Chủng ngừa cúm năm 2020 có gì khác

Bác sĩ Nguyễn Trần Hoàng

Mùa cúm đang đến. Nhiều phòng mạch và tiệm thuốc tây đã có thuốc chích ngừa cúm. Bài viết này sẽ tóm tắt một số điều cần biết về mùa cúm năm 2020-2021.


Chích ngừa cúm tại một tiệm thuốc tây CVS ở Key Biscayne, Florida, hôm 3 tháng Chín, 2020. (Hình minh họa: Joe Raedle/Getty Images)

Chúng ta đang sống trong đại dịch COVID-19, và sự tự bảo vệ để tránh việc "lưỡng đầu thọ địch" (vừa bị COVID-19, vừa bị cúm) rất nguy hiểm, là điều chúng ta cần làm, nên làm, và có thể làm một cách dễ dàng.

Xin tóm tắt một số thông tin được Trung Tâm Phòng Ngừa Dịch Bệnh Mỹ (CDC) đưa ra hôm 31 tháng Tám, 2020, về thuốc chủng ngừa cúm 2020-2021.

Thuốc chủng ngừa cúm 2020-2021 năm nay có thể phòng ngừa các loại cúm nào?

Khác với các loại thuốc chủng ngừa khác, không cần phải chủng hằng năm, cho tới nay, mỗi năm, chúng ta đều cần có các thuốc chủng cúm mới, vì virus cúm thay đổi liên tục.

Thành phần của thuốc chủng cúm được xem xét và cập nhật hằng năm để thích hợp với các virus cúm (có nhiều khả năng nhất) sẽ hoành hành trong năm đó.

Các thuốc chủng ngừa cúm năm nay, nói chung, có hai nhóm chính:

1- Nhóm được sản xuất từ trứng (egg-based vaccines): những ai bị dị ứng với trứng, nên tránh dùng nhóm này.

Thuốc chủng được sản xuất từ trứng có hai loại chính:
a- Loại có khả năng phòng 3 loại virus (trivalent) đã được cập nhật:
* A/ Guangdong-Maonan/SWL1536/2019 (H1N1)pdm09-like virus (updated).
* A/Hong Kong/2671/2019 (H3N2)-like virus (updated).
* B/Washington/02/2019 (B/Victoria lineage)-like virus (updated)

b- Loại có khả năng phòng 4 loại virus (quadrivalent), trong đó có thành phần của 3 virus đã được cập nhật như trên, cộng với thành phần của một loại virus khác có tên là B/Phuket/3073/2013-like virus(Yamagata lineage).

2- Nhóm được sản xuất không phải từ trứng (cell or recombinant-based vaccines) những ai bị dị ứng với trứng, có thể dùng nhóm này. Thuốc chủng được sản xuất không phải từ trứng, có thành phần của 4 virus:

* A/Hawaii/70/2019 (H1N1)pdm09-like virus (updated).
* A/Hong Kong/45/2019 (H3N2)-like virus (updated).
* B/Washington/02/2019 (B/Victoria lineage)-like virus (updated).
* B/Phuket/3073/2013-like virus (Yamagata lineage).

Thuốc chủng năm nay có thay đổi gì không so với thuốc chủng năm ngoái (2019-2020)?

Có thay đổi: Thuốc chủng năm nay đã được cập nhật để có thể thích hợp với các virus đã được cho thấy từ các nghiên cứu, là sẽ lan truyền nhiều nhất trong mùa cúm năm nay.

Có nhiều thuốc chủng, vậy chúng ta nên chủng loại thuốc nào?

Theo thông tin được đăng trên mạng chính thức của CDC, thì loại nào đã được chấp thuận đều được khuyến cáo như nhau, miễn là phù hợp với lứa tuổi đã được ghi trên nhãn hiệu của vaccine đó.

Dĩ nhiên, người nào bị dị ứng với trứng, thì nên được chủng với thuốc chủng được sản xuất từ tế bào hay tổng hợp (chứ không phải từ trứng).

Có rất nhiều loại thuốc chủng với cách chế biến khác nhau.

Điều chúng ta cần chú ý và cần nhớ, là được chủng thuốc phù hợp với lứa tuổi của mình.

Lúc nào là tốt nhất để chủng ngừa cúm?

Tháng Chín và tháng Mười là thời điểm tốt nhất để chủng ngừa cúm.

Tuy nhiên, thà "trễ còn hơn không". Khi cúm Covid-19 còn hoành hành, thì chúng ta vẫn nên chủng ngừa cúm. Nếu chưa chích trong tháng Chín, tháng Mười, dù cho là cho đến tháng Giêng hay sau đó, vẫn nên chủng ngừa.


Tháng Chín, lúc tốt nhất để chích ngừa. Nên đi chích ngừa cúm càng sớm càng tốt. (Hình minh họa: Justin Sullivan/Getty Images)

Năm nay có thể chích ngừa cúm ở đâu?

Do đại dịch COVID-19, nên việc chích ngừa có thể thay đổi.

- Nếu phòng mạch bác sĩ gia đình vẫn nhận gặp trực tiếp bệnh nhân, thì có thể gọi lấy hẹn (để tránh dồn đông người quá có thể lây lan COVID-19) để chích ngừa.

- Các pharmacy cũng có thể cung cấp dịch vụ chích ngừa.

Năm nay có sợ thiếu thuốc hay không?

Ở Hoa Kỳ, các công ty tư sản xuất thuốc chủng ngừa cúm.

Theo kế hoạch mà CDC tổng hợp, thì trong mùa cúm 2020-2021, có khoảng 194 đến 198 triệu liều thuốc chủng ngừa cúm đã được lên kế hoạch để sản xuất, so với kỷ lục 175 triệu liều cho mùa cúm 2019-2020.

Nên đi chích ngừa cúm càng sớm càng tốt

Cho đến nay, các công ty sản xuất thuốc chủng ngừa cúm chưa thông báo có khó khăn gì trong kế hoạch sản xuất vaccine.

Dù sao, bây giờ, đã là tháng Chín, lúc tốt nhất để chích ngừa, và thuốc cúm đang có sẵn ở nhiều phòng mạch và tiệm thuốc tây. Nên đi chích ngừa cúm càng sớm càng tốt.

Sưu tầm

Lưu ý:

- Thuốc ngừa cúm (flu) bao gồm 2 loại: liều lượng cho người trưởng thành và cho trẻ nhỏ & người trên 65 tuổi hoàn toàn khác biệt (nên hỏi rõ trước khi chích)
- Chỉ có bác sĩ ở phòng mạch và được sĩ ở tiệm pharmacy mới có thẩm quyền chích thuốc ngừa mà thôi. Không nên để cho y tá, phụ tá dược sĩ chích ngừa cho mình.(* tin này từ người thân đang làm ở ngành dược)

cám ơn bạn