Tung "mọi đòn có thể" để trừng phạt Moscow, tại sao Mỹ vẫn nhập rất nhiều dầu mỏ từ Nga?

[Cupcake01]

Dù là nước xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới, Mỹ vẫn nhập khẩu hàng triệu thùng dầu mỗi ngày từ các khu vực khác nhau, bao gồm cả Nga.

Sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine, Quốc hội và tổng thống Mỹ Joe Biden đã tăng cường các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga. Dù vậy, ngành năng lượng của Nga vẫn tránh được những động thái trừng phạt nặng nề nhất. Theo Wall Street Journal và Al Jazeera, có những lí do khiến Mỹ không thể không tiếp tục nhập dầu từ Nga. Dưới đây là một số phân tích:

Mỹ nhập khẩu bao nhiêu dầu từ Nga?

Trước hết, cần lưu ý rằng Mỹ nhập khẩu dầu của Nga nhưng không phụ thuộc nhiều vào nguồn cung của nước này. Năm 2021, Mỹ nhập khẩu trung bình 209.000 thùng/ngày dầu thô và 500.000 thùng/ngày các sản phẩm dầu mỏ khác từ Nga - theo Hiệp hội Thương mại Các nhà sản xuất Nhiên liệu và Hóa dầu Mỹ (AFPM).

Con số này chiếm khoảng 3% nhập khẩu dầu thô của Mỹ và 1% tổng lượng dầu thô do các nhà máy lọc dầu của Mỹ chế biến. Trong khi đó, Mỹ nhập khẩu 61% dầu thô từ Canada, 10% từ Mexico và 6% từ Ả Rập Xê Út trong cùng năm.

Theo AFPM, nhập khẩu dầu thô từ Nga đã tăng từ năm 2019, khi Mỹ áp các lệnh trừng phạt đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Venezuela. Các nhà máy lọc dầu của Mỹ cũng đã tạm thời tăng cường nhập khẩu của Nga vào năm ngoái sau khi cơn bão Ida làm gián đoạn hoạt động sản xuất dầu ở Vịnh Mexico.

Andy Lipow, chủ tịch của Lipow Oil Associates LLC ở Houston, cho biết, 8% nhập khẩu dầu và các sản phẩm tinh chế, tương đương 672.000 thùng/ngày của Mỹ tới từ Nga trong năm ngoái.

Vào giữa năm 2021, nhập khẩu dầu thô của Mỹ từ Nga đạt cao nhất trong khoảng 1 thập kỷ và có xu hướng cao hơn nữa trong những năm gần đây. Tuy nhiên, dầu thô Nga chưa bao giờ chiếm một phần lớn trong hệ thống cung cấp dầu của Mỹ, ông Lipow nói.

Tại sao Mỹ xuất khẩu dầu nhưng vẫn nhập khẩu của Nga?

Đạo luật Jones - được thông qua cách đây 1 thế kỷ - đã giới hạn kích thước các tàu được phép vận chuyển hàng hóa giữa các cảng ở Mỹ. Việc này khiến những người mua dầu ở Bờ Tây và Bờ Đông không thể nhận được dầu vận chuyển từ Duyên hải Vịnh Mexico bằng đường biển.

Các công ty dầu mỏ ở khu vực này vận chuyển khoảng 3 thùng dầu/ngày cho khu vực Tây Texas và New Mexico bằng hệ thống đường ống dẫn. Việc vận chuyển dầu từ khu vực khai thác tới Bờ Đông và Bờ Tây nước Mỹ bằng những con tàu nhỏ không lợi về mặt kinh tế.

Vì lẽ đó, các nhà máy lọc dầu trên những khu vực này - nếu không thể kết nối với hệ thống đường ống dẫn dầu của Mỹ - sẽ chọn cách nhập khẩu dầu từ nước ngoài.

Mỹ mua dầu thô của Nga một phần để cung cấp cho các nhà máy lọc dầu cần các loại dầu thô với hàm lượng lưu huỳnh cao hơn để sản xuất ra loại nhiên liệu công suất cao. Các nhà máy lọc dầu của Mỹ được thiết kế từ nhiều thập kỷ trước nên chúng cần các loại dầu thô nặng hơn (thường có hàm lượng lưu huỳnh cao hơn). Trong khi đó, dầu thô do Mỹ sản xuất có hàm lượng lưu huỳnh thấp.


Ảnh minh họa

Trong những năm gần đây, dầu thô Nga đã mở rộng thị phần trên toàn cầu khi các lệnh trừng phạt với Venezuela và Iran có hiệu lực. Việc này làm tê liệt nguồn cung các loại dầu thô hàm lượng lưu huỳnh cao từ 2 quốc gia này tới các nhà máy lọc dầu của Mỹ và nhiều quốc gia khác.

Gần một nửa lượng dầu mà Mỹ nhập khẩu từ Nga được chuyển tới bờ Tây, nơi các nhà máy lọc dầu phải sử dụng dầu nhập khẩu từ nước ngoài vì chúng không được kết nối bằng đường ống tới lưu vực Permian, mỏ dầu lớn nhất của Mỹ. Các nhà máy lọc dầu ở Bờ Tây lấy dầu thô Nga được vận chuyển từ cảng Kozmino ở miền đông Nga, khu vực tiếp giáp với Thái Bình Dương.

1/4 lượng dầu khác, khoảng 50.000 thùng/ngày, được vận chuyển đến bờ Đông nước Mỹ, nơi các nhà máy lọc dầu cũng không kết nối với nguồn khai thác dầu hàng đầu của Mỹ hiện nay. 1/4 còn lại được đưa tới Duyên hải Vịnh Mexico để phục vụ các nhà máy lọc dầu cần loại dầu có hàm lượng lưu huỳnh lớn.

Trừng phạt dầu mỏ Nga ảnh hưởng tới Mỹ như thế nào?

Theo các nhà phân tích, có hai kịch bản tiềm năng cần xem xét.

"Đầu tiên là về nguồn cung dầu và câu trả lời ngắn gọn là nó sẽ không ảnh hưởng nhiều đến Mỹ", Adam Pankratz, giáo sư tại Trường Kinh doanh Sauder của Đại học British Columbia, nói với Al Jazeera.

Ông nói: "Kể cả trong diễn biến xấu nhất, Mỹ vẫn có một kho dự trữ xăng dầu chiến lược".

Tuy nhiên, theo giáo sư Pankratz, tác động kinh tế của hoạt động này có ý nghĩa lan tỏa hơn nhiều.

"Nếu Mỹ ngừng nhập khẩu dầu của Nga, điều đó có nghĩa là nhiều quốc gia khác cũng sẽ không còn nhập khẩu dầu của Nga nữa, và điều đó sẽ làm cho thị trường dầu vốn rất khắt khe càng trở nên bó hẹp hơn, và điều đó sẽ làm tăng giá dầu, qua đó có thể thúc đẩy lạm phát và ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ," ông Pankratz nói.

Mặc dù các biện pháp trừng phạt chống lại Nga không nhắm mục tiêu cụ thể vào nguồn cung cấp năng lượng của nước này, nhưng các biện pháp này lại bao gồm các ngân hàng và tổ chức tài chính, tức là gián tiếp cản trở khả năng xuất khẩu dầu và các loại nhiên liệu khác của Nga.

Hôm 2/3, giá dầu thô tăng lên hơn 110 USD/thùng, đặt ra thách thức cho các chính phủ đang cố gắng kiềm chế lạm phát gia tăng.

Ông Pankratz nói: "Mặc dù không có biện pháp trừng phạt nào được đưa ra nhằm vào thị trường dầu mỏ, nhưng chúng tôi đang thấy rất nhiều hình thức tương tự".

"Vì vậy, các ngân hàng và người buôn bán, họ không biết chính xác điều gì sẽ xảy ra khi vướng vào các lệnh trừng phạt đối với Nga, và họ không muốn mạo hiểm bị điều tra vì đã nhập khẩu hoặc giao dịch với một công ty Nga".

Ông Pankratz cho biết dầu và khí đốt của Nga "không thực sự được giao dịch" trong những ngày gần đây.

"Dầu mỏ không bị trừng phạt tối đa, nhưng việc bán gặp nhiều khó khăn, vì mọi người lo lắng về việc vi phạm lệnh trừng phạt", ông nói.

Hậu quả chính trị của giá dầu tăng đối với chính quyền ông Biden?

Cục Thống kê Lao động Mỹ cho biết, lạm phát ở Mỹ đã tăng với tốc độ hàng năm 7,5% vào tháng 1, tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 7/1982.

Theo một nghiên cứu gần đây của Moody’s Analytics, điều đó có nghĩa là chi phí hàng tháng của một hộ gia đình Mỹ trung bình tăng 276 đô la.

Mỹ và các quốc gia tiêu thụ dầu hàng đầu thế giới cho biết họ sẽ đưa 60 triệu thùng dầu từ các kho dự trữ khẩn cấp vào thị trường để làm tăng nguồn cung toàn cầu. Tuy nhiên, giá dầu đã vượt 110 USD/thùng hôm 2/3 sau khi một số nhà máy lọc dầu từ chối mua dầu Nga khi họ sợ phải đối mặt với nguy cơ bị trừng phạt.

Nga chiếm 12% tổng lượng dầu thô xuất khẩu của cả thế giới vào năm 2020. Việc quay lưng với dầu mỏ của Nga chắc chắn sẽ khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn. Hiện tại, các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga vẫn loại trừ lĩnh vực dầu mỏ. Tuy nhiên, các nhà đầu tư lo sợ những căng thẳng ngày một leo thang liên quan đến vấn đề Ukraine sẽ khiến dầu mỏ Nga không được loại trừ và họ sẽ bị "vạ lây".

Cuộc chiến ở Ukraine nhiều khả năng sẽ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Giá cả tăng cao đã giáng một đòn mạnh vào chỉ số tín nhiệm của Tổng thống Mỹ Joe Biden, vốn đang ở trong tình trạng ảm đạm sau khi giảm xuống mức thấp kỷ lục 33% vào tháng 1. Lạm phát gia tăng hơn nữa sẽ làm suy yếu vị thế của tổng thống trước cuộc bầu cử quan trọng giữa nhiệm kỳ vào tháng 11.

Ông Pankratz cho biết lạm phát gia tăng có thể dẫn đến những hậu quả chính trị "to lớn" đối với chính quyền ông Biden.

VietBF @ Sưu tầm