Tại sao New Zealand bỏ lệnh cấm hút thuốc lá nghiêm ngặt nhất thế giới?

[Romano]

Sau một năm thông qua lệnh cấm hút thuốc lá, Chính phủ New Zealand mới đây đã tuyên bố bãi bỏ điều luật này vì một số lý do đặc biệt.
Ông Chris Luxon, tân Thủ tướng của New Zealand vừa công bố quyết định bãi bỏ các lệnh cấm thuốc lá trước khi chúng có hiệu lực, một động thái gây tranh cãi với các chuyên gia y tế công cộng và các nhóm chống thuốc lá.Lý giải cho quyết định trên, Thủ tướng New Zealand cho biết lệnh cấm thuốc lá có thể tạo cơ hội cho thị trường chợ đen bùng nổ. Ngoài ra, nguồn kinh tế từ bán thuốc lá sẽ giúp chi trả cho việc cắt giảm thuế, đồng thời có thể kiềm chế lạm phát.

Bộ trưởng Tài chính mới của New Zealand Nicola Willis hôm 25/11 cho biết các lệnh cấm thuốc lá sẽ được bãi bỏ trước tháng 3/2024. Theo đó, doanh thu tạo ra từ việc kinh doanh thuốc lá sẽ hướng tới mục tiêu cắt giảm thuế.

Trước đó vào năm 2022, New Zealand dưới thời cựu Thủ tướng Jacinda Ardern trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành lệnh cấm bán thuốc lá cho tất cả người sinh trong hoặc sau ngày 1/1/2009.

Động thái này từng được chuyên gia y tế công cộng và những người ủng hộ việc chống hút thuốc lá trên khắp thế giới khen ngợi. Nhiều tháng sau thông báo của New Zealand, Vương quốc Anh cũng công bố kế hoạch loại bỏ dần việc hút thuốc đối với thế hệ trẻ.

Luật cấm hút thuốc của New Zealand ban đầu dự kiến được thực thi trước tháng 7/2024 và sẽ bao gồm các hình phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm, chẳng hạn như phạt tiền lên tới 150.000 đô la New Zealand (96.000 USD).

Tuy nhiên, tân Thủ tướng New Zealand Chris Luxon tuyên bố lệnh cấm này sẽ dẫn đến sự bùng nổ của thị trường chợ đen, phần lớn không bị đánh thuế. Bên cạnh đó ông cho biết tỷ lệ hút thuốc trong nước đã giảm, đồng thời nhắc lại cam kết tiếp tục giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá.

Trước động thái bãi bỏ lệnh cấm thuốc lá của New Zealand, người phát ngôn của Thủ tướng Anh Rishi tuyên bố nước này vẫn cam kết loại bỏ dần việc hút thuốc. “Chúng tôi cam kết về điều này. Đây là một quyết định và bước đi quan trọng lâu dài nhằm mang lại một thế hệ không khói thuốc”, người phát ngôn cho biết.

Nhóm chống hút thuốc lá Liên minh Y tế Aotearoa (HCA) bày tỏ sự thất vọng về kế hoạch bãi bỏ lệnh cấm hút thuốc trên. “Đây là một tổn thất lớn đối với sức khỏe cộng đồng và cũng là một chiến thắng lớn cho ngành công nghiệp thuốc lá”, nhóm này tuyên bố.