Gào bàn về 'văn hóa thần tượng'

[Hanna]

Năm tôi học cấp 2, Britney Spear rất nổi tiếng với Baby One More Time. Thời đó, tiếng Anh chưa biết lấy một chữ (do là học sinh chuyên Pháp), nhưng tôi vẫn thích điên lên được ca khúc này, dù chẳng hiểu nó nói về cái gì. Sau nhiều năm, cho đến tận bây giờ, tôi vẫn yêu thích Brits, qua cả những thăng trầm, scandal trong cuộc sống của cô ấy, tôi chưa bao giờ ngừng ái mộ thần tượng thời thơ ấu của mình. Đó là với cá nhân tôi, thế hệ cuối 8X, yêu mến, hâm mộ một ca sĩ bằng cách nghe tất cả những gì họ hát, đón nhận sản phẩm âm nhạc của họ bằng tất cả sự nhiệt thành, không quan tâm số phận, đời tư của họ như thế nào, không dựng cho họ cái tượng đài vĩ đại ở trong tim, để rồi nếu họ không giống như những gì mình nghĩ thì lập tức… anti và trở nên tuyệt vọng.

Tôi cho rằng, ở mỗi thời kỳ, cách hâm mộ thần tượng đều khác nhau. Bây giờ, giới trẻ hâm mộ những hình mẫu có sẵn. Họ không quan trọng lắm những thứ họ nghe, những sản phẩm nghệ thuật của thần tượng, họ quan tâm nhiều hơn thế. Gu ăn mặc có thời thượng không? Gương mặt thế nào? Đẹp hay xấu? Đã qua phẫu thuật hay chưa?

Mặc nhiên, họ cho phép mình nhúng sâu vào đời tư của nghệ sĩ – những người mà họ yêu mến. Tôi không lên án cách “thần tượng” đó, bởi vì tôi đã quá xa thế hệ của họ, không còn đủ nhạy bén với tuổi trẻ để có quyền lên án họ. Tuy nhiên, tôi thấy, thần tượng thời buổi này, trở nên tội nghiệp hơn xưa. Bởi, người hâm mộ họ, có rất nhiều loại. Nhưng không phải loại nào, cũng có đủ văn hóa, nhận thức trong tình yêu của mình – thứ tình yêu mang tính sở hữu nhiều hơn ngưỡng mộ.



Đứng dưới vai trò một người quản lý nhóm nhạc có lượng fan khá lớn tại Việt Nam, tôi đã từng phát chán thái độ kỳ cục của người hâm mộ trong thời buổi này. Thứ tình cảm dần trở nên cuồng tín. Và tôi xin lỗi nếu từ “ngớ ngẩn” là quá nặng nề. Có lần, tôi đưa nhóm đi diễn, đã bị một nhóm fan nữ, tranh thủ lúc đông người, dẫm tím chân tôi bằng giày cao gót của họ. Vì họ cho rằng, tôi quá gần gũi idol của mình. Sự việc này làm tôi phát rồ. Khó lòng tưởng tượng được cách mà người ta hâm mộ một người, là chà đạp lên người khác. Và can thiệp vào cuộc sống riêng tư của người đó, cứ như thể họ là vợ, chồng hay người yêu mình.

Tôi từng rất thích một nhóm nhạc Hàn Quốc bởi tài năng của nhóm nhạc này. Nhưng vô tình có một lần đăng status lên facebook rằng ca sĩ của nhóm ấy mới sửa mặt nhìn đẹp quá. Thực sự, với cá nhân tôi, đó là một lời khen. Tôi rất thích điệu bộ của cô ấy sau khi phẫu thuật. Nhưng, ngay lập tức, hàng trăm fan của nhóm nhạc này ở Việt Nam lên tiếng chửi bới tôi thậm tệ, để bảo vệ thân tượng của mình. Họ cho rằng tôi đã xúc phạm thần tượng của họ. Và dành không ít những từ tục tĩu để chửi bới tôi. Chính vì lý do đó, không một lần nào thêm nữa, tôi nhắc tới nhóm nhạc này trên facebook của mình. Hành động “bảo vệ” một cách thừa thãi ấy, thần tượng của họ có cần không? Họ - người hâm mộ của nghệ sĩ, cho rằng họ đang bảo vệ thần tượng của mình. Song, nếu ở ngoài nhìn vào bức tranh đó, bạn sẽ chỉ thấy một đám người lố nhố, vô văn hóa, đang làm xấu đi hình ảnh của chính người mà họ rất yêu mến.

Vậy nên, tôi cho rằng, “văn hóa thần tượng” là điều mà người hâm mộ và cả nghệ sĩ nữa, đều phải học. Khi ta yêu mến một người, ta muốn họ trở nên tốt đẹp hơn, và quan trọng nhất, ta cũng vì họ mà trở nên tốt đẹp hơn. Rất nhiều nghệ sĩ hiện nay, mất đi một lượng người theo dõi khổng lồ, vì những hành vi lố bịch từ chính fan của họ. Nhưng họ, ít nhiều khó lòng có thể lên tiếng. Nếu nghệ sĩ phản ứng, fan sẽ cho rằng mình bị phản bội, và quay lung với họ. Quả thực, làm dâu trăm họ, khó vừa lòng ai. Vậy nên, ý thức của mỗi người quan trọng, văn hóa thần tượng – người hâm mộ, càng quan trọng hơn.

Tuy nhiên, có lẽ đến một lúc nào đó, những cô bé cậu bé với tuổi đời còn quá nhỏ, cần được định hướng đúng đắn hơn trong tư duy phát triển, thì thần tượng của họ có lẽ là người duy nhất có thể góp một phần nhỏ vào công cuộc đó. Mặc dù, cuộc sống cá nhân mỗi người, và quyền riêng tư tối thiểu, không phải chịu trách nhiệm với cuộc đời người lạ, là những thứ nghệ sĩ hiển nhiên được có, nhưng đôi khi, thay bằng việc giữ hình tượng của mình trong im lặng, họ có thể lên tiếng vì một cộng đồng fan văn minh hơn. Có thể chăng?

vnn