôn ḥa.
Điều ǵ giải thích sự kiên tŕ ủng hộ dành cho Trump? Câu trả lời chắc không phải là sức mạnh các lập luận của ông, v́ cựu tổng thống thường đưa ra những điều gây tranh căi.
Theo Project Syndicate, trong bối cảnh nhiều công nhân Mỹ cảm thấy bị bỏ lại phía sau trong nền kinh tế toàn cầu, nơi lao động rẻ hơn được t́m kiếm ở nước ngoài, và một loạt các thay đổi về xă hội và nhân khẩu học, khiến họ hoang mang và ủng hộ một nhà lănh đạo hứa sẽ “trả lại đất nước" cho họ.
Thành công nhất trong các lập luận của Trump được cho là việc tŕnh bày những rắc rối pháp lư của ông như một cuộc tấn công vào tất cả những người ủng hộ ông.
Nếu đảng Cộng ḥa đề cử Trump làm ứng cử viên tổng thống, ông có thể có ưu thế với các đối thủ cùng đảng hơn là ứng cử viên tiềm năng của đảng Dân chủ. Dù vậy, với nhiều yếu tố khó đoán, chưa rơ cử tri sẽ đưa ra lựa chọn như thế nào.
VietBF@ Sưu tập