‘Kiến trúc sư trưởng’ của Liên minh châu Âu Jacques Delors qua đời ở tuổi 98

[Romano]

Tối 27/12, nguyên Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Jacques Delors, người được coi là “kiến trúc sư trưởng” của Liên minh châu Âu (EU) hiện đại, đã qua đời trong giấc ngủ tại nhà riêng ở thủ đô Paris (Pháp), hưởng thọ 98 tuổi.Ông Delors được coi là một trong những “cha đẻ” của khối thị trường chung châu Âu, trong đó có nguyên tắc “tự do di chuyển con người, hàng hóa và dịch vụ” giữa các nước thành viên của EU.

Trong nhiệm kỳ làm Chủ tịch EC kéo dài 10 năm và 17 ngày của mình, ông Delors cũng đặt những nền móng vững chắc cho việc thành lập đồng tiền chung châu Âu (euro) và đẩy nhanh quá trình hội nhập giữa các quốc gia thành viên. Cố chính trị gia người Pháp cũng là người nắm giữ chức vụ trên lâu nhất trong lịch sử (3 nhiệm kỳ).

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron là một trong những chính khách đầu tiên bày tỏ lời tri ân và chia buồn sâu sắc đến gia đình ông Delors khi mô tả đây là “chính trị gia mang trong mình vận mệnh của nước Pháp” và là “người kiến tạo không biết mệt mỏi”, làm nên các cơ chế EU đang vận hành ngày nay.

Ông Delors cũng từng đảm nhiệm chức vụ Bộ trưởng Tài chính trong chính phủ của cố Tổng thống Pháp François Mitterrand từ năm 1981 đến năm 1984. Sinh thời, ông là một trong những chính trị gia ủng hộ quá trình hội nhập sau những hậu quả tàn khốc của Thế chiến thứ hai tại châu Âu.

Sau khi rời khỏi vị trí Chủ tịch EC vào năm 1995, ông Delors đã từ chối đứng ra tranh cử chức vụ Tổng thống Pháp bất chấp việc nhận được nhiều sự ủng hộ trong các cuộc thăm dò.Với tư tưởng theo chủ nghĩa liên bang (federalism) và ủng hộ một EU theo hướng “liên minh chính trị”, những ý tưởng của ông Delors cũng vấp phải những sự nghi ngờ từ một số chính trị gia, đặc biệt đối với nữ Thủ tướng Anh thời điểm ông tại vị, “bà đầm thép” Margaret Thatcher.

Năm 1989, cố Thủ tướng Anh đã mô tả bản báo cáo của ông Delors, trong đó kêu gọi việc thành lập liên minh kinh tế và tiền tệ chung châu Âu, là “không thể chấp nhận được” khi sẽ “tước đoạt” quyền quyết định rất nhiều chính sách kinh tế quốc gia khỏi tay Chính phủ và Quốc hội Anh trong trường hợp được thông qua.