Những chính trị gia thế giới sinh năm Dần

Nữ hoàng Anh Elizabeth, cố chủ tịch Cuba Fidel Castro hay lãnh đạo tối cao Liên Xô Joseph Stalin đều là những chính trị gia nổi tiếng sinh năm Dần.

Nữ hoàng Elizabeth II

Nữ hoàng Elizabeth II sinh ngày 21/4/1926, năm Bính Dần. Bà là quốc vương tại vị lâu nhất và trị vì thời gian dài nhất trong lịch sử nước Anh.

Là người đứng đầu Khối thịnh vượng chung Anh, bà giữ vai trò nguyên thủ của 15 quốc gia trong khối, trong đó có Canada, Australia và New Zealand. Nữ hoàng cũng là lãnh đạo tối cao Giáo hội Anh.

Elizabeth là con gái lớn của vua Georgi VI, nối ngôi sau khi cha qua đời năm 1952. Trong thời gian bà trị vì, nước Anh trải qua nhiều thay đổi hiến pháp lớn, bao gồm phân quyền cho chính quyền khu vực ở Scotland, Wales và Bắc Ireland, Canada, xóa bỏ chế độ thực dân ở châu Phi và phát triển Khối thịnh vượng chung.

Bà có 4 người con, 8 cháu nội ngoại và 12 chắt. Nữ hoàng Anh sở hữu khối tài sản khoảng 530 triệu USD, là người thứ 12 trong danh sách 14 người đứng đầu hoàng gia giàu nhất thế giới.

Cố chủ tịch Cuba Fidel Castro

Fidel Castro sinh ngày 13/8/1926, cùng năm với Nữ hoàng Anh. Ông là người lãnh đạo cách mạng Cuba thành công năm 1959, sau đó dẫn dắt đất nước với tư cách là thủ tướng hoặc chủ tịch nước từ năm 1959 tới khi chuyển giao quyền lực cho em trai Raul Castro năm 2008.

Fidel Castro bắt đầu hoạt động chính trị từ khi theo học Đại học Havana. Ông từng tìm cách lật đổ chính phủ cánh hữu của Fulgencio Batista năm 1953 nhưng không thành và phải ngồi tù một năm. Sau khi được thả, ông khởi xướng Phong trào 26/7, cùng Raul Castro và Che Guevara quay lại Cuba để phát động Cách mạng Cuba, lật đổ Batista năm 1959.

Mỹ đã tìm cách ám sát ông hàng trăm lần, cũng từng cố lật đổ ông năm 1961 trong chiến dịch đổ bộ Vịnh Con lợn, nhưng tất cả đều bị chính quyền Cuba dưới sự lãnh đạo của Fidel đánh bại.

Fidel Castro đã quy hoạch kinh tế nhà nước, mở rộng cơ sở hạ tầng y tế và giáo dục Cuba, cử nhiều đoàn chuyên gia y tế Cuba ra nước ngoài giúp đỡ các nước bạn bè.

Khi sức khỏe suy yếu, ông chuyển giao quyền lực cho em trai Raul Castro năm 2008. Fidel Castro qua đời ngày 25/11/2016 tại thủ đô Havana, ở tuổi 90. Ông được coi là nguyên thủ quốc gia không phải là hoàng tộc có thời gian lãnh đạo lâu nhất trong thế kỷ 20 và 21.

Joseph Stalin

Joseph Stalin sinh ngày 18/12/1878, năm Mậu Dần. Dưới sự lãnh đạo của ông, nhân dân Liên Xô đã giành thắng lợi trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại chống lại phát xít Đức (1941 - 1945).

Sau chiến tranh, đảng Cộng sản Liên Xô do Stalin đứng đầu đã lãnh đạo nhân dân khôi phục kinh tế, xã hội, chế tạo thành công bom nguyên tử và bom khinh khí, đưa Liên Xô lên địa vị cường quốc xã hội chủ nghĩa đương đầu với Mỹ trong Chiến tranh Lạnh.

Stalin được ghi nhận có những cống hiến to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Nhà nước Liên Xô, nhưng cũng bị phê phán về một số sai lầm và tệ sùng bái cá nhân. Ông qua đời năm 1953, thọ 74 tuổi.

Giang Thanh

Giang Thanh sinh ngày 19/3/1914, năm Giáp Dần. Trước khi kết hôn với Mao Trạch Đông năm 1938, Giang Thanh là diễn viên, nghệ danh Lam Bình, có ba đời chồng. Sau khi nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa thành lập năm 1949, Giang Thanh trở thành đệ nhất phu nhân đầu tiên của Trung Quốc.

Giang Thanh trong phiên tòa xử bè lũ bốn tên tại Bắc Kinh ngày 20/11/1980. Ảnh: AFP.
Giang Thanh trong phiên tòa xử "bè lũ bốn tên" tại Bắc Kinh ngày 20/11/1980. Ảnh: AFP.

Những năm 1960-1970, Giang Thanh đóng vai trò chủ chốt trong cuộc cách mạng văn hóa, gây ra tình trạng sự hỗn loạn ở nước này. Giang Thanh cùng với đồng bọn vu khống, hãm hại các lãnh đạo cấp cao của đảng và nhà nước Trung Quốc, đồng thời kiểm soát tuyệt đối các tổ chức quốc gia.

Tháng 10/1976, Giang Thanh bị bắt và bị đưa ra xét xử vào cuối năm 1980. Tòa án Nhân dân Tối cao Trung Quốc tháng 1/1981 tuyên án tử hình, hoãn thi hành án hai năm với Giang Thanh, đến năm 1983 được sửa thành án chung thân.

Tháng 5/1984, Giang Thanh được phép chữa bệnh tại ngoại. Xinhua cho hay bà này đã tự sát tại Bắc Kinh trong quá trình chữa bệnh vào ngày 14/5/1984.

Ruhollah Khomeini

Cố lãnh đạo tối cao Iran Ruhollah Khomeini sinh ngày 24/9/1902, năm Nhâm Dần. Ông là người lãnh đạo Cách mạng Hồi giáo Iran 1979, lật đổ vị vua cuối cùng của Iran Mohammad Reza Pahlavi.

Ông là lãnh tụ tối cao của Iran từ năm 1979 tới 1989. Trước khi Khomeini lên nắm quyền, Iran đã trải qua "Cách mạng Trắng", cho phép phụ nữ có quyền bầu cử và đi làm, người lao động cũng có nhiều quyền lợi hơn.

Dưới thời Khomeini, Iran bắt đầu áp dụng luật Hồi giáo Sharia, khiến phụ nữ mất quyền bầu cử, buộc phải quàng khăn che mặt, đàn ông bị cấm mặc quần đùi. Đồ uống có cồn, phim ảnh phương Tây, nam nữ bơi lội hoặc tắm nắng cùng nhau cũng bị cấm.

Ông được tạp chí Time bình chọn là nhân vật của năm vào năm 1979. Khomeini qua đời ngày 3/6/1989 ở thủ đô Tehran, thọ 86 tuổi.