Ngày mồng 1 Tết đối với người Việt Nam luôn mang ư nghĩa thiêng liêng và quan trọng và theo quan niệm dân gian, khôn nên làm số điều để năm mới luôn được suôn sẻ, may mắn.
Kiêng quét nhà, hót rác là việc “đại kỵ” trong ngày Tết
Theo quan niệm dân gian, việc quét nhà trong ngày Tết sẽ quét đi theo cả lộc xuân, gia đ́nh sẽ bị xui xẻo.
Tục này bắt nguồn từ một điển tích của Trung Quốc ghi trong “Sưu thần kư”.
Đó là câu chuyện về người lái buôn tên là Âu Minh, đi qua hồ Thanh Thảo được thủy thần cho một người hầu tên là Như Nguyệt, đem về nhà được vài năm th́ Âu Minh ăn nên làm ra, nhà rất giàu.
Vợ Âu Minh không để ư nên vô t́nh quét nhà hót luôn cả đống rác có Như Nguyệt bên trong đổ đi. Từ đó nhà Âu Minh lại nghèo đi.
Người ta bảo Như Nguyệt chính là thần tài và lập bàn thờ để thờ. (Có lẽ v́ vậy mà bàn thờ thần tài thường để ở góc nhà). Từ đó có tục kiêng hót rác trong ba ngày đầu năm do người ta sợ hót mất thần tài ẩn trong đó đổ đi, sự làm ăn sẽ không phát đạt.
Kiêng cho lửa
Ngày mùng 1 tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà ḿnh. V́ quan niệm lửa là đỏ là may mắn.
Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng 1 tết th́ cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may mắn như làm ăn thua lỗ, trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió.
Người có tang không nên xông nhà
Xuất phát từ phong tục xông nhà, xông đất đầu năm, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày mùng 1 tết chính là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đ́nh ấy trong cả năm.
V́ vậy, những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
Kiêng làm vỡ bát, đĩa
Ông bà ta quan niệm, từ vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt ĺa trong gia đ́nh. V́ thế, trong ngày này không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, căi nhau, chửi nhau, kiêng những điều không vui xảy ra với gia đ́nh.
Kỵ vay mượn, trả nợ ngày đầu năm
Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, c̣n nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay khác.
V́ thế, trong gia đ́nh, ông bà, cha mẹ thường răn dạy con cháu trong dịp tết không nên vay tiền hay mượn đồ đạc của người khác, để tránh cho cả năm sẽ rơi vào cảnh túng thiếu, nợ nần, không may mắn trong công việc, làm ăn.
Tuy nhiên, những điều kiêng kỵ trên c̣n tùy thuộc vào quan niệm và tín ngưỡng riêng của từng người, từng gia đ́nh.
Các cụ dạy cấm có sai: "Có thờ có thiêng, có kiêng có lành".
VietSN© sưu tập