Sự thật về "cây thần Tây Tạng 400 năm nở hoa 1 lần"

Theo trang Fact Check của AP tại Australia, những tuyên bố về "cây thần Tây Tạng 400 năm nở hoa 1 lần" đã phóng đại đáng kể tuổi thọ của cây. Theo các nhà nghiên cứu, loài cây có trong ảnh là cây Rheum nobile, sẽ nở hoa một lần sau trung bình khoảng 33 năm trước khi tàn, sau khi các nhà khoa học về thực vật đã chỉ ra điểm bất hợp lí trong các bài đăng liên quan đến loài cây khổng lồ ở Himalaya.

Có một số loài thực vật có khả năng sống tới 1 thế kỷ trước khi nở hoa, nhưng một bài đăng được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội còn tuyên bố rằng có một loài hoa hiếm tại Himalaya còn có thời gian sinh trưởng ngoạn mục: chỉ nở một lần trong 400 năm.

Nhưng theo trang Fact Check của AP tại Australia, những tuyên bố này đã phóng đại đáng kể tuổi thọ của cây. Theo các nhà nghiên cứu, loài cây có trong ảnh là cây Rheum nobile, sẽ nở hoa một lần sau trung bình khoảng 33 năm trước khi tàn.

Đây không phải là lần đầu tiên một bức ảnh về giống cây này được lan truyền trên mạng xã hội kèm theo tuyên bố "nở 1 lần trong 400 năm".

Vào tháng 11/2019, một người dùng Instagram tuyên bố hình ảnh cây Rheum nobile là "hoa Mahameru nở một lần trong 400 năm trên dãy Himalaya", nói thêm rằng những người được ban phước nhìn thấy cây nở hoa sẽ nhận được "may mắn suốt đời".

Được biết, bức ảnh được sử dụng cho các bài đăng sai sự thật bắt nguồn từ một bức ảnh năm 2009 được tải lên Flickr, cho thấy chiếc Rheum nobile đang nở rộ và được gọi chính xác theo tên của nó.

Loại cây này, còn được gọi là Sikkim rhubarb, là một loài cây thân gỗ sống lâu năm có nguồn gốc từ dãy Himalaya, mọc cao đến hơn một mét. Cây lâu năm đơn tính dành ít nhất một năm ở trạng thái sinh dưỡng trước khi ra hoa một lần và chết.

Tuy nhiên, Rheum nobile không mất 400 năm để nở hoa, theo giáo sư Jürg Stöcklin của Đại học Basel, người đã đồng tác giả một số bài báo về loài cây này.

Ông nói với AAP FactCheck trong một email: "Rheum nobile thực sự là một loài thực vật rất ngoạn mục vì vòng đời của nó".

Loại thảo mộc khổng lồ, sống ở độ cao trên 4000m trên dãy Himalaya, đầu tiên phát triển chậm. Khi nó ra hoa, nó có tạo hình "khổng lồ", có thể được nhìn thấy từ cách xa hàng km.

Ông nói thêm rằng hoạt động sinh sản độc đáo này sẽ tiếp diễn bằng hoạt động hàng nghìn hạt giống được phân tán khắp nơi trước khi cây chết.

Qua đó, Giáo sư Stöcklin nói rằng tuyên bố "hoa 400 năm nở 1 lần" là điều sai sự thật.

Trong một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên Annals of Botany, Giáo sư Stöcklin và các đồng tác giả của ông đã ước tính khoảng thời gian trung bình để Rheum nobile đạt được kích thước ra hoa là 33,5 năm.

Nhiều chuyên gia được AAP FactCheck liên hệ không thể nêu tên bất kỳ loài thực vật nào trên dãy Himalaya hoặc những nơi khác tồn tại lâu đến 400 năm kể từ khi nở hoa.

Theo Sách Kỷ lục Thế giới Guinness, loài thực vật ra hoa chậm nhất là một loài cây khổng lồ rất hiếm gặp, Puya raimondii, có nguồn gốc từ vùng núi ở Bolivia. Trang web cho biết hoa của nó xuất hiện sau khoảng 80-150 năm tuổi thọ của cây.

Paul Licht, giáo sư danh dự tại Đại học California, Berkeley và là cựu giám đốc vườn bách thảo của trường đại học, nói với AAP FactCheck rằng việc ước tính "hoa nở 80 năm 1 lần" đến từ các quan sát về loài cây nói trên trong môi trường sống tự nhiên của nó.

Tuy nhiên, trong khu vườn, các nhà khoa học đã quan sát thấy cây ra hoa chỉ sau 28 năm.

Shashi Babbar, một giáo sư thực vật học từ Đại học Delhi, nói rằng ông không biết có loài thực vật nào phải mất 1 thế kỷ trở lên mới ra hoa.

"Đúng, nhiều cây có thời kỳ sinh trưởng dài. Tuy nhiên, chúng chỉ kéo dài trong một thập kỷ hoặc lâu hơn. Các loài cây đơn thân như tre, nứa, mất khoảng 40 năm để ra hoa và sau đó chết đi," Giáo sư Babbar cho biết trong một email.

Laurence Dorr, một nhà thực vật học nghiên cứu tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Smithsonian, nói với AAP FactCheck rằng ông không thể tưởng tượng được một loài thực vật lại nở hoa 400 năm một lần, nói thêm rằng rất ít loài thậm chí sống được lâu đến vậy.