Baghdad tấn công Tehran - Cuộc xung đột vô cùng khủng khiếp

[Cupcake01]

Đúng ngày này 22/09, 6 sư đoàn BBCG Iraq đồng loạt tấn công Iran trên 644 km, mở màn cho cuộc chiến kéo dài 8 năm, trước khi kết thúc bằng lệnh ngừng bắn do LHQ làm trung gian.



Sự bất ổn trong nước ở Iran sau Cách mạng Hồi giáo 1979 và sự đổ vỡ trong mối quan hệ với Mỹ là thời cơ không thể tốt hơn để Iraq giành quyền thống trị Trung Đông.

Đúng ngày này năm xưa, 22/9/1980, Chiến tranh Iran - Iraq bùng nổ khi 6 sư đoàn bộ binh cơ giới của Iraq đồng loạt mở cuộc tấn công Iran trải rộng trên chiến tuyến dài 644 km, mở màn cho cuộc xung đột khốc liệt kéo dài 8 năm, trước khi kết thúc bằng lệnh ngừng bắn do Liên Hợp Quốc làm trung gian vào tháng 8/1988.

Cuộc chiến này đã mở ra thời kỳ bất ổn kéo dài cho cả khu vực Trung Đông. 3 thập kỷ sau khi cuộc chiến kết thúc, Trung Đông vẫn chìm trong bạo lực. Hai kẻ cựu thù năm xưa giờ đây đã làm bạn với nhau, nhưng những bất đồng giữa họ vẫn âm ỉ và sẵn sàng bùng cháy mỗi khi có sự thay đổi chế độ ở một trong hai nước.

Trong lịch sử, mối quan hệ giữa Iran và Iraq vốn "cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt" trong nhiều thập kỷ.

Mối quan hệ giữa họ trở nên xấu đi sau cuộc Cách mạng ngày 14/7/1958 ở Iraq. Đảng Ba’ath lên nắm quyền ở Iraq những năm 1960 đã có quan điểm cứng rắn hơn về tranh chấp biên giới.

Giai đoạn này, Iran đang thân với Mỹ và trở thành một trong những thế lực hùng mạnh ở Trung Đông. Iran vốn là quốc gia giàu dầu nhỏ, việc kết thân với phương Tây giúp Tehran "như hổ mọc thêm cánh".

Các nhà lãnh đạo mới ở Iraq nhìn sang nước láng giềng Iran với sự ganh tỵ. Họ muốn vượt lên trước Iran trở thành đất nước thống trị khu vực vịnh Ba Tư, cạnh tranh sòng phẳng với Israel - đồng minh thân cận của Mỹ.

THỜI CƠ TỪ CÁCH MẠNG IRAN

Cuộc Cách mạng Hồi giáo Iran năm 1979 đã lật đổ chế độ thân phương Tây của Shah Mohammad Reza Pahlavi - vị vua cuối cùng ở Iran. Một chính phủ Hồi giáo do lãnh tụ tối cao Ruhollah Khomeini lãnh đạo được thành lập ở Iran.

Lãnh tụ Khomeini công khai thái độ chống chính phủ Iraq, khi ông kêu gọi người dân Iraq lật đổ chính phủ do đảng Ba’ath lãnh đạo.

Bất chấp lời kêu gọi của lãnh tụ Khomeini, ngày 17/7/1979, nhà lãnh đạo Iraq Saddam Hunsein vẫn có bài phát biểu ca ngợi cách mạng Iran. Ông kêu gọi tình hữu nghị Iran - Iraq dựa trên cơ sở không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.

Dù ngoài mặt ca ngợi cách mạng Iran, ông Saddam được cho là vẫn cảm thấy "toát mồ hôi" trước lời kêu gọi của lãnh tụ Khomeini. Chính quyền Hồi giáo ở Iran trở thành mối đe dọa hiện hữu đối với đảng Ba’ath.

Đối với Iran, cuộc cách mạng năm 1979 đã kéo theo nhiều biến cố với đất nước. Tehran từ đồng minh trở thành kẻ thù của Washington. Mỹ đã áp dụng một loạt các biện pháp trừng phạt, bao gồm lệnh cấm bán vũ khí cho chính phủ mới ở Iran.

Nội bộ Iran trở nên lục đục và bất ổn sau cách mạng. Các cuộc thanh trừng tướng lĩnh quân đội dưới thời chế độ cũ khiến quân đội Iran trở nên suy yếu.

Lệnh cấm vận từ phương Tây khiến các vũ khí do Mỹ cung cấp không có phụ tùng để sửa chữa. Khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Iran sụt giảm nghiêm trọng.

Nhà lãnh đạo Saddam nhận thấy rằng Iran đang trở nên yếu hơn sau cách mạng. Đây là thời cơ không thể tốt hơn để tấn công Iran, dạy cho lãnh tụ Khomeini một bài học, chấm dứt tư tưởng xuất khẩu cuộc cách mạng Hồi giáo của ông ra Trung Đông.

TƯƠNG QUAN SỨC MẠNH ĐÔI BÊN

Giai đoạn cuối những năm 1970, Iraq đã mua số lượng lớn vũ khí từ Liên Xô và Pháp. Giai đoạn 1973-1980, Iraq đã nhập khẩu từ Liên Xô 1.600 xe tăng và xe bọc thép chở quân, 200 máy bay.

Thời điểm năm 1980, quân đội Iraq có quân số 242.000 người, đứng thứ hai thế giới Arab, sau Ai Cập. Theo Los Angeles Times, lực lượng tăng thiết giáp Iraq khoảng 6.000 chiếc, trong đó có 2.350 xe tăng. Nắm đấm hỏa lực mặt đất mạnh nhất là xe tăng chiến đấu chủ lực T-72 của Liên Xô.

Lực lượng mặt đất Iraq còn sở hữu hàng nghìn khẩu pháo các loại, tên lửa chống hạm của Trung Quốc, tên lửa Exocet của Pháp. Họ còn sở hữu tên lửa đạn đạo Scud của Liên Xô. Ở thời điểm những năm 1980, Iraq sở hữu kho pháo phản lực phóng loạt được xếp vào top 3 thế giới.

Các loại rocket phóng loạt của Iraq có tầm bắn gần 100 km, một số có thể mang đầu đạn hóa học.

Không quân Iraq có khoảng 340 máy bay chiến đấu các loại, nỗi bật là tiêm kích Mirage F1 của Pháp. Lực lượng đông đảo nhất của không quân Iraq là các máy bay chiến đấu của Liên Xô như MiG-21, MiG-23, Su-20.

Đến năm 1981, không quân Iraq tiếp nhận thêm tiêm kích đánh chặn nhanh nhất thế giới thời điểm đó là MiG-25. Không quân Iraq là lực lượng duy nhất đánh trọng thương tàu hộ tống USS Stark (FFG-31) của Mỹ kể từ sau Chiến tranh Việt Nam.

Chiến tranh Iran - Iraq: Baghdad tấn công Tehran - Cuộc xung đột vô cùng khủng khiếp - Ảnh 5.
Cuộc chiến Iran - Iraq diễn ra vô cùng khốc liệt.

Iraq có thể huy động 12 sư đoàn bộ binh cơ giới, cùng với tinh thần binh sĩ đang lên cao, họ rất tự tin rằng có thể chiến thắng trước quân đội Iran đang suy yếu. Đây là cơ hội để Iraq lấy lại thanh danh sau thất bại trong cuộc xung đột với Iran năm 1975.

Tuy vậy, quân đội Iraq vẫn tỏ ra dè chừng trước sức mạnh của không quân Cộng hòa Hồi giáo Iran, trước đây là không quân Đế quốc Iran.

Đối với Iran, việc chính phủ thanh trừng khoảng 12.000 sĩ quan của chế độ cũ khiến sức mạnh quân đội sụt giảm nghiêm trọng. Quân đội Iran từng được xếp mạnh thứ 4 thế giới vào năm 1978 đã suy yếu.

Tỷ lệ đào ngũ tới 60% do lo sợ bị chính phủ mới thanh trừng. Những phi công dày dạn kinh nghiệm của chế độ cũ đã bị lưu đày, bỏ tù hoặc bị xử tử.

Các lệnh trừng phạt của Mỹ khiến Iran không còn nhiều vũ khí hạng nặng ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Quân đội Iran có ít hơn 1.000 xe tăng, cùng vài trăm máy bay chiến đấu, trong đó, mạnh nhất là tiêm kích F-14 Tomcat mua từ Mỹ.

Không quân Iran thời điểm sau cách mạng còn khoảng vài trăm máy bay chiến đấu gồm F-14, F-4 và F-5, nhưng khả năng sẵn sàng chiến đấu không cao do thiếu phụ tùng.

Sau cách mạng Iran, một lực lượng bán quân sự mới được thành lập là Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Lực lượng này được thành lập để bảo vệ chế độ mới và đối trọng với quân đội vốn bị coi là kém trung thành hơn.

Chính lực lượng quân sự được xem là non trẻ này lại khiến quân đội Iraq tổn thất nặng nề và choáng váng trước đòn "hồi mã thương" của họ.

VietBF @ Sưu tầm