Bạn có thể bị đột tử do uống quá nhiều nước? Đây là lời giải đáp từ các chuyên gia

[trungthuc]

Theo một giả thuyết gần đây, võ sĩ huyền thoại Lý Tiểu Long có thể đã bị đột tử do thận của ông không thể lọc ra hết lượng nước dư thừa.

Nam diễn viên Lý Tiểu Long, biểu tượng võ thuật ở HongKong và Hollywood, đã đột ngột ra đi vào ngày 20/7/1973. Cái chết của ông đã được suy đoán và bàn luận sôi nổi trong nhiều thập kỷ vừa qua. Một số người hâm mộ đưa ra giả thuyết cho rằng, ngôi sao võ thuật này đã bị ám sát. Tuy nhiên, sau gần 50 năm kể từ ngày qua đời, cái chết của ông mới đây bỗng dưng lại được các chuyên gia nghiên cứu đào bới lại.

Theo một bài viết nghiên cứu đăng trên Tạp chí Thận học Lâm sàng của công ty xuất bản ở trường Đại học Oxford (Anh quốc) có tựa đề "Ai đã giết Lý Tiểu Long? Giả thuyết hạ natri máu" được công bố vào tháng 3 năm ngoái, một số các chuyên gia nghiên cứu đã đặt ra những thuyết âm mưu chung quanh cái chết của võ sĩ huyền thoại này vào năm 1973. Trong đó, họ đề xuất rằng, nguyên nhân tử vong có thể là "bị phù não do giảm mức natri trong máu".

Người hâm mộ chụp ảnh với tượng của cố vỏ sư huyền thoại Lý Tiểu Long.

Cụ thể hơn, theo báo cáo về khám nghiệm tử thi, nguyên nhân cái chết của Lý Tiểu Long đã được xác định là do bị phù não hoặc tích tụ quá nhiều chất lỏng trong não dẫn đến việc sưng tấy. Nhưng nguyên nhân cụ thể dẫn đến căn bệnh này vẫn chưa được phân tích và kết luận rõ ràng.

Các giả thuyết của các chuyên gia gồm có nhiều lý do. Có thể là từ việc gắng sức quá mức và bị say nắng, kết hợp với một ca phẫu thuật mà ông đã thực hiện vài tháng trước khi cắt bỏ tuyến mồ hôi dưới cánh tay. Ngoài ra còn có phản ứng với thành phần chính trong thuốc giảm đau mà ông đã uống sau những lời phàn nàn về chứng đau đầu.

Còn "bị phù não" ở đây là đề cập đến hiện tượng sưng não do tích tụ nhiều chất lỏng trong não, trong khi giảm natri trong máu xảy ra khi nồng độ natri trong máu dưới mức bình thường và cơ thể đang giữ quá nhiều nước.

Do đó có khả năng Lý Tiểu Long đã chết vì thận của ông không thể bài tiết được lượng nước dư thừa, vì những lý do nói trên gồm các loại thuốc theo toa cũng như tiền sử chấn thương thận cấp tính và cả ảnh hưởng từ quá trình luyện tập.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do, không ít người chỉ tập trung vào việc tuyên bố rằng, ông này đã chết vì đã uống quá nhiều nước.

Vậy thì, bao nhiêu nước mới cho là quá nhiều? Một người thực sự có thể chết vì uống quá nhiều nước hay không?

Sanjiv Kumar Sharma, một chuyên gia về thần kinh học tại Bệnh viện Max Smart Superspeciality ở New Delhi, Ấn Độ, nói rằng uống một số lượng lớn nước sẽ không dẫn đến tử vong, trừ khi có các bệnh lý tiềm ẩn hoặc bệnh nhân đang sử dụng nhiều loại thuốc ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh, não, thận và tim.

"Nếu bệnh nhân bị rối loạn chức năng ở thận (một hoặc cả hai quả thận không còn hoạt động tốt) và uống nhiều nước, điều đó có thể làm hạ natri trong máu do pha loãng, trong đó nước sẽ bị giữ lại và bơm natri-kali trong cơ thể sẽ bị hỏng, gây ra sưng não và cuối cùng dẫn đến tử vong", ông nói. "Tuy nhiên, nếu bạn không mắc bất cứ bệnh lý về tim hoặc thận nào, việc uống quá nhiều nước sẽ không gây ra phù não (sưng não) đáng kể để có thể dẫn đến tử vong".

Điều đó cho thấy, khi mức độ bị nhiễm độc nước, xảy ra do uống quá nhiều nước trong một khoảng thời gian quá ngắn và có thể gây tử vong.

Nhưng, điều này hiếm khi xảy ra. Một số trường hợp đặc biệt có thể xuất hiện ra tình trạng này là trong các cuộc thi đua uống nước, khi người chiến thắng là người uống nhiều nhất và nín đi vệ sinh lâu nhất. Hoặc ai đó tập thể dục quá mức sau đó uống một số lượng lớn nước để giải khát. Tình trạng dư thừa nước này sẽ làm đảo lộn sự cân bằng của các chất điện giải, khiến cho 2 quả thận không có đủ thời gian để xử lý. Tình trạng bị giảm natri trong máu có thể xảy ra ngay sau đó.

Điều này cũng được nghe thấy trong các tình huống như trong việc huấn luyện quân sự khắc nghiệt. Một nghiên cứu của Quân đội Mỹ cho thấy có 17 học viên đã phải nhập viện trong hơn một năm vì bị nhiễm độc nước, trong khi một cuộc nghiên cứu khác phát hiện ra rằng có 3 binh sĩ đã chết vì lý do này. Tất cả những sự kiện dẫn đến sự khuyến cáo cho rằng, không nên uống quá 1-1,5 lít nước mỗi giờ khi đổ mồ hôi nhiều.

Chỉ cần uống 8 ly nước mỗi ngày.

Nhưng đối với hầu hết người trưởng thành, hầu như không bao giờ xảy ra tình trạng dư thừa nước đến vậy. Tuy nhiên, một số yếu tố khác có thể dẫn đến việc làm hạ natri trong máu mà không có dính líu đến số lượng nước uống vào. Theo ông Sharma, những bệnh nhân bị nhiễm trùng não chẳng hạn như bệnh viêm màng não hay những người dùng thuốc giảm đau opioid hay các loại thuốc tương tự dễ bị tổn thương, vì trong những trường hợp này nước thường được giữ lại trong cơ thể.

"Não bị phù không chỉ do lượng nước tăng cao", ông nói. "Ngay cả một bệnh nhân bị rối loạn chức năng gan cũng có thể tích tụ amoniac trong cơ thể dẫn đến phù não, vì vậy sẽ có nhiều yếu tố khác nhau tác động vào".

Tương tự như trường hợp của Lý Tiểu Long, bài viết nghiên cứu này cũng lưu ý rằng, có những yếu tố khác tác động vào có thể dẫn đến sự tắc nghẽn ở ống thận của ông ấy, cản trở quá trình bài tiết ra nước tiểu. Bao gồm tiền sử dùng các loại thuốc lợi tiểu, thuốc kháng viêm, thuốc phiện, thuốc chống động kinh, uống rượu, tiền sử chấn thương thận cấp tính và việc luyện tập thể dục.

Bác sĩ chuyên khoa thận Rajesh Goel có trụ sở tại Delhi cũng nói rằng, luôn có nhiều sự kiện xảy ra trước cái chết do tiêu thụ quá nhiều nước. Có thể là việc bệnh nhân trải qua trạng thái ý thức bị thay đổi do sử dụng thuốc, các vấn đề về tim mạch và buồn ngủ…

"Khi lượng natri trong máu cao, não sẽ gửi tín hiệu đến cơ thể để uống thêm nước và ngược lại khi lượng natri tụt thấp", ông nói. "Tuy nhiên, có nhiều lý do khiến cho một người nào đó có thể tiêu thụ nhiều nước hơn chẳng hạn như lượng đường cao, mất nước do say nắng, mất nước quá nhiều do vận động hoặc lượng nước tiểu thải ra quá nhiều".

Vậy thì, số lượng nước tiêu thụ lý tưởng mỗi ngày là bao nhiêu, nếu bạn không có bất cứ vấn đề nào về thận, não hoặc tim? Theo bác sĩ Goel, 3 lít thường được coi là giới hạn trên cho việc tiêu thụ nước, nhưng thể tích này cũng phụ thuộc vào thời tiết.

Một người có khả năng tiêu thụ nhiều nước hơn vào mùa hè vì nước bị mất do đổ mồ hôi nhiều và ít hơn vào mùa đông vì cơ thể ít bị mất nước hơn. "Trong điều kiện bệnh nhân có xu hướng bị nhiễm trùng nước tiểu hoặc hình thành sạn, chúng tôi khuyên họ nên uống nhiều nước hơn, nhưng không phải trong mọi trường hợp", ông này nói.

Sau đó, điều quan trọng là nên thường xuyên đi kiểm tra định kỳ để xem xét cơ thể có bất cứ bệnh lý tiềm ẩn nào về thận nào không. Goel nói rằng, các dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất về rối loạn chức năng thận thường là đi tiểu bất thường hoặc thường xuyên, nôn mửa, khó thở và suy nhược toàn thân. Bác sĩ Goel cũng cảnh cáo những người hút thuốc, vì thói quen này gây ra sự mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến giảm lưu thông máu trong thận.

Chuyên gia về thần kinh học Sharma cũng cho biết thêm: "Nếu bạn đang uống bốn lít nước mà vẫn cảm thấy khát và không đi tiểu được lượng nước tương đương, bạn nên đi kiểm tra lượng natri trong máu".

Tuy nhiên, nhiều bác sĩ cũng phá vỡ quy tắc phổ biến rằng cần uống 8 ly nước một ngày. Theo chuyên gia sức khỏe toàn cầu Rachel C. Vreeman "Hãy tin vào cơn khát của bạn".

"Cơ thể bạn nói với bạn rằng bạn khát nước từ khá sớm", Vreeman chia sẻ. "Tuy nhiên, mọi người có thể lấy lại sự cân bằng bằng cách chú ý hơn nhiều đến nhu cầu của cơ thể, thay vì tự động uống một lượng nước nhất định".

Tóm lại, giống như mọi thứ trong cuộc sống, điều độ là chìa khóa cũng như việc nên lắng nghe cơ thể bạn thực sự muốn gì, cần và phù hợp với điều gì. Hãy tìm ra những gì phù hợp với bạn và nên gắn bó với điều đó.

Tham khảo Wired