
Không ai dạy tôi cách khâu vá cả, bạn biết không? Tôi tự học v́ tôi buộc phải như vậy. Lúc đầu, nó chẳng phải nghệ thuật ǵ, chỉ đơn giản là một cách để tồn tại.
Tôi sinh ra trong nghèo đói. Mẹ tôi mất khi tôi mới 12 tuổi. Cha tôi — một người đàn ông yếu đuối — đă bỏ rơi chúng tôi, như thể chúng tôi chẳng đáng ǵ. Tôi bị đưa vào trại mồ côi lạnh lẽo và ảm đạm, nơi lời kinh nguyện vang lên ḥa lẫn với tiếng kim khâu va vào vải.
Mấy sơ dạy tôi may vá.
“Để con có thể sống một cuộc đời tử tế, Gabrielle à,” họ nói, tay chỉ vào từng mũi chỉ trên vải.
Nhưng tôi chưa bao giờ chỉ muốn một cuộc đời "tử tế".
Tử tế nghĩa là ǵ? Sống trong im lặng, ngoan ngoăn và đúng quy chuẩn? Tôi từng hỏi vậy.
Sơ Bernadette nh́n tôi chằm chằm, rồi đáp:
“Nghĩa là con không phải quay lại đường phố.”
Nhưng trong ḷng tôi đă có một suy nghĩ khác. Tôi không muốn chỉ sống sót.
Tôi muốn bay lên.
Tôi muốn thoát khỏi tất cả những ǵ đang giam giữ ḿnh.
Từng đường chỉ tôi khâu là một cách để chống lại số phận.
Bên ngoài th́ tôi im lặng, nhưng bên trong tôi hét lên:
“Không ai có quyền nói tôi là ai hay sẽ trở thành ai!”
Vài năm sau, khi tôi bắt đầu bán những chiếc mũ đầu tiên, người ta cười tôi:
“Phụ nữ mà mở cửa hàng riêng à? Thật nực cười!”
“Con gái của một người bán hàng rong mà đ̣i làm nhà thiết kế? Mộng tưởng!”
Họ không biết tôi là ai.
Một khách hàng từng nói với giọng mỉa mai:
“Cô làm ra cái này à? Đẹp đấy… Tôi tưởng cô là dân Paris.”
Tôi cười:
“V́ tôi chính là Paris đây – chỉ là thành phố ấy chưa biết điều đó thôi.”
Mỗi chiếc mũ được bán, mỗi bộ váy tôi cắt ra ngoài khuôn mẫu, là từng bước tôi tiến gần hơn đến con người mà tôi muốn trở thành:
Một người phụ nữ tự do. Thanh lịch. Không g̣ bó. Không xin phép ai. Không sợ hăi.
Tôi cắt tóc ngắn khi tất cả phụ nữ đều để tóc dài.
Một người bạn hoảng hốt nói:
“Cậu giống con trai quá!”
Tôi mỉm cười:
“Không. Tớ giống chính ḿnh.”
Họ gọi tôi là nổi loạn, là ngang ngược, là thiếu nữ tính. Nhưng không ai từng dám gọi tôi là cam chịu.
Tôi đă sống qua chiến tranh, thấy mọi thứ tan hoang, cửa hàng bị đóng cửa giữa giai đoạn chiếm đóng.
Họ nói:
“Chanel đă hết thời rồi.”
Nhưng họ không hiểu tôi.
Tôi trở lại Paris khi mọi người nghĩ tôi không c̣n ǵ để nói.
Tôi không chỉ là “một thương hiệu”. Tôi là một ư tưởng.
Một tuyên ngôn chống lại mọi sự g̣ bó.
Người ta nói Chanel No.5 là loại nước hoa nổi tiếng nhất thế giới.
Nhưng với tôi, “nước hoa” thực sự là thứ c̣n lại sau những vết sẹo.
Một cô gái trẻ từng hỏi tôi:
“Thế nào là dũng cảm?”
Tôi trả lời:
“Là không bỏ cuộc. Là mang trên ḿnh mùi hương của những vết thương, chứ không phải che giấu nó.”
Và nếu được nói điều ǵ với cô bé nhỏ ngày xưa từng khóc lặng trong bóng tối của trại mồ côi, tôi sẽ th́ thầm:
“Đừng để nơi con được sinh ra quyết định con sẽ là ai.
Những bông hoa mạnh mẽ nhất luôn nở giữa đống đổ nát.”
VietBF@sưu tập