Nhận biết người sống giả tạo để không bị tổn thương
Tác giả: Thảo Viên
Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh
Nhấn vào chia sẻ trên Facebook (Opens in new window)
Chia sẻ trên Skype (Opens in new window)
Bấm để chia sẻ lên LinkedIn (Opens in new window)
Nhận biết người sống giả tạo để không bị tổn thương
Những người sống giả tạo có thể khiến bạn tổn thương v́ bị lừa dối, thậm chí là bị chơi xấu khi cạnh tranh mà không hề hay biết. Làm sao bạn có thể sớm tháo mặt nạ của kiểu người nguy hiểm này?
Các nhà khoa học cho biết con người sẽ có xu hướng nói dối khi muốn vượt trội ai đó, giữ ǵn ḥa b́nh hay tránh để người khác bị tổn thương (*). Một số người th́ nói dối để tự bảo vệ bản thân trong những t́nh huống nguy hiểm hoặc bảo vệ ḷng tự trọng của ḿnh. Ngay cả một đứa trẻ mới vài tháng tuổi cũng biết “lừa dối” mẹ khi khóc mặc dù chẳng có vấn đề ǵ cả để thu hút sự quan tâm. Động vật có thể dùng các chiêu tṛ “lừa dối” nhau để tranh giành thức ăn hoặc bạn t́nh giao phối.
Tuy nhiên, con người sống giả dối th́ có thể xem sự lừa dối như một loại mặt nạ tâm lư để âm thầm gây tổn hại cho mọi người xung quanh. Bạn cần biết cách phân biệt người giả dối và người tử tế để tránh bị tổn thương. Đồng thời, sự nhạy bén trong cách nh́n người cũng sẽ giúp bạn trân trọng hơn những người yêu mến bạn một cách chân thành.
Dấu hiệu của người sống giả dối
sống giả tạo
Cuộc sống này quá ngắn ngủi để bạn bận tâm về những người sống giả dối. V́ thế, bạn nên nhận biết những người này qua 10 dấu hiệu sau đây:
1. Người sống giả tạo nói không giữ lời: Nếu t́nh trạng “nói được mà không làm được” lặp lại quá nhiều lần, đây có thể là dấu hiệu chứng tỏ người ấy đang nói dối.
2. Người sống giả tạo xuất hiện khi có lợi: Bạn sẽ thấy kiểu người này luôn vắng mặt mỗi khi bạn cần có sự giúp đỡ, nhưng lại có mặt mỗi khi có lợi ích cho bản thân.
3. Người sống giả tạo không lắng nghe bạn: Họ chỉ giả vờ ngồi đó nhưng không nắm bắt thông tin bạn đề cập, sau này nhắc lại sẽ không nhớ.
4. Người sống giả tạo thường tỏ ra vui vẻ: Dạng người này có biệt tài có thể cười nói vui vẻ với cả người mà họ ghét hoặc ngay sau khi bị sếp phê b́nh!
5. Người sống giả tạo nói xấu sau lưng bạn: Không có ai hoàn hảo, song họ luôn cố ư “vạch lá t́m sâu” để nói những điều tiêu cực về bạn, thậm chí nói sai sự thật về bạn.
6. Người sống giả tạo thích khoe thành tích: Những giá trị cuộc sống hiện đại có thể khiến họ thích chạy theo danh vọng và các mối quan hệ có lợi cho ḿnh.
7. Người sống giả tạo thường biện minh: Thay v́ thừa nhận lỗi lầm hoặc sai sót, họ có xu hướng đưa lư do biện minh để tự bảo vệ ḿnh.
8. Người sống giả tạo thích đổ lỗi: Để đánh lạc hướng đối phương khi xung đột, họ sẽ t́m cách đổ lỗi cho người khác.
9. Người sống giả tạo thường tám chuyện: Họ thường tụ tập buôn dưa lê về người thứ ba. Nếu đang túm tụm nói chuyện mà tản ra khi bạn đến th́ có thể đang nói về bạn đấy.
10. Người sống giả tạo hay lấy ḷng cấp trên: Kiểu người này sẽ rất chú ư xây dựng mối quan hệ với cấp trên bằng cách khen ngợi, tặng quà, mời đi ăn…
Khi ấy người ta c̣n nghi ngờ, nguyên nhân tử vong là nhồi máu cơ tim. Măi về sau kết quả khám nghiệm tử thi mới chứng tỏ, thủ phạm là t́nh trạng tắc nghẽn động mạch phổi, và những chứng cứ tiếp theo được bộc lộ. Đồng nghiệp trong đợt tập huấn thừa nhận, trước đó Kamilia đă cảm thấy khó chịu, hô hấp khó khăn, thường kêu đau đùi và vài tháng trước từng có lần ngất xỉu. Ngay khi ấy các bác sĩ đă phát hiện trong phổi chị có cục máu, nhưng kết quả xét nghiệm sau đó khẳng định, dị vật đă biến mất. Để gạt bỏ mọi suy diễn không cần thiết, bố nữ VĐV, ông Robert Skolimowski (VĐV cử tạ nổi tiếng) đă chính thức công bố kết luận khám nghiệm tử thi: “T́nh trạng tắc nghẽn động mạch phổi là nguyên nhân tử vong của Kamilia. Sau cuộc nói chuyện và tham khảo ư kiến bác sĩ chuyên về lĩnh vực này, chúng tôi biết rằng, điều kiện di truyền, t́nh trạng cơ thể mất nước, hiện tượng máu vón cục, sử dụng thuốc tránh thai hoặc nỗ lực vận động quá sức đều có thể dẫn đến kết cục đáng tiếc” – ông Robert Skolimowski giải thích trước công luận.
Nhận mặt kẻ thù
Bệnh xảo quyệt, nguy hiểm, thêm nữa xuất hiện nhiều hơn so với những ǵ vẫn tưởng. GS Noszczyk đă viết về hiện tượng cục máu đông trong tĩnh mạch sâu: “Các số liệu thống kê y học báo động. Theo đó, tại các nước phương Tây, trung b́nh cứ một ngàn dân có 1 đến 4 trường hợp bị bệnh/năm. Tiếc rằng, cục máu đông là bệnh của tương lai và nguy cơ xuất hiện gia tăng cùng các bệnh của nền văn minh”. Pḥng ngừa bằng cách nào?
Thông thường tất cả bắt đầu từ t́nh trạng tổn thương thành tĩnh mạch. Tự nhiên, thành tĩnh mạch được “dán” một lớp màng mỏng, phẳng và dễ trầy xước – thực tế thuận lợi để hồng cầu dễ bám và h́nh thành cục vón. Thành tĩnh mạch mỏng manh rất dễ vỡ - trường hợp không may chúng ta bị va đập, chấn thương hoặc xuất hiện tổn thương ở vùng mô bao quanh tĩnh mạch. Khi ấy những bụi máu và hồng cầu sẽ lấp đầy vết thương. Nếu tổn thương được bổ sung t́nh trạng suy giảm vận động (thí dụ đối tượng bắt buộc phải nằm dưỡng thương) hoặc cơ thể mất nước, hiện tượng kéo theo ḍng chảy của máu chậm lại và máu đặc, hồng cầu tiếp tục tồn đọng và hậu quả máu vón cục. Cùng với thời gian – giống nút chai – cục máu đóng kín ḍng chảy tĩnh mạch và lớn dần nhằm vào hướng trái tim. GS Noszczyk cảnh báo: “Hiện tượng xảy ra nhiều nhất ở những tĩnh mạch sâu dưới đùi. Cục máu phát triển đến tận tĩnh mạch dưới đầu gối và đùi, cùng lúc lấp đầy tất cả van một chiều bên trong tĩnh mạch. Thông thường khởi đầu của đoạn máu đông cắm chặt vào thành tĩnh mạch, đoạn cuối – lơ lửng bên trong. Và chính bộ phận cuối cục máu đông có thể gẫy ra bất cứ lúc nào và trôi đến tim hoặc phổi cùng với ḍng máu chảy. Nguy cơ tử vong có thể xảy ra trong vài ba giây - nếu vật cản to. Những cục máu nhỏ gây tắc nghẽn những tính mạch nhỏ của phổi sẽ gây khó thở”.
Dấu vết để lại
Xảy ra chuyện ǵ, khi cục máu đông tách ra? Tâm thất phải của tim bị áp suất quá tải, trong khi máu trở về tâm thất trái từ phổi quá ít, để duy tŕ áp suất động mạch và cung cấp máu cho các cơ quan có nhu cầu. Khi ấy sẽ xảy ra hiện tượng choáng, bất tỉnh và tử vong. Cũng may không phải tất cả sự cố đều kết thúc bi thảm như vậy. Phần nhiều cục máu bị cuốn trôi, động mạch tự “hàn gắn” các vết thương hoặc máu lưu thông bằng những con đường phụ, bỏ qua “đoạn đường bị tắc nghẽn”. Tuy nhiên bệnh để lại dấu vết ở dạng viêm tính mạch chân thứ phát hoặc sự biến dạng bên trong thành tĩnh mạch. Cặp gị đang tṛn lẳn phẳng phiu bỗng chốc nổi cộm “những con giun” cực phản cảm. Và sau vài ba tháng hoặc vài ba năm sẽ lần lượt xuất hiên “những con giun” mới.
Nguy cơ gia tăng cùng tuổi tác
Không dễ chẩn đoán bệnh máu vón cục-tắc nghẽn, v́ thế việc nhận biết nhân tố gia tăng nguy cơ đóng vai tṛ đặc biệt quan trọng. Ngoài nhân tố h́nh thành cục máu đông như đă nói, tuổi tác và lối sống ít vận động cũng là nhân tố quyết định. Tuổi bốn mươi là giới hạn an toàn. Sau đó nguy cơ tăng dần sau mỗi thập kỷ, bởi khi ấy tự nhiên nhiều người trong chúng ta thường bị mắc các bệnh tim-mạch nhiều hơn và sinh hoạt càng ít vận động. Trong cả hai truờng hợp máu đều tuần hoàn chậm hơn, và t́nh trạng tŕ trệ ở chân đặc biệt nguy hiểm.
Chúng ta cảm thấy ǵ sau nhiều giờ ngồi xe hơi, đi máy bay hoặc đứng bất động hàng giờ? Hai chân nặng hơn ch́, đau nhức “bánh chè” và đi lại khó khăn. Tất cả v́ lư do giản đơn: ở tư thế ngồi hoặc đứng, máu dưới chân chảy chậm hơn, bơm cơ bắp hoạt động kém, hệ thống van một chiều trong tĩnh mạch đóng kín. Để những van này mở và máu từ hai chân chảy ngược theo hướng lên tim – cần thiết hoạt động cơ bắp. V́ thế t́nh trạng bất động kéo dài là nhân tố nguy cơ tiếp theo. Nguy cơ này gia tăng ở những người sau phẫu thuật, bị găy hoặc chấn thương chân nghiêm trọng và thậm chí cả ở những đối tượng duy tŕ nếp sống lười vận động. Cũng v́ thế, để bệnh nhân hồi phục nhanh sau chữa trị, các bác sĩ bao giờ cũng chỉ định tăng cường vận động.
Trong danh mục các nhân tố nguy cơ xuất hiện cục máu đông, GS Noszcyk c̣n xếp cả việc phụ nữ áp dụng các giải pháp ngừa thai hormone, t́nh trạng rối loạn hormone, phụ nữ có thai, béo ph́, hút thuốc lá, các bệnh ung thư và một số bệnh liên quan đến máu.
Chữa trị
Có thể chữa trị cục máu đông tính mạch sâu bằng nhiều cách. Sử dụng biệt dược chống đông máu là cách đơn giản nhất. Khi đă khẳng định chắc chắn bệnh lư qua những xét nghiệm đặc thù, bác sĩ thường chỉ định tiêm thuốc thuộc nhóm heparine (làm loăng máu, ngăn ngừa nguy cơ h́nh thành máu vón cục). Phần lớn tiêm dưới da, ở khu vực quanh rốn, người bệnh nằm ngả lưng trong tư thế dựng chân lên cao. Đồng thời việc điều trị bằng thuốc uống cũng tiến hành song song, nhằm ngăn ngừa khả năng đông máu phổi và xuất hiện cục máu mới.
V́ lư do nguy cơ biến chứng phức tạp và xuất huyết cao, việc sử dụng biệt dược làm tan cục máu đông rất hiếm trường hợp được chỉ định.
Hăy “tốt bụng” với tĩnh mạch!
“Tất nhiên, với các bệnh tĩnh mạch, việc pḥng ngừa có ư nghĩa đặc biệt. Rất khó hy vọng y học t́m ra phương thức sửa chữa có hiệu quả van tĩnh mạch đă bị hư tổn trong tương lai gần. Tuy nhiên có thể và cần phải tự tạo những thói quen thân thiện đối với tĩnh mạch; những thói quen khả dĩ ngăn ngừa t́nh trạng máu vón cục và ḱm hăm xu thướng suy tĩnh mạch. (…). Bản thân việc quan sát cơ thể là quá ít. Cần phải hành động” – GS Noszczyk nhấn mạnh và gợi ư một số giải pháp.
1- Thứ nhất: Lựa chọn bộ môn thể thao thích hợp (những môn như cử tạ, đẩy tạ, cưỡi ngựa…không tốt đối với tĩnh mạch; các môn bơi lội, dạo bộ, khiêu vũ, đi xe đạp rất tốt);
2- Thứ hai: Giảm thiểu sức ép đè nặng đôi chân
3- Thứ ba: Thực đơn thích hợp (hạn chế thịt, chất béo, đường…nhiều rau xanh, hoa quả, cá…nhằm tránh béo ph́).
Nguyên tắc liệu pháp cơ bản có nội dung: “Hai chân cần liên tục hoạt động”. Vậy nên cố gắng vận động các ngón chân, thậm chí cả khi ngồi trên ghế hay dạo bộ tại chỗ, cũng đứng trên những ngón chân và tự xoay cơ thể.
- Buổi tối ngồi xem tivi nên gác chân lên ghế đẩu hoặc mặt bàn, tốt nhất ở mặt bằng cao hơn trái tim.
- Sáng dậy thực hiện vài động tác đứng lên – ngồi xuống, đá chân tứ phía hoặc đi xe đạp.
- Tránh tắm nước quá nóng (làm thui chột tuần hoàn máu); thay đổi vài lần ḍng nước nóng-lạnh, trường hợp tắm ṿi hoa sen.
- Lưu ư chọn giầy vừa chân, tạo cảm giác thoải mái (đế giầy cao 2 cm) và quần áo rộng.
- Hàng ngày uống đủ nước (từ 1,5 đến 2lít/ngày), tốt nhất nước đun sôi để nguội, nước chè hoặc nước ép trái cây.
Ăn Thiếu Chất Béo (dầu và mỡ) Hại Sức Khoẻ Và Nguy Hiểm Đến Tính Mạng
Ăn ít chất béo c̣n có hại cho sức khoẻ tổng quát v́ cơ thể sẽ bị thiếu các sinh tố quan trọng hoà tan trong chất béo như sinh tố A, sinh tố D và sinh tố K.
Ăn thiếu chất béo, nhất là chất béo động vật, gây ra chứng xuất huyết năo sau 45 tuổi với số tử vong cao như đă tường tŕnh từ các nghiên cứu trên nữ điều dưỡng Mỹ (2001), người Nhật (2003) và người Ấn Độ (2012). Thiền sư Thích Nhất Hạnh bị xuất huyết năo gần đây có lẽ v́ tuổi cao và thiếu chất béo động vật như đă chứng tỏ qua các khảo cứu kể trên?
Đầu tháng Chín năm nay (2014), trên mục Sức Khoẻ của một nhật báo lớn ở Mỹ, The New York Times, kư giả Anahad O’Connor đă viết một bài với nhan đề Lời Kêu Gọi Cho Cách Ẩm Thực Ít Chất Đường Thêm Chất Béo (A Call for a Low-Carb Diet That Embraces Fat).
Bài báo này đánh dấu một sự chuyển hướng quan trọng trong dư luận và truyền thông Mỹ về vấn đề dinh dưỡng từ kỵ-chất-béo qua thêm-chất-béo trong thực phẩm.
O’Connor muốn thông tin cho độc giả về các bằng chứng khoa học vững chắc cho thấy khi con người ăn bớt đường bột và ăn thêm chất béo (ngoại trừ trans fat), nguy cơ cuả bệnh tim mạch được giảm đi nhiều.
Không những thế nó c̣n giảm lượng mỡ trong cơ thể và xuống kư rơ rệt nhờ ăn thêm chất béo thay v́ chất đường. Kết quả khảo cứu mới nhất từ Đại Học Tulane, tài trợ bởi Viện Nghiên Cứu Y Học Quốc Gia Hoa Kỳ (NIH- National Institute of Health), đăng trên Nguyệt san Y học Annals of Internal Medicine trước đó, cho thấy sự khác biệt rơ ràng, như đă nói ở trên, giữa nhóm tiêu-thụ-bớt-đường-thêm-chất-béo và nhóm ăn-thực-phẩm-có-lượng-chất-béo-thấp như Chính phủ Liên bang và Hội Chuyên gia Bệnh Tim Hoa Kỳ vẫn đang khuyến khích hiện nay.
Điểm đáng chú ư là cả hai nhóm đều không phải giới hạn lượng calorie tiêu thụ mỗi ngày như các chương tŕnh dinh dưỡng khác. Kết quả của cuộc thí nghiệm này chứng tỏ rằng phong trào bài trừ chất béo trong thực phẩm trên hơn ba mươi năm qua ở Hoa Kỳ là sai lầm.
V́ đâu nên nỗi: Từ thập niên 1950, Y học Hoa Kỳ đă biết rằng lượng mỡ cholesterol cao trong máu có liên hệ đến bệnh tim mạch nhưng nguồn gốc của cholesterol gia tăng trong máu th́ vẫn rất mơ hồ. Cholesterol đóng vai tṛ quan trọng cho sinh hoạt của mỗi tế bào, đồng thời cũng là nguồn cội trong việc sản xuất các kích tố steroids và vitamin D rất quan trọng cho cơ thể.
Trong suốt thập niên 1960, các nhà nghiên cứu y khoa xác định một vài chứng bệnh di truyền hiếm (đề nghị bỏ chữ hoi) có thể gây lượng mỡ cao trong máu, nhưng trong đa số bệnh nhân tim mạch, lượng cholesterol đến từ thói quen ăn uống. Một cuộc tranh luận gay gắt xảy ra giữa hai nhóm khoa học gia: Một nhóm tin rằng lượng cholesterol cao trong bệnh nhân là đến từ chất đường trong khi nhóm kia quả quyết rằng cao cholesterol là đến từ chất béo trong thực phẩm.
Qua thập niên 1970, Giáo Sư Ancel Keys, thuộc ngành Dinh Dưỡng cuả Đại Học Minnesota, đưa ra kết quả của một cuộc nghiên cứu quan trọng trên bảy quốc gia Âu Mỹ cho thấy rằng tiêu thụ nhiều chất béo băo hoà từ mỡ động vật là nguyên do của cholesterol cao và bệnh tim mạch. Các khoa học gia khác đă nhanh chóng ủng hộ GS Keys và các hội chuyên khoa về tim cùng chính phủ Hoa Kỳ khuyến cáo người Mỹ nên ăn ít chất béo, nhất là mỡ động vật, và các công ty sản xuất thực phẩm nên giảm thiểu chất béo trước khi bày bán trên thị trường.
Hậu quả bi đát với vài “nghịch lư”: Dân Mỹ vào siêu thị mua thực phẩm với các quảng cáo Ít Mỡ (Low Fat) hoặc Không Mỡ (No Fat) to tướng trên nhăn hiệu. Để thay thế bơ mà người Mỹ ưa quẹt vào bánh ḿ, khoa học gia lại t́m cách làm rắn mỡ thực vật lỏng bằng cách thay thế dạng Cis của axít béo với hydro qua gạch nối dạng Trans gọi là Trans Fat, một chất béo thực vật mới hoàn toàn nhân tạo không có trong thiên nhiên để thay thế bơ (margarine with trans fat).
Trong các thập niên kế tiếp, từ 1980 cho đến bây giờ, Hoa Kỳ rồi các nước giàu có trên thế giới bị hoành hành với chứng mập ph́ và nạn dịch Tiểu Đường loại 2 ngày càng thêm nặng, v́ đại đa số người dân nhiễm Hội Chứng Biến Dưỡng do sự kháng insulin trong cơ thể làm mập ph́, tăng cholesterol và chất triglyceride trong máu, tăng huyết áp và chứng Tiểu Đường.
Cho đến 7-8 năm trở lại đây, nguyên do của nạn dịch này mới được xác định là người Mỹ đă dùng đường và bột ngày thêm nhiều để bù đắp cho số calorie bị mất đi khi họ ăn ít chất béo; chất đường ngọt, nhất là đường fructose, là nguyên nhân của sự tích tụ mỡ trong gan, bụng và cả bắp thịt gây ra chứng kháng insulin (sau khi kháng insulin đă xảy ra th́ cả đường glucose cũng trở thành nguy hại). Khách hàng đă phải trả một giá quá đắt về sức khoẻ và sinh mạng v́ tiêu thụ các thực phẩm Ít Mỡ và Không Mỡ nhan nhản trên thị trường, trong lúc các bác sĩ của họ tiếp tục khuyến khích dinh duỡng kỵ chất béo, nhất là mỡ động vật, một cách sai lầm trong suốt 40 năm.
Một vài chuyện nghịch lư (paradox) phát hiện trong thời gian này, nhưng khoa học và chính phủ Hoa Kỳ vẫn không quan tâm và suy diễn đúng, v́ vẫn c̣n bị mê hoặc với chính sách giảm chất béo:
1. Nghịch lư người Pháp. Dân Pháp thích ăn uống ngon miệng nên họ nhất định không ăn giảm chất béo nhất là mỡ động vật, v́ làm như thế thức ăn sẽ mất mùi vị. Họ tiếp tục ăn bơ, phó mát, thịt ḅ, gà vịt ngỗng, heo, trứng….như thường lệ, nhưng tỷ số mập ph́, tiểu đường loại 2 và bệnh tim mạch tại Pháp lại thấp hơn Hoa Kỳ và các nước Tây Âu lân cận. Nghịch lư này được giải thích v́ người Pháp uống nhiều rượu vang đỏ có chất kháng ốc-xy và nhất là resveratrol.
2. Nghịch lư về thuốc chống cholesterol. Có hơn 6 nhóm thuốc làm hạ cholesterol trong máu được chính phủ Hoa Kỳ chấp thuận cho bán ở dược pḥng, nhưng chỉ có nhóm thuốc statin đă chứng tỏ giúp bệnh nhân ngừa khỏi biến chứng tim mạch và sống lâu. Các nhóm thuốc kia, mặc dù hạ thấp cholesterol nhưng không ngăn ngừa được bệnh tim mạch. Hoá ra thuốc statin c̣n có tác dụng chống viêm, làm thành mạch máu trơn láng hơn, và có thể tăng thêm tuổi thọ với tác dụng trên tế bào.
3. Nghịch lư về biến chứng của Tiểu Đường loại 2. Mặc dù Hoa Kỳ đă và đang trải qua cơn dịch Tiểu Đường loại 2 với tiềm năng gây biến chứng tim mạch, trên thực tế số luợng tim đột quỵ (heart attack) và tai biến mạch máu năo cùng tỷ số tử vong đă giảm đi từ 15 năm nay. Lư do là thuốc statin và các thuốc chống áp huyết cao đă được dùng rất phổ thông cho người Mỹ.
Nhờ cuộc khảo cứu của Đại Học Tulane và bài báo cảnh tỉnh của kư giả O’Connor mà hôm nay chúng ta biết rằng các “nghịch lư” kể trên không phải là nghịch lư ǵ cả. Y học và Chính phủ Hoa Kỳ đă sai lầm khi cổ vơ và áp dụng cách dinh dưỡng thiếu chất béo.
Cuộc khảo cứu 7 quốc gia cuả GS Keys đă bị các khoa học gia đương thời duyệt lại và cho thấy ông đă phạm nhiều sơ xuất dẫn đến kết quả không đúng với sự thật.
Ăn ít chất béo c̣n có hại cho sức khoẻ tổng quát v́ cơ thể sẽ bị thiếu các sinh tố quan trọng hoà tan trong chất béo như sinh tố A, sinh tố D và sinh tố K.
Ăn thiếu chất béo, nhất là chất béo động vật, gây ra chứng xuất huyết năo sau 45 tuổi với số tử vong cao như đă tường tŕnh từ các nghiên cứu trên nữ điều dưỡng Mỹ (2001), người Nhật (2003) và người Ấn Độ (2012). Thiền sư Thích Nhất Hạnh bị xuất huyết năo gần đây có lẽ v́ tuổi cao và thiếu chất béo động vật như đă chứng tỏ qua các khảo cứu kể trên?
Ngoài ra, nhiều chứng ung thư thường xảy ra trên người có lượng cholesterol trong máu rất thấp, nhưng cho đến nay Y học vẫn chưa chứng minh được là ung thư làm hạ cholesterol hay thiếu cholesterol gây ra ung thư?
Kết Luận: Hiện nay người Mỹ vẫn c̣n theo tiêu chuẩn ăn bớt chất béo cổ động bởi chính phủ Hoa Kỳ với lượng dầu mỡ dưới 30% của tổng số calorie tiêu thụ, và v́ thế đă ăn quá nhiều đường bột để bù đắp với hậu quả tai hại. Đệ Nhất Phu Nhân Michelle Obama buộc các em học sinh trường công lập Mỹ ăn trưa với thực phẩm ít béo ít đường từ quầy ăn nhà trường làm thức ăn tồi tàn và dở ẹc như nhai giấy b́a; tội nghiệp các em đang sức lớn mà đói meo.
Các chuyên gia về bệnh tim c̣n sai lầm khi họ muốn giảm chất béo xuống đến 10% mổi ngày, mặc dù làm như vậy sẽ tăng hiểm nguy của xuất huyết năo. Theo nghiên cứu mới nhất đă nói ở đầu bài, nhóm tiêu thụ hơn 40% chất béo cho tổng số calorie từ thực phẩm đă xuống kư v́ ăn mau no, ăn bớt đường bột, nên giảm nguy cơ của bệnh tim mạch. Chúng ta nên ăn uống thoải mái, thêm thịt cá gà vịt trứng tôm cua… với nhiều chất đạm và chất béo; không phải kiêng khem ǵ ngoài việc ăn bớt đường bột cơm gạo, và ăn thêm rau quả. Vào siêu thị chúng ta không mua thực phẩm Low Fat và No Fat và nhất quyết không tiêu thụ thực phẩm có chứa trans fat.
Trans fat thực vật là chất béo xấu duy nhất cho con người hiện nay.
Chất béo tốt là mono-unsaturated fat và omega-3-fatty acid có tác dụng chống viêm và ngừa bệnh tim mạch. Thực phẩm với chất béo tốt gồm có dầu olive, dầu canola, dầu gan cá, trái bơ (avocado), mỡ vịt, dầu dừa, dầu đậu phụng, ḷng đỏ trứng, và c̣n nhiều nữa. Chất béo băo hoà từ mỡ ḅ, heo, hay chất béo poly-unsaturated từ dầu đậu nành, dầu bắp, v.v., cũng không độc hại ǵ nếu ăn vừa phải. Người ăn nhiều cá hay gà vịt rất ít khi bị tai biến mạch máu năo, trong khi người ăn thiếu mỡ bị xuất huyết năo nhiều hơn như chúng ta đă biết.
Dĩ nhiên, có những bệnh chỉ xảy ra cho phụ nữ mà thôi, thí dụ như các bệnh liên quan đến hệ thống sinh dục của phụ nữ. Phạm vi của bài viết nầy sẽ đề cập đến các bệnh có thể xảy ra cho tất cả mọi người nhưng nhiều hơn ở bên phía phụ nữ. So với đàn ông, cơ thể của người phụ nữ tuy nhỏ nhắn nhưng thật ra bền bỉ hơn, từ chuyện mang nặng đẻ đau, cho đến tuổi thọ trung b́nh dài hơn. Tuy nhiên, người phụ nữ cũng dễ có những bệnh, so ra ít khi xảy ra cho đàn ông.
Sau đây là một số bệnh tiêu biểu:
Bệnh lo âu, sợ hăi (anxiety)
Là con người, ai cũng lo âu. Lo âu là điều không thể tránh khỏi, nhưng khi sự lo âu trở thành thường xuyên, quá độ, có khi vô cớ, làm ảnh hưởng đến đời sống b́nh thường, t́nh trạng này gọi là bệnh hay rối loạn sợ hăi.
Theo Bộ Y Tế Hoa Kỳ, khả năng bị rối loạn về lo âu tăng gấp đôi so với đàn ông. Đây là một căn bệnh có thật. Người bị rối loạn về lo âu cần được giúp đỡ để nhận biết căn nguyên và cách đối phó. Tập thiền định là một trong những phương pháp đáp ứng tốt cho vấn đề.
Bệnh phiền muộn (depression)
Tương tự như bệnh lo âu, phụ nữ dễ bị phiền muộn gấp hai lần so với đàn ông. Có nhiều lư do dẫn đến phiền muộn kinh niên, nhưng v́ sự thay đổi về hormone sinh lư của người phụ nữ khiến cho họ dễ bị phiền muộn hơn. Ví dụ như khi hành kinh, lúc mang thai, sau khi sanh, và thời kỳ măn kinh, nguy cơ bị phiền muộn thường tăng cao hơn. Ngoài ra, stress, tiền sử bệnh trong gia đ́nh, đau đớn kinh niên, bệnh tật kinh niên cũng là những yếu tố nguy cơ. Cũng như bệnh lo âu, bệnh phiền muộn có thể chữa trị được.
Bệnh xốp xương (osteoporosis)
Trong t́nh trạng xương bị xốp, xương trở nên yếu hơn và dễ bị găy. Cao tuổi là nguy cơ chính, càng lớn tuổi càng dễ bị xốp xương, nhưng đàn bà bị nhiều hơn. Ở Mỹ có khoảng 10 triệu người bị bệnh xốp xương và 80% là đàn bà.
Có ba lư do phụ nữ dễ bị xốp xương. Thứ nhất, xương của đàn bà thường nhỏ hơn và mỏng hơn của đàn ông. Thứ hai, mức độ xương bị mất, hao ṃn tăng cao sau khi nghỉ kinh do mất hormone estrogen. Thứ ba, đàn bà sống lâu hơn đàn ông, v́ thọ hơn nên dễ bị xốp xương hơn.
Để giảm nguy cơ bị xốp xương, nên tránh hút thuốc lá hay uống rượu quá độ, tập thể dục thể thao, và ăn thức ăn có nhiều calcium với vitamin D.
Ung thư vú
Đàn ông cũng bị ung thư vú nhưng chỉ chiếm 1/100 so với phụ nữ. Hiện nay nguy cơ bị ung thư vú trung b́nh của phụ nữ vào khoảng 12%.
Một số yếu tố nguy cơ không thể tránh khỏi gồm có tuổi tác và có gene ung thư trong gia đ́nh, nhưng thay đổi nề nếp sống hàng ngày như tăng cường vận động, ăn uống cẩn thận cũng giảm bớt nguy cơ.
Bệnh tai biến đột quỵ năo xảy ra khi mạch máu tiếp tế cho năo bị nghẽn cấp thời, gây tử vong cho đàn bà nhiều hơn là đàn ông.
Một số yếu tố nguy cơ xảy ra cho mọi người, như bị cao huyết áp, cao cholesterol, hút thuốc lá, và có tiền sử bị bệnh tai biến năo trong gia đ́nh.
Nhưng một số nguy cơ khác chỉ có trong phụ nữ. Ví dụ như uống thuốc ngừa thai, có thai, dùng hormone sau khi nghỉ kinh, hay thường xuyên bị nhức đầu nửa bên (migraines headache).
Bệnh nhức đầu nửa bên (migraines)
Migraines, chứng nhức đầu một bên, là t́nh trạng nhức đầu dữ dội đi kèm với nôn mửa, dễ bị kích động v́ ánh sáng, âm thanh, và làm cho thị giác bị rối loạn. Có khoảng 30 triệu người Mỹ bị bệnh, nhưng đàn bà bị bệnh nhiều hơn.
Nguyên nhân của bệnh nhức đầu này chưa được biết hoàn toàn, nhưng trong phụ nữ, thay đổi về hormone estrogen trong chu kỳ kinh nguyệt có thể châm ng̣i cho bệnh phát tác.
Bệnh tuyến giáp (thyroid diseases)
Tuyến giáp trạng là một tuyến nhỏ xíu nhưng nhiệm vụ th́ to. Tuyến giáp có h́nh thù như con bướm nằm phía trước cần cổ, tiết ra các hormone kiểm soát dự điều ḥa năng lượng và tiêu hóa thực phẩm (metabolism). Đôi khi tuyến giáp sản xuất ra quá nhiều hay quá ít hormone.
Trong trường hợp suy tuyến giáp, hormone sản xuất ra không đủ, gây ra triệu chứng như tăng cân, người lúc nào cũng lạnh, và nhịp tim chậm lại. Ngược lại, bệnh cường tuyến giáp, hormone tăng cao làm cho sụt cân, tim đập nhanh và tay chân run rẩy.
Đàn bà thường dễ bị bệnh về tuyến giáp, trung b́nh cứ tám phụ nữ th́ có một người bị suy hay cường tuyến giáp.
Do cấu trúc của hệ thống tiết niệu, phụ nữ dễ bị nhiễm trùng tiết niệu gấp 30 lần so với đàn ông. Lư do v́ ống dẫn tiểu ngắn hơn, dễ cho vi trùng xâm nhập. Vi khuẩn gây ra nhiễm trùng nhiều nhất đến từ âm đạo và hậu môn. V́ thế sau khi đi vệ sinh, nên chùi từ trước ra sau thay v́ từ sau ra trước.
Ngoài ra, phụ nữ cũng dễ bị són tiểu gấp hai lần so với đàn ông.
Hội chứng mệt mỏi kinh niên (chronic fatigue syndrome)
Hội chứng mệt mỏi kinh niên là t́nh trạng kéo dài gây ra khó ngủ, khó tập trung tư tưởng, nhức mỏi, chóng mặt, và lúc nào cũng mệt cho dù đă thường xuyên nghỉ ngơi.
Khả năng bị mệt mỏi kinh niên cao gấp bốn lần so với đàn ông. Người ta vẫn không biết nguyên do nào gây ra bệnh nầy, cho dù nhiều phụ nữ dễ bị triệu chứng sau khi hành kinh hay khi bị stress.
Bệnh vỡ tim (broken heart syndrome)
Takotsubo cardiomyopathy, c̣n được gọi là bệnh vỡ tim, xảy ra khi hormone stress làm cho bắp thịt cơ tim bị nhăo ra, ngừng co thắt, v́ thế tim không bơm máu được.
Hội chứng vỡ tim thường xảy ra khi bị stress đột ngột quá độ, ví dụ như cái chết của người thân yêu, tan vỡ cuộc t́nh, và có thể xảy ra cho người hoàn toàn mạnh khỏe. Theo Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, bệnh này xảy ra cho đàn bà nhiều hơn là đàn ông.
Bệnh tim vỡ có thể gây ra tử vong, nhưng hầu hết bệnh nhân sẽ phục hồi. Triệu chứng của bệnh vỡ tim hơi giống như bị đột quỵ tim. V́ thế nếu có triệu chứng đau ngực, cần phải liên lạc bác sĩ ngay.
“Cao tuổi” ngày nay rất khó phân biệt ranh giới. Ngày xưa trên 50 đă gọi là “cụ”, thế mới có câu “ngũ thập tri thiên mệnh”. Ngày nay, 60 tuổi được cho là c̣n trẻ. Mức độ già cỗi thay đổi theo mỗi cá nhân tùy theo điều kiện sống, môi trường, và yếu tố di truyền, có thể nói “cao tuổi” hay không là tùy theo mỗi người. Chúng ta được dạy phải ăn nhiều rau cải, nhiều trái cây, giữ cân bằng trong tất cả các loại thực phẩm và nhất là không quên uống nước. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, chế độ dinh dưỡng cần phải thay đổi. Người cao tuổi có khi cần nhiều thành phần thức ăn hơn, thí dụ như chất vôi calcium, và cần ít số lượng calo hơn. Sự thay đổi tùy theo mỗi cá nhân và t́nh trạng sức khỏe của mỗi người.
Một cách tổng quát, người cao tuổi nên:
- Ăn nhiều trái cây, tương đương khoảng 2 hay 3 nắm tay trái cây đủ loại mỗi ngày. Ăn khoảng 2 hay 3 nắm tay rau tươi mỗi ngày.
- Tiêu thụ khoảng 1.200 mg calcium mỗi ngày. Nguồn calcium nên là từ sữa tươi hay nước cốt xương. Nghiên cứu mới cho biết uống thuốc bổ xương không có lợi mà có thể làm tăng nguy cơ bị đau tim.
- Ăn tối thiểu là 1 gam protein cho mỗi kilôgam sức nặng. Nguồn protein từ sữa, thịt cá, trứng gà, các loại đậu… Trung b́nh một con cá thu nhỏ bằng cổ tay đă có đủ 80 gam protein, hay một lát thịt bằng nửa bàn tay có đủ 40 gam protein.
Ở đây cũng cần nêu lên một số quan niệm nhầm lẫn về ăn uống:
1. Người trên 60 tuổi không cần nhiều chất bổ - SAI
Sự thật là nhu cầu calo khi lớn tuổi không nhiều so với thanh niên, nhưng ngược lại, người lớn tuổi cần nhiều chất bổ hơn v́ khả năng hấp thụ từ đồ ăn kém đi, thí dụ như vitamin D và vitamin B12. Người lớn tuổi nên uống thuốc đa sinh tố multivitamin nhưng không nên uống những loại vitamin với nồng độ cao, có thể lại là độc cho cơ thể.
2. Người lớn tuổi không lo sợ béo ph́ - SAI
Thừa cân hay béo ph́ là vấn nạn cho dân Mỹ, kể cả người Việt ở Mỹ. Đừng lầm tưởng là người Việt ḿnh nhỏ con, không thấy béo. Thật ra có t́nh trạng gọi là “gầy mà béo”, có nghĩa là nhỏ con, nhẹ cân nhưng tỷ lệ mỡ so với thịt bắp rất cao, nhất là kích thước ṿng bụng. Ai cũng biết, bị thừa cân, càng ít hoạt động, càng dễ bị bệnh tật kinh niên như bệnh tim mạch, tiểu đường, mất trí nhớ. Bởi vậy người cao tuổi lại càng nên bớt ngồi yên một chỗ.
3. Người cao tuổi không cần ăn nhiều và nên nhịn đói - SAI
Tôi vẫn thường khuyên thỉnh thoảng nên nhịn đói. Tuy nhiên, người cao tuổi nên cẩn thận. Người già có thể biếng ăn v́ ăn không thấy ngon miệng, nhưng không nên viện cớ này mà bỏ bữa. Càng thường xuyên bỏ ăn càng làm cho người cao tuổi thành thói quen biếng ăn, và ăn không đủ dinh dưỡng. Cho dù không ăn được nhiều cũng nên ráng ăn chút đỉnh cho mỗi bữa ăn.
4. Người cao tuổi không cần uống nước nhiều, khi nào khát mới uống - SAI
Cảm nhận khát nước của người cao tuổi thường ít bén nhạy, v́ thế khi biết khát th́ có thể đă cạn khô. Khát nước c̣n gây ra bởi các loại thuốc men đang uống, và quả thận đă suy. V́ thế, nên uống nước thường xuyên, nước trà, nước lạnh, ít ít suốt ngày.
5. Người già không cần ăn nhiều, uống thuốc bổ là đủ - SAI
Thuốc bổ không thể thay thế cho đồ ăn. Uống thuốc bổ nhiều chỉ là thuốc độc, có hại cho lá gan, quả thận, gây ra táo bón hay đi tiêu chảy bất thường. Bất kỳ ở lứa tuổi nào, chỉ có thức ăn thật mới cung cấp đủ chất bổ dinh dưỡng cho cơ thể.
6. Người già cần phải kiêng cữ khắt khe - SAI
Cho dù đang có bệnh như cao huyết áp hay tiểu đường cũng không nên quá kiêng cữ. Theo ư tôi, nếu đă trên 70 tuổi th́ càng không nên kiêng cữ một cách thái quá.
7. Điều cuối cùng là người già không nên ăn một ḿnh. Ăn uống phải có bạn, nên ăn chung với gia đ́nh hay con cháu. Ngược lại con cháu cũng không nên để cho cha mẹ ḿnh ăn uống trong cô đơn buồn tẻ. Khi ăn một ḿnh, các cụ sẽ kém vui, và kém ăn đi, không tốt cho sức khoẻ. Sự cô đơn làm cho miếng ăn thêm cay đắng.
Một số bệnh nhân của tôi ở độ tuổi 30 đă bắt đầu xưng “con” với tôi. Hóa ra ḿnh đă già rồi ư? Tôi than thở và được nhắc nhở: “Bộ bác sĩ không nghĩ là bác sĩ đă già rồi sao?”. Có lẽ tôi đang viết những lời khuyên cho chính ḿnh?
Trong năm qua, y học đă có những bước phát triển ǵ mới? Dưới đây là 10 phát minh quan trọng nhất trong cuộc chiến chống lại bệnh tật.
1. Ra đời vắc xin đầu tiên cho chứng sốt xuất huyết
(Ảnh: Joe)
Sốt xuất huyết—một loại virus được lây truyền phổ biến nhất nhờ muỗi Aedes aegypti—lây nhiễm cho khoảng 400 triệu người mỗi năm. Biểu hiện: Sốt cao, đau đầu kinh khủng, nôn mửa, thậm chí tử vong. Khoảng 40% dân số thế giới đứng trước nguy cơ mắc chứng bệnh này, và khi khí hậu toàn cầu trở nên ấm hơn cùng các hoạt động du lịch gia tăng, nguy cơ này thậm chí c̣n lớn hơn nữa.
Năm nay, Tổ chức Y tế Thế giới giới thiệu loại vắc xin đầu tiên pḥng chống sốt xuất huyết, và công tác tiêm chủng đă bước đầu được thực hiện ở những khu vực ấm áp như Brazil và Philippines. Có bốn loại virus gây sốt xuất huyết, nên các nhà nghiên cứu đă phải cần đến 20 năm để phát triển một loại vắc xin chống lại cả bốn loại này. Tiềm năng là rất lớn. Nếu 20% dân số thế giới được tiêm chủng, số ca mắc sốt xuất huyết có thể giảm một nửa chỉ trong ṿng 5 năm. Kiểm soát tốt sốt xuất huyết sẽ giúp giảm thiểu 9 tỷ USD chi phí y tế mỗi năm cho nền kinh tế toàn cầu.
2. Cấy mô dưới da hỗ trợ cai nghiện ma túy
(Ảnh: Braeburn Pharmaceuticals)
Trong quá tŕnh điều trị cai nghiện ma túy, thiếu mất một hoặc hai liều thuốc cắt cơn có thể khiến triệu chứng vă thuốc tái phát. Để giải quyết vấn đề này, hăng dược phẩm Braeburn Pharmaceuticals đă phát minh ra loại mô Probuphine kích thước ngang que diêm, dùng cấy bên dưới da. Loại mô này sẽ liên tục giải phóng hoạt chất buprenorphine, với lượng nhỏ, đều đặn giúp kháng lại triệu chứng vă thuốc. Phát minh y học này hiện đă được Cục quản lư Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho bệnh nhân đang trong quá tŕnh hồi phục tích cực khỏi trạng thái nghiện thuốc.
3. Thuốc chống ung thư từ virus
Từ lâu các nhà khoa học đă biết rằng virus có thể kích hoạt hệ miễn dịch kháng lại ung thư, nhưng chưa thể điều chỉnh virus để không ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể. Cuối năm 2015, IMLYGIC đă trở thành loại thuốc virus kích hoạt hệ miễn dịch diệt ung thư đầu tiên được FDA phê duyệt.
Được dùng để điều trị u hắc tố, biến thể virus herpes sẽ được tiêm vào khối u; tại đây nó sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch đối với khối u ung thư.
4. Stent tự tiêu
Stent kim loại là ống nhỏ dùng để thông tắc động mạch, một công cụ quan trọng trong phẫu thuật tim. Nhưng do miếng kim loại này lưu ở đó lâu dài, nên mảng bám có thể tích tụ xung quanh. Chính v́ vấn đề này, hăng Abbott đă nghiên cứu phát triển một loại stent tự tiêu sinh học có khả năng tự phân hủy sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Được làm từ polylactide, một loại polymer dễ phân hủy sinh học có trong thành phần chỉ tự tiêu, phát minh y học này có chất lượng tương đương stent kim loại trong thử nghiệm lâm sàng.
Nhiệt kế cặp nách thủy ngân (hay điện tử) thông thường cần đợi 3 phút trước khi biết kết quả, nhưng với chiếc nhiệt kế Thermo hồng ngoại của hăng Withings này, thời gian chờ đợi chỉ là 2 giây. Mười sáu cảm ứng hồng ngoại ghi nhận số đo hơn 4.000 lần từ động mạch vùng trán mà hoàn toàn không cần chạm vào da. Giá thị trường: 100 USD
Video giới thiệu nhiệt kế hồng ngoại Thermo (tiếng Việt):
6. Robot phẫu thuật khéo léo
Robot phẫu thuật STAR đang tiến hành ca mổ. (Ảnh: Children’s National Medical Center)
Robot phẫu thuật STAR (Smart Tissue Autonomous Robot) có thể khâu ráp một trong những khu vực khó thao tác nhất trên cơ thể người: phần ruột. Hệ thống cảm ứng trong robot phẫu thuật STAR sẽ cảm nhận và phản ứng với các tác động lực kéo và sự thay đổi áp suất cực nhỏ, từ đó nâng cao độ chính xác của robot. Khi khâu ráp ruột lợn, vốn có độ đàn hồi tương đương, robot STAR có thể khâu cách đều hơn so với bác sĩ, thậm chí so với cánh tay robot hỗ trợ phẫu thuật.
7. ‘Làn da thứ hai’ loại bỏ tức th́ các dấu hiệu lăo hóa
Lớp “da” thứ hai được làm từ silicon. (Ảnh: MIT)
Các nhà khoa học tại MIT (Mỹ) đă phát triển được một “làn da thứ hai” khiến bạn trông trẻ trung hơn. Khi đắp lên da, chất liệu này sẽ “mô phỏng đặc tính cơ học và đàn hồi của một làn da trẻ trung, khỏe mạnh”.
XPL có một độ đàn hồi đáng kinh ngạc – nó có thể trở lại trạng thái ban đầu sau khi được kéo giăn 250%, trong khi làn da b́nh thường chỉ có thể kéo giăn được 180%.
8. Thiết bị kiểm tra đường huyết không cần lấy máu
(Ảnh: Abbott)
Những người mắc tiểu đường được chỉ định tiêm insulin (tiểu đường nặng) thường sẽ phải lấy máu đầu ngón tay cả chục lần mỗi ngày để kiểm tra lượng đường trong máu (đường huyết – glucose). Thiết bị FreeStyle Libre của hăng Abbott có thể loại bỏ công đoạn lấy máu đau đớn này. Một cảm ứng nhỏ, tṛn trên cánh tay trên chứa một sợi nhỏ mà, khi được cấy ngay bên dưới da, sẽ liên tục giám sát lượng đường huyết. Các bệnh nhân sử dụng một máy quét nhỏ để kiểm tra chỉ số đường huyết của họ. Đối với những người sử dụng phát minh y học mới này, trạng thái đường huyết thấp xảy ra ít hơn 38%.
Có hai phiên bản của thiết bị FreeStyle Libre. Một phiên bản chuyên gia, FreeStyle Libre Pro, sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ, đă được FDA chứng nhận vào tháng 9 vừa qua. Một phiên bản người tiêu dùng, FreeStyle Libre, hiện đang được FDA giám định.
(Ảnh: Abbott)
9. Phương pháp xét nghiệm virus Zika chi phí thấp, lấy kết quả nhanh của MIT
(Ảnh: MIT)
Mối đe dọa lớn nhất của virus Zika là nguy cơ gây dị tật đầu nhỏ ở trẻ, tuy nhiên các bà mẹ tương lai có thể không biết họ bị lây nhiễm. Phương pháp xét nghiệm virus zika thông thường tại pḥng thí nghiệm cho ra kết quả sau nhiều ngày, đồng thời đ̣i hỏi nhiều trang thiết bị không có sẵn ở vùng nông thôn. Các nhà nghiên cứu tại MIT đă phát minh ra một phương pháp xét nghiệm bằng giấy cho ra kết quả trong ṿng 3 tiếng đồng hồ. Khi tiếp xúc với mẫu máu chứa virus Zika, các chấm vàng trên giấy sẽ chuyển tím. Các nhà nghiên cứu cho rằng phương pháp tương tự có thể giúp chẩn đoán nhanh các loại bệnh khác, như sốt rét.
10. Liều thuốc tê nha khoa “không tiêm, qua đường mũi”
Tiêm thuốc tê thường là công đoạn đau đớn nhất của việc trám (hàn) răng. Đứng trước vấn đề này, hăng St. Renatus đă cho ra đời Kovanaze, một loại thuốc gây tê qua đường mũi. Hai lần xịt vào lỗ mũi phía bên răng cần thao tác sẽ giúp xóa đi cơn đau khi trám
10 Bí Quyết Sống Khỏe Của Giáo Sư Vạn Thừa Khuê: Càng Biết Sớm, Bạn Càng Khỏe Mạnh
Giáo sư Vạn Thừa Khuê, Chủ tịch Hội sức khỏe Trung Quốc, dù đă 85 tuổi nhưng vẫn rất khỏe. Hăy lắng nghe 10 lời khuyên tuyệt vời của ông để có cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc.
Đây là 10 lời khuyên được giáo sư Vạn Thừa Khuê (TQ) đúc kết giúp con người luôn sống khỏe mạnh và trường thọ. Hăy xem bạn có thể thay đổi thói quen để duy tŕ sức khỏe lâu dài hay không.
1. Sức khỏe là do ḿnh, không phải do trời định
Căn cứ những khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới, sự khỏe mạnh và trường thọ của một người được quyết định bởi 15% do di truyền, 10% do các nhân tố xă hội, 8% do điều kiện trị liệu, 7% do ảnh hưởng khí hậu, và 60% do cá nhân.
Duy tŕ nguyên tắc ăn uống với phương châm ăn sáng ngon, ăn trưa đủ và ăn tối ít. Nhưng nhiều người chúng ta đang ăn uống ngược lại, phản khoa học, là cách tự "bức tử" sức khỏe.
Hăy nhớ dành cho ḿnh một bữa sáng thơm ngon bổ dưỡng, nhiều năng lượng nhất. Một bữa sáng hoàn chỉnh phải có 4 nhóm thực phẩm: Sữa động/thực vật, trứng gà hoặc thịt, bắt buộc phải có rau và hoa quả.
2. Thói quen có hại nhất trên đời này chính là hút thuốc
Trong số 5 thói quen có hại nhất thế giới, đứng đầu danh sách chính là thói quen hút thuốc. Người hút thuốc một lần giảm thọ 11 phút, hút thuốc cả đời giảm từ 20 đến 25 năm tuổi thọ.
Điều đáng lưu ư rằng, sáng sớm vừa ngủ dậy nếu hút thuốc ngay sẽ cực kỳ nguy hiểm. Khảo sát cho thấy, người hay hút thuốc thường bị viêm phế quản, viêm phổi, mắc bệnh tim phổi, và cuối cùng có thể dẫn đến ung thư phổi nếu sức khỏe tổng thể không tốt.
3. Ăn quá thừa dinh dưỡng cũng giống như trúng độc
Bạn hăy duy tŕ nguyên tắc ăn uống theo quy luật nhất định, mỗi ngày cần ăn một đĩa rau (khoảng gần 0,8-1kg), ăn 2 trái cây, 3 muỗng dầu thực vật (không được vượt quá 25g); Mỗi ngày 2 bát cơm hoặc tương đương 4 cái bánh bao.
Mỗi ngày nên ăn đủ 5 nhóm thức ăn chứa đạm gồm thịt, cá, trứng, sữa, đậu với lượng thích hợp. Khoảng 1 lạng thịt, một quả trứng gà, khoảng 500ml sữa, 1 miếng đậu phụ hoặc 1 cốc sữa đậu nành, tào phớ, thịt, trứng, sữa, cá khoảng 30g, không nên vượt quá 1 lạng, 6-8 cốc nước và khoảng 6g muối.
Bởi v́ nước là nguồn sống của con người. Hiện nay có nhiều người không biết uống nước đúng cách, để khát nước mới uống. Đó là sai lầm, nhất định khi có thời gian rỗi phải uống nước.
Vậy uống 8 cốc trà có được không? Trà không được, cà phê, nước ngọt, bia đều không thể thay thế được nước. Nếu uống trà cũng phải uống trà nhạt, không được uống trà đặc.
4. Quản lư tốt cảm xúc là quản lư tốt sức khỏe
Làm thế nào để đối phó tốt với những cảm xúc phát sinh mỗi ngày, khi đây chính là một trong những yếu tố giúp bạn giữ tâm trạng và sức khỏe.
Thông thường có 2 cách để giải quyết vấn đề t́nh cảm, hoặc là im lặng trong ḷng, hoặc là bùng cháy, nói hết ra những điều ḿnh cảm thấy. Nhưng điều đó dẫn đến việc hoặc là làm tổn thương chính ḿnh, hoặc là làm tổn thương người khác.
Thế nên, có một bí quyết, không phải hai cách trên, không làm tổn thương ai, đó chính là sự quên đi. Nếu vui th́ hăy cười, nếu buồn th́ khóc, đặc biệt, đừng làm quá, đừng tức quá lâu, nhanh chóng điều chỉnh lại trạng thái cân bằng.
5. Con người không phải chết v́ già, không phải chết v́ bệnh, mà là chết v́ tức
Trong sách "Hoàng đế nội kinh" (TQ) từ lâu đă giảng rất rơ ràng rằng, "Phẫn nộ hại gan, phấn khích hại tim, ưu sầu hại phổi, suy nghĩ nhiều hại tỳ, lo sợ hại thận, bách bệnh đều sinh ra từ tức giận".
Cho nên con người không thể không tức giận, nhưng nhất định phải biết cách tức giận; nhất định không được làm nô lệ của cảm xúc, nhất định phải làm chủ cảm xúc.
6. Đi bộ là cách rèn luyện sức khỏe cực kỳ tốt
Bất cứ cái ǵ cũng phải có mức độ, ăn phải có mức độ, ngủ phải có mức độ, luyện tập cũng phải có mức độ, luyện tập quá mức cũng sẽ khiến cho chức năng miễn dịch bị giảm.
Mỗi ngày nên tập thể dục từ 30 phút đến 1 tiếng, có thể sử dụng những phương pháp đơn giản nhất, đi bộ, đi dạo 30 phút cũng được, đó là phương pháp đơn giản, kinh tế và hiệu quả nhất.
Tuy vậy, đi bộ cũng phải có t́m hiểu, nghiên cứu, thanh niên cần đi nhanh, bước nhanh, nhanh tới mức nào? Cần đi được 130 bước/phút, nhịp tim cần đạt 120 lần/phút mới có thể đạt được mục đích rèn luyện tim tạng.
Để đạt tới tốc độ trên, đương nhiên không phải là điều trong phút chốc có thể làm được, cần có một quá tŕnh để thích ứng, nếu bạn có thể kiên tŕ liên tục trong nửa năm, chức năng tim phổi của bạn sẽ có thể nâng cao rất nhanh, từ 30 – 50%.
Mỗi người nên duy tŕ mức cân nặng hợp lư, thời trẻ thế nào, khi lớn tuổi cũng không nên quá khác biệt. Ví dụ như bản thân giáo sư Khuê, vẫn duy tŕ cân nặng hợp lư trong ṿng 30 năm qua.
Chẳng may bị béo lên, hăy lập tức kéo cân nặng xuống. Tuy nhiên nói th́ dễ, làm mới khó. V́ vậy bạn phải biết tiết chế cái miệng, vận động tay chân. Con người là chết ở cái miệng, lười ở đôi chân.
7. Chỉ cần 1 lần uống rượu say, cũng giống như một lần mắc bệnh viêm gan cấp tính
Thế giới đă nghiên cứu và "điểm danh" 6 thói quen sinh hoạt gây tổn hại nhất cho sức khỏe, trong đó đứng đầu là hút thuốc, thứ hai là nghiện rượu, uống rượu quá độ.
Nếu chỉ uống một lượng ít th́ vẫn c̣n tốt, một ngày uống 50ml rượu trắng, hoặc uống 100ml rượu nho, hoặc nửa lít đến 1 lít bia là tối đa. Nếu quá đi sẽ làm tổn hại thân thể, hại gan, hại năo, hại tim, hại các cơ quan nội tạng.
Một lần uống rượu say, hậu quả sẽ lớn bằng một lần bị viêm gan cấp tính. V́ sao người uống nhiều rượu, trí nhớ không tốt, năng lực nhận biết giảm? Bởi v́ một lượng lớn tế bào đại năo đă bị giết chết.
8. Gia đ́nh không ḥa thuận, con người sẽ sinh bệnh
Có chuyên gia cho rằng 70% bệnh tật của con người đến từ trong gia đ́nh, 50% bệnh ung thư của người ta xuất phát từ yếu tố gia đ́nh.
Trong gia đ́nh ngàn lần không nên "ngày nào cũng căi nhau một trận nhỏ, qua 3-6-9 ngày lại căi nhau một trận lớn", nhưng cũng không nên trở thành một gia đ́nh hiu quạnh, không tranh luận, không nói chuyện, cả nửa tháng không nói năng ǵ, như thế không phải trong nội tâm đang giữ lại sự hậm hực hay sao.
Giáo sư Khuê đă từng xem qua một bài báo cáo, nói về một những người ly hôn, những người góa bụa thọ mệnh trở nên rất ngắn, việc này đều có căn cứ khoa học. Cô độc c̣n đáng sợ hơn nghèo khó, phu thê sống lành mạnh có thể trường thọ, sự cô độc c̣n dễ khiến xuất hiện vấn đề, dễ gây đoản mệnh, đây là quy luật phổ biến.
Làm sao vợ chồng có thể thương yêu nhau dài lâu? Nói hơi dài, nhưng bạn phải đảm bảo 8 nguyên tắc: Kính trọng nhau, yêu thương nhau, tin tưởng nhau, giúp đỡ nhau, khuyến khích nhau, tha thứ cho nhau, nhường nhịn nhau và thấu hiểu nhau.
Mỗi người đều có cá tính riêng, ai cũng có nhược điểm, hăy tự nhắc nhở ḿnh rằng, thôi được, cứ để cô ấy/anh ấy vui là được.
Giáo sư Khuê muốn nhấn mạnh rằng, vợ chồng sống với nhau, khi khỏe yêu nhau th́ hăy yêu cả khi ốm. Khi vui yêu nhau th́ hăy yêu cả khi buồn. Khi trẻ yêu nhau th́ hăy yêu cả khi già đi. Yêu ưu điểm th́ hăy yêu cả khuyết điểm
9. Hăy dùng lư trí, không để cảm xúc quyết định việc sinh hoạt
Sức khỏe xuất phát từ những thói quen, muốn khỏe, bạn cần thực hiện 7 nguyên tắc:
- Ăn đủ 3 bữa
- Ngủ đủ 8 tiếng
- Vận động tối thiểu 30 phút
- Duy tŕ nụ cười tổng cộng trong 30 phút
- Nên đi đại tiện hàng ngày
- Nên nói chuyện với vợ/chồng, quan hệ vợ chồng không tốt th́ không thể khỏe mạnh, khó làm việc tốt.
- Không hút thuốc, không say rượu.
Mỗi ngày đều khỏe th́ cả đời sẽ khỏe. Cần nhớ thêm rằng, ăn được không khỏe, biết ăn mới khỏe. Tùy tiện ăn uống không bao giờ khỏe.
Dựa vào bụng để ăn th́ no, dựa vào mồm để ăn th́ ngon, c̣n dựa vào năo để ăn th́ sẽ khỏe. Hăy ăn sáng như hoàng tử, ăn trưa như người thường, c̣n ăn tối như kẻ hành khất.
10. Khoai lang là thực phẩm tốt nhất trên thế giới
Xin mọi người ghi nhớ nguyên tắc sau: Nên ăn 70-80% thực phẩm thực vật, chỉ nên ăn khoảng 20-30% thực phẩm động vật.
Chúng ta hiện nay đang làm ngược lại, v́ thế rất nhiều bệnh xuất hiện như béo ph́, tiểu đường, thống phong...
Nhiều người không quen ăn rau xanh, không có thói quen ăn hoa quả, trẻ con hiện nay đặc biệt không thích ăn rau xanh. Mỗi ngày nên ăn 2 đến 4 loại hoa quả, 3 đến 5 loại rau xanh, có thể pḥng chống ung thư, bảo vệ tim mạch, đây chính là chiến lược dinh dưỡng mới của thế kỷ 21.
Nhật Bản từng là quốc gia mắc bệnh ung thư nhiều nhất, để giảm thiểu t́nh trạng này, người Nhật đă nghĩ ra rất nhiều phương pháp, nhưng đều không có hiệu quả, cuối cùng họ đă dần dần t́m ra, chọn lọc ra từ rất nhiều loại rau xanh 20 loại có thể pḥng chống ung thư tốt nhất.
Trong đó khoai lang luộc, khoai lang sống đứng vị trí số 1, rau xanh lá đứng thứ 2.
Để pḥng chống ung thư, bảo vệ nội tạng, làm mềm huyết quản, thông tiện… đều không thể thiếu hai loại thực phẩm này.
Trong suốt cuộc đời, cơ thể con người trải qua một quá tŕnh tạo xương liên tục, trong đó những xương già bị hủy đi và những xương mới được tạo ra. Loăng xương xuất hiện là do sự mất thăng bằng trong chu tŕnh tạo xương đó, khi lượng xương bị hủy nhiều hơn lượng thay thế. Từ đó làm cho xương trở nên xốp hơn , và dần trở nên yếu và dễ găy hơn.
Ngày nay, có khoảng 28 triệu người Mỹ bị mắc chứng loăng xương - 80% trong số này là phụ nữ. Tuy nhiên, chỉ một lượng tương đối nhỏ những phụ nữ này được chẩn đoán và điều trị.
Bởi v́, ở giai đoạn sớm, loăng xương diễn ra rất thầm lặng, nghĩa là bạn không có một triệu chứng nào. Hơn nữa, nhiều phụ nữ tin rằng nếu họ duy tŕ một chế độ ăn tốt và tập thể dục đều đặn, họ sẽ không bị ảnh hưởng.
Hiểu biết chính là mấu chốt. Bạn càng hiểu biết nhiều về chứng mất xương và cách lựa chọn của bạn trong sự pḥng tránh và điều trị loăng xương, bạn càng có nhiều cơ hội để sống chủ động và không phụ thuộc. Chỉ dẫn này được cung cấp để đem lại cho bạn những kiến thức cơ bản về loăng xương, cũng như những thông tin về những xét nghiệm cần thiết.
Cơ thể mỗi người đều khác nhau, bạn có thể trao đổi với bác sĩ về t́nh trạng của cá nhân. Cách tốt nhất để giúp bác sĩ quyết định xem bạn có mật độ xương thấp hay loăng xương, và có nguy cơ găy xương do những chấn thương nhỏ hay không dựa vào xét nghiệm đo mật độ xương.
Xương b́nh thường có mật độ dày và khoẻ mạnh.
Trong bệnh loăng xương, xương bị làm cho mảnh và yếu đi.
Hăy hỏi bác sĩ về xét nghiệm đo mật độ xương.
Bởi v́, trong giai đoạn đầu, loăng xương không có triệu chứng, bạn có thể không biết rằng xương bạn đang trở nên yếu đi. Xét nghiệm đo mật độ xương là một cánh giúp bác sĩ chẩn đoán được bạn có loăng xương hay không. Xét nghiệm này cũng được dùngđể đánh giá tỷ lệ mất xương và đáp ứng với điều trị của bạn.
Có nhiều cách đo mật độ xương như sử dụng sóng âm thanh, hay dùng một lương nhỏ phóng xạ để xác định độ dày hay mật độ của xương. Xét nghiệm đo mật độ xương đơn giản, an toàn, và không đau và hầu hết các xét nghiệm chỉ tốn chừng vài phút.
Xét nghiệm chấm điểm (T-score) so sánh mật độ xương của bạn với xương của phụ nữ trẻ b́nh thường. T-score b́nh thương là -1 hay cao hơn. Xương bị yếu đi do loăng xương trở nên mỏng, dễ găy. Nếu T-score của bạn dưới mức b́nh thường, bạn nên điều trị.
Các xét nghiệm là một phương cách tốt để giúp xác định bạn có nguy cơ loăng xương hay không. Hăy hỏi bác sĩ xem bạn có nên thực hiện xét nghiệm đo mật độ xương không và dùng thuốc hay phương pháp điều trị loăng xương nào là thích hợp cho bạn.
Phụ nữ thời kỳ măn kinh có nguy cơ cao. Măn kinh thường bắt đầu ở độ tuổi 50. Cho dù có thể xuất hiện sớm hơn, ví dụ trong trường hợp người phụ nữ bị phẫu thuật lấy đi buồng trứng.
Các yếu tố khác có thể đóng góp vào các yếu tố nguy cơ gồm:
-Di truyền: Gia đ́nh có tiền căn loăng xương, Thân h́nh nhỏ con hay ốm.
Chủng tộc người da trắng hay Châu Á ( Nhóm người này có nguy cơ cao nhất cho dù loăng xương có thể ảnh hưởng đến mọi phụ nữ mọi dân tộc).
-Giảm mức estrogen:Trong hay sau khi măn kinh
-Thuốc: Steroide, Tăng nội tiết tố tuyến giáp
-Cách sống :Hút thốc lá, Dùng quá nhiều caffeine, Dùng quá nhiều rượu, Thiếu các hoạt động thể lực…
-Lượng vitamine D và calci không tương xứng. Ví dụ: không uống hoặc uống ít sữa hoặc ăn kiêng mỗi ngày.
Qua thời gian, khi xương bạn mỏng và yếu hơn, bạn có thể gặp phải các triệu chứng: Giảm cân, Đau lưng,C̣ng lưng, Găy xương hông, cổ tay, xương sống.
Măn kinh là yếu tố mấu chốt góp phần phát triển loăng xương. Ngay cả khi không có yếu tố nguy cơ nào tác động vào bạn, bạn vẫn có thể có loăng xương nếu bạn đă sau măn kinh.
Trong giai đoạn sớm của loăng xuơng, bạn có thể không có triệu chứng ǵ. Tuy nhiên, khi bệnh phát triển, bạn có thể bị găy xương chỉ do một chấn thương nhỏ, đặc biệt ở xương hông, cổ tay, xương sống.
Các xương bị yếu do loăng xương dễ bị găy hơn. Một sự té ngă hay căng cơ lưng quá nhiều có thể tăng nguy cơ găy xương. Việc này có thể dẫn đến đau, giảm chiều cao, giới hạn hoạt động, gù lưng. Đi kèm với tác động về mặt thể chất, loăng xương có thể dẫn đến cảm giác gây bơ vơ, thiếu tự tin, hay mất độc lập.
Ng̣ai việc thực hiện một xét nghiệm đo mật độ xương và biết đuợc thang điểm T- score, bạn có thể tự bảo vệ ḿnh thoát khỏi sự nguy hiểm của loăng xương bằng cách làm theo các bước sau:
-Tập thể dục nhiều và đều đặn :
Bạn có thể bảo vệ xương của bạn chống lại găy bằng tập thể dục và làm các hoạt động thể lực khác. Các bài tập thể dục nhằm tăng độ khỏe mạnh của cơ và nâng cao tính mềm dẻo giúp pḥng tránh té ngă.
-Bảo đảm chế độ ăn có đầy đủ calci và vitamine D :
Cơ thể của bạn cần calci và vitamine D để giữ cho xương khoẻ mạnh. Nguồn tốt nhất để cung cấp calci là thức ăn. nếu bạn không thể lấy đủ calci từ thức ăn, bạn có thể lấy thêm từ các nguồn phụ khác.
-Pḥng tránh tai nạn bằng cách sống an toàn :
Với loăng xương, bạn cần phải học cách sống an toàn pḥng tránh té ngă và chấn thương xương. Tạo một căn nhà an toàn bằng cách loại bỏ các mối nguy hiểm. Cẩn trọng khi mang vác, cúi xuống hay với tay ra.
-Làm xét nghiệm đo mật độ xương :
Bạn có thể không biết rằng xương của bạn đang yếu đi. Cách tốt nhất để bác sĩ của bạn quyết định bạn có mật độ xương thấp hay loăng xương và bạn có nguy cơ cao bị găy xương hay không là dựa vào xét nghiệm đo mật độ xương.
-Tṛ chuyện cùng bác sĩ của bạn :
Tham khảo ư kiến của bác sĩ về thuốc pḥng hay phương pháp điều trị nào là thích hợp với bạn.
-Hoạt động hàng ngày :
Tất cả phụ nữ nên biết về chứng mất xương và loăng xương. Gần như một phần hai phụ nữ trên 50 tuổi bị loăng xương bị găy xương. Một cú té ngă nặng nề hay căng cơ lưng quá mức có thể làm gia tăng nguy cơ găy xương. Điều này có thể dẫn đến đau, mất chiều cao, giới hạn hoạt động, và c̣ng lưng.
Lớn tuổi hay sắp già mới biết thở đúng cách, nhưng không trễ đâu.
Tập được lúc nào, ngày nào tốt ngày đó.
Chỉ cần vài phút, bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu, khi ngồi hoặc nằm (trước khi ngủ, hoặc sau khi thức dậy), tập càng nhiều lần trong ngày càng tốt cho sức khỏe. Khi tập nhắm mắt hoặc mở mắt không thành vấn đề, chủ yếu là vận hành hơi thở từ từ nhẹ nhàng bằng mũi, sẽ khiến cho máu chạy đều, tim đập tốt hơn, đầu óc bớt căng thẳng và làm tiêu tan sự mệt mỏi.
Phương pháp hít thở theo nguyên tắc: hít vào ph́nh bụng ra, nín thở, rồi thở ra cùng lúc thót bụng vào, đều, chậm răi, êm dịu có tác dụng phục hồi sức khỏe rất kỳ diệu nhất là về tim. Cách thở này không những cung cấp đủ dưỡng khí mà c̣n giúp điều ḥa các rối loạn tạng phủ.
Chính tôi đă tập được hơn 3 năm rồi, thấy trong người khỏe khoắn và minh mẫn, tim đập b́nh thường (trước đó nhập viện 11 ngày, Bác Sĩ chuyên khoa về tim nói 2 valves tim của tôi hoàn toàn bị hỏng (nghẽn), cho uống thuốc điều trị tạm, trước khi có thể phải mổ, nhưng sau 9 tháng tập hít thở, tim mạch trở lại b́nh thường và sau đó không c̣n dùng thuốc về tim nữa)
Chỉ cần 3 động tác rất đơn giản bên dưới lập đi lập lại:
1/ Hít vào từ từ và nhẹ nhàng bằng mũi, đồng thời từ từ ph́nh bụng ra. êm dịu kéo dài đến mức có thể chịu được.
2/ Nín thở, giữ hơi càng lâu càng tốt.
3/ Thở ra từ từ và nhẹ nhàng bằng mũi, đồng thời từ từ thót bụng vào hết cỡ, êm nhẹ và kéo dài đến mức có thể chịu được.
Các nhà khoa học Trường ĐH California, San Diego (Mỹ) vừa cảnh báo trên Tạp chí American Journal of Public Health (Mỹ) rằng, những người có nồng độ vitamin D thấp tăng gấp đôi nguy cơ tử vong sớm so với những người có mức vitamin D cao trong máu.
Phát hiện này dựa trên cơ sở một cuộc phân tích có hệ thống của các nhà khoa học từ 32 nghiên cứu trước đây về mối liên quan giữa mức vitamin D trong máu và tỉ lệ tử vong ở con người.
Theo đó, các nhà khoa học Trường ĐH California, San Diego đă tiến hành kiểm tra và định lượng chất chuyển hóa 25-hydroxyvitamin D - một thể vitamin D trong máu và là thông số đáng tin cậy nhất để đánh giá mức vitamin D ở những người trong nghiên cứu.
Cedric Garland - giáo sư Khoa Gia đ́nh và Y tế Dự pḥng Trường ĐH California - người chủ tŕ nghiên cứu, phát biểu: “Ba năm trước, Viện Y khoa Mỹ (IOM) kết luận rằng những người có mức vitamin D thấp rất nguy hiểm cho sức khỏe”. Nghiên cứu mới này củng cố thêm kết luận trên, đồng thời cung cấp thêm những bằng chứng mới.
Theo báo cáo của IOM, những người có mức vitamin D 20 nanogram/1 ml máu, được cho là mức vitamin D thấp, có liên quan đến nguy cơ phát triển các bệnh về xương. Trong khi theo phát hiện của Giáo sư Garland: những người có mức vitamin D thấp c̣n liên quan đến nguy cơ tử vong sớm do tất cả vấn đề sức khỏe, chứ không chỉ mắc các bệnh về xương.
Các nhà nghiên cứu cho biết, một nửa các trường hợp tử vong sớm trong nghiên cứu có liên quan đến mức thấp vitamin D trong máu (khoảng 30 nanogram/1 ml máu). Và theo ước tính của IOM, hiện có khoảng 2/3 dân số Mỹ có mức vitamin D dưới 30 nanogram/1 ml máu.
Giáo sư Garland khuyến cáo, để tăng cường sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ tử vong sớm, mỗi người cần cung cấp vào cơ thể khoảng 4.000 IU (đơn vị quốc tế) vitamin D mỗi ngày. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn, bạn nên thường xuyên kiểm tra mức chất 25-hydroxyvitamin D trong máu định kỳ hàng năm, nhằm xác định cụ thể liều lượng vitamin D cần bổ sung vào cơ thể.
Để bổ sung vitamin D cho cơ thể, ngoải việc tắm nắng và uống nguồn thuốc viên bổ sung, bạn cũng có thể thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm giàu vitamin D như gan động vật, sữa, ḷng đỏ trứng, cá hồi, cá trích, dầu gan cá, cá ṃi đóng hộp, nấm… trong chế độ ăn hàng ngày.
Đoán Tuổi Thọ Qua Bài Kiểm Tra SRT (Sitting - Raising - Test)
Khả năng đứng lên và ngồi xuống mà không dùng đến tay, cẳng tay hay đầu gối hỗ trợ có thể dự đoán được tuổi thọ của một người.
Các bước đứng lên ngồi xuống theo thứ tự trái sang phải. Ảnh: Yourhealth.
Trong một hội thảo về vấn đề sức khỏe thể chất và các cách khác nhau giúp kiểm tra t́nh trạng sức khỏe, các bác sĩ Brazil hướng dẫn bài tập kiểm tra đứng lên ngồi xuống (Sitting-Raising Test - SRT). Rất đơn giản, bạn chỉ cần ngồi bệt, bắt chéo hai chân, từ từ đứng thẳng lên rồi lại ngồi xuống theo tư thế ban đầu. Lặp lại động tác 5 lần 10 nhịp.
Theo tiến sĩ Claudio Gil Araujo, mặc dù rất đơn giản, song những chuyển động hạ thấp người xuống sàn rồi đứng thẳng trở lại là thước đo sức mạnh cơ bắp, sự linh hoạt, khả năng cân bằng và kết cấu cơ bắp của cơ thể. Nói cách khác, đây chính là những yếu tố tạo nên sức khỏe thể chất của một người.
Bài kiểm tra được tính trên thang điểm từ một đến 10 tức là sau khi hoàn thành một chu kỳ đứng th́ được một điểm. Một điểm sẽ bị trừ cho mỗi lần sử dụng tay hoặc đầu gối để hỗ trợ và trừ nửa điểm cho mỗi lần mất thăng bằng.
Trong một nghiên cứu, kết quả cho thấy trong cùng một thời gian như nhau, những người đạt điểm từ 0-3 có tuổi thọ thấp hơn và nguy cơ chết sớm hơn 5 lần so với những người đạt điểm từ 8-10. Tiến sĩ Claudio nói: “Bạn cũng có thể tự làm một bài kiểm tra và tự đánh giá chính ḿnh. Những ǵ bạn cần là một không gian vừa đủ”.
Bác sĩ Kelvin Chew, giám đốc Trung tâm Y khoa Thể thao Changi (Singapore) nhận xét: “Bài kiểm tra SRT rất dễ dàng nhưng mang lại kết quả to lớn. SRT có ư nghĩa như một bài kiểm tra để xác định ai cần phải tập thể dục nhiều hơn và c̣n đặc biệt ư nghĩa hơn với dân số đang già hóa của chúng tôi. SRT đă được chứng minh và xác nhận độ tin cậy, v́ vậy chúng tôi càng tự tin hơn khi tiến hành các cuộc thử nghiệm tại Singapore”.
Theo Yourhealth, SRT không chỉ là một bài kiểm tra mà c̣n một bài tập thể dục đơn giản, hiệu quả cao cho những ai bận rộn có thể tự tập ngay trong pḥng của ḿnh.
Sau Nhức đầu th́ Đau lưng Lower Back Pain là nguyên nhân thứ nh́ gây đau cho mọi người, đặc biệt là với người cao tuổi.. Chăm sóc đau lưng cũng là nguồn phí tổn khá cao, có lẽ chỉ sau các bệnh về tim.
Với nhiều nhà chuyên môn y tế th́ Đau Lưng hầu như là một căn bệnh của đời sống gây ra do thói quen bất thường của người bệnh. V́ họ đứng, họ đi, họ nâng nhấc hoặc lôi kéo sự vật nặng không đúng cách, đưa tới nguy cơ tổn thương cho các thành phần của lưng. Khi đă bị một lần th́ đau lưng cũng có nguy cơ tái phát.
Các nhà chuyên môn cũng ước lượng là 80% các trường hợp Đau Lưng có thể pḥng ngừa được nếu ta để ư một chút hoặc nếu ta có vài kiến thức căn bản về cột sống.
Lưng là phần dưới của thân ḿnh gồm có 5 đốt xương sống, các gân, dây chằng, cơ bắp để giữ lưng ngay thẳng. Các đốt xương này chịu đựng sức nặng của phần trên của thân ḿnh, cho nên chúng rất dễ tổn thương.
Từ các đốt sống này xuất phát dây thần kinh năo tủy. Giữa các đốt sống là đĩa sụn liên hợp giúp cột sống cử động trơn tru.
Đau lưng thường thường gây ra do ba nguyên nhân chính:
- căng cơ bắp-dây chằng trong các hoàn cảnh như mập ph́, có thai, người cao tuổi ít vận động, nâng mang vật nặng mà lại dùng sức mạnh của lưng, tư thế không ngay thẳng, nhiều xúc động mạnh…
- thoái hóa đĩa đệm.
- viêm mặt khớp xương.
Ngoài ra, bị chấn thương, u bướu, viêm nhiễm cột sống, nằm ngủ trong vị thế bất thường hoặc nệm quá mềm cũng là nguy cơ gây đau lưng. Nhiều trường hợp phụ nữ với nhũ hoa quá khổ cũng gây ra đau lưng v́ lưng chịu một sức nặng ngoài khả năng.
Người cao tuổi thường hay bị đau lưng v́ sự thoái hóa cột sống, cơ bắp dây chằng lỏng lẻo, đốt cột sống dễ bị nghiêng vẹo, đè vào dây thần kinh năo tủy, gây ra đau. Với các bác, chỉ khom khom di chuyển một chậu cây cảnh hoặc cúi xuống bế đứa cháu nội ngoại cũng dễ dàng ôm lưng nhăn nhó.
Theo các nhà chuyên môn, 80% dân chúng đều bị đau lưng một vài lần nào đó trong cuộc đời. Đau lưng là lư do hàng đầu khiến cho người dưới 45 tuổi phải nghỉ việc.
Đau lưng có thể là cấp tính hoặc kinh niên.
Cấp tính thường kéo dài khoảng 4 tuần lễ c̣n kinh niên th́ liên tục đau, có khi cả dăm ba tháng.
Những cơn đau và cứng khớp thường xảy ra vào buổi sáng sớm và xế chiều. Ban đêm cơn đau khiến người bệnh khó ngủ.
Đau cũng thường thấy ở dưới chân khi đi lại hoặc đứng lâu.
Pḥng ngừa có mục đích tránh các căng dăn không cần thiết cho cơ bắp và cũng để tăng cường sức mạnh cho các bắp thịt hỗ trợ cột sống.
1- Khi mang vật nặng, không nên khom lưng xuống để nhấc vật đó lên, mà ngồi xuống, hai tay ôm cầm vật đó rồi từ từ đứng lên qua sức mạnh của đầu gối, như vậy tránh được sự tổn thương cho lưng.
2- Khi vật nặng nằm ở trên bàn, ta có thể ôm vào bụng hay quay lưng ôm đồ vật vào lưng để mang đi.
3- Đừng đi giầy gót quá cao, làm xương sống xiêu vẹo, yếu.
4- Giữ dáng điệu ngay ngắn.
5- Khi đứng, bụng thót phẳng , hướng xương chậu về phía sau sẽ giúp phần dưới của cột sống vững hơn. Nếu cần đứng lâu th́ đặt một chân lên vật cao khoảng hai tấc để ngả xương chậu về phía sau.
6- Ngồi lâu đều gây nhiều khó chịu cho lưng. V́ thế lâu lâu nên đứng dậy, đi qua đi lại, thư dăn xương lưng. Tránh ngồi trên nệm ghế quá mềm.
7- Nệm xe đều gây đau lưng khi ngồi quá lâu. Nên lót lưng với một cái gối nhỏ và để tay trên vật tựa; kéo ghế gần về phía trước để đầu gối cao bằng hông.
8- Nên ngủ trên nệm cứng; nằm nghiêng, đầu gối co thước thợ hoặc khi nằm ngửa th́ lót gối dưới khuỷu chân. Gối cao vừa phải để đầu và ḿnh ngang bằng;
9- Khi cần coi tivi hoặc đọc sách lâu, nên nằm để tránh căng cho xương sống.
10- Quần áo không nên quá bó sát vào người để cơ bắp, xương khớp không bị g̣ bó..
11- Tập thể dục với các cử động làm thư giăn khớp xương và bắp thịt, tăng cường sức mạnh cho bắp thịt, dây chằng ở lưng.
12- Buổi sáng ngủ dậy, trước khi bước ra khỏi giường nên tập các cử động vẹo người qua lại để thư giăn lưng. Lư do là sau bẩy giờ nằm ngủ, xương khớp, bắp thịt cứng lại, nếu đứng dậy ngay có thể té ngă, gây tổn thương cho lưng và các phần khác của cơ thể.
13- Không hút thuốc lá v́ nicotine làm giảm máu lưu thông tới lưng khiến cơ khớp yếu.
14- Giảm cân nếu quá mập, v́ mập ph́ làm mô mềm ở lưng căng cương. Hai phần ba người bị đau lưng kinh niên đều bị béo ph́.
Vài cử động để thư dăn cột sống
1- Đứng thẳng, hai bàn chân xa ngang thân người, úp hai bàn tay lên ngang lưng. Đầu gối ngay thẳng, ưỡn lưng về phía sau càng xa càng tốt. Giữ nguyên vị trí trong vài ba giây rồi trở lại dáng điệu b́nh thường. Làm cùng động tác năm lần.
2- Đứng ngay thẳng, tựa hai tay lên phía sau của thành ghế. Đầu gối thẳng, dơ một chân về phía sau càng cao càng tốt. Hạ chân xuống từ từ và làm cùng động tác với chân kia. Làm năm động tác liên tiếp cho mỗi chân.
3- Nằm sấp, hai chân duỗi thẳng, khuỷu tay gấp, hai bàn tay úp xuống sàn. Dùng hai tay đẩy thân ḿnh lên càng cao càng tốt, mông và chân vẫn phẳng dưới sàn. Nhắc lại cùng động tác 10 lần.
4- Nằm ngửa, đầu gối gập lại, hai bàn chân để dưới đất. Từ từ nhấc đầu và vai khỏi sàn, hướng hai bàn tay về phía đầu gối, giữ vị trí trong mười nhip đếm rồi nằm thẳng ḿnh trở lại. Nhắc lại cùng cử đông năm lần.
5- Nằm sấp, chân tay đụng mặt bằng. Nâng cao một chân, đếm từ 1 đến 10 rồi hạ chân xuống. Nhắc lại cùng cử động với chân kia. Làm 5 lần mỗi chân.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
