02/03/20
Cử tri Việt Nam có khuynh hướng Dân Chủ không quan tâm lắm đến ứng cử viên Michael Bloomberg, v́ ông này quyết định ứng cử muộn, muộn đến mức không được tham dự những cuộc tranh luận giữa các ứng cử viên Dân Chủ với nhau.
Có thể sự muộn màng đó là cố ư. Ông Bloomberg không muốn tham dự những cuộc tranh luận nội bộ của nhóm ứng cử viên đảng Dân Chủ vốn nhàm chán và kéo dài nhiều tháng. Thái độ cố ư đó là một cải tiến trong bộ máy ứng cử, tranh cử cũ rích, lỉnh kỉnh.
Bloomberg có vẻ không quan tâm đến giai đoạn thứ nhất của cuộc tổng tuyển cử để bầu tổng thống, giai đoạn “đảng cử;” mà khởi tranh ngay bằng giai đoạn “dân bầu,” giai đoạn thứ nh́ và cuối cùng.
Lối nhập cuộc “ngang hông” đó giúp ông đang trực tiếp tranh cử chống ông Trump, ông này sắp được “ṭa nhà” tha bổng, không truất phế, và sẽ trở lại đấu trường tranh cử nhiệm kỳ 2 chống ông Bloomberg.
Trump sẽ chửi Bloomberg tắt bếp, chửi từng câu một, chửi nhấm nha, nhấm nhẳng, chửi líu lo, qua style chim hót (twitting), và sẽ không cho Bloomberg có thời giờ vuốt mặt, nói ǵ đến có thời giờ để hiểu ông nói ǵ, và trả lời ông.
Chiến thuật nói nhiều, nói nhanh đó đă giúp ông thắng cả đàn bà, thắng cả lẽ phải, và sắp trắng án; không hiểu chiến thuật “thót, thót” có giúp ông thắng được ông Bloomberg hay không? V́ ông này, dù không sắc bén nhỏ, nhưng lại rất cao tay trong những vấn đề có tầm vóc.
Bloomberg khôn lắm, trong lúc các ứng cử viên Dân Chủ đang hơn thua với nhau để được đảng cử, ông không tham dự, mà chờ cho đến ngày “đảng cử” thật sự, mới có mặt; có thể đó là thái độ quá tự tin, nghĩ là dù không tranh, ông vẫn hơn những ứng cử viên Dân Chủ khác, vẫn được cử tri chọn là nhân vật đại diện đảng tranh hơn, tranh thua với ứng cử viên Cộng Ḥa, ông Donald Trump.
Nhưng Bloomberg là ai, mà dám có thái độ tự tin đến mức quá đáng, để trở thành kiêu kỳ, khó thương như vậy?
Năm nay 78 tuổi, Bloomberg là người giầu thứ 9 nếu chỉ tính số tỉ phú đang sống trong nước Mỹ, tính rộng đến mức thế giới th́ ông đứng thứ 14; ông là một chính trị gia, một thương gia, một tác giả, và một cư dân tiểu bang Massachusetts.
Tốt nghiệp trường đại học Johns Hopkins, và Harvard Business School, ông hoạt động về kinh tài; năm 1981 ông tạo ra công ty Bloomberg L.P., phụ trách nhiều công việc kinh tài trên tầm mức thế giới; trong suốt 20 năm ông là CEO của công ty đó.
Hai tháng trước, vào thời điểm Tháng Mười Một, 2019, tài sản ông được ước lượng là $58 tỷ; và v́ lư do ông đă tự nguyện hiến bớt tài sản, Bloomberg cho đi $8.2 tỷ, trong số đó ông cho trường Johns Hopkins University $3.3 tỷ.
Ông đă từng làm thị trưởng thành phố New York trong suốt 3 nhiệm kỳ từ 2002 đến 2013. Lần này ông tranh cử tổng thống để bảo vệ đạo luật ACA (Affordable Care Act) thường được gọi là ObamaCare, cho 50 triệu người Mỹ nghèo; những người đó v́ có bệnh từ trước khi có bảo hiểm, nên sau đó không mua được bảo hiểm v́ giá đắt hơn.
Luật ACA dự trù trường hợp thân chủ có bệnh từ trước khi mua bảo hiểm, và không cho hăng bảo hiểm coi đó là lư do để đối xử khác biệt, không bán bảo hiểm, hoặc bán với giá đắt hơn.
Bloomberg không vẽ ra luật y tế mới, và cũng không muốn thảo luận với những ứng cử viên Dân Chủ khác về quan điểm “Medicare Cho Mọi Người” để thay ObamaCare; ông cho là ObamaCare đă có sẵn 5 năm thử lửa, đă được hàng trăm triệu cử tri chấp nhận, th́ ObamaCare phải là khởi điểm tuyệt vời cho mọi ứng cử viên Dân Chủ tranh chức tổng thống Mỹ.
Nếu dự kiến của Bloomberg đúng – và nếu ông được cử tri Dân Chủ chọn là người được “đảng cử ra tranh chức tổng thống” với ông Trump, th́ cuộc tranh cử quan trọng đó sẽ bị thu nhỏ lại thành một cuộc thi tiền: Ai nhiều tiền hơn để mua quảng cáo, người đó sẽ đắc cử.
Ông Trump đang nắm trong tay số tiền trên $100 triệu quỹ tranh cử, số tiền bá tánh giúp ông thực hiện việc quảng cáo chính trị về tài đức và thành tích của ông trong 4 năm chấp chánh. Ngoài số $100 triệu đó ra, Trump c̣n có thể sử dụng tài sản riêng của ông vào việc tranh cử, và số tài sản đó được đánh giá là $3.1 tỷ; chỉ gần bằng số tiền Bloomberg vừa tặng cho ngôi trường cũ của ông, đại học Johns Hopkins University, $3.3 tỷ.
Ông Trump cũng mát tay lắm trong việc xin tiền tài trợ tranh cử. Chỉ trong ba tháng cuối cùng của năm 2019, ông đă xin được $46 triệu; từ hôm nay cho đến ngày tranh cử c̣n đến 10 tháng nữa, khoảng thời gian đủ xa để giúp ông xin thêm một số tiền ba lần nhiều hơn.
Cuộc đo tiền giữa hai nhà tài phiệt, người nào cũng vô cùng thành công, đưa đến nhiều con số “Khủng” (chữ “khủng” mượn tạm của văn chương quốc nội); lợi điểm của ông Trump là trẻ hơn năm tuổi, trong lúc lợi điểm của ông Bloomberg là giầu hơn $55 tỷ.
Theo triết lư cao siêu của hai vị tỷ phú này th́ những tỷ đô la của họ chỉ là “bụi đất” (phấn thổ) – qua câu triết lư “Ba Tầu” mà cả hai cùng coi rẻ là “Tiền tài như phấn thổ, nhân nghĩa tợ thiên kim.”
Việc tổng thống coi trọng nhân nghĩa được chứng minh qua nhiều giai thoại đạo đức mới; trong lúc hành động xé rào của ứng cử viên Bloomberg đang ràng ràng trước mặt mọi người qua những quảng cáo nguyên trang, những đoạn phim khoe khoang công tŕnh tái thiết New York của ông Bloomberg sau vụ khủng bố không tặc 9/11.
Cảnh hí trường của sân khấu Mỹ đang thay đổi rất nhiều, nhưng không do “con tạo” – một sản phẩm của văn hóa Trung Hoa tạo ra; những biến đổi đó lại nặng về nội tâm hơn là ngoại cảnh như Hà Nội dưới cặp mắt “hoài cổ” của Bà Huyện Thanh Quan: “Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt, nước c̣n cau mặt với tang thương.”
Dù sao th́ mọi thay đổi của Việt Nam ngày xưa, cũng chỉ v́ nhà Nguyễn dời đô vào Huế, khiến những viên chức của triều đ́nh phải bỏ Hà Nội mà đi.
Thay đổi của Mỹ khác, hai ứng cử viên sắp tranh hơn, tranh thua với nhau không c̣n thuộc “giống’ chính khách ngày xưa với những giá trị đ̣i hỏi như kiến thức rộng, đạo đức đáng kính, gia đ́nh nền nếp.
Bốn năm vừa rồi, Tổng Thống Trump đă cho chúng ta thấy sự khác biệt giữa ông ta với những vị tiền nhiệm, cả Cộng Ḥa lẫn Dân Chủ; và – nếu yếu tố “Tiền” quyết định cuộc bầu cử cuối năm nay chúng ta sẽ lại thấy những góc cạnh khác của nền chính trị Hoa Kỳ qua ông Bloomberg.
Ngày đó, 4 năm nữa, nếu chưa theo thằng em ruột tôi về “Vùng 4 Chiến Thuật,” vui chơi với con tôm càng, con ốc gạo của Sông Tiền, Sông Hậu, tôi sẽ cố gắng ngồi nặn ra bài thơ “Hoa Kỳ Quốc, Hoài Cổ,” nhái theo bài Thăng Long Thành, Hoài Cổ, của Bà Huyện Thanh Quan, một ng̣i bút bất chấp luật đào thải của thời gian.
(Nguyễn Đạt Thịnh)
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
