Jaycee Dugard, 11 tuổi, bị một đôi vợ chồng lái ôtô bắt cóc khi đứng đợi xe buưt đến trường, giam cầm, cưỡng hiếp và thao túng tâm lư trong suốt 18 năm.
Ngày 10/6/1991, mẹ Jaycee đi làm từ sớm. Jaycee, 11 tuổi, mặc bộ đồ toàn màu hồng yêu thích ra khỏi nhà ở thị trấn Meyers, phía nam thành phố South Lake Tahoe, California. Cô bé đi bộ lên đồi để bắt xe buưt của trường.
Ở bến xe, một chiếc ôtô màu xám tiến đến gần, Jaycee tưởng tài xế định dừng lại để hỏi đường, nhưng hắn kéo cửa sổ xuống và dùng súng điện bắn cô bé bất tỉnh.
Bố dượng của Jaycee, Carl Probyn, chứng kiến vụ bắt cóc từ nhà. Carl kể nh́n thấy hai người trên chiếc ôtô màu xám cỡ trung, quay đầu xe ở bến xe buưt trường học nơi Jaycee đang đứng, sau đó một phụ nữ cưỡng ép cô bé vào xe. Carl đuổi theo bằng xe đạp nhưng không kịp.
Vài giờ sau khi Jaycee mất tích, các phương tiện truyền thông đưa tin về vụ việc. Hầu hết mọi nguồn lực trong cộng đồng được huy động để t́m kiếm cô bé. Màu sắc yêu thích của Jaycee là màu hồng nên cả thị trấn được bao phủ bởi những dải ruy băng hồng. Vụ bắt cóc thu hút sự chú ư của cả nước Mỹ và được nhắc đến trong chương tŕnh America's Most Wanted vào ngày 14/6/1991. Bất chấp nhiều nỗ lực, Jaycee không được t́m thấy suốt 18 năm sau đó.

Cô bé Jaycee Dugard trước khi bị bắt cóc. Ảnh: DR
Ngày 24/8/2009, một người đàn ông tên Phillip Garrido, sinh năm 1951, đưa hai con gái 15 tuổi và 12 tuổi đến Đại học California, Berkeley, để xin phép tổ chức một sự kiện. Nữ quản lư nhận thấy hắn có hành vi "bất thường" và hai cô bé trông "ủ rũ và phục tùng", nhợt nhạt như thể chưa được tiếp xúc với ánh mặt trời. Cô yêu cầu Phillip để lại tên và đến vào ngày hôm sau, rồi báo cho cảnh sát phụ trách an ninh trong trường. Cảnh sát kiểm tra lư lịch, phát hiện Phillip là tội phạm t́nh dục đang bị quản chế v́ tội bắt cóc và hiếp dâm.
Sau khi nhận được báo cáo vào hôm sau, hai sĩ quan quản chế lái xe đến nhà Phillip, c̣ng tay hắn và lục soát ngôi nhà, nhưng chỉ t́m thấy vợ hắn là Nancy Bocanegra và người mẹ già mắc chứng mất trí.
Khi bị chở về đồn, Phillip nói hai cô bé đi cùng hắn đến trường "là con gái của họ hàng" và đă được bố mẹ họ cho phép đưa đi. Dù Phillip vi phạm lệnh cấm tiếp xúc với trẻ vị thành niên và đi quá xa khỏi nơi cư trú khi chưa được phép, cảnh sát vẫn cho hắn về nhà và yêu cầu dẫn bố mẹ hai đứa trẻ đến tŕnh diện tại văn pḥng vào hôm sau.
Ngày 26/8, Phillip đi cùng Nancy, hai con gái nhỏ và con gái lớn tên là "Allissa". Sĩ quan quản chế quyết định tách Phillip ra để hỏi rơ danh tính của các cô gái.
"Allissa" thú nhận với các điều tra viên rằng hai cô bé là con ḿnh. Cô nói biết Phillip là tội phạm t́nh dục bị kết án nhưng nhận xét anh ta "đă thay đổi", là "người tuyệt vời" và "tốt với các con của cô", hai cô bé cũng nói giống mẹ.
Khi bị ép cung cấp các chi tiết có thể xác nhận danh tính, "Allissa" trở nên cực kỳ đề pḥng và kích động, yêu cầu biết lư do bị thẩm vấn. Sau đó, cô nói bị chồng cũ bạo hành và phải chạy trốn từ bang Minnesota.
Trong khi đó, trước cảnh sát, Phillip thừa nhận đă bắt cóc và cưỡng hiếp Jaycee từ 18 năm trước. Chỉ sau khi hắn thú tội, "Allissa" mới xác định ḿnh là Jaycee Dugard, cô được cho là có dấu hiệu của Hội chứng Stockholm.

Nhà kho giam cầm Jaycee Dugard ở sân sau nhà Phillip Garrido. Ảnh: UPI
Theo hồ sơ, năm 1972, Phillip từng bị bắt và bị buộc tội cưỡng hiếp thiếu nữ 14 tuổi sau khi chuốc thuốc an thần cho nạn nhân, nhưng vụ án không được đưa ra xét xử v́ nạn nhân từ chối làm chứng.
Năm 1976, hắn bắt cóc và cưỡng hiếp Katherine Callaway, 25 tuổi, ở South Lake Tahoe. Trong cuộc đánh giá tâm thần theo lệnh của ṭa án, Phillip được chẩn đoán là "kẻ lệch lạc t́nh dục và lạm dụng ma túy", có biểu hiện trầm cảm và rối loạn nhân cách. Phillip bị kết án 50 năm tù vào tháng 3/1977. Tuy nhiên hắn chỉ phải thụ án 11 năm. Được ân xá năm 1988, Phillip phải đeo thiết bị theo dơi ở mắt cá chân và bị giám sát bởi các sĩ quan quản chế, cảnh sát địa phương.
Trong lời khai, Phillip thường xuyên thủ dâm trong ôtô đỗ cạnh trường học khi quan sát các nữ sinh. Nancy, kết hôn với Phillip tại nhà tù năm 1981, đă giúp chồng bắt cóc Staycee.
Cô ta kéo Jaycee vào xe, cởi bỏ quần áo, đắp chăn lên đầu và giữ chặt trong suốt ba giờ lái xe về nhà cách đó 190 km ở thành phố Antioch, California. Jaycee chỉ lên tiếng một lần duy nhất khi cầu xin rằng bố mẹ ḿnh không đủ tiền chuộc.
Khi đến nhà, vợ chồng Phillip nhốt Jaycee trong một nhà kho nhỏ được cách âm ở phía sau nhà chính. Phillip c̣ng tay Jaycee và để mặc cô bé khỏa thân, sau đó đóng chặt cửa lại, dọa có chó dữ canh bên ngoài.
Trong tuần đầu bị giam cầm, Jaycee vẫn bị c̣ng tay, chỉ nói chuyện và tiếp xúc với Phillip. Hắn ép cô bé tắm cùng, thỉnh thoảng mang đồ ăn nhanh và đưa cho một cái xô để đi vệ sinh. Một tuần sau vụ bắt cóc, Jaycee bị hắn cưỡng hiếp lần đầu tiên, tiếp tục ít nhất một lần một tuần trong ba năm đầu cô bé bị giam cầm.
Hàng xóm của Phillip kể từng thấy Jaycee qua hàng rào trong sân nhà hắn ngay sau vụ bắt cóc. Cô bé tự nhận tên là "Jaycee", sau đó Phillip bước ra đưa cô bé vào trong. Cuối cùng, hắn xây một hàng rào cao 2,4 m quanh sân sau và dựng lều cho Jaycee.
Phillip thao túng Jaycee bằng cách cấm cô bé nói hoặc viết tên ḿnh. Jaycee không bao giờ được đi khám bác sĩ hoặc nha sĩ suốt thời gian bị bắt cóc. Có lúc Phillip cung cấp cho Jaycee một chiếc tivi nhưng không thể xem tin tức.
Gần một tháng rưỡi sau khi bị bắt cóc, Phillip chuyển cô bé đến căn pḥng lớn hơn bên cạnh, c̣ng tay vào giường, bắt làm nô lệ t́nh dục.
Bảy tháng sau, Phillip cho Jaycee gặp vợ hắn. Nancy mang đến thú nhồi bông và sữa sôcôla cho cô bé, vừa khóc vừa xin lỗi. Tuy nhiên, Jaycee mô tả Nancy cũng là kẻ thích thao túng như Phillip, đôi lúc cô ta thể hiện sự quan tâm như người mẹ, lúc lại lạnh lùng và tàn nhẫn, tỏ ra ghen tị với Jaycee. Khi Phillip vắng nhà, Nancy thay chồng trông coi cô bé.
Gần ba năm sau, Phillip bắt đầu tháo c̣ng tay cho Jaycee, dù vẫn nhốt trong căn pḥng có chốt. Vào Lễ Phục Sinh năm 1994, lần đầu tiên họ cho cô bé ăn đồ nấu chín. Cặp đôi thông báo với Jaycee, khi đó 13 tuổi, rằng cô bé đang mang thai. Sau khi sinh con gái đầu ḷng, Phillip ít cưỡng hiếp Jaycee hơn và ngừng hẳn khi cô bé mang thai con gái thứ hai, sinh vào năm 1997.
Để xoa dịu vợ, Phillip bắt mẹ con Jaycee gọi Nancy là mẹ, và Jaycee phải dạy hai con nhận ḿnh là chị. Jaycee học các kiến thức từ chương tŕnh trên tivi để dạy con và bảo vệ chúng khỏi Phillip.
Qua thời gian, mẹ con Jaycee được phép tiếp xúc với những người khác. Jaycee đi làm trong cửa hàng in của Phillip, có quyền truy cập tài khoản email và điện thoại. Khách hàng tại đây cho biết Jaycee chưa bao giờ nói bóng gió về vụ bắt cóc hay danh tính thực sự của cô. Các nhân chứng cho biết Jaycee được nh́n thấy ở trong nhà Phillip, đôi khi mở cửa trước để nói chuyện với mọi người, nhưng chưa bao giờ cầu cứu hoặc cố gắng rời đi.

Phillip Garrido (trái) và Nancy Bocanegra ra ṭa năm 2011. Ảnh: Reuters
Sau khi Phillip và vợ bị bắt, Jaycee được quyền nuôi hai con và đoàn tụ với gia đ́nh vào ngày 27/8/2009.
Tháng 11/2009, văn pḥng thanh tra đưa ra báo cáo liệt kê những sai sót của Sở Cải tạo và Ḥa nhập cộng đồng California đă góp phần khiến Jaycee bị giam cầm kéo dài. Họ phát hiện Phillip bị phân loại không chính xác khi chỉ cần giám sát ở cấp độ thấp.
Các nhân viên thực thi pháp luật đă đến thăm nhà Phillip ít nhất hai lần nhưng không yêu cầu kiểm tra sân sau, và không phát hiện Jaycee hoặc các con của cô. Báo cáo tŕnh bày chi tiết một trường hợp nhân viên giám sát gặp một bé gái 12 tuổi tại nhà Phillip nhưng chấp nhận lời giải thích rằng cô bé là con của em trai hắn và không làm ǵ để xác minh. Sau khi Jaycee được t́m thấy, cảnh sát địa phương phải đưa ra lời xin lỗi tới các nạn nhân trong họp báo.
Tháng 4/2011, Phillip và Nancy nhận tội bắt cóc và cưỡng hiếp sau quá tŕnh tố tụng kéo dài.
Ngày 2/6/2011, Phillip bị kết án tù chung thân với thời hạn để được ân xá là 431 năm. Nancy cũng nhận án tù chung thân nhưng sẽ đủ điều kiện ân xá vào năm 2029.
V́ Phillip được ân xá v́ tội hiếp dâm vào thời điểm Jaycee bị bắt cóc, Jaycee kiện tiểu bang California, nơi tiếp quản quyền quản chế hắn từ chính phủ liên bang vào năm 1999, chỉ ra cơ quan thực thi pháp luật đă có nhiều sai sót nên không phát hiện cô bị hắn giam giữ. Tháng 7/2010, Jaycee nhận được khoản bồi thường trị giá 20 triệu USD.
Trong cuộc phỏng vấn của ABC News năm 2016, Jaycee nói rằng ḷng trắc ẩn và sự sẵn ḷng tương tác với kẻ bắt giữ là cách duy nhất để cô sống sót. "Cụm từ Hội chứng Stockholm ngụ ư rằng các con tin bị đe dọa và lạm dụng trở nên có t́nh cảm với những kẻ bắt giữ họ... Tôi thấy bị sỉ nhục, khi gia đ́nh tôi tin rằng tôi yêu kẻ bắt cóc này và muốn ở cùng hắn. Điều đó khác xa sự thật đến mức nó khiến tôi buồn nôn... Tôi đă thích nghi để tồn tại trong hoàn cảnh của ḿnh", Jaycee nói. Cô nhiều lần tuyên bố rằng, nhiều nạn nhân buộc phải dựa dẫm vào kẻ bắt giữ ḿnh như một cơ chế sinh tồn.
Jaycee xuất bản cuốn sách A Stolen Life: A Memoir (2011) và Freedom: My Book of Firsts (2016), ghi lại cuộc sống bị giam cầm và quá tŕnh hồi phục sau sang chấn. Vụ án c̣n được tái hiện qua phim tài liệu Wicked Attraction, Captive in 18 Years: Jaycee Lee.
VietBF@sưu tập