Trực thăng của Tổng thống Iran Raisi là loại Bell-212 do Mỹ sản xuất, một cỗ máy lỗi thời nhưng rất đáng tin cậy, hẳn là đă được trang bị động cơ mới. Ông Vadim Bazykin phi công công huân chuyên thử nghiệm trực thăng của Nga nói.
Tổng thống Iran Ibrahim Raisi và Ngoại trưởng Hossein Amir Abdollahian đă thiệt mạng hôm Chủ nhật trong vụ tai nạn máy bay trực thăng ở tỉnh Đông Azerbaijan của nước Cộng ḥa Hồi giáo.
Trực thăng của Tổng thống Iran đă thực hiện cú «hạ cánh cứng» do điều kiện sương mù dày đặc ở gần thị trấn Jolfa, cách thủ đô Tehran khoảng 600 km về phía tây-bắc.
Lỗi sai của phi công?
Máy bay trực thăng là phương tiện hoạt động trong mọi thời tiết, cựu phi công thử nghiệm trực thăng thể thao Nga Vadim Bazykin cho biết.
“Thật đáng tiếc, điểm yếu nhất của trực thăng lại chính là tổ lái, v́ không nhiều phi công có khả năng điều khiển trực thăng bay trong thời tiết xấu”, - ông Bazykin nói và cho biết thêm rằng phi hành đoàn có kinh nghiệm cần biết những yêu cầu cơ bản của chuyến bay trên vùng địa h́nh đồi núi.
"Địa h́nh miền núi có những đặc điểm riêng. Trước hết, là có sự khác biệt lớn ở khu vực sườn đón nắng và sườn khuất nắng. C̣n phi công giàu kinh nghiệm bay vùng núi sẽ biết rơ điều này và cần phải lường trước mọi thứ".
Cựu phi công Bazykin cho biết ông từng thi hành nhiệm vụ vận chuyển các quan chức cấp cao của Nga và luôn chọn những phi công có kinh nghiệm.
“Các phi công giống như những diễn viên, họ cho rằng ḿnh rất ngầu, tự nghĩ rằng nếu trước đó hai chiếc trực thăng đă bay an toàn th́ họ cũng có thể bay được tương tự”, - chuyên gia đánh giá, muốn nói đến chiếc trực thăng của Tổng thống Raisi và những chiếc trực thăng tháp tùng nguyên thủ quốc gia Iran.
Ông cũng nhắc đến vụ tai nạn máy bay năm 2010 ở ngoại ô Smolensk khiến Tổng thống Ba Lan khi đó là ông Lech Kaczynski và toàn bộ 96 người trên máy bay đều thiệt mạng, là do lỗi của phi công. Vào thời điểm đó, các phi công của gia đ́nh Kaczynski đă cố gắng cho máy bay hạ cánh trong điều kiện sương mù dày đặc.
“Nửa giờ trước, một chiếc máy bay đă hạ cánh được nên viên phi công nghĩ rằng anh ta cũng có thể hạ cánh chiếc máy bay chở Tổng thống Kaczynski, nhưng thực tế đă thất bại. Đây là vấn đề tâm lư”.
Như chuyên gia lưu ư, khi bay vào khu vực có sương mù dày đặc, phi công cần phải tính toán độ cao an toàn. Theo ông Bazykin nhận xét, chiếc trực thăng chở Tổng thống Iran Raisi dường như đă bay dưới mức độ cao cho phép.
“Sương mù thường chỉ dày khoảng 300-500 mét. Đáng lẽ các phi công phải kiểm tra kỹ lưỡng xem có thể hạ cánh được không, nếu không th́ nên bay trở lại. Không nên chọn phương án nào khác".
Phải chăng trục trặc kỹ thuật đă gây ra thảm họa?
Đề cập đến khiếm khuyết kỹ thuật có thể trên chiếc trực thăng Bell-212 do Mỹ sản xuất, ông Bazykin nhấn mạnh rằng an toàn là ưu tiên hàng đầu khi nói đến phương tiện di chuyển của Tổng thống.
Ông nói thêm rằng mặc dù trực thăng của Tổng thống là phương tiện "rất đáng tin cậy", dù đă cũ nhưng gần như chắc chắn là chiếc Bell 212 được trang bị động cơ mới v́ yêu cầu đảm bảo an toàn.
''Như vậy, không cần suy nghĩ về chuyện trục trặc kỹ thuật là nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn với trực thăng của Tổng thống Raisi".
Vụ tai nạn xảy ra hôm Chủ nhật khi Tổng thống Raisi đang theo hướng đến thành phố Tabriz ở phía tây-bắc Iran. Nhà lănh đạo Iran trở về sau khi ông cùng với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev dự lễ khánh thành một con đập trên sông Aras gần biên giới Iran-Azerbaijan.
Trong thành phần phái đoàn gồm ba máy bay trực thăng. Hai chiếc c̣n lại chở Bộ trưởng Năng lượng Iran Ali Akbar Mehrabyan và Bộ trưởng Giao thông và Nhà ở Mehrdad Bazrpash đă tới đích an toàn.