Tổng thống Lee Jae-myung thăm Nhật Bản, Mỹ: Định hình chiến lược mới của Hàn Quốc

[miro1510]

Từ ngày 23-26/8, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung có chuyến thăm Nhật Bản và Mỹ trong bối cảnh khu vực và thế giới đang trải qua những chuyển động địa chính trị sâu sắc. Từ Tokyo đến Washington, ông Lee không chỉ tìm cách tái khẳng định vị thế của Seoul trong liên minh ba bên, mà còn hướng tới xây dựng một chiến lược đối ngoại thực dụng, cân bằng giữa vấn đề lịch sử, lợi ích kinh tế và an ninh khu vực.

Hướng tới kỷ nguyên mới trong quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản

Trong nhiều thập kỷ qua, quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản trải qua nhiều thăng trầm, xen kẽ giữa mâu thuẫn vì các vấn đề lịch sử và hợp tác chiến lược trong bối cảnh khu vực biến động. Chuyến thăm Nhật Bản từ ngày 23/8 của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung được kỳ vọng sẽ mở ra một chương mới trong quan hệ song phương, dựa trên sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau.

Việc ông Lee lựa chọn Nhật Bản là điểm đến đầu tiên trước cả Mỹ là một động thái mang tính biểu tượng và chiến lược. Trong bối cảnh trật tự quốc tế ngày càng bất ổn, với căng thẳng gia tăng ở Đông Á, việc ưu tiên tái thiết quan hệ với Tokyo cho thấy nhận thức rõ ràng từ Seoul về tầm quan trọng của một nền tảng khu vực ổn định và đáng tin cậy.

Trong thời gian gần đây, các chuyến thăm cấp cao giữa hai nước thường bị gián đoạn bởi những căng thẳng liên quan đến các vấn đề lịch sử, như vụ kiện bồi thường cho các lao động cưỡng bức thời chiến hay vấn đề “phụ nữ mua vui”. Tuy nhiên, sự duy trì và nối tiếp các kênh đối thoại lãnh đạo là điều cần thiết để bảo đảm tính liên tục và ổn định trong quan hệ song phương.

Chính phủ tiền nhiệm của Tổng thống Yoon Suk-yeol đã đạt được bước tiến lớn trong quan hệ với Nhật Bản khi đưa ra giải pháp về vấn đề lao động cưỡng bức, góp phần tháo gỡ một trong những điểm nghẽn lớn nhất giữa hai nước. Tuy nhiên, Tổng thống Lee trước đây từng chỉ trích chính sách này là “ngoại giao đầu hàng”, khiến phía Nhật Bản không khỏi lo ngại về khả năng chính quyền mới sẽ đảo ngược các thỏa thuận đã có.

Tuy vậy, trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Tổng thống Lee đã phát đi thông điệp trấn an đáng chú ý. Ông khẳng định không nên “đảo ngược” các thỏa thuận đạt được giữa chính quyền tiền nhiệm và Nhật Bản. Ông nhấn mạnh rằng việc phá vỡ các cam kết đã ký có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín quốc gia.

Bên cạnh đó, ông Lee cũng thẳng thắn nhấn mạnh rằng các vấn đề lịch sử vẫn là “nỗi đau chưa lành” đối với người dân Hàn Quốc, và kêu gọi phía Nhật Bản có sự cảm thông sâu sắc hơn. Điều này phản ánh một cách tiếp cận cân bằng: vừa tìm kiếm ổn định ngoại giao, vừa duy trì sự gắn kết với cảm xúc xã hội trong nước.

Kết quả từ các cuộc khảo sát gần đây cho thấy hơn 50% người dân ở cả Nhật Bản và Hàn Quốc đánh giá quan hệ song phương hiện tại là “tốt”. Rõ ràng, nền tảng dư luận thuận lợi đang được thiết lập, tạo điều kiện cho cả hai bên mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực như kinh tế, an ninh, công nghệ và giao lưu văn hóa.

Củng cố liên minh Hàn Quốc-Mỹ, thích ứng với trật tự toàn cầu mới

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung sẽ thực hiện chuyến công du chính thức tới Mỹ trong 3 ngày, từ ngày 24 đến 26/8. Hội nghị thượng đỉnh song phương với Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến diễn ra vào ngày 25/8 tại Washington D.C., theo thông báo từ người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc, bà Kang Yoo-jung.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh cả hai nước đang đối mặt với những thách thức ngày càng phức tạp trong môi trường an ninh, thương mại và công nghệ toàn cầu. Nó không chỉ có ý nghĩa biểu tượng đối với liên minh Hàn-Mỹ, mà còn mang tính thực tiễn cao trong việc xác định lại các ưu tiên chiến lược giữa hai quốc gia đồng minh.

Theo Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc, một trong những trọng tâm chính của hội nghị là bàn thảo việc nâng cấp liên minh quân sự truyền thống thành một “liên minh chiến lược toàn diện”, không chỉ giới hạn trong lĩnh vực an ninh, mà còn bao gồm các lĩnh vực như kinh tế, công nghiệp, công nghệ cao và an ninh chuỗi cung ứng.

Trong môi trường mới, liên minh không chỉ bảo đảm an ninh khu vực, mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc ổn định các chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt với các ngành công nghệ then chốt như bán dẫn, pin, khoáng sản chiến lược và năng lượng tái tạo, những lĩnh vực mà cả Hàn Quốc và Mỹ đều có thế mạnh và lợi ích chung.

Một nội dung quan trọng khác của hội đàm là vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và duy trì ổn định khu vực Đông Bắc Á. Trong những tháng gần đây, Triều Tiên tiến hành nhiều cuộc thử nghiệm tên lửa đạn đạo, động thái mà phía Hàn Quốc cho rằng khiến nguy cơ bất ổn leo thang. Ông Lee được cho là sẽ tái khẳng định lập trường nhất quán của Seoul về việc duy trì áp lực quốc tế đối với Bình Nhưỡng, đồng thời để ngỏ khả năng đối thoại.

Trong bối cảnh đó, theo giới phân tích, Hàn Quốc cần sự ủng hộ mạnh mẽ từ Mỹ để giữ vai trò trung tâm trong các định hướng chính sách an ninh khu vực, đồng thời tránh bị đẩy ra rìa trong các thỏa thuận mang tính toàn cầu hoặc tam phương (Mỹ-Nhật-Hàn).

Một điểm nhấn kinh tế trong chuyến thăm là việc làm rõ và triển khai các nội dung liên quan đến thỏa thuận thuế quan Mỹ-Hàn vừa đạt được cuối tháng 7. Trước đó, Washington đã bắt đầu áp thuế 15% đối với hàng hóa Hàn Quốc, mặc dù hai nước có Hiệp định thương mại tự do (KORUS FTA).

Để đạt được thỏa thuận thuế quan thương mại với chính quyền Tổng thống Donald Trump, Hàn Quốc đã cam kết đầu tư 350 tỷ USD vào thị trường Mỹ, đồng thời mua 100 tỷ USD tài nguyên năng lượng từ các doanh nghiệp Mỹ. Đây có vẻ là một cái giá khá đắt, nhưng Seoul rõ ràng lựa chọn “mua ổn định chiến lược” bằng cam kết kinh tế cụ thể, thay vì đối đầu thương mại.

Chuyến thăm lần này sẽ là cơ hội để Tổng thống Lee đảm bảo rằng các điều khoản đã cam kết sẽ được triển khai một cách cân bằng, vừa bảo vệ lợi ích các tập đoàn Hàn Quốc, vừa thể hiện thiện chí thực chất trong việc đồng hành cùng Mỹ trong định hình chuỗi giá trị toàn cầu mới.

Chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Lee Jae-myung không chỉ là một nghi thức ngoại giao, mà còn là nỗ lực định hình lại liên minh Hàn-Mỹ trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng: từ nguy cơ an ninh quân sự đến cạnh tranh công nghệ, từ chủ nghĩa bảo hộ đến khủng hoảng lòng tin trong trật tự đa phương.

Để đạt được điều đó, Tổng thống Lee cần thể hiện vai trò lãnh đạo vừa nguyên tắc, vừa linh hoạt: cứng rắn trong đàm phán, rõ ràng trong thông điệp và thuyết phục trong triển khai. Trong một thế giới đầy biến động như hiện nay, một chiến lược dài hạn, dựa trên lòng tin và lợi ích song phương, sẽ là chìa khóa giúp Hàn Quốc giữ vững vai trò trung tâm tại Đông Bắc Á và trên trường quốc tế.