VN Lương Tam Quang – “Lãnh chúa” độc lập trong Chính phủ và cuộc đấu âm thầm với Phạm Minh Chính

[Gibbs]

Dù tính cách được cho là mềm mỏng hơn Tô Lâm, nhưng khi đã nắm trong tay Bộ Công an, Lương Tam Quang chưa bao giờ xem mình là thuộc hạ của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Trên danh nghĩa, Bộ trưởng là cấp dưới của Thủ tướng; nhưng về thực quyền, Thủ tướng gần như không có bất kỳ quyền kiểm soát nào với Bộ Công an. Có thể coi Lương Tam Quang như một “lãnh chúa” độc lập trong Chính phủ.

Phạm Minh Chính, vốn xuất thân từ ngành Công an, hiểu rõ sức mạnh của chiếc ghế Bộ trưởng. Chỉ là một bộ trong Chính phủ, nhưng Bộ Công an lại sở hữu công cụ quyền lực vượt trội trên vũ đài chính trị. Với bộ máy điều tra khổng lồ, Lương Tam Quang có thể cho người thẩm tra, nắm bắt và kiểm soát những mối quan hệ phức tạp của Thủ tướng; ngược lại, ông Chính không thể làm điều tương tự.

Ngày 6/8, tại Đại hội thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” lần thứ 9, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu ca ngợi lực lượng Công an:

“Thức cho dân ngủ, gác cho dân vui chơi, lấy niềm vui, hạnh phúc của nhân dân làm niềm vui, lẽ sống của mình.”

Nhiều nhà quan sát cho rằng lời lẽ này mang tính “vuốt đuôi” cấp dưới, giống như một đại thần ca tụng hoàng đế — phản ánh rõ sự thận trọng của ông Chính trong bối cảnh đấu đá quyền lực khốc liệt.

Thế trận trước Đại hội XIV – Phạm Minh Chính có cửa làm Tổng Bí thư?

Chỉ còn chưa đầy 5 tháng nữa, Đại hội Đảng XIV sẽ diễn ra. Việc chọn ai vào ghế Tổng Bí thư đang là tâm điểm của mọi cuộc tính toán trong nội bộ.
Trong bối cảnh nhiều Ủy viên Bộ Chính trị đến tuổi nghỉ hưu hoặc phải rời ghế, Phạm Minh Chính – người còn sót lại duy nhất trong “Tứ trụ” khóa XIII – nổi lên như một ứng viên tiềm năng.

Phạm Minh Chính từng là Trưởng Ban Tổ chức Trung ương (2016–2021), hiểu rõ cơ chế nhân sự và quyền lực trong Đảng. Ông cũng đã là Ủy viên Bộ Chính trị từ năm 2016 – sớm hơn Tô Lâm (2021) – và giữ quan hệ tốt với nhiều nhóm quyền lực, đặc biệt là phe quân đội.

Điểm mạnh của ông Chính là sự khéo léo “giữ mình”, tránh bộc lộ tham vọng quá sớm, trong khi vẫn âm thầm chuẩn bị cho bước tiến lớn.

Kịch bản “chuyển tiếp” quyền lực

Một số phân tích quốc tế cho rằng có thể sẽ tồn tại kịch bản dung hòa:

Tô Lâm tiếp tục giữ ghế Tổng Bí thư trong 1–2 năm đầu nhiệm kỳ XIV.

Sau đó, Phạm Minh Chính kế nhiệm, đảm bảo sự ổn định nội bộ và tránh đối đầu trực diện khi chưa phe nào chiếm ưu thế tuyệt đối.

Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào sự đồng thuận trong Trung ương Đảng và ý chí cá nhân của Tô Lâm. Nếu ông Tô quyết bám ghế trọn nhiệm kỳ, cơ hội của ông Chính sẽ thu hẹp đáng kể.

Ba lần “hạ” bất thành

Từ nhiệm kỳ 2021–2026, cả Nguyễn Phú Trọng lẫn Tô Lâm đều tìm cách hạ bệ Phạm Minh Chính, nhưng đều thất bại:

Thời Nguyễn Phú Trọng: Muốn thay ông Chính bằng Vương Đình Huệ, nhưng bất thành.

Thời Tô Lâm – phương án Trần Lưu Quang: Dự định đưa Quang vào Bộ Chính trị rồi làm Thủ tướng, nhưng không đủ lực, Quang quá non.

Thời Tô Lâm – phương án Lê Minh Hưng: Hưng có hậu thuẫn mạnh từ nhóm Hà Tĩnh và là người quen biết lâu năm của Tô Lâm, nhưng vẫn thiếu bằng chứng để “đánh” tử huyệt của ông Chính.

Điểm yếu lớn nhất của Thủ tướng là vụ AIC – Nguyễn Thị Thanh Nhàn, nhưng bà Nhàn đã trốn ra nước ngoài, trong khi vụ việc còn liên quan đến Tổng cục 2 (Bộ Quốc phòng) – nơi Tô Lâm không kiểm soát được.

Kết quả: đến gần hết nhiệm kỳ, Phạm Minh Chính vẫn trụ vững, trở thành đối thủ “lì đòn” mà ngay cả Tô Lâm cũng chưa thể hạ.