Phiên toà Vạn Thịnh Phát, tử hình Trương Mỹ Lan

[Gibbs]

Khác với cái hôm “quấn lô”, bà Trương Mỹ Lan nay ra toà với hình ảnh dung nhan tươi tỉnh, áo quần bảnh bao.


Bà Trương Mỹ Lan nổi bật tại phiên toà, nhìn qua tưởng bà là người mẫu chứ không phải là phạm nhân.


Trong 10 năm liên tiếp, bà đã chỉ đạo SCB đã giải ngân cho nhóm hơn 1.000 công ty "ma" của “hệ sinh thái VTP” vay hơn 2.500 khoản với số tiền hơn 1 triệu tỉ đồng (Chiếm tới 93% số tiền cho vay của ngân hàng này).


Một người xem tướng chia sẻ rằng:
Nói gì nói chứ tướng cô Trương Mỹ Lan là Hảo tướng ! Nay nghe thêm giọng nói thì đã biết cái thần của họ toát lên thế nào rồi ! Phụ nữ có tướng giúp chồng lãnh đạo !
Chỉ tiếc là hảo tướng nhưng vành tai mỏng quá! Người có vành tai mỏng quá thì đời họ cuối đời mọi thứ vẫn là hư không ! Đa phần tướng tai đó nếu tu hành thì quá hợp cách ! Còn nếu ngược lại thì sai cách quá !
Nhân quả là thứ chắc chắn có !
Tướng có tốt thế nào phong thủy thế nào thì cũng không thoát khỏi nhân quả
Cho nên là mấy bạn phải hiểu rằng đời người nó lạ lắm lạ đến mức như tiktok vậy.

Sáng (5/3), bà Trương Mỹ Lan cùng 81 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được áp giải đến TAND TP.HCM. Cơ quan chức năng cũng cho biết số hồ sơ tài liệu của vụ án này đặc biệt lớn, ước tính nặng khoảng 6 tấn. Tòa phải lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy, gắn nhiều camera an ninh để đảm bảo an toàn cho các tài liệu nêu trên.


Bước lên bục khai báo, bà Trương Mỹ Lan cho biết chưa có tiền án tiền sự, trước khi ra tòa nhận được quyết định đưa vụ án ra xét xử khoảng 2 tuần. Trong khi đó, chồng bà là ông Chu Lập Cơ cũng cho biết sức khỏe đã ổn định, các bị cáo khác cũng lần lượt bước lên bục khai báo.

Bà Trương Mỹ Lan cho biết học hết lớp 12. Có nhiều người chê bà học vị kém.

Nhưng bạn Dương Anh Vũ chia sẻ:
Ở cái thời của bà ấy, việc học hết cấp II đã là ngon lành và cũng hiếm lắm rồi... chứ nói chi lớp 12... ở thời đó, dễ gì tìm được 1 người sở hữu bằng tú tài đệ nhị cấp (tương đương với bằng tốt nghiệp cấp III hiện nay); Trước năm 1975 thời chế độ cũ, để tốt nghiệp cấp III, học sinh phải vượt qua 2 kỳ thi cực kỳ khó khăn, tỷ lệ lấy đỗ chỉ có mấy mươi phần trăm thôi, đó là Tú tài đệ nhất cấp và Tú tài đệ nhị cấp. Vd: Để học sĩ quan trừ bị ở trường Bộ Binh Thủ Đức thì người ta chỉ đòi hỏi bằng đệ nhất cấp (tốt nghiệp lớp 10-11).

Chưa biết phiên phúc thẩm tới đây của bà Trương Mỹ Lan sẽ ra sao, nhưng chắc chắn, nếu bà Lan bị tử hình, bà sẽ không chọn chết một mình. Theo giới quan sát, trong lúc này, chắc chắn ông Lê Thanh Hải ăn không ngon, ngủ không yên.



Ngày 20/4, trên kênh Truyền hình Nhân dân – Kênh Tin của báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, đã có một clip video youtube, với tựa đề, “Kiểm soát quyền lực, ngăn chặn vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ”.

Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên, báo Đảng nhắc tới các sai phạm nghiêm trọng của một nhân vật đầy tai tiếng – ông Lê Thanh Hải – cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Bí thư, cựu Chủ tịch thành phố Hồ Chí Minh.

Ngay lập tức, mạng xã hội đã có các thông tin, dẫn nguồn tin nội bộ cho biết, “Lê Thanh Hải đã bị câu lưu ở Hà Nội từ vài ngày nay”. Tin này có liên quan gì đến các bình luận cho rằng, đây là một trong các biện pháp phòng ngừa, là một sự bảo đảm cho tính mệnh của bà Trương Mỹ Lan, trước những lo ngại về một kế hoạch nhằm bịt miệng bà?

Bà Trương Mỹ Lan tên thật là Trương Muội, xuất thân là người bán vải ở chợ An Đông, Sài Gòn. Qua các mối quan hệ, bà Lan đã kết nghĩa chị em với bà Trương Thị Hiền – phu nhân của ông Lê Thanh Hải, tức Hai Nhựt, lúc đó đang Bí thư Quận ủy Quận 5. Đồng thời, bà Hiền cũng là em gái bà Trương Mỹ Hoa – cựu Phó Chủ tịch nước.

Sau khi tạo dựng được mối quan hệ này, bà Trương Muội đã đổi tên thành Trương Mỹ Lan, tương tự tên bà Trương Mỹ Hoa, khiến nhiều người nhầm tưởng bà Lan có mối quan hệ huyết thống với cựu Phó Chủ tịch nước.

Đáng chú ý, mối quan hệ giữa Hai Nhựt và Trương Muội đã tương tác, hỗ trợ cho cả đôi bên. Theo đó, quá trình lớn mạnh của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã gắn chặt với quá trình thăng tiến trong hoạn lộ của ông Lê Thanh Hải. Nhờ mối quan hệ này, từ Bí thư Quận 5, trong một thời gian ngắn, Hai Nhựt đã mau chóng trở thành Ủy viên Trung ương 3 khóa liên tiếp, trong đó có 2 khóa là Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh.

Đánh giá về mối quan hệ này, giới quan sát cho là “đến mức khó tách bạch rõ, ông Hải đỡ đầu cho bà Lan của Vạn Thịnh Phát, hay ngược lại”. Trong khi đó, từ trước đến nay, công luận khẳng định, ông Lê Thanh Hải đã sử dụng quyền lực, tạo điều kiện cho bà Lan và Vạn Thịnh Phát dễ dàng chiếm đoạt hơn 300 ngàn tỷ, tương đương với 12,5 tỷ USD tại Ngân hàng SCB.

Ngày 8/1/2020, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kết luận:

“Ban Thường vụ Thành ủy, Ban cán sự Đảng Uỷ ban Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh và ông Lê Thanh Hải, phải chịu trách nhiệm chính, về việc để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng, trong quá trình thực hiện dự án đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Điều này đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến đời sống của một bộ phận nhân dân thành phố, gây bức xúc trong xã hội.”

Dư luận xã hội đặt câu hỏi, kết luận trên tại sao không có dòng nào nói tới chuyện Lê Thanh Hải tham ô, làm thất thoát con số bao nhiêu tiền, hay gây thiệt hại được định lượng cụ thể là bao nhiêu cho ngân sách nhà nước? Tại sao và do đâu, Bộ Chính trị và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không dám lột trần cái áo choàng “ma quỷ” của cựu Ủy viên Bộ chính trị Lê Thanh Hải ra?

Vậy mà, sau đó hơn 2 tháng, ngày 20/3/2020, Bộ Chính trị và Tổng Trọng chỉ thi hành kỷ luật đối với ông Lê Thanh Hải bằng cách, cách chức cựu Bí thư Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh một nhiệm kỳ, trong giai đoạn 2010 đến 2015.

Đó là chưa kể đến trách nhiệm của ông Hai Nhựt, là người trực tiếp tiếp tay cho bà Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát trong rất nhiều hoạt động vi phạm pháp luật.

Truyền thông quốc tế đặt câu hỏi, vì sao, nhà nước Việt Nam đã khởi tố và bắt giam bà Trương Mỹ Lan và các đồng phạm, từ tháng 10/2022 cho đến nay, mà vẫn chưa có quan chức nhà nước nào bị xử lý kỷ luật, về trách nhiệm liên quan?

Theo giới quan sát, những sai phạm nghiêm trọng của ông Lê Thanh Hải chắc chắn đã được bao che. Trong đó, vai trò của Tổng Trọng và Võ Văn Thưởng là những người có mối quan hệ mật thiết với ông Hải, là không thể bỏ qua.

Phải chăng, trong cao trào của cuộc quyết đấu giữa Tô Lâm và Tổng Trọng, thì Tô Đại tướng “tiện tay dắt dê”, cho lật lại hồ sơ của Hai Nhựt, để làm rõ trách nhiệm của 2 nhân vật kể trên.

Theo giới quan sát, Tô Lâm đã sử dụng chiêu “nhất tiễn hạ song điêu”, thỏa mãn được mối quan tâm của dư luận xã hội.

Đảng Cộng sản Việt Nam đã trở thành một ổ mafia, mà đứng sau, chắc chắn có bàn tay của Trung Quốc./.



Trà My

Ngày 4/6, VOA Tiếng Việt đưa tin “Reuter: Nhà nước Việt Nam chi hàng chục tỷ USD để giải cứu SCB khi bị rút tiền ồ ạt”.

VOA dẫn tin từ một hãng tin quốc tế cho biết, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cho Ngân hàng SCB vay thêm 1,2 tỷ USD trong 2 tháng qua, nâng tổng số tiền lên tới 24,5 tỷ USD, trong một phần nỗ lực giải cứu người gửi tiền vào Ngân hàng này.

Khoản giải cứu khổng lồ đối với người gửi tiền của SCB, trong các khoản vay đặc biệt cho đến nay, đã khiến Ngân hàng Nhà nước phải cung cấp số tiền tương đương 6% tổng sản phẩm quốc nội năm 2023 của Việt Nam.

VOA nhắc lại, hãng tin quốc tế trên đã đưa tin vào tháng 4 rằng, Ngân hàng Nhà nước đã tiến hành một cuộc giải cứu “chưa từng có” đối với SCB, một Ngân hàng đang vướng vào vụ gian lận tài chính lớn nhất Việt Nam, mà một nguồn tin vào thời điểm đó cho biết, sẽ sụp đổ nếu không có nguồn hỗ trợ.

VOA dẫn tài liệu do SCB lập, cho hay, tính đến ngày 29/5, Ngân hàng Nhà nước đã cho SCB vay 622,7 nghìn tỷ đồng (tương đương 24,5 tỷ USD). Khoản tiền này đã tăng từ mức 592,7 nghìn tỷ đồng (tương đương 23,3 tỷ USD), tính đến ngày 2/4.

Tài liệu cho thấy, SCB đã sử dụng quỹ Ngân hàng Nhà nước để giúp giải quyết các khoản rút và thanh toán, gồm 626,9 nghìn tỷ đồng, kể từ tháng 10/2022, khi Ngân hàng này được đặt dưới sự giám sát của Ngân hàng Nhà nước. Khi đó, SCB có số tiền gửi là 669 nghìn tỷ đồng.

VOA cho biết, người gửi tiền đồng loạt rút tiền khỏi SCB, vì vụ bắt giữ vào tháng 10/2022, đối với bà trùm bất động sản Trương Mỹ Lan – người bị kết án tử hình vào tháng 4 vừa qua, sau khi bị kết tội chủ mưu vụ lừa đảo lớn tại Ngân hàng này.

Các thẩm phán kết luận rằng, bà đã chiếm đoạt khoản vay 12,5 tỷ USD từ SCB cho các công ty vỏ bọc, trong khi kiểm soát Ngân hàng thông qua các bên ủy quyền. Bà Lan không nhận tội và đã kháng cáo phán quyết.

VOA dẫn chương trình bảo đảm tiền gửi chính thức của Việt Nam, theo đó, chỉ có khoảng 5.000 USD được bảo hiểm cho mỗi người gửi tiền ở mỗi ngân hàng, nhưng tính đến đầu tháng 4, lượng tiền mặt mà Ngân hàng Nhà nước bơm vào SCB đã lên tới khoảng 1/4 dự trữ ngoại hối của Việt Nam.

VOA cũng dẫn dữ liệu công khai mới nhất cho thấy, nguồn cung tiền đã tăng khoảng 82 tỷ USD, từ tháng 9/2022, tới tháng 2 năm nay, dù Ngân hàng Nhà nước chưa cho biết, họ đã cung cấp cho khoản vay quy mô lớn cho SCB như thế nào.

Đó là mức tăng 15%, so với mức tăng trưởng GDP gần 6% trong cùng kỳ, theo phân tích của hãng tin quốc tế, về các dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước và cơ quan thống kê Việt Nam.

Trong khi đó, theo VOA, dự trữ ngoại hối của Việt Nam phần lớn vẫn ổn định, mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã bán đô la trong những tuần gần đây, để hỗ trợ đồng nội tệ.

VOA nhận xét, khó khăn của SCB xảy ra, khi ngành ngân hàng Việt Nam đối mặt với rủi ro ngày càng tăng, do tình trạng bất ổn kéo dài trong lĩnh vực bất động sản, làm dấy lên lo ngại về những rủi ro lớn hơn đối với hệ thống tài chính.

Vào tháng 4, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, họ đang tiếp tục hỗ trợ SCB theo lộ trình tái cơ cấu – một động thái mà cơ quan xếp hạng Fitch coi là một dấu hiệu tích cực, về cam kết của Ngân hàng Nhà nước trong việc giúp đỡ các ngân hàng quan trọng.

VOA dẫn nhận định của Fitch, cho biết thêm rằng, trong khi những khó khăn của SCB cho thấy những bất cập trong giám sát tài chính của Việt Nam, những nỗ lực giải cứu chưa từng có của nhà nước đã không tạo ra rủi ro lây lan mới, trong hệ thống ngân hàng.

Nhưng nguồn cung tiền tăng lên vào thời điểm đồng Việt Nam suy yếu, góp phần làm tăng lạm phát, mà trong tháng 5 đã vượt quá 4,4% – mức cao nhất kể từ tháng 1/2023.



Ý Nhi

Một điều bất ngờ đến khó tin, cuộc chiến cung đình Việt Nam đã đi vào hồi kết. Phe Tô Lâm đã đảo ngược thế cờ, và chiếm thế thượng phong. Liên minh của Tổng Trọng và “cấp có thẩm quyền” đã đi vào bế tắc, khó có khả năng xoay chuyển tình thế.

Một vấn đề được dư luận xã hội hết sức quan tâm, đó là, sau khi nắm quyền lực, Chủ tịch nước Tô Lâm có cho khởi động việc mở rộng điều tra giai đoạn 2 vụ án Vạn Thịnh Phát, để xử tội “sâu chúa” Lê Thanh Hải hay không? Giới quan sát cho rằng, ông Hải đã phạm phải những tội trạng tày đình, nhưng nhờ được Tổng Trọng bảo kê, nên vẫn hạ cánh an toàn.
Báo VietNamNet ngày 6/6 đưa tin, “Bà Trương Mỹ Lan vận chuyển qua biên giới hơn 106 ngàn tỷ đồng”. Bản tin cho biết, Cơ quan Điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”, xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB, và các đơn vị, tổ chức có liên quan.

Cơ quan Điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố 34 bị can, về các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Rửa tiền” và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”. Trong đó, bà Trương Mỹ Lan bị đề nghị truy tố về cả 3 tội danh trên. Ông Chu Lập Cơ, chồng bà Lan, bị đề nghị truy tố về tội “Rửa tiền”.

Theo Kết luận Điều tra, để chuyển hơn 4,5 tỷ USD, tương đương hơn 106 ngàn tỷ đồng, ra nước ngoài, và nhận từ nước ngoài về Việt Nam, thông qua các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát và các công ty, tổ chức ở nước ngoài, đã ký nhiều hợp đồng giả mạo. Những hợp đồng này đã hợp thức hóa cho việc chuyển tiền từ nước ngoài về Việt Nam, và ngược lại. Điều này đã ảnh hưởng tới an ninh kinh tế, cũng an ninh tiền tệ của Việt Nam.
Theo giới phân tích, quy mô và mức độ tham nhũng của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và bà Trương Mỹ Lan, lớn tới mức, đã khiến Bộ Công an phải mở rộng và tiếp tục điều tra giai đoạn 2 của vụ án này.

Cụ thể:

“Trong vòng hơn 10 năm, bà Lan và hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát của bà đã được SCB bơm gần 1 triệu 67 nghìn tỷ đồng, tức là khoảng 45 tỷ đô la, với số dư nợ còn lại là 677.000 tỉ đồng, tương đương 28 tỷ đô la, và đều là nợ “không thể thu hồi”.”

Công luận đặt câu hỏi, “Vì sao và lỗ hổng nào đã giúp bà Trương Mỹ Lan và đồng bọn hoành hành thời gian dài như vậy, mà không bị phát hiện?”. Bất chấp những cảnh báo của truyền thông nhà nước, nhưng vụ án vẫn không được quan tâm trong một thời gian dài. Các sai phạm mang tính hệ thống của bà Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, kéo dài suốt 20 năm, vậy mà, vẫn không bị phát hiện.

Công luận cho rằng, nếu phát hiện sớm, thì số tiền hơn một triệu tỷ, trong đó có tiền gửi của người dân, tiền mua trái phiếu của khách hàng, lên tới 500 ngàn tỷ, sẽ không bị thất thoát và biển thủ toàn bộ. Và chắc chắn, bà Lan phải có các mối quan hệ với giới chính trị cấp cao trong Đảng, không loại trừ khả năng bà có mối quan hệ với quan chức cao nhất trong Ban lãnh đạo Đảng.
Đáng chú ý, mối quan hệ giữa ông Lê Thanh Hải và bà Trương Mỹ Lan, được giới quan sát cho là “đến mức khó tách bạch rõ, ông Hải đỡ đầu cho bà Lan của Vạn Thịnh Phát, hay ngược lại”. Đó là lý do, lâu nay, công luận khẳng định, ông Hải đã sử dụng quyền lực, tạo điều kiện, để bà Trương Mỹ Lan và Vạn Thịnh Phát chiếm đoạt hơn 300 ngàn tỷ, tương đương với 12,5 tỷ USD, tại Ngân hàng SCB.

Cách đây chưa lâu, thoibao.de đã dẫn một nguồn tin nội bộ, cho biết “Lê Thanh Hải đã bị câu lưu ở Hà Nội, để chuẩn bị khởi tố bắt giam”. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố tác động, nên Bộ Công an đã không thực hiện được dự định đó.

Theo giới quan sát, những sai phạm nghiêm trọng của cựu Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư, Chủ tịch thành phố Hồ Chí Minh Lê Thanh Hải, chắc chắn đã được bao che. Trong đó, vai trò của Tổng Trọng và Võ Văn Thưởng là không thể bỏ qua.

Theo giới quan sát, trước đây, khi chưa nắm chắc được thế chủ động, ông Tô Lâm đã sử dụng chiêu “rung cây để dọa khỉ”, nhằm thỏa mãn mối quan tâm, bức xúc của dư luận xã hội.

Nhưng tới nay, công luận vẫn hy vọng, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ không để tình trạng Tổng Trọng ngang nhiên che chắn, và không xử lý Lê Thanh Hải. Đồng thời, công luận tin rằng, số phận của “sâu chúa” Lê Thanh Hải sẽ kết thúc sau những hàng song sắt, như hy vọng của đông đảo người dân./.



Trà My

Theo kết luận điều tra, bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã phát hành 25 gói trái phiếu khống, không có tài sản đảm bảo. Tổng giá trị 25 gói trái phiếu này đến nay còn dư nợ hơn 30.081 tỉ đồng của hơn 35.000 nhà đầu tư.

Theo kết luận điều tra vụ án Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB ở giai đoạn 2 của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) Bộ Công an, bà Trương Mỹ Lan có khả năng đối mặt với ba nhóm tội: "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Rửa tiền" và "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới".

Trong đó, tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" liên quan đến việc người dân mua trái phiếu của các công ty có liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tại SCB.

Bộ Công an xác định những trái chủ sở hữu 25 mã trái phiếu của bốn pháp nhân gồm Công ty Bất động sản An Đông, Công ty Đầu tư An Thuận, Công ty Sunny World và Công ty Dịch vụ Thương Mại TP HCM là bị hại của vụ án.

Phi vụ tỷ đô từ bữa cơm trưa
Kết luận điều tra của Bộ Công an dẫn lời khai của bà Trương Mỹ Lan rằng, trong một bữa cơm trưa tại trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vào năm 2018, bà Lan đã mời những nhân vật chủ chốt để bàn bạc về kế hoạch phát hành trái phiếu nhằm xử lý các khoản nợ của Ngân hàng SCB.

Những nhân vật này gồm: Đinh Văn Thành, Chủ tịch HĐQT SCB; Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng Giám đốc SCB; Nguyễn Phương Hồng, Phó Tổng Giám đốc SCB; Nguyễn Tiến Thành, Chủ tịch, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI và Hồ Bửu Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Cuộc họp này nhằm vạch ra kế hoạch dùng Công ty An Đông và các công ty khác phát hành trái phiếu riêng lẻ, huy động tiền từ người dân để xử lý khó khăn tài chính cho Ngân hàng SCB.

Sau đó, các nhân sự chủ chốt của Ngân hàng SCB, Công ty Chứng khoán Tân Việt TVSI, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng các công ty tổ chức phát hành trái phiếu đã họp bàn, lên phương án tạo lập trái phiếu.

Theo đó sẽ thông qua Công ty Chứng khoán TVSI và Ngân hàng SCB phát hành và chào bán trái phiếu cho người dân với lãi suất cao hơn lãi suất gửi tiết kiệm tại hệ thống Ngân hàng SCB.
Qua thảo luận sơ bộ, bà Trương Mỹ Lan muốn huy động khoảng 10.000 tỷ đồng và lựa chọn Công ty An Đông là công ty đầu tiên của tập đoàn phát hành trái phiếu.

Theo ông Hồ Bửu Phương, lựa chọn công ty An Đông vì nó gắn liền với uy tín của bà Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đây cũng là công ty có hoạt động kinh doanh thực tế và bà Lan cũng đảm bảo về việc thu xếp nguồn thanh toán trả nợ trái phiếu. Trong bốn pháp nhân phát hành trái phiếu thì công ty An Đông cũng là nguồn huy động tiền từ trái phiếu chiếm đa số.

Phương thức thực hiện như sau: một số nhân vật chủ chốt của Ngân hàng SCB, Công ty Chứng khoánTVSI và các Công ty thuộc Tập đoàn VTP đã lợi dụng quy định tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP để hợp thức mục đích phát hành trái phiếu và tạo các giao dịch ảo giữa cá nhân và doanh nghiệp trong hệ thống Ngân hàng SCB nhằm tạo lập trái chủ sơ cấp gồm một số công ty: WMC, VIPD, VN GROL, Tập đoàn Đầu tư Vạn Thịnh Phát và DUC.

Bản chất các công ty này đều thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và không có đủ nguồn tiền để mua trái phiếu của các công ty là An Đông, Quang Thuận, Sunny World. Tuy nhiên, các công ty này vẫn mua gần 250 triệu trái phiếu của Công ty An Đông với tổng trị giá gần 25.000 tỷ đồng, sau đó bán cho nhà đầu tư thông qua TVSI và SCB để thu tiền và chiếm đoạt.
Sau khi Công ty Chứng khoán TVSI chuyển tiền về, các đối tượng đã thực hiện giao dịch rút tiền để sử dụng tại Ngân hàng SCB Chi nhánh Sài Gòn, Bến Thành bằng hai hình thức rút tiền mặt trực tiếp và cho các cá nhân được thuê đứng tên ký chứng từ rút tiền mặt, nộp tiền mặt vào các tài khoản chỉ định. Sau đó, tiếp tục đi lệnh chuyển tiền vào các tài khoản để sử dụng cho các mục đích.

Theo đó, phương án đi lệnh cụ thể: Cá nhân nộp tiền mặt vào tài khoản trái chủ sơ cấp để vay, góp vốn => Trái chủ sơ cấp chuyển tiền đến Tổ chức phát hành để mua sơ cấp toàn bộ hơn 308 triệu trái phiếu => Tổ chức phát hành chuyển tiền đến công ty đối tác để đầu tư thực hiện Dự án sinh lời => Công ty đối tác chuyển tiền cho các cá nhân theo Hợp đồng “hứa chuyển nhượng cổ phần” => Các cá nhân ký chứng từ rút tiền, hoàn tất dòng tiền khống.

Bộ Công an kết luận, từ năm 2018 đến năm 2020, Công ty Chứng khoán TVSI, Ngân hàng SCB và Tập đoàn VTP đã sử dụng bốn công ty phát hành 25 mã trái phiếu “khống”, không có tài sản đảm bảo, gồm:

Công ty An Đông (3 mã năm 2018, 2019) - trị giá hơn 25.000 tỷ đồng
Công ty Quang Thuận (1 mã năm 2018) - trị giá 1.500 tỷ đồng
Công ty Sunny World (1 mã 2018) - trị giá hơn 2.400 tỷ đồng
Công ty Setra (20 mã năm 2020) - trị giá hơn 2.000 tỷ đồng
Tổng khối lượng trái phiếu là 308.691.388, thu về 30.869.138.800.000 đồng của các trái chủ.

C03 kết luận, tiền thu được từ hoạt động bán trái phiếu không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu là đầu tư vào các dự án kinh tế để sinh lời, đảm bảo nghĩa vụ hoàn trả gốc và lãi cho các trái chủ.

Thay vào đó, bà Lan và đồng phạm đã rút tiền và sử dụng toàn bộ số tiền huy động được từ bán trái phiếu cho các mục đích khác dẫn đến không có đủ nguồn tiền để đảm bảo chi trả gốc và lãi đến hạn cho các trái chủ.

Ngoài bà Trương Mỹ Lan bị tuyên tử hình trong phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án ở giai đoạn 1 thì ông Đinh Văn Thành (đang bị truy nã) và ông Võ Tấn Hoàng Văn bị tuyên chung thân. Ông Hồ Bửu Phương lãnh án 20 năm tù. Bà Nguyễn Phương Hồng và ông Nguyễn Tiến Thành đã qua đời ngay sau khi bà Lan bị bắt giữ tháng 10/2022.
Gần 2.500 nhân viên được đào tạo về trái phiếu
Kết luận điều tra cho thấy, ông Võ Tấn Hoàng Văn với vai trò là tổng giám đốc điều hành SCB đã phê duyệt việc hợp tác với Công ty chứng khoán Tân Việt TVSI để triển khai giới thiệu sản phẩm trái phiếu tại 239 chi nhánh Ngân hàng SCB.

Để thúc đẩy việc mua trái phiếu, SCB còn tiến hành hình thức đào tạo tập trung với gần 2.500 nhân viên gồm chuyên viên tư vấn, giao dịch viên, kiểm soát viên, phó giám đốc, giám đốc chi nhánh.

Trong số này, giao dịch viên - những nhân viên tại quầy giao dịch và chuyên viên tư vấn chiếm phần lớn - tổng cộng 2.000 người. Điều này khớp với lời kể của các nạn nhân của trái phiếu với BBC rằng, họ được các giao dịch viên chào mời sản phẩm trái phiếu nhưng lại dùng lối nói lập lờ là "gói tiết kiệm linh hoạt 31 ngày".

Từ vùng, đơn vị kinh doanh tới các nhân viên đều được quảng bá về cơ chế phân bổ hoa hồng khi giới thiệu trái phiếu.

Theo kết luận điều tra, SCB sẽ nhận được phí giới thiệu từ các hoạt động chào mời khách hàng mua trái phiếu. Đơn cử, phí giới thiệu trái phiếu Công ty An Đông là 0,083% trên số dư mà nhà đầu tư do Ngân hàng SCB giới thiệu nắm giữ trái phiếu Công ty An Đông tại cuối ngày 25 hàng tháng trong năm.

Ngoài phản ánh từ những trái chủ bị hại, BBC còn phỏng vấn được một nhân viên Ngân hàng SCB đã nghỉ việc. Người này thừa nhận rằng, việc đào tạo của ngân hàng về trái phiếu đều có kịch bản sẵn các tình huống, hướng dẫn nhân viên tư vấn xoáy vào lãi suất cao và mang tính an toàn.
Theo kết luận điều tra của Bộ Công an, trước thời điểm ngày 7/10/2022, Hội sở Ngân hàng SCB chưa tiếp nhận bất kỳ phản ánh nào từ khách hàng và các đơn vị kinh doanh về việc cán bộ nhân viên nào làm sai quy trình, nội dung đã được hướng dẫn, đào tạo để đẩy nhanh việc giới thiệu trái phiếu nhằm chạy theo doanh số, tiền thưởng hoa hồng.

Dữ liệu thống kê phản ánh ý kiến của khách hàng qua các kênh tiếp nhận cho thấy đa phần khách hàng than phiền về việc thanh toán lãi trái phiếu chậm, các vấn đề phát sinh khi bán trái phiếu trước hạn, thời gian nhận được tiền bán trái phiếu chậm.

Đáng chú ý, Ngân hàng SCB có nhận được một vài phản ánh của khách hàng bị nhầm lẫn trái phiếu doanh nghiệp là sản phẩm tiết kiệm. Tuy nhiên, theo Bộ Công an, các trường hợp này đã được Ngân hàng SCB liên hệ để giải quyết triệt để và thỏa đáng cho khách hàng.

Bên cạnh đó, ngày 15/12/2020, Ngân hàng SCB đã ban hành Thông báo số 13855/TB-TGĐ.20.00 về việc chấn chỉnh công tác giới thiệu khách hàng tham gia sản phẩm đầu tư trái phiếu đảm bảo đúng quy trình.

Những nạn nhân trái phiếu
Đã về hưu được gần sáu năm, bà Nga có một số tiền dành dụm được sau nhiều năm làm lụng cũng như được con cháu, chị em cho và gửi nhờ, tổng cộng số tiền là khoảng 500 triệu. Bà lâu nay vẫn thường gửi tiết kiệm tại ngân hàng SCB gần nhà nên cũng tiếp tục bỏ số tiền đó vào tài khoản tiết kiệm của mình.

Nhưng khoảng tháng 8/2022, bà Nga được nhân viên của SCB chi nhánh số 44 Ngô Thì Nhậm, Hai Bà Trưng, Hà Nội tư vấn rằng ngân hàng mới ra mắt gói tiết kiệm linh hoạt, rút tiền và nhận lãi suất cao hơn gửi có kỳ hạn.

Cũng như bao nhiêu nạn nhân "sập bẫy" trong vụ mua trái phiếu của An Đông, Quang Thuận, bà Nga không hề hay biết mình đã đặt bút ký ủy nhiệm chi để mua trái phiếu, chứ không phải là gửi tiết kiệm.

"Tôi không hiểu trái phiếu An Đông là gì cả. Nhân viên nói với tôi rằng gói gửi tiết kiệm lãi suất cao là sản phẩm của SCB và có thể rút tiền sau 31 ngày mà vẫn có lãi. Tôi tin tưởng SCB là ngân hàng top 10 uy tín Việt Nam nên đồng ý gửi. Họ cho tôi ký vào rất nhiều giấy tờ, nhiều hơn thường lệ, nhưng chỉ đưa phần cuối mỗi tờ, chỗ ký tên và bảo mình ký chỗ họ đánh dấu," bà Nga thuật lại với BBC.

"Sau đó, tôi nhận được hợp đồng thì lại thấy bên nhận tiền là Công ty CP chứng khoáng Tân Việt, tôi mới hỏi cậu tư vấn viên thì họ vẫn nói là sản phẩm của SCB, tôi cũng nghĩ có hợp đồng trong tay thì cất đi thôi, không còn lo nghĩ gì," bà Nga nhớ lại.
Ngày 7/10/2022, khi Chủ tịch Chứng khoán Tân Việt, thành viên HĐQT độc lập SCB là ông Nguyễn Tiến Thành đột ngột qua đời thì bà Nga nhận được điện thoại từ các tư vấn viên của chi nhánh SCB ở Ngô Thì Nhậm nói trên.

"Cậu tư vấn viên gọi và nói tôi rằng ông Thành bị đột tử và hiện có nhiều tin đồn tiêu cực về SCB, kêu tôi đừng nghe. Tới hôm sau, tôi ra SCB thì được phát tờ thông báo của Ngân hàng Nhà nước kêu gọi người dân yên tâm, bình tĩnh nên tôi cũng đi về.

"Sau đó, sự việc vỡ lỡ ra, người ta kéo đến SCB và nói việc gửi tiết kiệm nhưng thực chất là mua trái phiếu thì cậu tư vấn viên lúc ấy mới bảo để cậu ấy xem hồ sơ của tôi. Xong cậu ấy bảo đây không phải sản phẩm SCB mà là trái phiếu An Đông mà, tôi mới nói rằng chính nhân viên ngân hàng tư vấn gói tiết kiệm linh hoạt của SCB chứ tôi làm gì biết An Đông nào.

"Họ mới mở hợp đồng ra và chỉ cho tôi chữ viết tắt ADC gì đó, tôi hỏi tiếp sao cháu nói với cô rằng đây là gửi tiết kiệm mà thành ra trái phiếu là thế nào. Cậu này mới bảo tôi cứ bình tĩnh, rằng sẽ chịu trách nhiệm nhưng tôi nói chỉ muốn lấy lại tiền mà thôi. Cậu tư vấn viên ấy bảo vậy thì cháu bán thử xem có ai mua thì cô lấy lại tiền được không," bà Nga kể lại với BBC.

Tháng 10/2023, bà Nga đã đến cơ quan công an để làm đơn khiếu nại và nhận được giấy xác nhận rằng đơn của bà đã được tiếp nhận. "Họ nói tôi cứ về nhà, chờ đến khi công an gọi lên lấy lời khai thì đem theo tất cả chứng từ, hợp đồng lên."

Tổng cộng số tiền mà bà Nga gửi tiết kiệm nhưng biến thành trái phiếu An Đông là 500 triệu đồng với mã HD 185-003389/FLEX.ADC-2019.1/HĐMB. Đây là một trong những mã trái phiếu mà trái chủ đã được Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định là bị hại trong vụ án.
Bà Bảo Ngọc ở Hải Phòng cũng có trải nghiệm tương tự. Bà nói với BBC rằng, cho tới khi ông Nguyễn Tiến Thành đột tử và bà Trương Mỹ Lan bị bắt thì mới "té ngửa" rằng số tiền gần 1,5 tỷ đồng bà bỏ vào SCB là trái phiếu chứ không phải khoản tiết kiệm.

Những video bà Ngọc cho BBC xem đều cho thấy mọi giao dịch đều diễn ra tại ngân hàng, do nhân viên SCB phụ trách và không có bên thứ ba là công ty An Đông hay Quang Thuận.

"Nhân viên nói rằng đây là sản phẩm tiết kiệm gửi linh hoạt, 31 ngày là có thể rút được tiền mà không bị mất lãi, giống như gửi tiết kiệm có kỳ hạn. Họ nói rằng đây là hệ sinh thái của ngân hàng, là sản phẩm như tiết kiệm không rủi ro gì. Rồi mình ủy nhiệm chi cho họ làm hợp đồng. Nếu tôi biết là trái phiếu thì từ đầu sẽ không tham gia," bà Ngọc nói với BBC.