'Cơn ác mộng' với phân khúc xe cỡ nhỏ hạng A thị trường Việt

[Romano]

Các mẫu xe cỡ nhỏ hạng A tại Việt Nam trong nhiều năm qua luôn được biết đến là “hàng hot” bởi thiết kế nhỏ gọn, mức giá dễ tiếp cận và đáp ứng được nhiều mục đích sử dụng như cá nhân hoặc chạy dịch vụ. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, xe cỡ nhỏ hạng A đang dần “thất sủng”, đặc biệt là làn sóng xe điện mini đang hứa hẹn bùng nổ trong nửa cuối năm 2023.
Xe cỡ nhỏ hạng A mất dần sức hút

So với các phân khúc khác trên thị trường, phân khúc xe cỡ nhỏ hạng A tại Việt Nam hiện không còn nhiều lựa chọn khi các mẫu xe đình đám lần lượt bị "khai tử" như Toyota Wigo, Honda Brio hay VinFast Fadil. Năm 2022 chỉ còn là “cuộc đua song mã” giữa Kia Morning và Hyundai Grand i10. Cho đến vừa qua, Toyota Wigo 2023 đã bất ngờ quay trở lại góp “lửa” hứa hẹn sẽ hâm nóng thị trường. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Wigo có lẽ cũng chỉ là đốm lửa nhỏ nhoi khi thị trường vẫn đang trên đà lao dốc trước thời điểm được giảm 50% phí trước bạ cho các loại xe lắp ráp, sản xuất trong nước.

Trước đó, nhờ các chính sách bán hàng hấp dẫn, VinFast Fadil là lựa chọn tiềm năng cho nhóm người tiêu dùng mới mua xe lần đầu. Ngay cả trong những giai đoạn khó khăn do dịch bệnh Covid, doanh số của VinFast Fadil vẫn đạt hơn 2000 xe/tháng, vươn lên vị trí dẫn đầu phân khúc xe đô thị hạng A. Và thậm chí từng là cái tên khá hot lọt top xe bán chạy nhất thị trường ô tô Việt Nam.

Nhưng giữa tháng 7/2022, VinFast bất ngờ công bố dừng kinh doanh xe ô tô chạy xăng, sau khi lô xe Lux và Fadil cuối cùng đã được khách hàng đặt mua hết. Điều này đồng nghĩa với việc khách hàng Việt sẽ không thể đặt mua VinFast Fadil. Nó cũng báo hiệu sự sụt giảm doanh số xe cỡ nhỏ hạng A đến mức thê thảm sau đó.

Hyundai Grand i10 dù rất hot nhưng doanh số cộng dồn 11 tháng năm 2022 chỉ là 9.566 xe. Doanh số của Kia Morning cũng không khá khẩm hơn là bao khi sau 12 tháng của năm 2022, đạt doanh số 3.979 xe, chỉ xấp xỉ 1/3 thành tích bán hàng mà Hyundai Grand i10 đạt được trong cùng kỳ.

Đáng chú ý là hai mẫu xe hạng A cỡ nhỏ khác là Toyota Wigo và Suzuki Celerio đã âm thầm rút khỏi thị trường Việt Nam. Honda Brio cũng tạm ngừng bán ra thị trường từ tháng 10/2022. 2 mẫu xe Nhật là Toyota Wigo và Honda Brio đều được nhập khẩu nguyên chiếc từ Indonesia và mới chỉ đạt tiêu chuẩn Euro4, không đáp ứng được tiêu chuẩn Euro5 của Việt Nam bắt đầu áp dụng từ đầu năm 2022.

Bước sang năm 2023, những dấu hiệu cho thấy sự sụt giảm sức hút của xe cỡ nhỏ hạng A là rất rõ ràng ngay từ đầu năm khi doanh số Hyundai Grand i10 chỉ đạt 632 xe, giảm tới 46,7% so với tháng 12/2022 (1.186 chiếc) và ít hơn khoảng 300 xe so với cùng kỳ năm ngoái (910 chiếc).

Theo số liệu bán hàng từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong tháng 1/2023, tổng doanh số xe hạng A giá rẻ chỉ đạt 776 chiếc, giảm 40,4% so với tháng liền trước (1.303 chiếc).

Quý I/2023, mặc dù chỉ còn là cuộc đua song mã nhưng Hyundai Grand i10 chỉ đạt doanh số 2.739 xe sau 4 tháng, tương đương sức bán gần 685 xe mỗi tháng. Trong khi doanh số của Kia Morning trong 4 tháng đầu năm chỉ là 603 xe.

Lý giải về điều này, các chuyên gia cho rằng có rất nhiều nguyên nhân khiến xe hạng A tụt dốc không phanh như vậy. Bên cạnh khó khăn tài chính và sụt giảm chung sức mua của toàn thị trường, xe cỡ nhỏ hạng A phải đối mặt với sức ép từ các phân khúc lân cận hiện có như các mẫu sedan hạng B, SUV cỡ A hoặc thậm chí phân khúc cao hơn giá bán chênh lệch không quá nhiều nhưng lại vượt trội về không gian, trang bị cũng như động cơ ấn tượng hơn.

Bước sang quý II/2023, cuộc đua phân khúc xe cỡ nhỏ hạng A tiếp tục trở nên khó khăn hơn rất nhiều khi có thêm mẫu xe mới xuất hiện là Wuling HongGuang MiniEV, VinFast VF3. Cùng với đó là sự trở lại của Toyota Wigo 2023 với nhiều thay đổi về ngoại thất và trang bị.

Thực tế, khi lợi thế về giá bán vốn là ưu thế lớn nhất của xe đô thị cỡ nhỏ hạng A dần bị xoá nhoà bởi khoảng giá niêm yết của các đối thủ ở phân khúc lân cận cũng sát sườn, xe hạng A dần mất đi thị phần tại thị trường Việt Nam qua từng năm hẳn không phải quá khó hiểu. Câu hỏi hiện được nhiều người quan tâm đó là liệu xe cỡ A có thể tồn tại nổi khi nửa cuối năm 2023 sẽ được cho là khoảng thời gian bùng nổ của xe điện mini !?.

Xe điện mini giá rẻ: “Kẻ huỷ diệt” xe cỡ nhỏ hạng A?

Tháng 2/2023, thị trường ô tô Việt dù đang trong thời kỳ ảm đạm nhưng đã dậy sóng khi TMT Motors bất ngờ xác nhận sẽ lắp ráp và phân phối mẫu xe điện cỡ nhỏ Wuling Hongguang Mini EV tại thị trường Việt Nam.

Ở Trung Quốc, Wuling Hongguang Mini EV là mẫu xe đắt khách được niêm yết với giá khởi điểm 4.766 USD, tương đương 120 triệu đồng để sở hữu. Giá bán này được chú ý bởi chỉ ngang tầm một chiếc xe tay ga cao cấp.

Ở thời điểm hiện tại, chỉ ít ngày nữa giá bán của Wuling Hongguang Mini EV tại Việt Nam sẽ được xác nhận chính thức với sự kiện ra mắt tại Hà Nội. Với mức giá nếu theo dự kiến thì mẫu ô tô điện mini của Wuling sẽ thực sự trở thành mối đe dọa rất lớn tới đến miếng bánh thị phần ít ỏi còn sót lại của nhóm xe cỡ nhỏ hạng A.

Wuling là mẫu xe đang làm mưa làm gió tại thị trường thế giới với 3 năm liên tiếp giành top 1 xe điện mini bán chạy (theo thống kê của JATO). Tính riêng trong năm 2022, mẫu xe này đạt doanh số 554.067 chiếc tại thị trường Trung Quốc.

Đáng chú ý là lợi điểm của phân khúc xe hạng A vốn có từ lâu nay chính là giá bán có thể bị phá vỡ cũng chính với ưu thế đó. Đặc biệt, xe điện còn đang là “hot trend” nên dù không thể so sánh sức mạnh với những đối thủ khác nhưng chắc chắn xe điện mini sẽ nắm giữ ưu thế không nhỏ nhờ mức giá bán hấp dẫn.

Lịch sử sẽ lặp lại khi trước đây nhóm xe hạng A từng làm mưa làm gió ở thị trường Việt cũng chính bằng giá bán dễ tiếp cận bậc nhất dù hạn chế về kích thước và nhiều yếu tố khác so với các đối thủ khác.

Bên cạnh Wuling Hongguang Mini EV, ngày 08/06/2023, VinFast đã chính thức công bố mẫu ô tô điện cỡ nhỏ VF 3. Với ưu điểm nhỏ gọn, hiện đại, VF 3 phù hợp cho nhiều mục đích sử dụng và không gian vận hành, đồng thời là lựa chọn di chuyển xanh, thông minh và năng động cho tất cả mọi người. Với sự xuất hiện của mẫu xe mới nhà VinFast, cuộc chiến xe điện mini tại thị trường Việt Nam dự kiến sẽ rất nóng thời gian tới. Mẫu xe điện mini của VìnFast sẽ nhận đặt cọc từ tháng 9, dự kiến đến tay người dùng quý III sang năm.

Đại diện VinFast cho biết, VF 3 sẽ là mẫu xe nhỏ nhất trong dải sản phẩm của hãng, thuộc phân khúc Mini Car. Đây cũng là mẫu xe cỡ nhỏ đầu tiên được hãng này nghiên cứu và phát triển dựa trên đặc tính, thói quen giao thông của người tiêu dùng trong nước.

Không chỉ thế, cách đây chưa lâu, theo Reuters, BYD đã công khai bày tỏ mong muốn mở nhà máy sản xuất xe điện ngay tại Việt Nam, bên cạnh một nhà máy khác đang được xây dựng tại Thái Lan. BYD Seagull sẽ là một trong những mẫu xe được hãng sản xuất ô tô hàng đầu Trung Quốc dự kiến sẽ mang ra giới thiệu khách hàng Việt Nam. Tại Trung Quốc, giá niêm yết khởi điểm của BYD Seagull không cao hơn 11.000 USD, tương đương khoảng 257 triệu đồng.

Mới đây, để tiếp thêm sức nóng tại thị trường Việt, công ty chuyên sản xuất ô tô điện cỡ nhỏ của Trung Quốc Zhidou đã trưng bày mẫu A01 tại triển lãm Autotech & Accessories 2023 tại TP HCM. Đây là mẫu xe điện cỡ nhỏ, được giới thiệu chuyên dùng cho mục đích di chuyển trong nội thành.

Theo thông tin từ nhà sản xuất, xe điện Trung Quốc Zhidou A01 có kế hoạch bán tại Việt Nam trong 3 tháng tới, tốc độ tối đa 50 km/h, đi được hơn 100 km khi sạc đầy. Xe có thiết kế nhỏ gọn, kích thước dài x rộng x cao là 2.500 x 1.202 x 1.625 mm, chiều dài cơ sở 1.030 mm. Một chiếc Kia Morning có chiều dài gần 3.600 mm, trục cơ sở 2.400 mm, có nghĩa là A01 sẽ ngắn tương đương 2/3 chiếc Morning. Đại diện công ty cho biết hãng đang có kế hoạch đem mẫu xe điện A01 đến thị trường Việt Nam trong khoảng 3 tháng tới, giá dự kiến là hơn 100 triệu đồng, liên doanh với một đối tác trong nước để lắp ráp tại Việt Nam, logo và tên thương hiệu sẽ được thay đổi riêng cho thị trường Việt.

Rõ ràng vị thế của xe cỡ nhỏ hạng A thời gian tới sẽ bị đe doạ nghiêm trọng khi thị trường ngách xe điện mini đang dùng chiêu “gậy ông đập lưng ông”. Với giá bán hấp dẫn, các mẫu xe điện mini, có xu thế thời đại, có thể trở thành lựa chọn hàng đầu cho khách hàng Việt Nam lần đầu mua xe, hoặc những ai có nhu cầu di chuyển nội đô và du lịch với quãng đường không quá xa. Đã khó lại càng thêm khó, đó chính là tình cảnh của phân khúc xe cỡ A tại thị trường Việt Nam trong thời gian tới. “Cơn ác mộng” mang tên xe điện mini dường như chỉ mới bắt đầu với phân khúc xe cỡ nhỏ hạng A.