Nga liên tiếp nã đạn vào các cơ sở dân sự của Ukraine gây ra thảm họa nhân đạo trong mùa đông này

[trungthuc]

Trong chiến thuật được xem là nhằm trả thù vụ cây cầu Kerch nối Nga với bán đảo Ukraine bị phá hoại, quân Nga đã tấn công dồn dập vào các nhà máy điện, lọc nước và hơi sưởi ấm của người dân Ukraine, từ các thị trấn gần chiến tuyến đến các tòa nhà cao tầng ở thủ đô Kiev, đe dọa cuộc sống của hàng triệu người khi một mùa đông khắc nghiệt đang đến. Hành động của Putin có thể gây ra một thảm họa nhân đạo mới cho người dân ở đây.

Nguy cơ tử vong cao cho thường dân ở Ukraine
Chiến thuật của Nga nhằm gây gián đoạn các dịch vụ căn bản trong sinh hoạt đời sống như điện, nước, khí đốt, sẽ gâybiết bao đau khổ cho thường dân Ukraine trong lúc quân Nga đang vật lộn trên chiến trường để cầm cự trước những cuộc phản công giành lại lãnh thổ rất hiệu quả của quân kháng chiến Ukraine.

Theo sự quan sát của giới truyền thông quốc tế, từ ngày 10/10, Nga đã gia tăng các cuộc tấn công từ xa bằng phi pháo và máy bay không người lái (UAV) được cho là mua từ Iran, nhắm phá hoại các nhà máy điện của Ukraine. Hôm thứ Ba 18/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết, Nga đã phá hủy khoảng 30% tổng số các nhà máy phát điện của Ukraine và gây ra tình trạng bị mất điện trên toàn quốc. Cư dân ở các thành phố Ukraine được yêu cầu phải tiết kiệm điện và nước; các cửa tiệm tắt hết các bảng hiệu, bảng quảng cáo.

Ông Oleksii Chernyshov, một Bộ trưởng trong chính phủ Ukraine, có nói trong tuần qua đã có 408 địa điểm bị tấn công, trong đó có 45 nhà máy sản xuất điện. Nhiều cuộc tấn công này cũng nhắm đến các nhà máy sản xuất năng lượng nhiệt tạo ra hơi nước để làm sưởi ấm các ngôi nhà và các cơ sở kinh doanh.

Một nhà máy chế biến nông sản ở ngoại ô thành phố Kharkiv đã bị tan hoang sau khi bị tấn công bằng hỏa tiễn tầm xa của Nga. (Ảnh: Carl Court/Getty Images)

Tiến sĩ Hans Henri P. Kluge, Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới khu vực châu Âu cho biết hôm thứ Sáu rằng: "Việc nhà cửa bị phá hủy và không có nhiên liệu hoặc điện do cơ sở hạ tầng bị phá hủy có thể trở thành một vấn đề sinh tử do mọi người không thể sưởi ấm được ngôi nhà của họ". Điều phối viên thường trú của Liên hiệp quốc về Ukraine, bà Denise Brown, nói với CNN hôm nay thứ Ba 18/10 rằng, sự tàn phá này đang đe dọa "nguy cơ tử vong cao trong dân chúng vào những tháng mùa đông tới đây".

Từ thủ đô Washington, Trung tướng Patrick S. Ryder, thư ký báo chí của Ngũ Giác Đài, hôm thứ Ba đã lên án các cuộc tấn công của Nga nhằm vào lưới điện của Ukraine, nói rằng Kremlin "rõ ràng đang cố gắng gây ra tổn thất lớn cho xã hội dân sự cũng như cố gắng gây ảnh hưởng xấu đến quân đội Ukraine. Nhưng những gì mà chúng tôi thấy cho đến nay là Ukraine rất kiên cường và có khả năng đưa lưới điện của họ hoạt động trở lại một cách nhanh chóng", Tướng Ryder nói với các phóng viên.

Ukraine sống trong cảnh bị mất điện
Phóng viên của báo The New York Times có tường trình, tại nhiều khu vực của thủ đô Kiev, nhà chức trách cảnh cáo người dân không nên uống nước máy bị đục ngầu sau khi nhà máy lọc nước bị ảnh hưởng bởi các cuộc không kích hôm thứ Hai 17/10. Ở một khu phố khác, người dân lập một bếp ăn dã chiến để cung cấp thức ăn cho những người không có nước hoặc điện. Người dân xếp hàng dài tại các cửa hàng để đổ đầy nước ngọt vào các chai, và các công ty cung cấp điện cảnh cáo thành phố sẽ tiếp tục bị mất điện trong lúc việc sửa chữa đang được thực hiện.

Tại một khu phố ngoại ô phía Bắc thành phố Chernihiv, người dân cho biết đã có vài ngày liên tiếp điện bị cắt từ 9 giờ sáng đến 6 giờ tối để bảo tồn nguồn năng lượng. Tại một nhà hàng trong thành phố, một người phục vụ đã xin lỗi khách hàng về việc ánh sáng mờ khiến cho họ khó đọc thực đơn, vì cơ sở phải tuân thủ yêu cầu của chính phủ tắt các đèn không cần thiết.

Tại trung tâm thành phố Zhytomyr, xe điện đã ngừng hoạt động vì không có điện, và thị trưởng cho biết các bệnh viện phải dùng máy phát điện dự phòng khẩn cấp. Ở một số nhà cao tầng, áp lực nước thấp đến mức chỉ có một số tầng đầu tiên là có đủ nước sinh hoạt.

Khói bốc lên từ khuôn viên nhà máy điện của thủ đô Kyiv sau khi bị hỏa tiễn của Nga đánh trúng vào thứ Ba 18/10/2022. (Ảnh: Metin Aktas/Anadolu Agency via Getty Images)

Nga phải rút quân khỏi miền Nam Ukraine
Chiến dịch tấn công các thành phố xa tiền tuyến của Nga diễn ra ngay cả khi quân đội Nga đang gặp khó khăn ở miền Đông và miền Nam Ukraine. Kể từ đầu tháng 9 trước, quân đội Ukraine đã tiến hành các cuộc phản công giành lại phía lãnh thổ bị Nga chiếm đóng, dù cuộc phản công dường như đã chậm lại trong những ngày gần đây.

Quân Nga đặc biệt gặp nhiều khó khăn ở khu vực phía Nam và thành phố Kherson, nơi Moscow đã đánh chiếm được ngay từ đầu trong cuộc chiến. Quân đội Ukraine đã cắt đứt các cây cầu được sử dụng để tiếp tế đạn dược, thực phẫm và tiếp viện lính cho quân Nga trên bờ Tây sông Dnipro.

Tướng Nga chỉ huy cuộc chiến tranh xâm lược, Sergei Surovikin, hôm thứ Ba ngầm thừa nhận rằng các lực lượng của ông ở Kherson có thể sẽ phải rút lui. "Các kế hoạch và hành động tương lai của chúng tôi liên quan đến thành phố Kherson sẽ phụ thuộc vào tình hình chiến thuật quân sự đang diễn ra", ông Surovikin nói trong một tuyên bố trên truyền hình. "Tôi xin nhắc lại, hôm nay tình hình đã trở nên khá khó khăn rồi".

Hôm thứ Ba 18/10, Bộ trưởng Quốc phòng Estonia, Hanno Pevkur, cảnh cáo rằng, trước khi rút lui Surovikin có thể sẽ phóng thêm nhiều hỏa tiển và máy bay không người lái tấn công các cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng của Ukraine. "Ông ta sẵn sàng tiếp tục những hành động bắn phá bừa bãi chống lại dân thường như vậy. Và mục tiêu rõ ràng là đặt người dân Ukraine sống dưới nỗi kinh hoàng và sự đe dọa thường xuyên. Đối với ông ta, mạng sống của người dân không là gì cả", ông Pevkur nói với phóng viên sau cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd J. Austin III tại thủ đô Washington.

Nga đã cạn hỏa tiễn, đang cậy nhờ vào Iran?
Kremlin gọi các vụ ném bom vào các thành phố của Ukraine là đòn trả đũa cho vụ tấn công ngày 8/10 làm hư hại nặng cây cầu duy nhất nối liền bán đảo Crimea với các vùng đất của Nga ở phía Đông, tuyến đường tiếp tế quan trọng cho quâng Nga ở phía Nam Ukraine và là một kế hoạch quan trọng của Tổng thống Vladimir V. Putin.

Và lần đầu tiên, Nga đã sử dụng loại UAV cảm tử, trong số đó nhiều chiếc UAV được mua từ Iran, lao thẳng vào mục tiêu và kích nổ khi va chạm. Quân đội Ukraine tuyên bố đã bắn hạ hầu hết các UAV này, nhưng con số UAV tấn công nhiều đến nỗi chúng đủ để xuyên thủng hệ thống phòng không và gây ra các thiệt hại đáng kể. Loại UAV này có giá rẻ, thường được phóng ra mỗi lần cả chục chiếc.

Nhân viên cứu hỏa đang thu dọn đống đổ nát ở một tòa chung cư tại thủ đô Kiev vừa bị UAV cảm tử của Nga tấn công hôm qua 17/10 vừa qua. Theo ông thị trưởng Kiev Vitalii Klychko, vụ tấn công vào chung cư này đã giết chết 4 thường dân và gần 20 người khác được cứu ra khỏi tòa nhà 120 tuổi, một địa danh lịch sử của thủ đô. (Ảnh: Elizabeth Servatynska/Suspilne Ukraine/JSC via Getty Images)

Các hỏa tiễn tầm xa bay với tốc độ hàng ngàn dặm mỗi giờ nên rất khó bị đánh chặn. Hỏa tiễn tầm ngắn, bay với tốc độ vài trăm dặm một giờ, dễ bị bắn trúng hơn nhưng bay rất thấp, nên khó bị radar phát hiện. UAV thường chỉ bay khoảng 100 dặm một giờ, khá dễ bị bắn hạ nhưng sự thách thức ở đây là số lượng của chúng rất nhiều khi được phóng ra.

Các nước thuộc khối NATO đã chuyển giao cho Ukraine các hệ thống phòng không có thể chống UAV một cách hiệu quả và sẽ gửi thêm trong những ngày tới, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết hôm thứ Ba tại một hội nghị ở Berlin.

Theo các chuyên gia phân tích phương Tây, việc Nga tăng cường sử dụng UAV và các loại vũ khí thay thế như hỏa tiển phòng không để tấn công các mục tiêu mặt đất cho thấy nước này đang thiếu hụt các hỏa tiễn tầm gần và hỏa tiễn tầm xa dẫn đường chính xác, vốn là vũ khí ưa thích của họ cho các cuộc tấn công từ xa.

Việc dùng hỏa tiễn và UAV tấn công các thành phố chứng tỏ Kremlin biết họ không thể đánh bại quân đội Ukraine nên đã chuyển sang phá hủy các cơ sở hạ tầng của Ukraine và qua đó đè bẹp ý chí kháng cự của dân tộc kiên cường này. Hành động tàn bạo đó có đạt được mục đích hay sẽ gây ra phản tác dụng là điều chưa lường trước được.