Mexico vừa cho áp đặt thuế cho hơn 500 mặt hàng nhập khẩu của TQ

[trungthuc]

Theo số liệu của Bộ Thương mại, qua chiến lược đưa vấn đề sản xuất về gần thị trường tiêu thụ của Mỹ, mới đây Mexico đã vượt qua TQ để trở thành nguồn nhập cảng hàng đầu vào Hoa Kỳ.

Các động lực đang được thay đổi
Các sự kiện trong năm nay đã làm nổi bật các động lực đang thay đổi giữa Mexico, Hoa Kỳ, và TQ.

Hôm 18/04, Bộ trưởng Kinh tế Mexico Raquel Buenrostro đã gặp mặt ông Trương Nhuận (Zhang Run), đại sứ TQ tại Mexico. Trong cuộc gặp này, theo truyền thông nhà nước TQ Tân Hoa Xã, bà Buenrostro đã khẳng định Mexico cởi mở với nguồn đầu tư của TQ, nhấn mạnh các khuyến khích về kinh tế của Mexico nhằm tăng cường chuỗi cung ứng và sự ủng hộ của nước này đối với các chính sách kỹ nghệ của nước này.

Tuy nhiên, bốn ngày sau cuộc gặp gở ngoại giao này, Mexico đã bất ngờ tuyên bố cho sửa đổi Luật thuế Xuất Nhập cảng Chung, có hiệu lực ngay lập tức, với hàng trăm mức thuế quan sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hàng hóa đến từ TQ.

(Ảnh: Guillermo Arias/AFP qua Getty Images)

Hồi tháng Ba, để báo hiệu cho các hành động sắp xảy ra, Mexico đã phản ứng trước khi có một cuộc điều tra chống bán phá giá bằng cách áp đặt thuế từ 3,68% đến 12,35% đối với "bóng thép mài" (grinding steel ball) và đinh thép của TQ và mức thuế đền bù tạm thời lên đến 31%. Cuộc điều tra này đã kết luận rằng loại "bóng thép mài" đã được nhập cảng vào Mexico trong điều kiện TQ cho bán phá giá.

Chính phủ Mexico cũng được cho là đã điều chỉnh lập trường của mình đối với các công ty xe hơi TQ.

Hồi tháng Tư, Reuters có đưa tin cho biết Mexico sẽ không còn gia hạn các ưu đãi như đất công giá rẻ hay giảm thuế cho các công tyt xe điện (EV) Trung Quốc. Dẫn lời các giới chức Mexico ẩn danh, bản tin của Reuters cho biết, tại một cuộc họp với các giám đốc điều hành của công ty xe điện TQ BYD hồi tháng 1/24, các giới chức cho biết họ sẽ không cung cấp các sự ưu đãi như những ưu đãi đã được trao trước đây, và họ sẽ hoãn các cuộc họp tiếp theo với các công ty xe hơi TQ.

Sự thay đổi chính sách này đã xảy ra sau áp lực từ văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR), vốn khăng khăng yêu cầu các công ty xe hơi TQ phải bị loại khỏi các lợi ích thương mại có được theo hiệp ước USMCA. Lập trường của USTR dựa trên sự lo ngại rằng các công ty xe hơi TQ đang muốn lợi dụng để khai thác Mexico như một cửa ngõ để bán xe điện với giá rẻ vào thị trường Hoa Kỳ mà không phải chịu mức thuế suất tiêu chuẩn 25% của Hoa Kỳ.

Những diễn biến này càng được nhấn mạnh hôm 01/04 khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, trong bài diễn văn trước các nhân viên ngành thép ở Pittsburgh, Pennsylvania, đã kêu gọi thực hiện một số biện pháp thương mại nhắm vào ĐCSTQ. Các biện pháp này bao gồm tăng thuế đối với thép và nhôm TQ, thúc giục Mexico tạm ngưng vận chuyển các nguyên liệu này sang Hoa Kỳ, và bắt đầu những cuộc điều tra về các chính sách thương mại của TQ trong lĩnh vực đóng tàu, hàng hải, và tiếp vận.

Việc áp đặt thuế suất là gần như không thể tránh khỏi

Ông Vương Hách (Wang He), một phân tích gia về chính trị và quan sát viên về TQ hiện đang sinh sống tại Hoa Kỳ, có đưa ra quan điểm rằng Mexico có một vai trò độc nhất trong bối cảnh kinh tế trên toàn cầu.

Ông Vương nói, "Là quốc gia láng giềng của Hoa Kỳ và là thành viên tham gia USMCA, Mexico nhận thấy vai trò của mình trong một thời điểm quan trọng, đặc biệt là với những nỗ lực đi đầu của Hoa Kỳ nhằm tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Vị trí này mang lại cho Mexico một cơ hội lịch sử để xác định lại vai trò và vị thế đàm phán của họ trên thị trường quốc tế".

Theo ông Vương, với tư cách là nước nhập cảng lớn nhất thế giới, Hoa Kỳ có mức ảnh hưởng đáng kể đến cấu trúc thương mại toàn cầu. Khi sự cạnh tranh Mỹ-TQ vẫn còn leo thang, Hoa Thịnh Đốn quyết tâm cắt đứt con đường né tránh thuế quan Mỹ của Bắc Kinh. USMCA là một hiệp ước quan trọng trong chiến lược kinh tế này. Ông cho biết, ba quốc gia sẽ xem xét lại sự thỏa thuận này vào năm 2026, do đó, lợi ích tốt nhất của Mexico là duy trì lập trường nhất quán với Hoa Kỳ.

"Trong hoàn cảnh hiện tại, việc Mexico áp đặt thuế suất là gần như không thể tránh khỏi", ông Vương cho biết. "Mexico đang ngày càng nhận ra giá trị địa lý kinh tế của họ và họ cần tận dụng lợi thế đàm phán này".

Ông Vương cũng chỉ ra những bất lợi mà ĐCSTQ phải đối mặt trong bối cảnh USMCA và thế đứng của TQ như một nền kinh tế phi thị trường.

Ông cho biết thêm, “Vị trí của TQ trong nền kinh tế toàn cầu khá thụ động, trừ phi mối bang giao giữa Mỹ-TQ được cải thiện và hướng đến hợp tác hơn là cạnh tranh. Với việc Hoa Kỳ đang phong tỏa ĐCSTQ trên toàn cầu, trong xu hướng lớn này, Mexico không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải chọn đứng về phía Hoa Kỳ".