Cuộc sống ngày càng nhiều bức xúc không được giải quyết. Từ xung khắc hàng ngày với xóm giềng, nơi chợ búa, trên đường, tới công sở, doanh nghiệp…, quá khó để có ṭa án nào phân xử, khách quan công minh cho, khiến tờ báo Tuổi trẻ đăng bài "Người Việt kém văn minh trên mạng?" vào ngày 24/2/2020, cùng chỉ số thật đáng xấu hổ, rằng "Việt Nam thuộc nhóm 5 quốc gia kém văn minh nhất trên Internet", nhu cầu cần bàn bạc thẳng thắn về những cái xấu của người Việt ḿnh mới được đặt ra.
Ngắm thử súng trường bắn tỉa do Nga sản xuất trong một Hội chợ triển lăm quốc pḥng và an ninh Việt Nam 2019 tại Hà Nội (H́nh có tính chất minh họa)
Hiện tượng "kém văn minh" đó có phải chỉ trên mạng, có phải chỉ tới nay mới bộc lộ?
Theo tôi, không phải bây giờ mới có và ta thử t́m vài lư do.
| Say sưa thắng lợi, măi tự ngợi ca để khích lệ tinh thần dân chúng không thể không có hậu quả là quá coi trọng sức mạnh bạo lực, coi thường những ai không có được "chiến thắng" như ḿnh |
Niềm tự hào "thắng mấy đế quốc to"
Chiến tranh, với thắng lợi luôn có những hậu quả tàn khốc dễ thấy rơ lẫn những thứ khó thấy, có khi ghê gớm, dài lâu hơn nhiều.
Say sưa thắng lợi, măi tự ngợi ca để khích lệ tinh thần dân chúng không thể không có hậu quả là quá coi trọng sức mạnh bạo lực, coi thường những ai không có được "chiến thắng" như ḿnh. Đến độ người ta "đá" thắng ḿnh, ḿnh cũng không chịu nổi, v́ ngày xưa họ "đánh" kém ḿnh cơ mà.
Chẳng khó để t́m ra được bằng chứng cho luận điểm trên, chỉ bằng cách so sánh ngay trong dân ta: giữa các vùng miền, giữa người "chiến thắng" và kẻ "bại trận".
Ví như người Bắc, rơ là "ghê gớm" hơn người Nam; đương nhiên có nhiều lư do, nhưng cái "thế mạnh" để có đặc tính đó là bởi một thời được giáo dục mạnh mẽ rằng phải chiến thắng trong cuộc chiến bằng mọi giá, coi ngày ra trận như ngày hội, giết "giặc" (cùng người Việt với ḿnh) như tṛ tiêu khiển. Tâm lư đó ngấm vào máu mấy thế hệ, từ tấm bé…
Và đương nhiên, một khi đă tự vỗ ngực ḿnh là nhất thiên hạ kiểu đó, th́ những cái xấu của ḿnh ắt phải cố mà che đậy, không chỉ xấu của chính quyền, mà cả cái tật xấu của dân cũng bị hạn chế bàn tới.
Giận nơi công quyền chém nhau ngoài phố
Bạo lực trên mạng và thói dữ dằn trong xă hội Viêt Nam dường như đangở mức độ hết sức đáng quan ngại, qua đề cập của tác giả
Cuộc sống ngày càng nhiều bức xúc không được giải quyết. Từ xung khắc hàng ngày với xóm giềng, nơi chợ búa, trên đường, tới công sở, doanh nghiệp…, quá khó để có ṭa án nào phân xử, khách quan công minh cho.
| Tức quá, phải xả! "Con giun xéo lắm phải quằn", nó "quằn" với kẻ xéo nó không được, th́ nó "quằn" với đồng loại |
Những "hội", "đoàn thanh niên", "Mặt trận" này nọ được lập ra từ phường xóm cho tới cả nước nhưng nào có thấy bóng dáng người của các tổ chức này ḥa giải giúp, đỡ phải viện tới ṭa.
Rồi báo chí, rặt những ngôn từ đẹp đẽ được ưu tiên hàng đầu, bảo vệ quyền lợi hàng ngày của dân không khéo bị treo bút, đ́nh bản.
Tức quá, phải xả! "Con giun xéo lắm phải quằn", nó "quằn" với kẻ xéo nó không được, th́ nó "quằn" với đồng loại.
Thế là nảy sinh nhiều vụ đánh nhau quá; giết nhau cũng ngày càng nhiều; đánh cả du khách ngoại quốc.
Chính báo của Đảng cũng không thể che đậy được, chỉ làm mềm câu chữ bằng tính từ như 'phẫn nộ', 'đau đớn' con chém mẹ, anh giết em… chẳng hạn, để khỏi bị cho là thiếu tính giáo dục, xây dựng và câu độc giả.
May quá, có cái Internet, "xả" lên đó cũng đỡ được phần nào, lại an toàn hơn, v́ cũng ẩn danh được, cùng lắm chỉ vạ miệng.
Tùy tiện khen chê và tung hô
Ở Việt Nam hiện nay, trên mạng có hàng ngàn dư luận viên, nhiều loạt bài "chống thế lực thù địch", "chống diễn biến ḥa b́nh", trên các báo quyền uy của Đảng, Công an, Quân đội, Đài truyền h́nh quốc gia.
| Điển h́nh mới đây và vẫn c̣n tiếp tục là đợt tấn công các nghi can vụ Đồng Tâm, với lối viết như thể bản án của ṭa để buộc tội họ, cả với cụ ông 85 tuổi Lê Đ́nh Ḱnh bị sát hại dă man... |
Dư luận viên th́ luôn ẩn danh tuyệt đối, xông vào các blog, FB nào nói xấu chế độ để chửi bới tục tĩu. Các bài chống "thế lực thù địch" th́ bất chấp những nguyên tắc tối thiểu của nghề báo và luật pháp, sẵn sàng bôi nhọ cá nhân của ai không ưa chế độ mà dám lên tiếng nói thẳng.
Oai hơn, c̣n chỉ trích đích danh cả các đài báo nước ngoài, chẳng hề sợ bị kiện ǵ cả. Điển h́nh mới đây và vẫn c̣n tiếp tục là đợt tấn công các nghi can vụ Đồng Tâm, với lối viết như thể bản án của ṭa để buộc tội họ, cả với cụ ông 85 tuổi Lê Đ́nh Ḱnh bị sát hại dă man...
Đến lúc phải t́m mà trị vài kẻ "đầu têu" cho cái t́nh trạng kém văn hóa trên mạng, tuy là số ít, nhưng được trao và tự cho ḿnh quyền lực quá lớn, phương tiện quá đầy đủ, hiện đại.
Bên cạnh đó, Việt Nam là nơi có lối ngăn chặn kém văn minh trên mạng, như dựng "tường lửa", đe nẹt vô lối theo kiểu "h́nh sự hóa" từ với người sử dụng mạng cho tới các nhà mạng, và rủa xả kiểu như "mạng xă hội chửi từ trên xuống dưới, chửi tràn lan cơ quan công quyền như hát hay", mà không chịu thấy, đánh giá công bằng những đóng góp vô giá của các cư dân mạng.
Đến độ, mới đây thôi, đưa thông tin lên mạng, được báo quốc doanh 'bảo chứng' thế mà cũng bị tai vạ.
Nhà báo tự do Nguyễn Hữu Vinh, tức blogger Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh, từng là Thiếu tá An ninh trong Công an Việt Nam
Cùng lúc, khi cần hâm nóng tinh thần, niềm tin tưởng vào chế độ th́ báo chí đăng liên tiếp những tin vui từ các đội bóng đá nước nhà. Mọi phương tiện có trong tay được kích hoạt, quên luôn cả tỉnh táo, cả lẽ công bằng (giữa các bộ môn thể thao) và những bài vở về giáo dục ư thức "cộng sản chủ nghĩa" (coi thường tiền bạc vật chất, đề cao tinh thần phục vụ…).
Bao nhiêu h́nh ảnh hoành tránh về các cuộc đón rước, trao huân huy chương, tiền tỉ tỉ, rồi mua sắm siêu xe, đám cưới linh đ́nh … được báo chí quốc doanh thả phanh tung hứng mà không sợ bị "thổi c̣i" ǵ.
Với cái không khí đó, cộng với tinh thần "bách chiến bách thắng" trong chiến tranh, đương nhiên khó tránh khỏi thái độ bực bội cao độ khi bị thua, nghi ngờ bị xử bất công, …, lại c̣n sẵn cả tâm lư "giận đảng chém nhau" nữa). Không chỉ với trọng tài như bài báo đề cập, mà với cả câu lạc bộ, cầu thủ đội bóng nước ngoài cũng bị "ném đá'.
Trị bệnh chỉ bằng môi trường dân chủ
Theo tôi chẳng có phương thuốc nào hiệu nghiệm bằng "tự do ngôn luận", "tự do báo chí" - thứ "thuốc" mà cha ông ta, trong đó có cả các bậc tiền bối cộng sản đă đ̣i thực dân Pháp từ trăm năm trước, và cũng đă được đáp ứng ít nhiều, để làm nền tảng cho báo chí cách mạng ngày nay.
Không có được thứ thuốc đó, th́ vài bài viết kiểu như trên của báo quốc doanh chỉ như tiếng kêu rên vào thinh không, thậm chí chĩa mũi dùi vào dân chúng, mà không dám chỉ thẳng vào căn nguyên chính là bộ máy tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam, tổ chức phải chịu trách nhiệm trên hết cho những thói hư tật xấu của xă hội.
Bài viết thể hiện văn phong và phản ánh quan điểm riêng của tác giả, cựu Thiếu tá An ninh công an Việt Nam, từng làm việc tại Cục bảo vệ chính trị 1, cựu tù nhân chính trị, ông hiện đang sinh sống tại Hà Nội như một blogger và nhà báo tự do.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
