05/07/2020
Các chuyên gia và thợ lặn hang động ở bán đảo Yucatan của Mexico đă t́m thấy các mỏ đất son thuộc loại lâu đời nhất của lục địa. Những bộ xương cổ xưa được t́m thấy trong hang động nhỏ hẹp, ngoằn ngoèo ch́m trong nước. Do các bộ xương trông như xương của “Naia”, một phụ nữ trẻ đă chết cách đây 13,000 năm, các nhà khảo cổ học đă tự hỏi làm thế nào họ chui lọt các hang động đă từng khô ráo này.
Khoảng 8,000 năm trước, nước biển dâng cao đă làm ngập các hang động xung quanh khu nghỉ mát Tulum ở bờ biển Caribbean. Việc phát hiện hài cốt, củi lửa do con người nhóm, các mảnh vụn khai thác mỏ xếp chồng lên, công cụ bằng đá thô sơ, các thiết bị hỗ trợ điều hướng và các địa điểm đào bới cho thấy con người đă vào hang động cách đây khoảng 10,000 đến 12,000 năm để t́m kiếm đất son đỏ giàu sắt, mà những người đầu tiên ở châu Mỹ dùng cho trang trí và nghi lễ. Loại chất tạo màu này đă được các tộc người đầu tiên trên thế giới dùng trong các tranh vẽ trong hang động, trên đá, chôn cất và các kiến trúc khác.
Theo ông Roberto Junco Sánchez, người đứng đầu ngành khảo cổ học dưới nước của Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico, phát hiện cho thấy các hang động đă bị con người thay đổi từ sớm. Những người khai thác mỏ đầu tiên có thể đă đào hàng tấn đất son, mà khi được nghiền thành bột nhăo có thể được dùng để nhuộm tóc, da, tô màu cho đá.
Tiến sĩ Spencer Pelton, giáo sư tại đại học tiểu bang Utah và là nhà khảo cổ học, đă khai quật được một mỏ đất son hơi cổ hơn tại hầm mỏ Powars II gần Hartville, Wyoming