Hôm thứ Bảy, 26 Tháng Bảy, Thượng Nghị Sĩ Alex Padilla (Dân Chủ - California) đă giới thiệu một dự luật mới nhằm thay đổi thời hạn hội đủ điều kiện cư trú hợp pháp, tạo cơ hội cho hàng triệu người nhập cư đă sinh sống lâu dài tại Hoa Kỳ – thậm chí từ năm 1972 – có thể hợp pháp hóa t́nh trạng di trú của ḿnh, theo nhật báo The Orange County Register.

Là thành viên Dân Chủ cao cấp nhất trong Tiểu Ban Tư Pháp Thượng Viện về Di Trú, ông Padilla cho biết dự luật này sẽ cập nhật Đạo Luật Cải Tổ và Kiểm Soát Di Trú do Tổng Thống Ronald Reagan kư ban hành vào năm 1986. Đạo luật đó vốn dựa trên “Registry Bill” – một đạo luật ban đầu được thông qua từ năm 1929 nhằm tạo điều kiện cho người nhập cư được trở thành thường trú nhân hợp pháp tại Hoa Kỳ.
“Người Mỹ xứng đáng có một con đường tiến thân rơ ràng và nhân đạo hơn,” ông Padilla phát biểu trong buổi họp báo tổ chức tại trụ sở Nghiệp Đoàn Nhân Viên Dịch Vụ Quốc Tế (SEIU 721) ở trung tâm Los Angeles.

Dự luật mới có tên đầy đủ là “Đạo Luật Gia Hạn Điều Khoản Di Trú theo Đạo Luật Năm 1929”, với mục tiêu điều chỉnh mốc thời gian được xét duyệt hồ sơ di trú theo luật cũ.
Ông Padilla cho biết, bản cập nhật này sẽ mở ra con đường hợp pháp hóa t́nh trạng cư trú – tức cơ hội nhận thẻ xanh – cho hơn 8 triệu người đang sống tại Mỹ, bao gồm con cái của những người có visa dài hạn, nhân viên thuộc nhóm lao động thiết yếu và những người có visa làm việc chuyên môn cao như H-1B.
Tác động đến người Việt và người gốc Á
1. Cơ hội hợp pháp hóa cho người ở lâu năm mà chưa có giấy tờ
Dự luật của TNS Padilla sẽ cập nhật mốc thời gian trong "Registry Bill" – luật cho phép những người đă sống liên tục tại Mỹ kể từ trước một ngày nhất định (trước đây là năm 1972) có thể nộp đơn xin thẻ xanh. Nếu mốc thời gian được dời lên gần hiện tại hơn, hàng triệu người không có giấy tờ — bao gồm người Việt và người gốc Á — sẽ có thể hợp thức hóa t́nh trạng cư trú mà không cần thông qua các chương tŕnh bảo lănh phức tạp.

👉 Tác động: Nhiều người Việt từng đến Mỹ từ thập niên 1980, 1990 theo diện tị nạn, đoàn tụ, du học rồi ở lại quá hạn — nay có thể có cơ hội nộp đơn xin thẻ xanh nếu chứng minh được ḿnh đă cư trú tại Mỹ lâu dài, không phạm tội và đóng góp cho xă hội.
2. Lợi ích cho con em của người giữ visa dài hạn
Dự luật cũng nhắm đến nhóm con cái của những người đang giữ visa dài hạn như H-1B (lao động chuyên môn cao) và các loại visa làm việc khác. Hiện nay, nhiều thanh niên gốc Việt và gốc Á rơi vào t́nh trạng "Dreamers kỹ thuật" – sinh ra hoặc lớn lên ở Mỹ nhưng không có t́nh trạng hợp pháp v́ quá tuổi để xin thẻ xanh theo cha mẹ.

👉 Tác động: Dự luật sẽ giúp con em trong cộng đồng người Việt, đặc biệt là gia đ́nh lao động ngành IT, kỹ sư, y tế – vốn chiếm tỷ lệ lớn trong cộng đồng di dân gốc Á – có cơ hội ổn định cuộc sống và đi học, đi làm hợp pháp.
3. Lực lượng lao động thiết yếu được công nhận và hỗ trợ
Dự luật cũng nhắc đến nhóm "nhân viên thiết yếu" – những người làm việc trong lĩnh vực y tế, chăm sóc, nông nghiệp, nhà hàng... Trong đại dịch COVID-19, rất nhiều người gốc Việt và gốc Á làm nghề nail, nhà hàng, chợ, giao hàng... được coi là lực lượng thiết yếu nhưng không được bảo vệ đầy đủ về mặt pháp lư.
👉 Tác động: Nếu chứng minh được vai tṛ thiết yếu, những người gốc Việt làm việc không giấy tờ trong các ngành này có thể đủ điều kiện xin thẻ xanh theo tiêu chuẩn mới.
4. Kỳ vọng nhưng cũng cần cảnh giác
Tuy dự luật mở ra hy vọng, nhưng khả năng được thông qua c̣n phụ thuộc vào thế đa số tại Thượng Viện và Hạ Viện Hoa Kỳ, cũng như sự ủng hộ của chính quyền liên bang. Các nhóm bảo thủ có thể phản đối v́ cho rằng điều này “thưởng” cho người ở lại bất hợp pháp.
👉 Khuyến nghị: Người Việt và người gốc Á nên theo dơi sát sao tiến tŕnh của dự luật, liên hệ với các tổ chức hỗ trợ di trú và chuẩn bị giấy tờ chứng minh cư trú lâu dài tại Mỹ để sẵn sàng nếu luật được thông qua.