Trong cuộc sống hàng ngày, khi chúng ta bước vào pḥng của những người lớn tuổi hoặc ngồi tṛ chuyện gần gũi với họ, đôi khi chúng ta có thể ngửi thấy một mùi hương lạ. Có người mô tả nó giống như mùi nến, mùi pho mát, sách cũ hay dầu. Họ c̣n gọi chung mùi hương này là
"mùi của người già", và đây là điều có thể gây ảnh hưởng đến cuộc sống của một số người đă lớn tuổi. Nhiều người băn khoăn, liệu khi đến tuổi già, chúng ta có nhất thiết phải chấp nhận mùi hương đặc biệt này hay không? Mùi hương này có thể phản ảnh sức khỏe của họ hay không? Liệu có cách nào để cho khử đi mùi hương này hay không? Hăy cùng t́m hiểu sâu hơn về vấn đề này.
Đầu tiên, các mùi hương lạ trên cơ thể này không phải là do tâm lư, mà thực sự có tồn tại. Nhiều cuộc nghiên cứu cho thấy một trong những nguồn gốc gây ra mùi hương đặc biệt này là một hợp chất có tên gọi là
2-Nonenal. Đây là một dạng
aldehyde không băo ḥa, có hương vị khó chịu và mùi hôi thối. Một cuộc nghiên cứu ở Nhật Bản chỉ ra rằng chất này chỉ có thể được phát hiện ra ở những người từ 40 tuổi trở lên, và số lượng
2-Nonenal tiết ra sẽ tăng lên với sự già đi và mức suy giảm chức năng của cơ thể, được thải ra qua tuyến mồ hôi trong quá tŕnh chuyển hóa hàng ngày trong cơ thể.
Khi người cao tuổi thường xuyên sống ở trong không gian kín, không mở cửa sổ cho thông gió (thường vào mùa đông), mùi hương này rất dễ bị tích tụ lại và lan tỏa trong không khí. Số lượng
2-Nonenal sẽ gia tăng theo độ tuổi, nghĩa là người càng lớn tuổi, nồng độ mùi cũng sẽ càng cao.

(Minh họa)
Ngoài
2-Nonenal, một số bệnh lư ở nướu răng cũng có thể là nguyên nhân gây ra những mùi khó chịu. Những căn bệnh này thường liên quan đến nhiều bệnh măn tính ở người cao tuổi, và các hợp chất sulfur bay hơi là những yếu tố chính gây ra mùi hôi miệng, chiếm từ 80% đến 90% các nguyên nhân. Ngoài ra, c̣n nhiều nguồn gốc khác thường bị bỏ qua như vi khuẩn, nấm và sự phân hủy của lớp da chết trên bề mặt da cũng có thể tạo ra những mùi nhẹ. Khi lớn tuổi, sức đề kháng của da bị giảm, nếu xuất hiện các bệnh như chàm, viêm da th́ cũng sẽ phát ra mùi.
Bên cạnh đó, nhiều người cao tuổi thường sống trong t́nh trạng "dính nhiều bệnh cùng một lúc" và cần phải uống nhiều loại thuốc để điều trị các bệnh măn tính. Những loại thuốc này trong quá tŕnh chuyển hóa trong cơ thể cũng sẽ tương tác và tạo ra mùi, được thải ra qua hơi thở. Vậy, liệu những mùi hương
"khó chịu" này có thể được khử bỏ ra hay không? Câu trả lời là CÓ. Hầu hết các mùi hương đều xuất phát từ các vùng ở miệng, sau tai, khu vực tuyến mồ hôi ở cổ, cũng như da chết ở tay và chân. Nếu chúng ta bảo đảm luôn giữ vệ sinh tốt cho những khu vực này, mùi hương khó chịu sẽ được giảm thiểu đáng kể.
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta có thể nhắc nhở hoặc giúp đỡ người cao tuổi thực hiện những công việc làm vệ sinh sau đây:
- Hăy súc miệng cẩn thận, nếu họ đang sử dụng răng giả th́ cần làm sạch định kỳ;
- Tắm thường xuyên, đặc biệt là rữa ráy những vùng như cổ và tai thường bị bỏ quên; - - Vào mùa thu đông, hăy thường xuyên bôi kem dưỡng ẩm để da luôn ẩm ướt, giảm bớt t́nh trạng da khô và ngứa ngáy;
- Đặt các sản phẩm khử mùi như than hoạt tính hoặc chanh trong tủ quần áo để loại bỏ mùi hôi ở quần áo;
- Và trong điều kiện khí hậu cho phép, hăy cho mở cửa thường xuyên để không cho vi khuẩn có hại tích tụ ở chung quanh.
Chế độ ăn uống cũng rất quan trọng, nên duy tŕ thực đơn nhẹ nhàng. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu chất đạm có thể dẫn đến t́nh trạng ôxy hóa mỡ trong cơ thể, làm tăng mùi. Chúng ta nên ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa như hạt, trứng, đậu nành, rau củ quả tươi, để từ bên trong giúp cơ thể trở nên thanh sạch hơn. Ngoài ra, cần nhớ rằng thực phẩm mặn và ngọt có thể gây ra rối loạn chuyển hóa và cản trở quá tŕnh trao đổi chất, từ đó cũng làm tăng lên mùi hương không mong muốn, v́ vậy cần nên hạn chế tiêu thụ chúng. Uống nhiều nước cũng rất cần thiết để thúc đẩy quá tŕnh trao đổi chất, giúp cho cơ thể thải độc tốt hơn và không cho mùi hương tồn tại.
Chúng ta cũng nên duy tŕ hoạt động thể chất nếu có thể, những bài tập như đi bộ, tập Thái cực quyền là những sự lựa chọn rất tốt. Vận động không chỉ giúp giảm nguy cơ dính các bệnh măn tính mà c̣n khiến cho cơ thể tăng cường sự chuyển hóa, từ đó giảm thiểu sự nặng nề của mùi hương. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, người từ 65 tuổi trở lên nên thực hiện ít nhất 150 đến 300 phút hoạt động thể lực vừa phải mỗi tuần và nên đa dạng hóa các kiểu tập luyện như đi bộ nhanh, chạy chậm, khiêu vũ, và nhiều h́nh thức sinh hoạt khác.
Thông thường, khí thải của một người khỏe mạnh chủ yếu bao gồm oxy, carbon dioxide, nitrogen, hơi nước và các khí hữu cơ được sản sinh ra trong quá tŕnh trao đổi chất. Những loại khí hữu cơ này được thải ra ngoài qua hệ thống tuần hoàn và hệ thống hô hấp. Khi nồng độ của một hoặc vài loại khí nào đó vượt quá mức nhất định, có thể gây ra mùi hương đặc trưng. Do đó, chúng ta nên chú ư đến những mùi hương rất rơ ràng, v́ chúng có thể báo hiệu rằng người cao tuổi đang phải đối mặt với một hoặc nhiều vấn đề về sức khỏe tiềm tàng và cần được khám bệnh kịp thời.
1/ Mùi táo thối: Có thể báo hiệu về bệnh tiểu đường. Khi một người có mức đường huyết vượt quá chỉ số quy định mà không được can thiệp, chất béo và protein trong cơ thể sẽ bị phân hủy nhanh chóng, tạo ra mùi ceton, đi vào máu, và khi thở ra sẽ có một mùi giống như táo thối. V́ vậy, khi thấy một người lớn tuổi có thân h́nh hơi mập bỗng nhiên bị gầy đi, kèm theo hơi thở có mùi như táo thối, cần phải chú ư cho kiểm tra lại đường huyết.
2/ Mùi ammoniac: Có thể báo hiệu vấn đề về thận hoặc ở miệng. Một số bệnh nhân bị viêm thận măn tính hoặc bệnh lư khác về thận, khi chức năng thận bị suy giảm, chất thải không thể cho tống ra đúng cách, và chất độc ḥa tan trong nước sẽ tích tụ lại trong cơ thể, theo ḍng máu chạy ra khắp cơ thể. Khi người đó ra mồ hôi hoặc thở bằng miệng, sẽ tỏa ra một mùi giống như nước tiểu hay ammoniac. Tuy không phải tất cả các bệnh lư về thận đều có mùi này, nhưng các vấn đề ở miệng hoặc hệ thống tiêu hóa cũng có thể tạo ra mùi tương tự. Nếu bạn ngửi thấy mùi giống như vậy, hăy đến bệnh viện để được kiểm tra ngay.
3/ Mùi chua: Có thể báo hiệu bệnh về hệ thống tiêu hóa. Những người bị tắc nghẽn ở cổ họng có thể dễ dàng nghe có mùi chua trong miệng. Những bệnh nhân bị trào ngược thực quản hay bệnhbao tử, do thường xuyên bị nôn mửa, cũng có thể gây ra mùi hôi miệng này. Nếu nhận thấy mùi hương như vậy, đừng nên quá coi thường, hăy tích cực điều trị theo triệu chứng, mùi này sẽ biến mất khi các vấn đề về hệ tiêu hóa được giải quyết.
4/ Mùi trứng thối: Có thể báo hiệu bệnh về đường hô hấp. Mùi do các bệnh về hô hấp cũng rất dễ nhận biết. Khi mắc viêm xoang, viêm họng hay amidan, đường hô hấp sẽ tiết ra lượng lớn dịch nhầy chứa protein do viêm, một phần sẽ bị đẩy ra ngoài tạo thành nước mũi, phần c̣n lại có thể dính vào gốc lưỡi hoặc vùng ở cuống họng, lâu ngày sẽ sinh ra mùi hối thối.
Cần lưu ư rằng những mùi hương dễ nhận biết này, người cao tuổi có thể không nhận thấy. Bởi v́ với độ tuổi, khả năng ở khứu giác cũng dần suy yếu, cộng thêm việc ở lâu trong một mùi hương, họ sẽ dần quen với mùi và không c̣n nhạy cảm với những mùi không mong muốn. Do đó, khi người lớn tuổi thở ra hoặc khi bước vào không gian của họ và ngửi thấy mùi lạ, những người thân trong gia đ́nh nên hỗ trợ cho họ làm vệ sinh, đến khám bệnh kịp thời và dành nhiều sự quan tâm, chăm sóc hơn để các cụ có thể sống một cuộc sống thoải mái hơn.