Lúc được t́m thấy, thoạt nh́n, thân gỗ chi chít lỗ do côn trùng đục, trông chẳng khác ǵ phế phẩm.
Một cây gỗ tưởng chừng vô giá trị, bị bỏ quên trong kho suốt nhiều năm, bất ngờ được định giá gần 30 tỷ đồng, khiến ai nấy đều ngỡ ngàng và tiếc nuối. Câu chuyện xảy ra tại một gia đ́nh ở Hải Nam, Trung Quốc, nơi “báu vật” này suưt bị vứt bỏ chỉ v́ vẻ ngoài xấu xí.
Cây gỗ quư suưt th́ bị vứt bỏ
Năm 2016, ông Lưu, một người dân ở Hải Nam, gọi con trai từ thành phố về quê để sửa lại ngôi nhà tổ hơn 100 năm tuổi. Ngôi nhà cổ, xây từ thời ông bà của ông, đă xuống cấp nghiêm trọng, nước dột khắp nơi mỗi khi trời mưa. Trong lúc dọn dẹp, con trai ông Lưu phát hiện một cây gỗ lớn trong kho. Thoạt nh́n, thân gỗ chi chít lỗ do côn trùng đục, trông chẳng khác ǵ phế phẩm.
Trong nhà kho, con trai ông Lưu t́m thấy một cây gỗ rất to, thân bị đục đầy lỗ xấu xí. Ảnh: Sohu
Ông Lưu ngay lập tức bảo nên vứt đi v́ cho rằng nó vô dụng. Tuy nhiên, người con trai không đồng ư. Anh nhận thấy chất gỗ bên trong có điều ǵ đó khác lạ, đặc biệt khi cầm lên, nó nặng hơn hẳn các loại gỗ thông thường. Sau khi bàn bạc, họ quyết định mang cây gỗ đến một xưởng chế biến gần đó để xẻ ra xem xét.
Khi xẻ cây gỗ, họ choáng váng v́ hóa ra đây là gỗ hoàng hoa lê (gỗ sưa) quư hiếm. Ảnh: Sohu
Kết quả khiến cả hai sững sờ: bên trong là gỗ hoàng hoa lê (gỗ sưa đỏ) - một loại gỗ quư hiếm. Chủ xưởng định giá cây gỗ này lên tới 8,5 triệu nhân dân tệ (gần 30 tỷ đồng) nhờ chất lượng tốt và tuổi đời lâu năm. Tin tức nhanh chóng lan truyền, khiến nhiều người tiếc nuối khi biết “kho báu” này từng bị bỏ xó suốt bao năm.
Gỗ hoàng hoa lê, hay c̣n gọi là tử đàn (tên khoa học: Dalbergia odorifera), thuộc họ Đậu, là loại gỗ quư nổi tiếng từ thời nhà Minh và nhà Thanh. Các vị vua thời bấy giờ đặc biệt ưa chuộng dùng nó để chế tác nội thất cung đ́nh nhờ màu sắc đa dạng - đỏ, tím, vàng - cùng mùi hương đặc trưng và độ bóng đẹp mắt. Loại gỗ này chủ yếu mọc ở đảo Hải Nam, nên c̣n được gọi là hoàng hoa lê Hải Nam.
Gỗ hoàng hoa lê nổi tiếng đắt giá v́ được vua nhà Minh và nhà Thanh rất thích sử dụng làm đồ nội thất cung đ́nh. Ảnh: Sohu
Theo cuốn Trung Quốc cổ điển gia cụ dụng tài giám thưởng, gỗ hoàng hoa lê phân bố ở Việt Nam, Lào, Malaysia, Campuchia, Thái Lan, nhưng chất lượng tốt nhất đến từ Việt Nam và Campuchia. Tại Trung Quốc, giá trị của nó được đánh giá dựa trên thời gian sinh trưởng - phải hàng trăm năm để trở thành gỗ quư, thường gọi là “gỗ cũ”.
Theo Sina, vào năm 2010, giá gỗ hoàng hoa lê tại Hải Nam đă vọt từ 1-2 xu/kg (thập niên 1970) lên 9.000 NDT/kg (1.300 USD). Tại Bắc Kinh và Thượng Hải, con số này c̣n cao hơn. Đến năm 2011, giá thậm chí chạm mốc hơn 40.000 NDT/kg (gần 6.000 USD), khiến người ta ví von nó “c̣n đắt hơn vàng”. Trang Hualimu.net cho biết, một chiếc tủ chân vuông làm từ gỗ cũ có giá khoảng 5 triệu nhân dân tệ, trong khi Xinhuanet ghi nhận một chiếc ghế gập thời nhà Thanh được bán với giá 4,8 triệu nhân dân tệ (khoảng 14 tỷ đồng).
Nhiều sản phẩm làm từ gỗ hoàng hoa lê có giá thành rất cao được bán tại Trung Quốc. Ảnh: Sohu
Năm đó, một khúc gỗ hoàng hoa lê Việt Nam dài 8m, nặng 1,58 tấn từng được rao bán tại Thượng Hải với giá 200 triệu NDT (hơn 29 triệu USD). Những sản phẩm từ loại gỗ này không chỉ đắt đỏ mà c̣n mang giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc.
Ngoài vẻ đẹp, gỗ hoàng hoa lê c̣n được ghi nhận trong y học cổ truyền. Tài liệu thời nhà Minh đề cập đến khả năng trị vết thương, cầm máu, giảm đau và sưng, trong khi triều Thanh ghi nhận tác dụng bổ máu, điều ḥa khí huyết và chống tiêu chảy của hoàng hoa lê Hải Nam. Về phong thủy, người Trung Quốc tin rằng loại gỗ này giúp xua đuổi tà ma, mang lại b́nh an. Từ xa xưa, chỉ giới quyền quư mới đủ khả năng sở hữu các món đồ nội thất, mỹ nghệ hay ṿng tay làm từ gỗ này.
VietBF@ sưu tập