Những loại vũ khí nào đã được chứng nghiệm là "hàng xịn, chất lượng cao" tại Ukraine?

[trungthuc]

Các công ty sản xuất những loại vũ khí đang được sử dụng ở Ukraine đã giành được nhiều đơn đặt hàng lớn, đủ để khôi phục lại dây chuyền sản xuất lâu nay hoạt động gần như chỉ cầm chừng.

Việc triển khai số lượng lớn vũ khí có trị giá nhiều tỷ đôla trong cuộc chiến tranh trên bộ cũng đem đến cho các tở hợp sản xuất quân sự ở một số nước phương Tây một "cơ hội bằng vàng" để đánh giá hiệu năng chiến trường của các loại vũ khí và cải tiến nâng cấp chúng ra sao cho đạt mức hiệu quả cao nhất.

Cú đột phá lớn cho ngành chế tạo vũ khí

Ê kíp của Ukraine sử dụng hệ thống pháo binh kỹ thuật cao của Đức có thể bắn ba quả đạn trong vòng vài giây và bắn trúng mục tiêu cách xa hơn 25 dặm. Nhưng đó là khi khẩu súng đại bác lớn chưa bị hỏng hóc. Khẩu đại bác Panzerhaubitze là một phần trong kho vũ khí đang được thử nghiệm ở Ukraine trong cái gọi là "bãi thử và chợ quảng cáo vũ khí lớn nhất thế giới".

Quá trình sử dụng khẩu đại bác Panzerhaubitze cũng cho thấy tầm mức quan trọng của việc cần phải sửa chữa ngay tại chiến trường nếu có hỏng hóc xảy ra. Một loại khẩu pháo binh đơn giản hơn, M777, được chứng minh là đáng tin cậy hơn nhưng lại dễ bị tấn công hơn. Cuộc tranh luận chung quanh hiệu năng của hai loại đại bác này và nhiều loại vũ khí khác đã định hình cho các hoạt động mua sắm vũ khí trong nhiều năm sắp tới.

Ukraine đang vận hành 17 loại đại bác khác nhau của phương Tây và Liên Xô cũ. Tại hội chợ vũ khí lớn ở London trong tháng này, các công ty triển lãm vũ khí cho biết họ thường xuyên được hỏi thăm về mức hiệu quả về vũ khí của họ ở chiến trường tại Ukraine. Rõ ràng, Ukraine là một bãi thử nghiệm lý tưởng.

Hoa Kỳ và các quốc gia châu Âu đã chuyển giao số vũ khí và trang thiết bị quân sự trị giá hàng tỷ đôla đến Ukraine từ các kho dự trữ nên đang phải cần bổ sung và thay thế trong bối cảnh mức chi tiêu quân sự ngày càng tăng cao.

Cuộc chiến kéo dài dai dẳng đang biến Ukraine nay trở thành bãi thử nghiệm khổng lồ về mức hiệu quả của các loại vũ khí hiện đại nhất thế giới (ảnh: Wolfgang Schwan/Anadolu Agency via Getty Images)

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (Stockholm International Peace Research Institute), hồi năm 2022, mức chi tiêu quân sự toàn cầu đã tăng năm thứ tám liên tiếp lên mức cao kỷ lục là 2,24 ngàn tỷ USD! Đại bác và đạn pháo binh, máy bay không người lái, hệ thống phòng thủ hỏa tiển đủ loại và bệ phóng hỏa tiển đa nòng đều được đem ra sử dụng nhiều ở Ukraine.

Theo các công ty sản xuất vũ khí, nhiều loại vũ khí do BAE Systems, Rheinmetall, Lockheed Martin và RTX (trước đây gọi là Raytheon Technologies) chế tạo ra, đã nhận được rất nhiều đơn đặt hàng hoặc sự quan tâm từ giới mua tiềm năng. Tom Arseneault, giám đốc điều hành các hoạt động của BAE Systems tại Hoa Kỳ có nhận xét: "Mọi người đang nhìn về Ukraine và xem xét, đánh giá những gì đang hoạt động tốt ở đó".

Tập đoàn quân sự khổng lồ của Anh quốc này cho biết, họ đang đàm phán với Kyiv để sản xuất pháo đạn pháo binh L199 ngay bên trong Ukraine sau khi đã chứng minh được tính cách hiệu quả và số đơn đặt hàng nay đang tăng mạnh. Tương tự, họ cũng nhận được nhiều lời yêu cầu hơn về loại xe thiết vận xa CV90 và M777.

CV90 tại một cuộc triển lãm vũ khí ở London (Ảnh: Leon Neal/Getty Images)

Tướng Patrick Sanders, người đứng đầu quân đội Vương Quốc Anh, cho biết cuộc chiến ở Ukraine đã có ảnh hưởng lớn đến các quyết định mua sắm của quân đội nước này. Các cuộc xung đột gần đây như ở Syria cũng chi phối nhiều đến các đơn đặt hàng mua sắm của Vương Quốc Anh, một quốc gia có ngân sách quân sự lớn nhất ở châu Âu. "Bài học chiến tranh từ Ukraine là rất quan trọng để đánh giá lại hiệu năng các loại vũ khí trong thực tế chiến trường", ông nói.

Nhận xét này đặc biệt phù hợp với loại pháo binh nòng dài di động và là loại vũ khí phương Tây được sử dụng rộng rãi nhất ở Ukraine. Một phân đội pháo binh Ukraine hoạt động bên ngoài Bakhmut ở miền Đông Ukraine đã ca ngợi độ chính xác và tốc độ bắn của đại pháo Panzerhaubitze. Họ cho biết, loại thép cao cấp, dày của nó có khả năng bảo vệ tốt hơn so với các loại đại bác khác. Đây là lý do nó vẫn sống sót trong trận pháo kích kéo dài một giờ của địch mà chỉ bị dính vài mảnh đạn. Panzerhaubitze, do Rheinmetall và chi nhánh KNDS của Đức sản xuất, đã nhận được đơn đặt hàng của quân đội Đức để thay thế số khẩu pháo binh được gửi đến Ukraine.

Thử thách về vận hành và sửa chữa, thay thế phụ tùng tại chỗ

Một số phân tích gia quân sự cũng lưu ý về một vấn đề đáng quan tâm khác là do không có đủ thời gian để huấn luyện các xạ thủ Ukraine để họ nhanh chóng làm chủ các vũ khí mới. Lính pháo binh Ukraine chỉ được huấn luyện có năm tuần đã phải vận hành Panzerhaubitze trong khi bình thường phải mất đến bốn tháng tập luyện.

Các loại súng pháo binh khác của phương Tây cũng đã gặp vấn đề kỹ thuật khi bắt chúng phải sử dụng liên tục, quá giới hạn cho phép. Một người vận hành pháo binh tự hành AHS Krab của Ba Lan cho biết khẩu pháo được sử dụng quá nhiều đến nỗi nòng đã bị rách.

Theo Đại tá Serhiy Baranov, người đứng đầu Tổng cục hỏa tiển, pháo binh và thiết bị bay không người lái của quân đội Ukraine, thường có gần 70% số khẩu pháo binh do nước ngoài cung cấp hoạt động vào cùng một thời điểm. Ông nói: "Khẩu đại bác M777 do Anh sản xuất hoạt động nhiều hơn các loại súng pháo binh khác vì nó dễ sửa chữa hơn và có nhiều phụ tùng thay thế hơn".

Hồi đầu tháng này, ông Bill LaPlante, giám đốc phụ trách mua lại của Ngũ Giác Đài nói với báo Mỹ: "Gần đây chúng tôi đã hoàn tất việc huấn luyện người Ukraine về cách dùng máy in 3D lớn cỡ xe vận tải để tự sản xuất ra các loại phụ tùng cho quân xa và súng pháo binh".

Quay lại với loại đại bác M777, một lính pháo binh cũng Ukraine nhận xét: "Khẩu pháo binh này dễ học sử dụng hơn và rất chính xác, đồng thời các bộ phận bằng titan nhẹ của nó giúp di chuyển qua các cánh đồng lầy lội được dễ dàng hơn. Tuy nhiên, việc cần phải kéo đi có nghĩa là M777 sẽ di chuyển chậm hơn và dễ bị tấn công hơn. Các bộ phận nhẹ của pháo binh cũng khiến cho dễ bị hư hại do các mảnh đạn hơn". BAE Systems, công ty sản xuất ra M777 cho biết, họ đã nhận được nhiều đơn đặt hàng nên công ty sẽ sớm khởi động lại dây chuyền sản xuất loại súng pháo binh này.

Ngày 25/9/2023, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết lô xe tăng của Mỹ Abrams đầu tiên vừa được bàn giao cho quân đội Ukraine (Ảnh: Artur Widak/NurPhoto via Getty Images)

"Đã được thử nghiệm chiến trường", lá bùa bán vũ khí

Ukraine đã thử nghiệm nhiều vũ khí của phương Tây tại một môi trường khắc nghiệt hơn những gì chúng từng được thử nghiệm trước đây. “Ví dụ, CV90 (Combat Vehicle 90) đã tham chiến ở Afghanistan và Liberia, nhưng lại hoàn toàn khác hẳn khi được tham chiến tại Ukraine", Dan Lindell, giám đốc phụ trách tại chi nhánh của BAE Systems ở Thụy Điển chuyên về xe bọc thép, có nhận xét. "BAE nhận được nhiều sự quan tâm về CV90 nhờ hiệu quả tác chiến ở Ukraine".

Chính phủ Thụy Điển và Ukraine đã ký một thỏa thuận mở đường cho việc sản xuất CV90 ở Ukraine. Hai loại vũ khí nhận được nhiều lời khen ngợi khác (và được chứng thực qua Tổng thống Volodymyr Zelensky) là bệ phóng hỏa tiển di động Himars của Hoa Kỳ và hỏa tiển tầm xa Storm Shadow của Anh quốc. Ngoài hệ thống Himars, tướng Patrick Sanders, người đứng đầu quân đội Anh, còn có ấn tượng mạnh về mức độ chính xác, hỏa lực tập trung và tầm bắn xa của M270S, cũng do Hoa Kỳ sản xuất.

Các công ty sản xuất ba loại vũ khí này đã giành được các đơn đặt hàng mới và đang đẩy mạnh dây chuyền sản xuất. Kể từ khi chiến tranh giữa Nga-Ukraine bắt đầu, Ngũ Giác Đài đã trao cho tổ hợp Lockheed Martin số hợp đồng trị giá 630 triệu USD để chế tạo ra Himars cho quân đội Mỹ và các quốc gia đồng minh. Trong khi đó, RTX đang gia tăng sản lượng hệ thống phòng thủ hỏa tiển Patriot lên đến 12 hệ thống này mỗi năm và có kế hoạch sẽ bàn giao thêm 5 hệ thống nữa cho Ukraine vào cuối năm tới. Phần mềm của Patriot đã được tinh chỉnh lại để tiêu diệt được hỏa tiển siêu thanh.

Nicholas Drummond, cựu sĩ quan quân đội Anh, người điều hành công ty tư vấn kỹ nghệ quân sự AURA Consulting Ltd, kết luận: "Việc thử nghiệm thành công tại chiến trướng ở Ukraine đã cho phép các công ty sản xuất ghi thêm dòng chữ quảng cáo "đã được chứng minh trong tác chiến", một sự chứng thực mạnh mẽ để bán hàng", trích dẫn lại từ Wall Street Journal.