08/09/20
Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đă khiến ngành sản xuất toàn cầu bị chia rẽ và hàng loạt lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề. Các nhà phân tích nhận định rằng cuộc chiến thương mại này như một "phép toán có tổng bằng 0". Thực tế, Trung Quốc và Mỹ không thể cô lập hoàn toàn nền kinh tế của họ.
Trong thập niên qua, các công ty Mỹ như Apple và Carter's đă bắt đầu chuyển nhà máy của họ ra khỏi Trung Quốc, một số đă chuyển các sơ sở về Mỹ.
Theo báo cáo của A.T. Kearney, nhập khẩu của Mỹ từ các nước khu vực châu Á đă giảm từ 816 tỷ USD năm 2018 xuống 757 tỷ USD vào năm 2019. Trong đó, phần lớn sự sụt giảm đều do giảm nhập khẩu từ Trung Quốc. Đồng thời, trong giai đoạn từ năm 2018 đến 2019, khoảng 14 tỷ USD hàng nhập khẩu của Mỹ đă được chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam.
Trung Quốc hiện đang đối mặt với rất nhiều thách thức. Nhưng nh́n chung, quốc gia này vẫn sẽ được coi là "Công xưởng của Thế giới".
Chi phí gia tăng đă khiến cho các doanh nghiệp lớn buộc phải rời hoạt động khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ khổng lồ của quốc gia này vẫn là điểm đầu tư hấp dẫn đối với các doanh nghiệp nước ngoài.
Trong 20 năm qua, lương của công nhân Trung Quốc khu vực thành thị đă tăng gấp 8 lần. Trung Quốc không c̣n được biết đến là nơi có chi phí lao động rẻ, đặc biệt tại các thành phố ven biển hoặc thành phố cấp 1. V́ vậy, trong vài năm qua, nhiều công ty đa quốc gia và các công ty Trung Quốc đă tập trung đa dạng hoá sản xuất và chuỗi cung ứng toàn cầu bên ngoài Trung Quốc.
Đây c̣n được gọi là chiến lược "Trung Quốc + 1".
Cơ sở hạ tầng phát triển và thị trưởng tiêu dùng khổng lồ của Trung Quốc vẫn là thị trường thiết yếu đối với nhiều doanh nghiệp. Ví dụ như trong năm 2019, số lượng xe General Motors bán ra thị trường Trung Quốc nhiều hơn so với thị trường Mỹ. Mới đây, Nike cũng cho biết tăng trưởng tại các cửa hàng khu vực Trung Quốc vẫn đạt mức hai chữ số bất chấp ảnh hưởng của Covid-19 đến doanh số bán hàng toàn cầu.
Các doanh nghiệp trong Danh sách Fortune 500 vẫn cho rằng Trung Quốc là một điểm đến đầu tư hấp dẫn.
Tesla là một ví dụ điển h́nh. Tháng 7/2018, Tesla và Chính quyền Thượng Hải đă kư thoả thuận về xây dựng nhà máy sản xuất. Ngay sau đó, cổ phiếu của công ty đă tăng gần gấp 5 lần, một phần do hiệu quả bán hàng tại Trung Quốc.
Năm 2019, doanh thu của Tesla tại Trung Quốc đạt 2,98 tỷ USD, tăng 69,6% so với cùng kỳ năm trước đó. Do những ưu đăi hấp dẫn của Chính phủ cùng với nhu cầu lớn về xe điện ở Trung Quốc, Tesla đă quyết định mở rộng siêu nhà máy ở Thượng Hải và thu về khoản cổ tức khổng lồ.
Chiến tranh thương mại
Từ năm 2018, Tổng thống Trump đă đe dọa áp dụng thuế quan đối với các hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc, với trị giá 550 tỷ USD. Ư định của chính quyền Mỹ đó là buộc Trung Quốc mua các sản phẩm từ Mỹ như nông nghiệp, dầu và khí đốt tự nhiên, nhằm giảm thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, theo số liệu từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, thâm hụt thương mại Mỹ-Trung không những giảm đi mà c̣n tăng lên đáng kể.
Ban đầu, thoả thuận thương mại giai đoạn I đă phần nào giảm căng thẳng giữa hai bên. Tuy nhiên, các hoạt động kinh tế mà trước đây Chính quyền Hoa Kỳ can thiệp, giờ đă không c̣n tác dụng, thậm chí c̣n khiến t́nh h́nh tệ hơn. Theo Tổng thống Trump, thoả thuận thương mại giai đoạn II "không phải là ưu tiên hiện giờ".
Một chuỗi các sự kiện tăng căng thẳng hơn nữa đă xảy ra giữa hai bên: Lănh sự quán Trung Quốc tại Houston buộc đóng cửa trong 72 giờ, sau đó Lănh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô buộc phải đóng cửa; Trung Quốc thông qua Luật An ninh Hồng Kông; Hoa Kỳ rút khỏi Quân đoàn Ḥa b́nh và các chương tŕnh Fulbright ở Trung Quốc; đại dịch Covid-19,...
Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đă khiến ngành sản xuất toàn cầu bị chia rẽ và hàng loạt lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề. Các nhà phân tích nhận định rằng cuộc chiến thương mại này như một "phép toán có tổng bằng 0". Thực tế, mặc dù trên một số khía cạnh, nền kinh tế giữa hai nước đang tách rời nhau. Tuy vậy, Trung Quốc và Mỹ không thể cô lập hoàn toàn nền kinh tế của họ. Điều này xảy ra sẽ gây tác động lớn cho cả Washington và Bắc Kinh.
Đối với một số tập đoàn có chuỗi cung ứng phụ thuộc lớn vào Trung Quốc, việc dịch chuyển nhà máy sản xuất quay trở lại Mỹ sẽ là thách thức đáng kể. Craig Broderick, Giám đốc Quản lư Rủi ro tại Goldman Sachs cho biết: "Quy mô đầu tư của các công ty Hoa Kỳ và các nước khác vào chuỗi cung ứng và kênh phân phối Trung Quốc quá rộng. Do vậy, việc dịch chuyển toàn bộ các nhà máy sản xuất là không khả thi".
Theo báo cáo Khảo sát Kinh doanh Trung Quốc năm 2020 do Pḥng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc (AmCham China) thực hiện, chỉ 9% doanh nghiệp Mỹ cho biết họ bắt đầu thực hiện chuyển dịch địa điểm sản xuất hoặc t́m nguồn cung ứng ngoài Trung Quốc, 8% doanh nghiệp vẫn đang cân nhắc việc di chuyển của họ.
Cựu Chủ tịch AmCham tại Thượng Hải, ông Kenneth Jarrett khẳng định: "Các doanh nghiệp Mỹ luôn phải cân nhắc về các hoạt động sản xuất cũng như chuỗi cung ứng của họ tại Trung Quốc. Trung Quốc không c̣n là 'công xưởng giá rẻ', thêm vào đó là những cản trở do hàng rào thuế quan. Hơn nữa, Covid-19 cũng giúp các doanh nghiệp nhận ra tầm quan trọng của việc dự pḥng chuỗi cung ứng.
Hầu hết các doanh nghiệp Hoa Kỳ có hoạt động sản xuất tại Trung Quốc đều nhắm đến thị trường Trung Quốc. Tương tự, khi các doanh nghiệp chuyển dịch hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc, phần lớn thị trường mục tiêu họ nhắm đến là các quốc gia khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ.
Ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19
Covid-19 đă giúp các doanh nghiệp nhận ra hậu quả của việc phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc như một chuỗi cung ứng toàn cầu duy nhất. Sau khi dịch bệnh bùng phát vào tháng 1, tất cả các nhà máy đặt tại Trung Quốc đều đă phải đóng cửa.
Một số công ty như Hyundai và Fiat Chrysler không c̣n lựa chọn nào khác ngoài việc phải dừng sản xuất tại các nhà máy ngoài Trung Quốc, do không được cung cấp các linh kiện thiết yếu từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, đầu tháng 3, khoảng 91,7% nhân viên các doanh nghiệp chủ chốt thuộc sở hữu nhà nước tại Trung Quốc và hơn 80% nhân viên của các công ty nước ngoài có trụ sở tại Trung Quốc đă quay lại làm việc.
Hiện nay, hầu hết các công ty ở Trung Quốc đă hoạt động trở lại trong khi Mỹ vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức khi số ca nhiễm bệnh ngày càng tăng cao. GDP của Mỹ đă giảm 32,9% trong quư 2 năm 2020. Theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, đây là mức giảm nghiêm trọng nhất trong hơn 70 năm qua.
Việc thu hồi các doanh nghiệp Hoa Kỳ từ Trung Quốc không dễ dàng như Chính quyền Hoa Kỳ đề ra. Mặc dù Covid-19 đă giúp các doanh nghiệp nhận ra nguy cơ tiềm tàng của việc phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc, việc t́m ra điểm đến đầu tư thay thế đă gặp phải nhiều cản trở, như cơ sợ hạ tầng kém phát triển, chi phí đào tạo lao động cao, môi trường pháp lư phức tạp,...
Các chuyên gia cũng đánh giá, thị trường 14,3 ngh́n tỷ USD với sự gia tăng nhanh chóng của tầng lớp trung lưu, cũng như việc chú trọng đổi mới công nghệ cao sẽ tiếp tục đưa Trung Quốc trở thành "công xưởng của thế giới".
QL
Theo Forbes
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
Forbes: Chiến tranh thương mại Mỹ Trung như một 'phép toán có tổng bằng 0'
