6 loại thực phẩm gây viêm đường tiêu hóa

[june04]

Ăn nhiều thực phẩm chiên rán, uống rượu bia, nước ngọt… là các yếu tố khởi phát, tiến triển một số bệnh viêm đường tiêu hóa.

Chuyên viên dinh dưỡng Đỗ Thị Lan (Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội) cho biết, viêm là phản ứng bảo vệ của cơ thể chống lại tổn thương từ các tác nhân gây viêm. Ngoài các tác nhân gây ra tình trạng viêm như vi sinh vật, tác nhân vật lý, hóa học, tác nhân từ bên trong cơ thể thì chế độ ăn uống là một trong những yếu tố khởi phát và tiến triển tình trạng viêm đường tiêu hóa như viêm dạ dày, viêm đường ruột, viêm gan, viêm tụy...

Lựa chọn thực phẩm trong chế độ ăn rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ viêm của cơ thể. Một số loại thực phẩm có thể làm giảm viêm. Ngược lại, cũng có một số thực phẩm làm tình trạng viêm nặng hơn cần lưu ý tránh.

Thực phẩm chiên rán

Thực phẩm chiên rán như khoai tây chiên, các loại bánh rán, thịt rán... chứa một lượng lớn chất béo và calo. Khi cơ thể tiêu thụ các thực phẩm này làm tăng năng lượng, tăng tổng hợp các tế bào mỡ trong cơ thể. Thực phẩm khi chiên rán lâu trong dầu ở nhiệt độ cao làm tăng sản xuất các hợp chất có hại, từ đó, kích hoạt các phản ứng viêm trong cơ thể. Ăn thức ăn chiên rán cũng ảnh hưởng đến số lượng và chức năng của vi khuẩn có lợi trong đường ruột, làm các vi khuẩn có hại tăng bài tiết độc tố trong ruột và tăng tình trạng viêm nhiễm toàn thân.

Thức ăn chiên rán lâu trong dầu làm thay đổi cấu tạo chất béo không bão hòa, tạo ra chất béo chuyển hóa gây hại cho cơ thể. Chất béo chuyển hóa làm giảm sự phong phú của hệ vi sinh đường ruột gây chứng loạn khuẩn và tình trạng viêm ruột.

Soda và các loại nước ngọt

Khi uống nước ngọt, cơ thể kích thích tuyến tụy bài tiết nhiều insulin để chuyển hóa đường và tạo năng lượng. Điều này làm cơ thể nhanh đói và có nhu cầu ăn nhiều hơn khiến thừa cân, tăng tế bào mỡ gây kích thích các yếu tố viêm, tăng tình trạng viêm nhiễm của cơ thể.

Trong soda và nước ngọt chứa các loại đường tinh chế, đường nhân tạo. Glucose và fructose là hai hợp chất chính có trong đường tinh chế. Các tế bào trong cơ thể có thể dễ dàng chuyển hóa glucose, nhưng chỉ có gan mới có thể chuyển hóa được fructose này thành chất béo và tích tụ trên gan. Do đó, tiêu thụ quá nhiều nước ngọt gây quá tải fructose dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ nghiêm trọng.

Carbohydrate tinh chế

Carbohydrate tinh chế trong chế độ ăn khuyến khích sự phát triển của các vi khuẩn có hại trong ruột làm tăng nguy cơ béo phì và bệnh viêm ruột. Sử dụng đường tinh chế làm đường máu tăng cao nhanh hơn so với các loại khác dễ dẫn đến rối loạn đường máu và kích hoạt các phản ứng viêm khác. Hấp thụ quá nhiều đường trong chế độ ăn uống có thể gây rối loạn chuyển hóa và gây ra sự gia tăng các chất trung gian gây viêm và một số cytokine tiền viêm trong các mô khác nhau, dẫn đến tình trạng kháng insulin và viêm mạn tính.

Chế độ ăn giàu chất béo

Theo chuyên viên dinh dưỡng Đỗ Thị Lan, omega 3 và 6 có lợi cho sức khỏe và có các chức năng trao đổi chất khác nhau trong cơ thể. Tiêu thụ chất béo chưa bão hòa omega 6 nhiều hơn omega 3 gây bệnh tim mạch, một số bệnh ung thư, viêm hệ thống, viêm mạn tính. Chế độ ăn quá nhiều chất béo làm tỷ lệ omega 6/omega 3 mất cân bằng, xuất hiện thêm nhiều tình trạng viêm mạn. Ngoài ra, khẩu phần giàu chất béo cũng có khả năng tăng tích tụ mỡ, gây thừa cân, béo phì và dễ mắc các bệnh mạn tính khác.

Thịt chế biến sẵn

Thực phẩm chế biến sẵn như thịt xông khói, pate, xúc xích, giăm bông, thịt nướng... thường chứa nhiều muối và nitrat với mục đích bảo quản, ngăn chặn sự sinh sôi của nhiều loại vi khuẩn có hại, đồng thời làm tăng thêm vị cho món ăn, làm miếng thịt có màu đỏ hoặc hồng tăng cảm giác ngon miệng. Nitrat là hợp chất thiết yếu với cơ thể trong việc điều chỉnh huyết áp và sức khỏe tim mạch, làm tăng cường các hoạt động thể chất. Tuy nhiên, các loại thịt chế biến sẵn ở nhiệt độ cao có thể hình thành nitrosamine là một trong những chất gây ung thư chính có trong thuốc lá.

Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tiêu thụ nhiều thịt chế biến sẵn sẽ làm tăng tích tụ mỡ trong cơ thể gây thừa cân béo phì và có liên quan đến các tình trạng viêm như viêm gan, viêm loét dạ dày, gan nhiễm mỡ...

Rượu bia

Uống nhiều rượu bia có thể dẫn đến viêm gan, tăng nguy cơ phát triển khối u ở các bộ phận thường xuyên bị viêm và kích ứng của cơ thể. Rượu bia còn tạo điều kiện cho sự phát triển của viêm dạ dày nông và viêm teo dạ dày mạn tính.