Bóng đá là một môn nghệ thuật và HLV như nghệ sĩ trên băng ghế huấn luyện. Mới đây, Van Gaal đă cho thấy tài năng của ông, khi tung Tim Krul vào sân trước Costa Rica. Hăy cùng t́m hiểu nghệ thuật đằng sau quyết định kỳ dị ấy.
Nghệ thuật thay người sau quyết định kỳ dị của Van Gaal
HLV Van Gaal đang được đưa lên mây sau chiến thắng trước Hà Lan trước Costa Rica, với quyết định thay người kỳ dị, khi tung Tim Krul vào sân thay thế Jasper Cillessen trước loạt sút phạt đền cân năo.

HLV thủ môn của ĐT Hà Lan, Frans Hoek, người đứng sau quyết định kỳ dị của Van Gaal
Tuy nhiên, đằng sau sự hào nhoáng của chiến lược gia này, cũng có một nhân vật bí ẩn khác xứng đáng được khen ngợi, đó là HLV thủ môn của ĐT Hà Lan, Frans Hoek. Ông là người từng phục vụ HLV Leo Beenhakker trong thời gian ông dẫn dắt “Cơn lốc màu da cam” (2005-2009) và cũng là cánh tay phải của HLV Van Gaal ở các CLB như Ajax, Barcelona, Bayern Munich và ĐTQG Hà Lan.
Frans Hoek được mô tả như bậc thày về huấn luyện. Người đàn ông từng có 12 năm trấn giữ khung gỗ của CLB Volendam (1973-1985) đă xây dựng hẳn một bộ quy tắc về những thủ môn, để từ đó giúp các HLV lựa chọn dễ dàng vị trí, vai tṛ của các thủ môn.
Trong đó, Frans Hoek đă phân chia thủ môn ra 2 loại: Loại A và Loại R. Trong đó, loại A (Anticipation: sự phán đoán) bao gồm người có tố chất phán đoán t́nh huống, đọc trận đấu khá tốt, luôn tỏ ra điềm tĩnh trong mọi t́nh huống và sẵn sàng rời khung thành, bọc lót khi hàng thủ dâng cao. Edwin van der Sar, Fabien Barthez hay Manuel Neuer được xếp vào loại này.
Loại R (Reaction: sự phản xạ) là tập hợp những thủ thành có khả năng phản xạ tốt (tốt nhất là sở hữu thân h́nh vạm vỡ, chiều cao lư tưởng). Dino Zoff, Oliver Kahn hay Gordon Banks thuộc loại này.
Tất nhiên, những thủ thành thuộc loại R sẽ được trao nhiệm vụ đứng trước những cú sút phạt đền cân năo. Không chỉ phản xạ tốt, thân h́nh cao to và sải tay dài cũng giúp họ chiếm ưu thế trong những pha đá phạt đền. Tim Krul đă cho thấy điều đó trong trận đấu với Costa Rica vừa qua.
Trong cuốn “Twelve Yards”, tác giả Ben Lyttleton đă có hẳn một chương nói về nghệ thuật, tâm lư ở loạt sút phạt đền. Trong đó, ông cũng đề cập tới nghệ thuật thay thủ môn mang tính chất bước ngoặt trước thềm loạt sút luân lưu cân năo.
HLV Felix Omordi (CLB Enyimba) cũng từng thành công với quyết định thay người kỳ dị như Van Gaal trong quá khứ. Trong những phút cuối cùng, ông đă rút thủ thành Enyeama rời sân và thay thế bằng Aiyenugba. Kết quả, đội bóng của ông đă giành chiến thắng 5-3 trong loạt sút luân lưu và bước vào chung kết Champions League châu Phi năm 2004.
Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn như vậy. Đen đủi nhất là trường hợp của HLV Mike Buskens (CLB Greuther Furth). Trong trận bán kết cúp Quốc gia Đức năm 2012, ông đă chủ động rút thủ môn chính Max Grun thay bằng Jasmin Fezjic ở thời điểm trận đấu chỉ c̣n 2 phút, để chuẩn bị cho loạt đấu súng. Thật không may, Jasmin Fezjic chẳng bao giờ có cơ hội trổ tài ở loạt sút cân năo bởi đúng phút thứ 120, cầu thủ Gundogan đă tung ra cú dứt điểm từ xa, bóng đập cột dọc, đập vai của Jasmin Fezjic vào lưới. Một kết cục trớ trêu với HLV Mike Buskens.
Trường hợp khác cũng không thành công ở quyết định thay thủ môn, đó là HLV Martin O'Neill (CLB Leicester). Khi đội bóng của ông chịu quả phạt đền ở phút 119, chiến lược gia này đă tung thủ thành cao 2m02, Zeljko Kalac vào sân. Tuy nhiên, điều đó chẳng mang lại điều ǵ. Steve Claridge đă không cho Kalac cơ hội cản phá.

Hà Lan đang có lợi thế trước Argentina nếu bước vào loạt sút cân năo
Nếu như bán kết chứng kiến loạt sút cân năo…
Khả năng đó hoàn toàn có thể xảy ra, bởi thực lực của 4 đội lọt vào bán kết đều ngang nhau. Theo nghiên cứu, Hà Lan đang hưởng lợi nếu như buộc Argentina phải bước vào loạt đấu súng.
Theo nghiên cứu, nếu như một đội tuyển vừa chiến thắng trong loạt sút phạt đền cân năo, khả năng họ tiếp tục thành công lên tới 83%. Tỷ lệ này sẽ tăng lên 89% nếu như họ giành chiến thắng trong 2 lần đấu súng liên tiếp. Rơ ràng, việc chiến thắng ở trận đấu trước đó sẽ giúp cầu thủ có tâm lư tự tin (và có kinh nghiệm) hơn rất nhiều so với đối thủ chưa trải qua loạt sút luân lưu nào trong giải.
Ngoài ra, HLV cũng đóng vai tṛ quyết định tới thành công và Van Gaal đang trội hơn so với Sabella về biệt tài khích tướng cũng như phán đoán t́nh h́nh. Sở dĩ, MU chịu thất bại trước Sunderland ở League Cup sau loạt sút luân lưu bởi khi ấy, Moyes đă cho các cầu thủ tự quyết định người sẽ thực hiện.
Tuy nhiên, Hà Lan lại tỏ ra yếu tâm lư ở thời điểm cuối hiệp phụ thứ 2. Họ đă 2 lần gục ngă ngay trước khi trận đấu bước vào loạt sút penalty ở 2 trận chung kết với Tây Ban Nha (2010) và Argentina (1978).
Cặp đấu c̣n lại sẽ vô cùng khó lường. Xưa nay, người Đức luôn chiếm ưu thế trong những loạt penalty cân năo v́ thần kỳ thép. Lần duy nhất, “Những cỗ xe tăng” thất bại ở loạt đấu súng là trước Tiệp Khắc ở Euro 1976 (tỷ lệ thắng 93%).
Trong khi đó, Brazil lại được hưởng lợi thế sân nhà. Nước chủ nhà cuối cùng thất bại ở loạt sút luân lưu là Italia ở World Cup 1990. Kể từ đó, Pháp (1998), Hàn Quốc (2002), Đức (2006) và chính Brazil (2014, trước Chile) đều giành chiến thắng.
H.Long