Iran sắp bước vào "thời kỳ hỗn loạn" sau vụ rơi máy bay trực thăng chở Tổng thống Raisi? Nhà b́nh luận Arash Azizi của tạp chí The Atlantic cho biết, Iran sẽ bước vào một "thời kỳ hỗn loạn" sau vụ tai nạn máy bay trực thăng chở Tổng thống nước này Ebrahim Raisi bị rơi và không ai trên máy bay sống sót.
Theo hăng tin AP, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi, 63 tuổi, cùng bộ trưởng ngoại giao nước này và những người khác đă được t́m thấy đă tử nạn tại hiện trường vụ rơi máy bay trực thăng sau một cuộc t́m kiếm kéo dài hàng giờ qua một khu vực miền núi đầy sương mù ở phía tây bắc đất nước.
Vụ tai nạn xảy ra khi Trung Đông vẫn bất ổn bởi cuộc chiến Israel-Hamas, trong đó ông Raisi dưới sự chỉ huy của Lănh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei đă phát động một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa chưa từng có vào Israel chỉ vào tháng trước. Dưới thời Raisi, Iran đă làm giàu uranium gần mức cấp độ vũ khí hơn bao giờ hết, làm gia tăng căng thẳng với phương Tây khi Tehran cũng cung cấp máy bay không người lái mang bom cho Nga để phục vụ cuộc chiến ở Ukraine và các nhóm dân quân vũ trang trên toàn khu vực.
Trong khi đó, Iran đă phải đối mặt với nhiều năm biểu t́nh rầm rộ chống lại chế độ thần quyền Shiite v́ nền kinh tế ốm yếu và quyền phụ nữ - khiến thời điểm này trở nên nhạy cảm hơn nhiều đối với Tehran và tương lai của đất nước.
Truyền h́nh nhà nước không đưa ra nguyên nhân ngay lập tức về vụ tai nạn ở tỉnh Đông Azerbaijan của Iran. Trong số người thiệt mạng có Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian, 60 tuổi.
Cái chết của ông Raisi đến vào thời điểm khó khăn đối với Trung Đông và chính Iran
Hăng tin CNN b́nh luận, cái chết của tổng thống và bộ trưởng ngoại giao Iran trong một vụ tai nạn máy bay trực thăng trên sườn núi xa xôi xảy ra vào thời điểm đặc biệt khó khăn ở Trung Đông - và đối với Iran trong nước.
Cuộc chiến của Israel chống lại Hamas và thảm họa nhân đạo tiếp theo diễn ra ở Gaza trong bảy tháng qua đă gây chấn động dư luận toàn cầu và khiến căng thẳng tăng vọt khắp Trung Đông, đồng thời khiến cuộc chiến tranh bóng tối kéo dài hàng thập kỷ giữa Iran và Israel trở nên rơ ràng.
Tháng trước, Iran đă tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa chưa từng có vào Israel - cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên vào nước này - để đáp trả cuộc không kích chết người rơ ràng của Israel vào lănh sự quán Iran ở Damascus khiến một chỉ huy hàng đầu của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) thiệt mạng.
Theo các quan chức Mỹ, Israel đă tấn công trở lại một tuần sau đó , đánh vào các mục tiêu bên ngoài thành phố Isfahan của Iran với phản ứng có chủ đích và nhỏ hơn nhiều.
Kể từ đó những cuộc ăn miếng trả miếng trực tiếp giữa hai bên đă chấm dứt. Nhưng cuộc chiến ủy nhiệm vẫn tiếp tục với việc các lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn như Hamas và Hezbollah tiếp tục chiến đấu chống lại lực lượng Israel.
Trong khi đó, giới lănh đạo theo đường lối cứng rắn của Iran đă vượt qua được sự bùng nổ của làn sóng bất đồng chính kiến gần đây trên đường phố ở quê nhà, nơi các lệnh trừng phạt do Mỹ dẫn đầu đă ảnh hưởng nặng nề trong nhiều năm.
Nhà b́nh luận Azizi đă nói chuyện với Paula Newton của CNN rằng: "Cuộc tranh giành quyền lực giữa các phe phái khác nhau ở nước cộng ḥa Hồi giáo chắc chắn sẽ ngày càng gay gắt".
Azizi cho biết có thể có nhiều đấu đá nội bộ nhưng sẽ không xảy ra khủng hoảng hiến pháp.
"Họ sẽ tổ chức các cuộc bầu cử (trong ṿng) 50 ngày, v́ vậy tôi không nghĩ bạn sẽ có bất kỳ bất ngờ lớn nào ở đó. Có thể có những dịp để người dân biểu t́nh trở lại, như thường xảy ra khi có một cuộc khủng hoảng chính trị", Azizi nói.
Azizi b́nh luận: "Có lẽ không có quan chức nào khác của Cộng ḥa Hồi giáo phải chịu trách nhiệm về nhiều cái chết hơn v́ ông Raisi đă làm việc trong ngành tư pháp trong nhiều năm. Và rất nhiều người Iran sẽ không rơi nước mắt".
Theo hiến pháp Iran, phó tổng thống thứ nhất của Iran sẽ lên nắm quyền nếu tổng thống qua đời với sự đồng ư của Đại giáo chủ Khamenei và một cuộc bầu cử tổng thống mới sẽ được tổ chức trong ṿng 50 ngày. Truyền thông nhà nước đưa tin Phó Tổng thống thứ nhất Mohammad Mokhber đă bắt đầu nhận được cuộc gọi từ các quan chức và chính phủ nước ngoài khi Raisi vắng mặt.
Ông Raisi, 63 tuổi là một người có đường lối cứng rắn, từng lănh đạo cơ quan tư pháp đất nước, được coi là người được Đại giáo chủ Khamenei bảo trợ và một số nhà phân tích cho rằng ông có thể kế nhiệm ông Khamenei sau này.
Ông Raisi đă giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2021, cuộc bỏ phiếu có tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp nhất trong lịch sử Cộng ḥa Hồi giáo. Ông Raisi bị Mỹ trừng phạt một phần v́ liên quan đến vụ hành quyết hàng loạt hàng ngh́n tù nhân chính trị vào năm 1988, khi kết thúc cuộc chiến tranh Iran-Iraq đẫm máu.
Chính phủ Iran triệu tập cuộc họp khẩn cấp
Chính phủ Iran đă triệu tập một "cuộc họp khẩn cấp" vào thứ Hai sau thông báo rằng Tổng thống Ebrahim Raisi và ngoại trưởng nước này nằm trong số những người thiệt mạng trong một vụ tai nạn máy bay trực thăng, theo hăng thông tấn nhà nước Iran IRNA.
Theo một bức ảnh được hăng tin nhà nước chia sẻ, chiếc ghế mà ông Raisi thường ngồi đă bị bỏ trống và được treo một tấm khăn màu đen để tưởng nhớ tổng thống.
Hăng thông tấn nhà nước FARS đưa tin thời gian và thông tin chi tiết về lễ tang sẽ được công bố trong tương lai.
VietBF@ sưu tập
|