Theo các báo cáo của Ukraine, cuộc xung đột vũ trang là một thảm họa nhân đạo, trong đó quân đội Nga đang tấn công các khu dân cư, bệnh viện và nơi trú ẩn, và một số thành phố đă không c̣n điện, nước.
Các cuộc đụng độ tồi tệ nhất đang diễn ra ở Mariupol, với việc người Nga đưa ra tối hậu thư cho các lực lượng Ukraine đang chiến đấu ở đó vào Chủ nhật, điều mà Ukraine đă bác bỏ.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sẽ công du Ba Lan vào thứ Sáu.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đă yêu cầu Thụy Sĩ đóng băng tài sản của các nhà tài phiệt Nga.
Thị trưởng Kyiv Vitaly Klitschko đă thông báo rằng một lệnh giới nghiêm khác sẽ có hiệu lực tại thủ đô Ukraine từ tối thứ Hai đến sáng thứ Tư.
Đại diện cấp cao của EU về Chính sách đối ngoại và An ninh Josep Borrell gọi cuộc tấn công của Nga vào thành phố Mariupol của Ukraine là một "tội ác chiến tranh nghiêm trọng" khi ông tới dự cuộc họp của các ngoại trưởng EU ở Brussels hôm thứ Hai.
Lănh chúa Libya Halifa Haftar hứa đưa lính đánh thuê đến Nga.
Một ṭa án Nga đă yêu cầu Meta đóng cửa ngay lập tức Facebook và Instagram ở Nga, với lư do "hoạt động cực đoan."
Nga đă nói với đại sứ Hoa Kỳ rằng hai nước đang trên bờ vực cắt đứt quan hệ.
Đây là những tin tức quan trọng nhất trong những giờ gần đây:
1. NATO tăng cường hơn nữa cho cánh phía đông của ḿnh.
2. Zelensky yêu cầu Israel giúp đỡ: rất cần Iron Dome hệ thống pḥng không.
3. Mặc dù Bắc Kinh đă chỉ trích các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga, nhưng họ đă chỉ ra rằng họ sẽ không cung cấp hỗ trợ quân sự cho Vladimir Putin ở Ukraine.
4. Quân đội Nga đă đưa ra tối hậu thư cho lực lượng Ukraine bảo vệ Mariupol.
5. Ukraine đă chỉ ra trong phản ứng của ḿnh với tối hậu thư rằng binh lính của họ sẽ không hạ vũ khí của họ tại Mariupol.
6. Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden công du Ba Lan vào thứ Sáu.
7. Thủ tướng Ba Lan, Mateusz Morawiecki, đă yêu cầu Thụy Sĩ đóng băng tài sản của các nhà tài phiệt Nga.
8. Người Nga giết người bừa băi ở Mariupol, theo Joeph Borrell.
9. Lănh chúa Libya Halifa Haftar hứa cho lính đánh thuê đến Nga.
10. Một ṭa án Nga đă yêu cầu Meta đóng cửa ngay lập tức Facebook và Instagram ở Nga.
11. Nga đă thông báo cho đại sứ Mỹ rằng họ đang trên đà cắt đứt quan hệ.
12. Bộ trưởng Quốc pḥng Ukraine ca ngợi Vương quốc Anh "dũng cảm" trong khi chỉ trích các nước phương Tây khác.
13. Một máy bay Trung Quốc bị rơi tại Quảng Tây, máy bay Boeing 737-800 NG.
Những phút đầu tiên sau vụ rơi máy bay Boeing 737 ở miền nam Trung Quốc. Video do những người chứng kiến công bố.
The first minutes after the Boeing 737 crash in southern China. Video published by eyewitnesses. pic.twitter.com/jWdgiq9iSH
— Ignorance, the root and stem of all evil (@ivan_8848) March 21, 2022
Một chiếc Boeing 737 vừa bị rơi ở miền nam Trung Quốc. Đây là một trong những khoảnh khắc cuối cùng được ghi lại trên máy bay.
A Boeing 737 just crashed in southern China. This was one of the last moment recorded on the plane. maybe the only moment. Viewers’ discretion advised. #planecrash#Boeing#Chinapic.twitter.com/YvTpSNSCV9
UKRAINE VÀ NHỮNG HỆ QUẢ KHÔNG ĐỊNH TRƯỚC
Nguyễn Quang Dy
Đại dịch Corona chưa qua th́ xung đột Ukraine đă ập tới như “tai họa kép”. Putin đă tung hàng trăm ngàn quân xâm lược Ukraine từ 24/2/2022, vi phạm luật quốc tế và đe dọa trật tự thế giới. Đó là một biến số (game changer) tạo ra bước ngoặt mới cho một thời kỳ xung đột giữa các nước lớn như trong thế kỷ 20. Sự kiện đó đang làm đảo lộn bàn cờ địa chính trị tại châu Âu, với những hệ quả không định trước (unintended consequences).
DIỄN BIẾN BẤT NGỜ
Một nguyên tắc cơ bản trong binh pháp là “biết ḿnh biết người”. Putin đă mắc sai lầm lớn v́ đánh giá quá thấp đối phương và đánh giá quá cao bản thân. Ông quá tự tin vào sức mạnh của ḿnh v́ thói ngạo mạn của người cầm quyền quá lâu trong thể chế độc tài, quen được người ta sùng bái. Putin tưởng rằng chỉ cần tập trung quân dọc biên giới là đủ làm Ukraine sụp đổ, và chiến dịch quân sự đặc biệt là “một cuộc dạo chơi” (pushover).
Putin đă ngạo mạn coi Zelensky chỉ là một danh hài chứ không phải là một chính khách. V́ vậy mà Putin và nhiều người đă bị bất ngờ khi Zelensky dũng cảm lănh đạo Ukraine chống lại đội quân xâm lược hùng mạnh hơn của Nga, dù “bị bỏ rơi”. Zelensky đă truyền cảm hứng không chỉ cho hàng triệu người Ukraine kháng chiến, mà c̣n làm cho thế giới khâm phục, và làm cho các nước phương Tây phải tăng cường viện trợ cho Ukraine.
Putin cho rằng phương Tây đă suy đồi (decadence) và phân hóa (polarized). Angela Merkel nghỉ th́ phương Tây như “con thuyền không lái” (rudderless). Trong khi Putin và Tập Cận B́nh “song kiếm hợp bích”, th́ lănh đạo phương Tây “kém chất lượng và thiếu kinh nghiệm”. Joe Biden già yếu đi không vững; Boris Johnson đầu bủ tóc rối; Olaf Scholz mới nhậm chức; Emanuel Macron và Justin Trudeau c̣n trẻ người non dạ...
Lâu nay, Nga quen sử dụng nguồn cung cấp dầu khí cho các nước phương Tây như vũ khí kinh tế để bắt chẹt. Nay điều đó lại phản tác dụng v́ phương Tây cấm vận dầu khí là nguồn thu lớn nhất của Nga. Trong khi Đức bất ngờ thay đổi chính sách, tăng gấp đôi ngân sách quốc pḥng và viện trợ vũ khí cho Ukraine, th́ các nước Thụy Sỹ, Thụy Điển, Phần Lan đă thay đổi lập trường trung lập để tham gia cấm vận, ủng hộ Ukraine chống Nga. .
Dù Putin có chiếm được hay san bằng Ukraine th́ người Ukraine vẫn không chịu khuất phục, tiếp tục chiến đấu dù với một chính phủ lưu vong. Sự ngoan cường của Ukraine là một bất ngờ không chỉ với Putin mà với cả thế giới. Xâm lược Ukraine làm bộc lộ gót chân A-xin của Putin “bất cẩn và tầm thường” (reckless and mediocre), với tham vọng đi vào lịch sử như “Putin đại đế”, muốn phục hưng “nước Nga thần thánh” (Holy Russia).
Theo một khảo sát, Zelensky chỉ được 25% người Ukraine ủng hộ trước khi Nga Xâm lược. Nhưng nay ông được 91% người Ukraine ủng hộ v́ đă dũng cảm không chịu khuất phục. Ḷng dũng cảm của Zelensky không chỉ truyền cảm hứng cho người Ukraine mà c̣n làm thức tỉnh phương Tây. Putin đă tính toán nhầm v́ Zelesky là một bất ngờ. Nhưng bất ngờ lớn nhất là phương Tây gắn kết hơn bao giờ hết trước đe dọa của Nga.
Trong 23 năm cầm quyền, Putin đă lănh đạo nước Nga trỗi dậy từ đống tro tàn của Liên Xô cũ, trở thành một cường quốc quân sự, nhưng kinh tế vẫn c̣n yếu (GDP chỉ bẳng tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc). Thay v́ làm cho nước Nga “vĩ đại trở lại”, Putin đă xâm lược Ukrane và đang bị sa lầy. Ông đă xô đẩy nước Nga vĩ đại tới bờ vực, và biến ḿnh thành kẻ tội đồ (parah). Nói cách khác, Putin đă “giúp phương Tây tái sinh” (rebirth).
Sau ba tuần, Ukraine đang làm đảo lộn bàn cờ. Một là trong khi Zelensky và người Ukraine dũng cảm chiến đấu làm thay đổi cục diện, th́ Putin và Nga bộc lộ gót chân A-xin, đến nay vẫn chưa chiếm được Kiev. Hai là trong khi phương Tây liên kết chặt chẽ để viện trợ cho Ukraine và trừng phạt Nga, th́ Putin và Tập Cận B́nh đă bộc lộ giới hạn v́ “đồng sàng dị mộng”. Ba là người Nga bắt đầu thức tỉnh để phản đối chiến tranh phi nghĩa.
BÀN CỜ ĐẢO LỘN
Kế hoạch “tốc chiến” (blitzkrieg) của Putin đă thất bại. Mặt trận quốc tế chống Nga mạnh hơn là người ta tưởng. Một số học giả có uy tín của Trung Quốc đă khuyến cáo Bắc Kinh cần chấm dứt ngay liên minh với Nga và chuyển sang hội nhập với bên thắng cuộc. Trung Quốc chỉ có một hay hai tuần là “cửa sổ cơ hội” nên phải hành động quyết đoán. Trung Quốc không thể để ḿnh bị cột chặt vào Putin, mà cần phải tách ra càng nhanh càng tốt.
Putin đă tính sai khi xâm lược Ukraine. Biden kêu gọi Trung Quốc dùng ảnh hưởng lớn của ḿnh để thuyết phục Putin, nhưng Bắc Kinh dùng kế hoăn binh để câu giờ. Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ là Tần Cương đă viết trên Washingpost Post (ngày 6/3): “Xung đột giữa Nga và Ukraine không tốt cho Trung Quốc. Nếu biết trước về cuộc khủng hoảng này th́ chúng tôi đă cố sức ngăn nó lại. Chiến tranh và trừng phạt không đem lại ḥa b́nh”.
Nhưng không thấy dấu hiệu nào chứng tỏ Trung Quốc nhất quán giữa lời nói và hành động. Bắc Kinh không gây sức ép với Putin để dừng cuộc chiến ở Ukraine. Có lẽ Tập Cận B́nh khó đảo ngược được cam kết trong Tuyên bố Chung với Putin (ngày 4/2). Hoặc Tập không muốn làm ǵ để gây thêm rắc rối trước Đại hội Đảng lần thứ 20 vào cuối năm. Đến nay, lập trường của Bắc Kinh vẫn lấp lửng như ở ngă ba đường. (Testing the ‘limitless’: The friendship between China and Russia has boundaries, Economist, March 19, 2022).
Cuộc chiến ở Ukraine tuy chưa kết thúc, nhưng một số nhà nghiên cứu Trung Quốc cho rằng Trung Quốc là bên thắng cuộc trong cuộc chiến này. Sau các phản ứng lúng túng ban đầu trước cuộc xâm lăng của Nga, Trung Quốc đă bắt đầu điều chỉnh lập trường để bảo vệ ḿnh khỏi những hệ quả xấu nhất về ngoại giao và kinh tế, để chờ cơ hội làm “ngư ông đắc lợi” khi t́nh h́nh rơ ràng hơn. Tuần trước, Tập Cận B́nh đă trao đổi với lănh đạo các nước tây Âu về một đề xuất mơ hồ c̣n để ngỏ về khả năng làm trung gian ḥa giải.
Theo Richard Haass (Foreign Afrairs Editor), muốn thương lượng về một giải pháp cho cuộc chiến tranh ở Ukraine, “phải làm cho t́nh h́nh chín muồi”. Nói cách khác, phải nâng giá quân sự và kinh tế để tiếp tục chiến tranh lên thật cao, làm cho Putin thấy có lợi để dừng cuộc chiến. Điều đó sẽ khó nếu Putin cho đó là dấu hiệu của sự yếu đuối. Dù làn sóng chống chiến tranh trong nước Nga lên cao, vẫn khó t́m được người “đeo chuông vào cổ mèo”. (Putin’s war and China’s choice, Richard Haass, ASPI Strategist, 15 Mar 2022).
Theo Pew Research Center (2020) các nước đông Âu cũ đều muốn gia nhập NATO. Ví dụ, 53% người Czechs; 77% người Lithuania; 88% người Ba Lan; 53% người Ukraine (so với 23% không thuận). Nhưng phái “trọng Tây” (Westsplaining) thường coi nhẹ lịch sử và bối cảnh của các nước Đông Âu. Họ có xu hướng thừa nhận các lo ngại về an ninh của Nga, mà không quan tâm đến lo ngại về an ninh của các nước Đông Âu. (The American Pundits Who Can’t Resist “Westsplaining” Ukraine, New Republic, March 4, 2022).
Sau khi Nga công nhận độc lập của hai tỉnh Donbas li khai là Donetsk và Lugansk (ngày 21/2) việc đánh Ukraine chỉ c̣n là vấn đề thời gian, cũng giống như Crimea (năm 2014). Đáng chú ư là trong bài diễn văn dài gần một giờ (ngày 21/2), Putin một lần nữa nhấn mạnh “Đối với chúng ta, Ukraine không chỉ là một quốc gia láng giềng, mà c̣n là một phần không thể thiếu trong lịch sử, văn hóa và tinh thần”, và kết luận “Ukraine thực sự không bao giờ có truyền thống ổn định về t́nh trạng nhà nước thực sự”. Ba ngày sau Nga tấn công.
Năm 2014, khi Nga thôn tính Crimea th́ Ukraine và phương Tây bất lực. Cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger đă khuyến cáo ba bên ngồi lại để giải quyết vấn đề, trong đó cốt lơi là “Ukraine không được gia nhập NATO”, mà phải làm cầu nối giữa Nga và phương Tây, như vùng đệm trong cấu trúc an ninh châu Âu. Nhưng Ukraine và phương Tây cho rằng chủ thuyết “thực lực” (realism) của Kissinger từ thời chiến tranh lạnh đă lỗi thời, v́ coi trọng Tây Âu mà không lắng nghe nguyện vọng của các nước Đông Âu là không thực tế.
PUTIN VÀ NƯỚC NGA
Theo giáo sư Francis Fukuyama (Stanford), “Nga đang tiến đến một thất bại hoàn toàn ở Ukraine”. Putin đă sai lầm nghiêm trọng v́ đánh giá thấp ư chí chống xâm lược của người Ukraine. Fukuyama lạc quan về thất bại trước mắt của Nga, và kết cục lâu dài của lịch sử làm cho “tự do sống lại” và nhân loại thoát khỏi sự suy thoái của dân chủ. Tinh thần 1989 sẽ sống măi, nhờ người Ukraine dũng cảm. (Could Putin lose? Here’s why the End of History author is optimistic, Greg Sargent, Washington Post, March 4, 2022).
Nhiều học giả cho rằng Putin muốn phục hưng đế quốc Nga chứ không phải Liên Xô, v́ thần tượng của Putin là “Pier Đại đế”. Fukuyama khen Biden tập hợp được đồng minh để chống Putin, nhưng Naill Ferguson chê Biden ngốc khi để Nga biết Mỹ chỉ cấm vận về kinh tế. Hoặc Mỹ yêu cầu Ukraine chấp nhận trung lập, hoặc Mỹ viện trợ vũ khí cho Ukraine chống Nga, nhưng Biden đă không chọn phương án đó. (A Roundtable with Niall Ferguson, Walter Russell Mead and Francis Fukuyama, Common Sense, March 3, 2022).
Giáo sư Stephen Kotkin (Princeton) nói ông rất tôn trọng George Kennan và John Mearsheimer, nhưng không đồng ư với quan điểm của họ. “Không thể lư giải Ukraine bằng cách đổ lỗi cho phương Tây.” Việc mở rộng NATO không phải là nguyên nhân chính làm Nga xâm lược Ukraine. Nước Nga như chúng ta biết đă tồn tại từ lâu trước khi có NATO. “Thật sốc khi có quá nhiều thay đổi, nhưng họ vẫn lặp lại một quy tŕnh mà không thể thoát khỏi”. (The Weakness of the Despot, David Remnick, New Yorker, March 11, 2022).
Giáo sư Robert Service (Oxford & Stanford) cho rằng Putin có thể thắng cuộc chiến nhưng sẽ thua về ḥa b́nh, v́ không khuất phục được Ukraine mà c̣n có thể bị lật đổ. Theo ông, Nga xâm lược Ukraine v́ đă mắc sai lầm chiến lược khi Mỹ kư với Ukraine “đối tác chiến lược” (Charter on Strategic Partnership, 10/11/2021) để ủng hộ Ukraine vào NATO. Điều đó giúp Putin có cớ đánh Ukraine v́ “giọt nước tràn li” (the last straw). (The Two Blunders That Caused the Ukraine War, Tunku Varadarajan, WSJ, March 4, 2022).
Lâu nay, giới tinh hoa Nga phải nghe theo Putin v́ được hưởng lợi. Nhưng khi quyền lợi tập thể và cá nhân bị đe dọa, họ sẽ nhận ra rằng muốn bảo đảm lợi ích quốc gia và lợi ích tập thể th́ họ phải loại bỏ Putin khỏi vị trí quyền lực (như trước đây đă loại bỏ Beria). Nhưng làm thế nào? Theo Robert Service, có hai cách: Một là đảo chính nội bộ (a palace coup). Hai là quần chúng nổi dậy (mass uprising). Cả hai cách đều khó v́ Putin cảnh giác và khó đoán. Nhưng không loại trừ khả năng kết hợp cả hai cách nói trên để thay đổi bàn cờ.
Theo Tom Friedman (NYT), “hầu như mọi thất bại lớn của Nga đều dẫn đến thay đổi triệt để”. Trước t́nh thế bị sa lầy hiện nay, Putin hoặc phải “cắt lỗ” và chấp nhận tổn thất, hy vọng thoát khỏi các đ̣n trừng phạt của phương Tây, để phục hồi kinh tế, và duy tŕ quyền lực. Hoặc phải đương đầu với xung đột kéo dài với phương Tây, làm cho nước Nga dễ bị kiệt quệ và đổ vỡ. Putin có vẻ chọn cách thứ hai nên Friedman rất lo ngại. (Putin Has No Good Way Out and That Really Scares Me, Thomas Friedman, NYT, March 8, 2022).
Có một thứ c̣n tồi tệ hơn cả nước Nga hùng mạnh do Putin lănh đạo. Đó là một nước Nga suy sụp, bị lăng nhục và hỗn loạn, có thể đổ vỡ hoặc sa vào một cuộc khủng hoảng lănh đạo kéo dài, với các phe phái tranh giành quyền lực. Đó là một nước Nga có 6.000 đầu đạn hạt nhân, với các mỏ dầu khí tiềm tàng, và nhiều tội phạm mạng. Nói cách khác, nước Nga của Putin không “quá lớn để thất bại” nhưng đủ lớn để làm cho thế giới rung chuyển.
Putin đă đánh giá quá cao quân đội của ông, nhưng lại đánh giá quá thấp năng lực của người Ukraine, sẵn sàng chiến đấu tới cùng v́ độc lập của ḿnh và nguyện vọng hội nhập với phương Tây. Putin cũng đánh gía thấp Biden trong việc vận động được một liên minh về kinh tế và quân sự toàn cầu đủ mạnh để trừng phạt Nga và giúp người Ukrainian chiến đấu. Putin cũng đánh giá thấp năng lực của các doanh nghiệp và cá nhân trên thế giới có thể tham gia trừng phạt Nga về kinh tế, vượt xa những ǵ các chính phủ đề xuất hay yêu cầu họ.
Cuộc xâm lăng “dễ dàng và không tốn kém” mà Putin h́nh dung cùng sự “tiếp đón vui vẻ” của người Ukraine là “một giấc mơ” (total fantasies). Vấn đề lớn nhất với Putin ở Ukraine là ông ta sẽ từ chối “thất bại sớm và nhỏ”, để chịu một “thất bại lớn và muộn”. Nhưng đây là “cuộc chiến của Putin” mà ông không muốn thừa nhận thất bại, nên Putin có thể “vẫn tăng cường” (doubling down) cho đến khi bí cờ quá phải... bấm nút. Theo Tom Friedman, Putin là một tội đồ quốc tế, đă gây ra tội ác chiến tranh chưa từng thấy từ thời Hitler.
Stephen Kotkin không nghi ngờ việc Putin dọa dùng vũ khí hạt nhân là một lá bài để răn đe đối phương. Nhưng chúng ta không thể coi đó chỉ là hù dọa v́ Putin có thể... bấm nút. Vấn đề không phải là Biden có mắc sai lầm hay không, mà làm thế nào để có thể xuống thang và thoát khỏi “ṿng xoáy tối đa” mà hai bên cùng “đâm lao phải theo lao”. Càng leo thang trừng phạt và cấm vận th́ càng dồn Putin vào góc tường không c̣n ǵ để mất. Vấn đề là Putin vẫn muốn leo thang, khi trong tay c̣n nhiều thứ có thể làm tổn thương loài người.
Kotkin cho rằng phương Tây cần xuống thang để thoát khỏi “ṿng xoáy tối đa” và cần một chút may mắn, có thể ở Moscow, có thể ở Helsinki, chắc chắn ở Kiev. Để làm trung gian ḥa giải, Phần Lan hiểu người Nga hơn ai hết. Ngoài ra c̣n Israel và Trung Quốc. Hiện nay, Tập Cận B́nh có quan hệ cá nhân và là đồng minh của Putin, nhưng chưa biết điều đó kéo dài bao lâu, v́ c̣n phụ thuộc vào phản ứng của phương Tây. Lá bài quan trọng nhất là Ukraine đang chiến đấu, cần được cung cấp vũ khí và cấm vận để thay đổi cuộc chơi.
Putin đem quân xâm lược một nước mà ông cho là “không có quyền tồn tại”, đă cho cộng đồng quốc tế thấy một lănh đạo máu lạnh, sẵn sàng hủy diệt Ukraine. Nước Nga hôm nay không giống nước Nga trước ngày 24/2. Đây là “khởi đầu để chấm dứt sự nghiệp của Putin”. Các chế độ độc tài cá nhân thường trấn áp sự phản đối, và làm biểu t́nh chống chiến tranh lan ra 58 thành phố khắp nước Nga. Hàng vạn người Nga đă bị bắt. Hàng trăm ngàn người Nga, gồm giới trung lưu, đă “bỏ phiếu bằng chân” khi họ rời bỏ nước Nga.
Biểu t́nh chống chiến tranh sẽ kích hoạt làn sóng phản đối của giới tinh hoa. Nhiều người nổi tiếng đă kư tên vào tâm thư phản đối chiến tranh. Con gái bí thư báo chí của Putin đă phản đối chiến tranh trên tài khoản Instagram. Một phụ nữ dũng cảm đă xuất hiện trên kênh truyền h́nh nhà nước đang phát sóng với biểu ngữ chống chiến tranh. Các nhà tài phiệt thân Putin như Anatoly Chubais (trùm dầu khí) và Oleg Deripaska (tỷ phú) đă lên tiếng kêu gọi ḥa b́nh và đàm phán. Qua thời gian, Putin sẽ bị suy yếu và dễ tổn thương.
Có thể nói Putin đă dẫn dắt nước Nga đi sai đường. Ông dễ mắc sai lầm về đối ngoại hơn các nhà độc tài khác, v́ thường tập hợp quanh ḿnh những người chỉ biết vâng lời. Đây là một bài học về “giới hạn quyền lực” và “ngạo mạn quyền lực” dẫn đến hệ quả khó lường. Tuy Putin có thể chưa bị đổ vào ngày mai hay ngày kia, nhưng khả năng cầm quyền của ông chắc chắn có nhiều rủi ro hơn là trước khi xâm lược Ukraine. (The Beginning of the End for Putin? Andrea Kendall-Taylor and Erica Frantz, Foreign Affairs, March 2, 2022).
Với dân số 146,24 triệu người (năm 2021), Nga là nền kinh tế lớn thứ sáu trên thế giới, nhưng GDP chỉ tương đương với GDP của tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc (1.710 tỷ USD năm 2020). Tuy Nga là siêu cường quân sự, với 6.000 đầu đạn hạt nhân, nhưng tiềm lực kinh tế của Nga ngày càng bị tụt hậu so với các nước lớn (như Mỹ, Trung Quốc, Nhật, và EU). Nếu không hiện đại hóa và đa dạng hóa nền kinh tế, kết hợp với phân cấp và dân chủ hóa thể chế, th́ sớm muộn Nga cũng sẽ tiến tới một cuộc khủng hoảng mang tính sống c̣n.
TẬP CẬN B̀NH VÀ TRUNG QUỐC
Theo Tom Friedman (NYT), lúc này chỉ có một nước có thể làm Putin phải dừng cuộc chiến tàn bạo này. Đó không phải là Mỹ mà là Trung Quốc. Nếu lúc này Trung Quốc không giúp để dừng cuộc chiến của Putin th́ một ngày nào đó, các biện pháp trừng phạt này sẽ được dùng để chống Trung Quốc nếu xâm chiếm Đài Loan. Nhưng các biện pháp trừng phạt này cũng có thể xô đẩy Putin làm những điều không tưởng với vũ khí hạt nhân, làm mất ổn định hoặc thậm chí hủy diệt nền móng thế giới mà tương lai Trung Quốc phải dựa vào đó. (The Cancellation of Mother Russia Is Underway, Thomas Friedman, NYT, March 6, 2022).
Theo giáo sư Minxin Pei (Claremont McKenna College), Bắc Kinh có lư do để tin rằng họ có điều kiện tốt hơn để theo đuổi chiến tranh lạnh Mỹ-Trung, làm đất nước có thêm quyền lực cứng. Nhưng cuộc chiến của Putin chống Ukraine đă làm đảo lộn quan niệm đó. Thay v́ chia rẽ phương Tây, chiến tranh đă làm nước Mỹ và đồng minh gắn kết hơn. NATO dù bị Tổng thống Pháp coi là “chết năo” (braindead) nay “đă hồi sinh” (reinvigorated). (China's long game has just gotten a lot harder, Minxin Pei, Nikkei, March 8, 2022).
Những biện pháp trừng phạt kinh tế và cấm vận chưa từng có (unprecedented) do phương Tây áp đặt chứng tỏ sức mạnh ghê gớm, mặc dù chưa dừng lại. Thay v́ hưởng lợi do xung đột giữa Nga và phương Tây, Trung Quốc thấy ḿnh đang thân Nga một cách nguy hiểm. (collateral damage). Tuyên bố đối tác chiến lược Trung-Nga “không giới hạn” làm phương Tây tức giận đ̣i Trung Quốc phải trả giá v́ đă ủng hộ Nga xâm lược Ukraine.
Sự thù nghịch và tranh chấp quyết liệt giữa Nga và Mỹ hiện nay làm người ta khó h́nh dung trong số lănh đạo cao nhất tại Bắc Kinh liệu ai biết cách tiếp cận mềm mỏng với phương Tây, và có thể thuyết phục Putin. Một phương án khác là Bắc Kinh duy tŕ đường lối hiện nay, tiếp tục ủng hộ Putin bất chấp hậu quả. Những biện pháp kinh tế làm tê liệt đối phương đang được phương Tây áp dụng để chống lại Nga và có thể Trung Quốc.
Lănh đạo Trung Quốc lo lắng theo dơi sự khác biệt ngày càng lớn giữa Trung Quốc và Mỹ, làm cho Trung quốc yếu hơn chứ không mạnh hơn. Lănh đạo Trung Quốc nhận ra vấn đề và đang cố gắng cân bằng quan hệ bất cập với Mỹ trong tương lại gần, nhưng không biết Trung Quốc có thể duy tŕ mối quan hệ nhạy cảm với Mỹ được bao lâu. Lúc này, kết cục chiến tranh ở Ukraine và sự sống c̣n về chính trị của Putin sẽ quyết định động hướng của Trung Quốc. Dù muốn hay không, tương lai của Trung Quốc gắn với số phận của Putin.
T́nh báo phương Tây cho biết vào đầu tháng hai, Trung Quốc yêu cầu Nga muốn đánh Ukraine th́ phải chờ đến sau Olympic mùa đông. Việc Nga chờ đến sau Olympic mới đánh chứng tỏ hai bên có sự phối hợp nào đó. V́ vậy, Nga đánh Ukraine đă làm cho Vương Nghị và các nhà ngoại giao Trung Quốc mất mặt. Chắc Putin không nói dối Tập, v́ một khi để mất ḷng tin th́ khó lấy lại. Nhưng chính v́ vậy mà lănh đạo thường không nói rơ để c̣n có chỗ lùi. (Was China duped on Ukraine? Bilahari Kausikan, Nikkei Asia, March 5, 2022).
Các nhà ngoại giao cũng như các lănh đạo thường không nói dối, nhưng cũng không nói sự thật. Có lẽ Tập tin rằng “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga sẽ hạn chế “trong vùng xám” như Donbas (sau 2014), hoặc Putin có thể nói với Tập là Nga sẽ thắng nhanh, hoặc Putin cũng tin rằng Nga sẽ thắng nhanh mà không có hậu quả lớn. Lúc đầu Tập c̣n thuyết phục Putin thương lượng và không sơ tán 6.000 người Trung Quốc khỏi Ukraine.
Theo một quan chức ngoại giao Singapore, Vương Nghị nói với ngoại trưởng Ukraine rằng Trung Quốc rất quan tâm đến tổn thất của thường dân và kêu gọi hai bên t́m giải pháp thương lượng. Dù Trung Quốc biết Nga có ư đồ xâm lược, nhưng vẫn phải cảnh giác với quy mô và cường độ của cuộc chiến, và phản ứng của cộng đồng quốc tế. Nay Trung Quốc bị đẩy vào t́nh thế bất ổn, buộc phải “tránh tổn thất” (damage control).
Trung Quốc tỏ ra lo lắng về t́nh h́nh bất an của kinh tế toàn cầu do chiến tranh xảy ra tại châu Âu, với quy mô trừng phạt chưa từng có, ngay cả Thụy Sỹ cũng đă tham gia. Nga chỉ có thể trông vào Trung Quốc giúp, nhưng Putin đă tính sai v́ Trung Quốc không thể theo Nga vào ngơ cụt chiến lược không có lối thoát. Trung Quốc và Nga mắc kẹt vào nhau v́ cả hai đều không có đối tác nào khác có tầm vóc chiến lược. Nếu Nga bị lệ thuộc vào Trung Quốc th́ có thể trở thành gánh nặng, chứ không phải là chỗ dựa cho Trung Quốc.
Nga đă yêu cầu Trung Quốc giúp đỡ về kinh tế và quân sự, tuy các quan chức Trung Quốc đă lên tiếng phủ nhận đó là “tin giả” (disinformation). Trong chiến lược của ḿnh, Trung Quốc tin rằng Mỹ đă bị suy yếu bởi những cuộc phiêu lưu quân sự (như Afghanistan). V́ vậy, Tập đă liên minh với Putin ngay trước cuộc xâm lăng Ukraine. Nỗi lo sợ mà các chuyên gia đă nhấn mạnh không chỉ có leo thang chiến tranh, mà c̣n có rủi ro v́ mất kiểm soát khi sự hiểu lầm và khiêu khích đi quá xa, làm cho mỗi bên đều phải phản ứng tối đa.
Tập Cận B́nh là người có thể gây sức ép với Putin để thỏa hiệp, dù Tập đă kư tuyên bố chung cộng tác “không giới hạn” với Putin, và người Trung Quốc không có nhiều kinh nghiệm làm trung gian ḥa giải. Nhưng điều quan trọng nhất là phải làm cho Bắc Kinh hiểu đây là thời điểm quyết định vận mệnh của Trung Quốc và quan hệ Mỹ-Trung. “Mỹ phải làm rơ cái giá chiến lược mà Trung Quốc phải trả cho việc liên kết với Nga lớn hơn nhiều so với lợi ích có được”. Đó là lư do Joe Biden đă điện đàm với Tập Cận B́nh (ngày 18/3).
Các chuyên gia cho rằng cuộc chiến Ukraine đă đẩy rủi ro lên mức cao chưa từng thấy kể từ khủng hoảng tên lửa Cuba (1962), và về mặt nào đó có thể nguy hiểm hơn. Thật khó mà đoán được kết cục của một cuộc tấn công hạt nhân. Theo một báo cáo gần đây của trường Đại học Princeton đánh giá về vũ khí hạt nhân chiến lược như tên lửa vượt đại châu có thể kích hoạt đ̣n trả đũa (second strike), làm khoảng 34 triệu người thiệt mạng. (As Russia Digs In, What’s the Risk of Nuclear War? It’s Not Zero, NYT, March 16, 2022).
Theo một báo cáo của RAND, Nga có ít nhất 1.000 đầu đạn nhỏ “phi chiến lược”, dành cho các tên lửa siêu thanh để đánh phủ đầu các nước châu Âu, trước khi họ có thể phản ứng. Putin cho rằng xung đột với NATO về mặt nào đó “đă bắt đầu”. Học thuyết chiến tranh của Nga dựa trên giả thiết là phương Tây sẽ gây bất ổn về kinh tế và chính trị để khởi đầu xung đột. Khó khăn kinh tế và làn sóng chống chiến tranh là “cơn ác mộng” của Putin. Phương Tây can thiệp vào Ukraine sẽ kích hoạt Nga trả đũa, như một phép thử giới hạn.
C̉N NHIỀU ẨN SỐ VÀ BIẾN SỐ
Theo các nguồn t́nh báo, Bắc Kinh đă yêu cầu Nga đợi đến lúc kết thúc Thế vận hội Mùa đông hăy đánh Ukraine. Điều đó chứng tỏ Trung Quốc đă biết trước ở một mức độ nào đó kế hoạch chiến tranh của Putin, nhưng đă không làm ǵ để ngăn chặn. Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh tỏ ra bất ngờ khi Nga tấn công Ukraine với quy mô lớn trên ba mặt trận, và càng bất ngờ trước sự kháng cự quyết liệt của người Ukraine, làm quân Nga có nguy cơ sa lầy, trong khi phương Tây tăng cường viện trợ Ukraine và trừng phạt Nga.
Lệnh cấm vận của Mỹ và phương Tây bắt đầu có hiệu lực, làm cho các công ty lớn của Mỹ phải rút khỏi Nga: như Exxon, Equinor (năng lượng), Ford, Daimler, Mercedes-Benz, Renault (xe hơi), Airbus và Boeing (hàng không), Airbnb, Disney, H&M, Ikea, Nike, Calsberg, Budvar (tiêu dùng), Apple, Facebook, Google, Dell (công nghệ cao). Một số công ty lớn của Anh cũng rút khỏi Nga như Shell, BP (dầu khí). Các công ty lớn khác cũng đă rút ra từ trước (pre-emptively) v́ những rủi ro mới về chính trị và thủ tục hoạt động ở Nga.
Triển vọng giải quyết xung đột bằng ngoại giao rất hạn chế, trong khi về cơ bản có hai kịch bản có thể xảy ra. Một là xung đột kéo dài, thậm chí sau khi quân Nga chiếm được Kiev và lập chính phủ thân Nga. Các lệnh trừng phạt của phương Tây tiếp tục gây bất lợi cho các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu của nhiều nước. Hai là xung đột sẽ mở rộng giữa Nga và NATO, như kịch bản “cơn ác mộng” đối với toàn thế giới, có thể nhanh chóng leo thang thành “bên miệng hố chiến tranh” giữa Nga và các nước NATO có vũ khí hạt nhân.
Theo báo Đức Der Spiegel (10/03/2022) Nga đă sử dụng hơn 90% lực lượng khoảng 170.000 quân tại Ukraine. Các chuyên gia quân sự ngạc nhiên về sự yếu kém của quân đội Nga khi xử lư một số vấn đề đơn giản trong tác chiến, thậm chí rất kỳ lạ. Tại sao Nga không sử dụng chiến tranh điện tử, máy bay không người lái (drones) và không quân với các loại vũ khí dẫn đường chính xác? Chẳng lẽ Nga để dành lực lượng đó để sử dụng sau?
Trong kho vũ khí của Nga c̣n rất nhiều loại vũ khí hiện đại và thiết bị quân sự công nghệ cao, nhưng vẫn chưa được sử dụng, hoặc có sử dụng nhưng không nhiều. Nói cách khác, toàn bộ chiến dịch Ukraine dựa trên sự chủ quan về chiến tranh và những giả định phi thực tế của Putin. Có thể nói, đây là “cuộc chiến của Putin” chứ không phải của Nga. Nhưng không nên từ t́nh trạng đánh giá quá cao mà chuyển sang t́nh trạng đánh giá quá thấp khả năng quân sự của Nga, dựa trên kết quả hoạt động yếu kém trong thời gian vừa qua.
Theo các chuyên gia, có nhiều khả năng Ukraine sẽ thắng nhưng phải trả một cái giá rất đắt về tổn thất và đàm phán. Cuộc chiến tại Ukraine có sức tàn phá khủng khiếp đối với Ukraine và Nga về nhiều mặt. Rơ ràng cuộc chiến đó là do tính toán sai lầm khó tưởng tượng của Putin. Người Nga sẽ cảm thấy bị phản bội và vô cùng thất vọng về cuộc chiến này. Đương nhiên họ sẽ đổ lỗi cho Putin về tính toán sai lầm khủng khiếp tại Ukraine. Nếu có sự thay đổi lănh đạo hay chế độ ở Nga th́ đó là “khởi đầu của sự kết thúc đối với Putin”.
Tại Washington (17/3), Biden gọi Putin là “tội phạm chiến tranh” và tuyên bố tăng viện trợ cho Ukraine 800 triệu USD, sau khi Zelensky phát biểu trực tuyến trước Quốc Hội Mỹ, kêu gọi chính quyền Biden mạnh tay hơn với Nga. Trong khi Ukraine và Nga chuẩn bị đàm phán tiếp với các điều kiện bất cập, th́ trên chiến trường Nga đă tổn thất lớn, phải đề nghị Trung Quốc viện trợ tài chính và quân sự. Dư luận cho rằng không lâu nữa Nga không thể tiếp tục cuộc chiến v́ thiếu dự trữ, trong khi quân đội Ukraine bắt đầu phản công.
Trước đó (16/3), Ṭa án Công lư Quốc tế (ICJ) đă phán quyết yêu cầu Nga phải dừng cuộc chiến và rút quân, với 13 phiếu thuận và 2 phiếu chống (Nga và Trung Quốc). Tuy phán quyết của ṭa ICJ không dễ áp đặt, nhưng với Ukraine đó là thắng lợi quan trọng về pháp lư và ngoại giao. Cũng tương tự như vậy, Đại hội đồng LHQ (ngày 3/3) đă bỏ phiếu lên án Nga xâm lược, với 14 phiếu thuận, 5 phiếu chống, và 35 phiếu trắng (có Việt Nam).
Có hai nguyên nhân làm cho Putin liều lĩnh dám sử dụng vũ khí hạt nhân. Một là Putin không thể hiểu về thế giới mà chúng ta đang sống, sẵn sàng đặt cược tương lai toàn cầu. Hai là các biện pháp trừng phạt không nương tay khi triển khai trên phạm vị toàn cầu. Vận dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế toàn cầu có thể làm cho Bắc Kinh phải lắng nghe. Hy vọng lănh đạo Trung Quốc sẽ cùng phương Tây thuyết phục Putin và không dám liều lĩnh đánh chiếm Đài Loan. Nếu Trung Quốc làm được điều đó, họ có thể làm lănh đạo thế giới.
Phương Tây cấm vận làm Nga khó khăn và bí cờ, phải yêu cầu Trung Quốc viện trợ theo thỏa thuận hợp tác “không giới hạn”. Nếu Tập đáp ứng th́ trên thực tế Trung Quốc sẽ đối đầu với Mỹ và NATO, chấm dứt một thời kỳ hợp tác kinh tế đă giúp Trung Quốc trỗi dậy trong bốn thập kỷ. Nếu Trung Quốc giúp Nga đối phó với cấm vận của phương Tây, Mỹ có thể cấm vận Trung Quốc như Jake Sullivan và Joe Biden đă cảnh báo. (Xi Jinping faces a fateful decision on Ukraine, Gideon Rachman, Financial Times, March 14 2022).
Theo chuyên gia kinh tế Paul Krugman, Nga là một “siêu cường dỏm” (Potempkin superpower) với sức mạnh kém hơn những ǵ người ta tưởng. Tuy Trung Quốc và Nga liên kết thành “ṿng cung chuyên chế” (arc of autocracy), nhưng Trung Quốc không cứu được Nga. Một là Nga không thể đáp ứng nhu cầu của ḿnh về phụ tùng máy bay và chip bán dẫn cao cấp. Hai là ngân hàng Trung Quốc không dám giao dịch với Nga. Ba là khoảng cách địa lư giữa Bắc Kinh và Mạc Tư Khoa quá xa (3.500 dặm) khó để phối hợp kịp thời. (Why China Can’t Beil Out Putin’s Economy, Paul Krugman, New York Times, March 7, 2022).
Trung Quốc có dự trữ ngoại tệ lớn nhất thế giới. Nay Trung Quốc hiểu rằng dự trữ ngoại tệ đó sẽ bị phương Tây phong tỏa lập tức, nếu Trung Quốc giúp Nga đối phó với lệnh cấm vận. Với Nga cũng như Trung Quốc, dự trữ ngoại tệ bị phong tỏa cũng tai hại như đường biển bị phong tỏa. Hiện nay, Trung Quốc chưa có cách nào khả thi để hóa giải vấn đề này. Tuy Trung Quốc mạnh hơn Nga một chục lần về tài chính, nhưng họ không chỉ đối diện với Mỹ, mà c̣n với nhiều nước khác như EU, UK, Japan, Canada, và Australia. V́ vậy, quyết định của Tập liên kết với Putin trong chiến dịch xâm lược Ukraine là một sai lầm to lớn.
Chính phủ Trung Quốc phải điều ḥa giữa hai nguyên tắc “toàn vẹn lănh thổ” và “lo ngại an ninh chính đáng”. V́ thỏa thuận hợp tác “không giới hạn” với Nga, Trung Quốc sẽ bị cô lập trên diễn đàn thế giới, nên phải chuyển từ lập trường “thân Nga” sang lập trường “trung lập”. Theo Bonnie Glaser (Marshall Fund) Trung Quốc phải nghiên cứu phản ứng của cộng đồng quốc tế, ghi nhận sự gắn kết giữa các đồng minh của Mỹ, đặc biệt là Đức điều chỉnh chính sách và các nước sẵn sàng tham gia trừng phạt Nga. (China faces a new uneasy balancing act on Russia and Ukraine, Keith Richburg, Washington Post, March 5, 2022).
Khi kinh tế Nga “gặp hoạn nạn”, Trung Quốc tự hỏi sự cô lập ngày càng tăng của Nga có ư nghĩa ǵ cho tương lai của ḿnh, và họ “có thể lấy được ǵ từ đống lửa đó mà không bị bỏng”. Mối lo thứ nhất của Bắc Kinh là về lương thực. Mối lo thứ hai là làm sao tránh bị phương Tây trừng phạt hiệu quả như với Nga. Phải xem Mỹ sẽ dùng phương thức ǵ để chống Trung Quốc trong tương lai với quy mô lớn hơn. Trung Quốc phải tranh thủ thâu tóm năng lượng và lúa ḿ giá rẻ của Nga, trong khi các ngân hàng Trung Quốc vượt làn ranh đỏ. (Russia’s Isolation Spurs Rethink in China, James Palmer, Foreign Policy, March 9, 2022).
ĐÀI LOAN VÀ VIỆT NAM
Nhiều người lo ngại rằng nếu Putin thành công ở Ukraine th́ Tập Cận B́nh có thể thôn tính Đài Loan. Cựu Chủ tịch Hội Đồng Tham Mưu Trưởng Liên Quân Mỹ Mike Mullen đă tới thăm Đài Loan và hội đàm với Tổng Thống Thái Anh Văn (2/3). Ông Mullen nói: “Tôi có thể tái cam đoan với các bạn và người dân Đài Loan, cũng như các đồng minh và đối tác của chúng ta trong khu vực, rằng Mỹ vẫn đứng vững sau những cam kết của ḿnh”. Ukraine là một bài học quư giá và đúng lúc cho Đài Loan để tự tin hơn đối phó với Trung Quốc.
Trong khi đó, Thủ tướng Nhật Fumio Kishida đă phát biểu sau cuộc họp trực tuyến của lănh đạo các nước Bộ Tứ (QUAD): “Chúng tôi đồng thuận không cho phép các hành động đơn phương thay đổi hiện trạng bằng vũ lực ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương”. Lập trường của các nước châu Á như Nhật Bản, Nam Hàn, Đài Loan, Singapore là phải bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lănh thổ của các nước, chống lại các hành vi xâm lược. Các phản ứng đó buộc Tập Cận B́nh phải suy nghĩ lại trước khi hành động như Putin
ASEAN (trừ Singapore và Indonesia) không lên án Nga xâm lược và không tham gia các biện pháp cấm vận kinh tế chống Nga. Đó là chính sách “trung lập và không liên kết” của ASEAN. Dư luận cho rằng ASEAN không thể tiếp tục im lặng “đứng ngoài cuộc”, v́ “lập trường trung lập” mà ASEAN theo đuổi lâu nay đă lỗi thời, khích lệ Trung Quốc thôn tính Đài Loan, và biến ASEAN thành “các nước ngoài lề”. Trong bối cảnh đó, Hội nghị Cấp cao đặc biệt Mỹ-ASEAN dự kiến họp tại Washington DC có thể bị hoăn vô thời hạn.
Sau mấy ngày đầu giữ im lặng, dường như chính phủ Việt Nam đă điều chỉnh lập trường. Các báo Việt Nam bắt đầu đưa tin chiến sự cả hai chiều, chứ không chỉ đưa tin có lợi cho Nga. Tại LHQ, đại sứ Đặng Hoàng Giang đă lên án những hành động “không phù hợp với những nguyên tắc của Liên Hiệp Quốc, đe dọa nghiêm trọng ḥa b́nh quốc tế, cũng như an ninh và phát triển của các quốc gia và người dân”. Nhưng trong phiên họp ngày 2/3, khi LHQ thông qua nghị quyết yêu cầu Nga chấm dứt chiến tranh và rút quân khỏi Ukraine, Việt Nam và Lào đă bỏ phiếu trắng (trong 141 phiếu thuận, 35 phiếu trắng, 5 phiếu chống).
Việt Nam bỏ phiếu trắng tại LHQ làm nhiều người bất ngờ và thất vọng. Theo RFI (4/3/2022) tiến sỹ Lê Hồng Hiệp (ISEAS) cho rằng “có một chút ǵ đó không nhất quán trong lập trường của Việt Nam”. Thái độ thận trọng và dè dặt của Việt Nam trong vấn đề này bắt nguồn từ hai lư do chính. Một là do lịch sử trước đây Nga và Liên Xô cũ đă hỗ trợ Việt Nam rất nhiều. Hai là Nga cung cấp 80% vũ khí cho Việt Nam, và là đối tác dầu khí chủ yếu tại Biển Đông. V́ vậy, Việt Nam không muốn làm ảnh hưởng đến các quan hệ trên.
Lê Hồng Hiệp cho rằng trước mắt Việt Nam nên giữ chính sách bốn không, “Có lẽ lúc này Việt Nam chưa thật sự cần một đồng minh quân sự. Tuy có mối đe dọa đặc biệt trên Biển Đông, nhưng chưa đủ lớn để cần đồng minh”. Theo Lê Hồng Hiệp “Khủng hoảng này là dịp để Việt Nam xét lại quan hệ với Nga”, làm sao có thể quản lư tốt hơn các rủi ro trong mối quan hệ này. “Việt Nam phải t́m cách tăng cường đa dạng hóa các nguồn cung cấp vũ khí để làm sao có thể giảm phụ thuộc vào nguồn vũ khí và thiết bị quân sự của Nga”.
Thay lời kết
Năm Nhâm Dần, chắc Putin bị sao thái bạch chiếu nên gặp đại hạn. Từ đỉnh cao quyền lực, “Putin Đại đế” đă liều chơi canh bạc cuối tại Ukraine. Tuy c̣n quá sớm để khẳng định kết cục của cuộc chiến, nhưng đă có đủ dấu hiệu cho thấy có nguy cơ Putin sẽ bị thua cháy túi, có thể “mất cả ch́ lẫn chài”. Với gốc gác KGB, Putin đă quên mất bài học về “giới hạn quyền lực” (litmits of power) và “ngạo mạn quyền lực” (arrogance of power).
Tập Cận B́nh cũng là “Hoàng đế” tham vọng, và “chuyên chế cá nhân” (personalist autocrat), nhưng là con cháu của Tào Tháo nên chơi cờ thận trọng hơn. Ưu tiên trước mắt của Tập là chống dịch đang bùng phát trở lại và chuẩn bị Đại hội Đảng lần thứ 20. Tham vọng lâu dài là vượt Mỹ làm bá chủ khu vực và thế giới. Với kết cục nhăn tiền tại Ukraine, chắc Tập chưa dám liều tại Đài Loan và Biển Đông. Đài Loan và Việt Nam nên cám ơn người Ukraine dũng cảm. Ukraine là “một hồi chuông cảnh tỉnh và bài học cho thế kỷ 21”.
Bộ Ngoại giao Nga ngày 21/3 nói đă triệu Đại sứ Mỹ John Sullivan đến để nói là những b́nh luận của Tổng thống Joe Biden về Tổng thống Nga Vladimir Putin đă đẩy các quan hệ song phương đến bờ sụp đổ.
Tổng thống Biden nói trong tuần trước là ông Putin là một “tội phạm chiến tranh” v́ đă gởi hàng chục ngàn binh sĩ vào Ukraine.
“Những tuyên bố như vậy từ tổng thống Mỹ, không xứng đáng là một chính khách cao cấp, đặt các quan hệ Nga-Mỹ trên bờ gián đoạn,” bộ nói trong một tuyên bố.
Trước đó Điện Kremlin mô tả b́nh luận là “nhục mạ cá nhân” chống ông Putin.
Bộ cũng nói với ông Sullivan là những hành động thủ nghịch chống Nga sẽ nhận được “những đáp ứng quyết liệt và mạnh mẽ.”
Nga đă gởi hàng chục ngàn quân vào Ukraine ngày 24/2 mà Nga gọi là một “chiến dịch quân sự đặc biệt” để làm sụt giảm khả năng quân sự của nước láng giềng Ukraine ở phía nam và loại trừ những người mà Nga gọi là các phần tử theo chủ nghĩa dân tộc nguy hiểm.
Các lực lượng Ukraine đă kháng cự mạnh mẽ chống lực lượng Nga; và phương Tây áp đặt những chế tài sâu rộng lên Moscow trong một nỗ lực buộc Nga rút quân.
Trong khi đó Ngũ Giác Đài ngày 21/3 cáo buộc các lực lượng Nga phạm tội ác chiến tranh tại Ukraine và nói sẽ giúp thu thập bằng chứng về những tội phạm này, vào lúc cáo buộc Điện Kremlin tiến hành những cuộc tấn công không phân biệt trong khuôn khổ của một chiến lược cố ư trong cuộc xung đột.
“Chúng tôi chắc chắn thấy được rơ ràng là các lực lượng Nga đă phạm các tội ác chiến tranh và chúng tôi đang giúp thu thập chứng cứ về việc này,” phát ngôn viên Ngũ Giác Đài John Kirby nói trong một cuộc họp báo.
Cũng vào ngày 21/3, môt ṭa án ở Moscow gán công ty Meta là một “tổ chức cực đoan”, giữ nguyên một vụ kiện của các công tố viên nhà nước Nga cấm các hoạt động của Meta trên lănh thổ Nga.
Nhưng ṭa án nói quyết định này không áp dụng cho dịch vụ tin nhắn WhatsApp, thay vào đó chú trọng đến Instagram và Facebook, vốn đă bị cấm.
Meta không trả lời ngay yêu cầu b́nh luận, nhưng luật sư của công ty nói tại ṭa án sáng sớm ngày 21/3 là công ty không chấp nhận những hành động cực đoan và chống lại bệnh sợ Nga.
Nga cấm Facebook v́ hạn chế tiếp cận truyền thông Nga trong khi Instagram bị chặn sau khi Meta nói sẽ cho phép người dùng truyền thông xă hội tại Ukraine được đưa lên những thông điệp thúc đẩy bạo động chống ông Vladimir Putin và binh sĩ mà Moscow gởi vào Ukraine trong tháng trước.
Kể từ đó Meta thu hẹp những hướng dẫn cấm kêu gọi giết chết một nguyên thủ quốc gia, và nói những hướng dẫn của họ không bao giờ giải thích như là cho phép bạo động chống Nga một cách tổng quát.
HOMEL, Belarus (NV) – Các bác sĩ tại một bệnh viện ở Belarus cho hay thi thể của hơn 2,500 lính Nga tử trận đă được bí mật vận chuyển từ chiến trường về Belarus để che giấu con số thương vong thực sự ở Ukraine, theo The Telegraph hôm Chủ Nhật, 20 Tháng Ba.
Người dân địa phương ở Homel, khu vực Đông Nam Belarus, cách Kiev chưa đầy 150 dặm về phía Bắc, cũng kể rằng họ thấy khu bệnh viện đầy thương binh “bị biến dạng khủng khiếp,” sau khi Nga lẳng lặng đưa các binh lính qua biên giới.
Theo một bác sĩ ở Homel tiết lộ với Radio Free Europe, vào ngày 13 Tháng Ba, hơn 2,500 thi thể đă được vận chuyển bằng xe lửa hoặc máy bay, song Telegraph không thể xác nhận con số chính xác.
Một bác sĩ khác ở thị trấn 100,000 dân Mazyr, nói thêm rằng việc di chuyển các thi hài luôn tiến hành một cách lặng lẽ trong đêm tối.
“Trước đó, các thi thể được vận chuyển bằng xe cứu thương và chất lên các chuyến tàu lửa của Nga. Sau khi có người quay video và đăng lên mạng Internet, họ chuyển sang hành động vào ban đêm để tránh thu hút sự chú ư,” bác sĩ nói.
Việc xác định con số thương vong chính xác trong cuộc chiến vẫn c̣n nhiều khó khăn do hai bên đều đưa ra ước tính khác nhau.
Ngày 2 Tháng Ba, Nga cho hay gần 500 binh lính Nga đă thiệt mạng và 1,597 người bị thương nhưng không tiếp tục cập nhật sau đó. Trong khi đó, t́nh báo Mỹ tuyên bố 7,000 người đă chết, c̣n Ukraine khẳng định 14,000 người Nga đă mất mạng trong cuộc chiến.
Vùng Homel của Belarus có thể cung cấp một số manh mối về số người chết.
Trước cuộc xâm lược ngày 24 Tháng Hai, hàng chục ngàn quân Nga được bố trí ở Belarus, gần biên giới phía Bắc của Ukraine. Giờ đây, người dân địa phương ở Homel kể rằng họ thấy một lượng lớn thi thể chứa trong những “bao tải đen”, khiến nhà xác duy nhất của Mazyr bị quá tải vào ngày 3 Tháng Ba.
“Có rất nhiều người chết. Hầu hết là những chàng trai rất trẻ sinh năm 1998-2002,” một nhà tranh đấu nhân quyền ở Mazyr nói với The Telegraph vào tuần trước. (V.Giang)
Nguồn: Báo NV
__________________
The Following User Says Thank You to Gibbs For This Useful Post:
Thủ tướng xin tiếp cận thêm các khoản viện trợ không hoàn lại của Ngân hàng Thế giới
Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 21/3 gặp mặt bà Manuela V. Ferro, Phó Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (World Bank-WB) phụ trách khu vực Đông Á và Thái B́nh Dương, khẳng định Việt Nam luôn xem WB là người bạn tốt, đối tác phát triển rất quan trọng, và cho biết Ngân hàng Thế giới đă viện trợ không hoàn lại cho Việt Nam 6,2 triệu USD chỉ trong năm 2020.
Tuy vậy, cho rằng khu vực có nhiều thay đổi đặc biệt là trong giai đoạn hậu COVID-19 nên Thủ tướng đề nghị WB quan tâm ưu tiên cho Việt Nam được tiếp tục tiếp cận các khoản viện trợ không hoàn lại, làm "mềm hóa" các khoản vay; đẩy mạnh tư vấn, hỗ trợ kinh nghiệm quốc tế, góp phần giúp Việt Nam điều chỉnh kịp thời chính sách phù hợp t́nh h́nh, tận dụng tốt các động lực tăng trưởng mới và bền vững...
Theo báo Chính phủ, ông Chính đánh giá cao và đề nghị Ngân hàng Thế giới tiếp tục quan tâm, hỗ trợ, hợp tác hiệu quả với Việt Nam về vốn, công nghệ, thể chế, nhân lực, quản trị trong ứng phó với biến đổi khí hậu, thực hiện các cam kết tại Hội nghị COP26 theo cách tiếp cận toàn dân, toàn cầu, bảo đảm công bằng, công lư với các nước đang phát triển.
Các cá nhân Việt Nam tiếp tục quyên góp hàng trăm triệu đồng gửi đến Đại sứ quán Ukraine ở Hà Nội để giúp người dân nước này đang bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến tranh xâm lược của Nga.
Cùng lúc, trường đại học VinUni của tỷ phú Phạm Nhật Vượng – người khởi nghiệp ở Ukraine – loan báo mở ra các chương tŕnh ngắn hạn tài trợ cho sinh viên và học giả Ukraine sang Việt Nam học tập, nghiên cứu.
Tiến sĩ toán Nguyễn Ngọc Chu và nữ doanh nhân Lê Hoài Anh, hai người có nhiều ảnh hưởng trên Facebook với tổng cộng gần 1,4 triệu người theo dơi, cho biết hôm 22/3 rằng nỗ lực chung của họ kêu gọi quyên góp cho Ukraine đă nhận được gần 563 triệu đồng từ nhiều người có ḷng hảo tâm.
Ông Chu và bà Anh cho biết họ vừa chuyển đợt 1 gồm 500 triệu đồng cho Đại sứ quán Ukraine ở Hà Nội. “Đại biện Lâm thời Đại sứ quán Ukraine tại Việt Nam Nataliya Zhynkina nhờ tôi chuyển đến tất cả các bạn lời cảm ơn chân thành, sâu sắc”, tiến sĩ Chu cho hay trên trang Facebook cá nhân.
Theo quan sát của VOA, hai Facebooker có nhiều ảnh hưởng này đă phát ra lời kêu gọi từ hôm 17/3, nói rằng “Chiến tranh là thảm họa” và bày tỏ hy vọng người dân Việt Nam, vốn từng trải qua 30 năm chiến tranh khốc liệt, sẽ “thấu hiểu, đồng cảm” và “chia sẻ” với nhân dân Ukraine đang chịu đựng đau thương, mất mát do cuộc chiến tranh xâm lược của Nga gây ra.
Trong thông điệp kêu gọi đóng góp, hai ông bà cũng “cầu mong ḥa b́nh đến sớm với nhân dân Ukraine”.
Cũng hôm 22/3, vơ sư-nhà báo Đoàn Bảo Châu, người cũng có nhiều ảnh hưởng trên mạng xă hội với hơn 142.000 người theo dơi, cho biết ông mới giao thêm 102 triệu đồng của nhiều người Việt có ḷng hảo tâm cho Đại sứ quán Ukraine.
Như VOA đă đưa tin, cách đây 2 tuần, ông Châu và ông Nghiêm Sỹ Cường, một công dân Hà Nội, trong hai hoạt động riêng rẽ, đă chuyển đến Đại sứ quán Ukraine số tiền tổng cộng là 560 triệu đồng để giúp đỡ người dân Ukraine.
Trong một diễn biến khác, theo t́m hiểu của VOA, trường đại học VinUni thuộc tập đoàn Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng vừa loan báo họ mở ra chương tŕnh tài trợ cho sinh viên và học giả Ukraine đến Việt Nam học tập, nghiên cứu.
Không nhắc đến cuộc chiến tranh xâm lược của Nga đến nay đă kéo dài xấp xỉ 1 tháng ở Ukraine, trường VinUni nói trong thông điệp chào mừng đặc biệt đến các sinh viên và giáo viên Ukraine rằng “Việc học tập của các bạn đă bị gián đoạn, song chúng tôi tin các bạn sẽ bền gan và tiếp tục con đường học vấn”.
“Chúng tôi gửi đến các bạn lời chào nồng nhiệt nhất, t́nh đoàn kết và những lời chúc tốt đẹp”, vẫn theo thông điệp của VinUni.
Trang web riêng của VinUni về chương tŕnh tài trợ này cho hay trường sẽ tài trợ cho nhiều sinh viên Ukraine đến Hà Nội để học trong 3 tháng, nhận các tín chỉ. Toàn bộ chi phí gồm vé máy bay khứ hồi, phí visa, học phí, bảo hiểm y tế và sinh hoạt phí đều sẽ do VinUni đài thọ.
Trường đại học thuộc tập đoàn của tỷ phú Phạm Nhật Vượng cũng thông báo sẽ tài trợ cho một số giáo viên, học giả Ukraine sang làm việc tại trường với tư cách là học giả thỉnh giảng. Các chi phí cũng được đài thọ tương tự như chương tŕnh dành cho sinh viên. Ngoài ra, các học giả thỉnh giảng có thể được xem xét nhận trợ cấp để mang theo người thân trực tiếp, tức vợ chồng, con cái.
Chương tŕnh tài trợ của VinUni được đưa ra trong khi bản thân tỷ phú Phạm Nhật Vượng chưa có bất cứ ngôn ǵ về cuộc chiến ở Ukraine. Ông Vượng là người từng sinh sống nhiều năm và khởi nghiệp thành công ở Ukraine trong giai đoạn những năm 1980-1990, trước khi hồi hương và trở thành người giàu nhất Việt Nam.
Trong khi nhiều người Việt quyên góp, trợ giúp nạn nhân chiến tranh Ukraine với tư cách cá nhân, chính phủ Việt Nam chưa thông báo khoản viện trợ hoặc hoạt động cứu trợ chính thức nào, ngoại trừ một phát biểu của Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam với người đồng cấp Ukraine khi hai ông điện đàm hôm 17/3 rằng Hà Nội “ủng hộ nỗ lực cứu trợ của quốc tế cho người dân Ukraine”.
Các lănh đạo Ukraine hôm 22/3 cáo buộc quân Nga bắn vào người biểu t́nh không vũ trang ở thành phố Kherson bị chiếm đóng, với các video dường như cho thấy người dân chạy trốn lựu đạn và tiếng súng liên tục.
“Những kẻ chiếm đóng đă bắn vào những người dân xuống đường một cách ḥa b́nh, không có vũ khí, để phản đối. V́ tự do – tự do của chúng ta,” Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky lên án.
Một loạt các video đăng trên mạng xă hội và ứng dụng nhắn tin Telegram cho thấy người dân tập trung tại Quảng trường Tự do’ ở Kherson để phản đối Nga chiếm giữ thành phố.
Hàng chục đàn ông và phụ nữ quốc kỳ xanh vàng của Ukraine hô vang ‘Về đi’ và ‘Vinh quang cho Ukraine’ trước khi lựu đạn gây choáng khiến họ bỏ chạy trong hoảng loạn.
Binh sĩ Nga được nh́n thấy bắn nhiều loạt đạn lên không trung và không có bằng chứng ngay lập tức cho thấy súng của họ nhắm trực tiếp vào dân thường.
Tuy nhiên, video cũng cho thấy một nhóm người đang chữa trị cho một người đàn ông lớn tuổi bị choáng váng và chảy máu, trước khi đưa ông đi.
Ông Yuriy Sobolevsky, một quan chức địa phương, cho biết chân của người đàn ông này ‘bị thương nặng’ và ông ‘mất rất nhiều máu’.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đă đăng một đoạn video về vụ việc lên Twitter.
“Tại Kherson, những tội phạm chiến tranh Nga đă nổ súng vào những người không vũ trang biểu t́nh ôn ḥa chống lại những kẻ xâm lược,” ông Kuleba nói.
“Đây là bộ mặt xấu xí của nước Nga, một nỗi ô nhục đối với nhân loại. Chúng ta phải ngăn chặn Nga! Trừng phạt họ, cô lập họ, buộc tội phạm chiến tranh phải chịu trách nhiệm,” ông nói.
Kherson, thành phố có gần 300.000 dân trước chiến tranh, là thành phố lớn đầu tiên của Ukraine rơi vào tay quân Nga, khi Moscow chiếm nó trong tuần đầu tiên xâm lược.
Người dân Kherson đă tổ chức các cuộc biểu t́nh thường xuyên chống lại sự chiếm đóng của quân Nga, lời thách thức trực tiếp tuyên bố của Nga rằng họ đă giải phóng thành phố.
Truyền thông địa phương đă nhiều lần đưa tin rằng quân Nga đă bắn vào người biểu t́nh.
Ông Sobolevsky thề rằng các cuộc biểu t́nh sẽ tiếp tục. “Bất chấp tất cả, những người biểu t́nh đă không giải tán! Và ngày mai họ sẽ tập hợp trở lại!” ông nói.
__________________
The Following User Says Thank You to Gibbs For This Useful Post:
Thực lực hai bên quá chênh lệch. Đối với Ukraina, không thất trận đă là chiến thắng, c̣n với Nga, không thắng nổi coi như đă bại trận. Thế nên có hai khả năng : leo thang hoặc đàm phán, t́m ra một lối thoát danh dự.
Bên cạnh những vấn đề nội bộ như cuộc bầu cử tổng thống Pháp, vật giá gia tăng, khó khăn của các tập đoàn lớn hoặc việc cải cách giáo hội La Mă, t́nh h́nh Ukraina đặc biệt là thường dân bị vây hăm ở Mariupol là mối quan tâm chính của các báo Pháp hôm nay.
Mariupol bị tấn công dữ dội nhưng không đầu hàng, hỏa tiễn siêu thanh chỉ nhằm đe dọa
Phóng sự của đặc phái viên Le Monde mô tả Sau khi oanh kích dữ dội suốt hai tuần lễ, xe tăng Nga tấn công vào Mariupol. Theo những cư dân đă chạy thoát được, có ít nhất 2.500 người đă thiệt mạng. Mỗi ngày các khu dân cư phải chịu đựng 50 đến 100 quả bom, chưa kể đại bác và rốc-kết. Nước uống gần như cạn, ngoài trời âm 8 °C, những người cứu hộ là mục tiêu bị quân Nga nhắm bắn. Khi một căn nhà bị sập, không c̣n ai để giải cứu những người sống sót. Xác chết nhiều khi chỉ được quấn sơ sài rồi phải để mặc, nằm chất chồng trên tuyết. Công ty mai táng không c̣n hoạt động sau khi trụ sở bị thả bom, một hố chôn tập thể được đào trước ṭa thị chính và ngoài ra c̣n nhiều hố khác ở khắp nơi.
Libération trong bài « Mariupol, thất bại chậm chạp của một thành phố biểu tượng » nhận xét tuy thất thủ là không thể tránh, nhưng chiến lược nă pháo, dội bom ổ ạt không buộc được thành phố phải đầu hàng. Quân xâm lược đành phải tham gia những trận đánh trên đường phố, rất tốn thời gian và thiệt mất nhiều lính tráng. Trả lời Libération, phó thủ tướng Iryna Verechtchouk khẳng định Putin muốn trả thù v́ dân chúng Mariupol đă chống cự mănh liệt hồi năm 2014 khiến giấc mơ nối liền với Crimée không thành.
Về loại hỏa tiễn siêu thanh Kinjal lần đầu tiên được Nga đưa vào sử dụng, Le Figaro cho rằng chủ yếu nhằm đe dọa phương Tây, v́ có thể mang đầu đạn quy ước lẫn nguyên tử. Nhưng đây cũng là bằng chứng cho thấy giai đoạn đầu cùa cuộc tấn công đă thất bại, và Vladimir Putin c̣n phải tận dụng thêm những nguồn lực dự trữ khác. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) dự báo cuộc chiến đang trong giai đoạn sa lầy, nên Nga oanh kích thường dân nhằm bẻ găy ư chí chiến đấu của họ. Les Echos dẫn lời bộ trưởng Quốc Pḥng Mỹ Lloyd Austin cho rằng hỏa tiễn siêu thanh cũng không thể thay đổi được t́nh h́nh.
Một ḿnh Zelensky có sức mạnh bằng nhiều sư đoàn
Trong bài "T́m kiếm một thỏa hiệp danh dự", nhà b́nh luận Dominique Moisi trên Les Echos cho rằng đây là cách duy nhất để tránh một cuộc chiến tranh kéo dài.
Trong suốt 105 ngày, từ 30/11/1939 đến 13/03/1940, Phần Lan đă đương đầu với Liên Xô, một quốc gia lớn hơn 66 lần và có dân số đông hơn gấp 47 lần. Ukraina ngày nay có sẽ giống như Phần Lan ngày xưa ? Tất nhiên khoảng cách không đến nỗi như thế, và Ukraina không cô đơn trước Putin như Phần Lan trước Stalin. Nhưng không như Matxcơva hy vọng, sau gần ba tuần lễ tấn công, Ukraina vẫn đứng vững. Khu vực chiếm đóng của quân Nga lan rộng như một khối ung thư, nhưng phải đối mặt với một kháng thể mạnh mẽ về quân sự và t́nh cảm.
Được Volodymyr Zelensky truyền cảm hứng, như dân Anh thời 1940 với Winston Churchill, người dân Ukraina tuy gánh chịu thương đau nhưng trụ vững. Trước khi Nga xâm lăng, tỉ lệ ủng hộ tổng thống Zelensky là 23 % nhưng nay lên đến 90 %. Putin đă trao cho ông vai tṛ tốt nhất, khiến ông trở thành biểu tượng cho kháng chiến và đoàn kết quốc gia của Ukraina. Một ḿnh Volodymyr Zelensky có sức mạnh bằng nhiều sư đoàn hợp lại.
Thế mạnh của Ukraina là quyết tâm, ưu thế của Nga là hỏa lực, nhưng rơ ràng mọi chuyện không như Putin mong muốn. Cùng với thời gian, cụm từ chiến dịch đặc biệt ngày càng khó biện minh : rơ ràng đây là một cuộc chiến tranh. Số lính Nga tử trận được cho là 7.000, gần bằng phân nửa số quân nhân thiệt mạng trong 10 năm chiếm đóng Afghanistan (15.000), cũng không thể lư giải.
Một lối thoát danh dự cho cả đôi bên
Các vũ khí cung cấp cho Ukraina gây thiệt hại to lớn cho quân đội Nga, và trừng phạt của phương Tây khiến kinh tế Nga lao đao. Nếu t́nh trạng này kéo dài, Nga sẽ thụt lùi về công nghệ và chẳng bao giờ có thể bù đắp nổi. Kèm theo đó là sự ra đi của những người yêu tự do - các nhà phân tích ước tính khoảng 200.000 người. Tuy không đáng kể so với dân số Nga, nhưng đó là những tinh hoa mà nếu không có họ, tương lai đất nước trở nên bất định. Nước Nga không chỉ là cường quốc nghèo và bị cô lập, mà c̣n là cường quốc tụt hậu.
Trong khi chờ đợi, Ukraina khiến Nga sa lầy. Đối với Ukraina, không thất trận đă là chiến thắng, c̣n đối với Nga, không thắng được coi như đă bại trận. Thế nên có hai kịch bản : leo thang hoặc đàm phán. Theo tác giả, một thỏa hiệp danh dự là việc làm rơ ra nguyên trạng trước cuộc xâm lăng. Độc lập, chủ quyền của Ukraina được tái khẳng định, và là nước trung lập vũ trang theo mô h́nh Thụy Sĩ, nhưng trong khuôn khổ tiến tŕnh gia nhập Liên Hiệp Châu Âu (EU), và tránh làm mất mặt Putin. Một ngày nào đó, ông ta sẽ phải trả lời trước lịch sử, công lư quốc tế và chính dân Nga, tuy nhiên cần đề ra cho Putin những điều kiện có thể chấp nhận được.
Ukraina, đă giành thắng lợi tinh thần, chấp nhận mất Crimée và miền đông Donbass, đó là những vùng đất mà Kiev không c̣n kiểm soát được. C̣n Nga, quay lại với lư trí, nh́n nhận không thể chiếm được miền nam Ukraina mà chỉ giới hạn ở Crimée, có nghĩa là Ukraina tiếp tục có được lối vào Hắc Hải, kiểm soát Odessa, Mariupol. Thỏa hiệp này có thể phi thực tế đối với một số người - Putin sẽ không bao giờ chấp nhận ; và bất công, phi đạo đức đối với số khác - tại sao lại đền bồi cho kẻ tấn công ? Nhưng kéo dài chiến tranh càng tệ hại hơn : oanh kích thường dân trở thành chuyện b́nh thường, chưa kể đến nguy cơ leo thang, thậm chí sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Giải pháp này cũng khiến Bắc Kinh khó thể hỗ trợ Matxcơva như hiện nay. Ủng hộ đồng minh độc tài chống thế giới dân chủ là một chuyện, tự cô lập bên cạnh một Nhà nước bị ruồng bỏ đă từ chối lối thoát danh dự, lại là chuyện khác. Về phía EU, Ukraina đă từ bỏ ư định tham gia NATO, và những người Ukraina anh hùng có quyền gia nhập liên minh các giá trị châu Âu. Nhưng c̣n bao nhiêu sinh mạng nữa sẽ phải hy sinh vô ích, trước khi Putin nhận ra thất bại ? Churchill nói : « Con người chỉ trở nên biết điều khi không c̣n giải pháp nào khác ».
Thế lưỡng nan của Tập Cận B́nh
Cũng liên quan đến cuộc xâm lược Ukraina, chuyên gia Valérie Niquet phân tích trên Libération "Tập Cận B́nh đứng trước nguyên tắc thực tế". Ủng hộ hay bỏ rơi Putin ? Trung Quốc khám phá rằng phương Tây không yếu ớt như vẫn tưởng.
Từ khi lên ngôi năm 2012, Tập Cận B́nh vẫn đưa vũ lực ra dọa dẫm, khoe khoang sức mạnh của quân đội Trung Quốc sẵn sàng chiến đấu. Ở trong nước, thành công của chiến lược zero Covid được đề cao. Cũng như Putin, ông Tập dường như tách rời khỏi thực tại, tin tưởng vào sự vượt trội của chế độ Trung Quốc và khúc khải hoàn ca của một trật tự thế giới mới, mà ông đă cùng phô trương với tổng thống Nga trong dịp khai mạc Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh.
Sự tàn bạo của cuộc chiến ở Ukraina và cái giá mà quân Nga phải trả - dù có kinh nghiệm hơn hẳn so với quân đội Trung Quốc, vốn chưa hề chiến đấu từ sau thất bại trước Việt Nam năm 1979 - khiến Bắc Kinh tỉnh dậy khỏi giấc mơ đẹp. Bên cạnh việc giương oai diễu vơ với Đài Loan, vấn đề bây giờ là phải thực tế. Quân đội Nga có thể chiếm được Ukraina, nhưng sẽ sa lầy. Về phía các nước dân chủ, không dùng cách đe dọa, lăng nhục như các chiến binh sói Bắc Kinh, nhưng đă chứng tỏ khả năng đoàn kết và trả đũa.
Trung Quốc đứng trước một chọn lựa khó khăn. Bỏ rơi Vladimir Putin, áp dụng một số trừng phạt th́ có thể lấy điểm với phương Tây, và mặc cả với Hoa Kỳ để thủ lợi. Nhưng sau chiến tranh Ukraina, Washington có chịu ngồi yên nếu Bắc Kinh gây hấn với Đài Loan hay không ? Nếu bỏ mặc Putin mà ông ta vẫn nắm quyền, th́ một nước Nga dù bị cô lập, suy tàn vẫn có thể nguy hiểm cho Trung Quốc. Ngược lại, đứng cạnh kẻ xâm lăng hay hỗ trợ trực tiếp cho Nga, Bắc Kinh có nguy cơ bị trừng phạt.
Liên minh với Putin, quyền lực Tập Cận B́nh có cơ sứt mẻ trong đảng
Trong khi đó Trung Quốc vô cùng cần đến thị trường và chuyển giao công nghệ của các nước lớn châu Âu, của Hoa Kỳ và Nhật Bản. H́nh ảnh Trung Quốc trên trường quốc tế đă xấu đi rẩt nhiều, liên minh « vững như bàn thạch » với Matxcơva không giúp cải thiện được chút nào, nhất là ngay cả các nước đang phát triển vẫn dồn phiếu cho Bắc Kinh tại Liên Hiệp Quốc lại ồ ạt bỏ phiếu chống chiến tranh Ukraina hoặc vắng mặt.
Bản thân Tập Cận B́nh trước hạn chế của zero Covid, tăng trưởng giảm, trước đại hội đảng sắp tới có thể phải trả giá cho chọn lựa chiến lược đứng bên Matxcơva. Phe ít hiếu chiến trong đảng có thể nhân đó hạn chế quyền lực của ông Tập. Cuối cùng, sự kháng cự dũng mănh của người dân Ukraina đă tạo phấn khích nơi Đài Loan, để chuẩn bị tốt hơn về quân sự nhằm đối phó với sự xâm lược của Trung Quốc. Nếu tại vùng đồng bằng Ukraina mà Nga đă gặp khó khăn, th́ quân Trung Quốc phải vượt qua một eo biển trên 130 kilomet dưới hỏa lực của đối thủ, để đổ bộ vào một ḥn đảo địa h́nh đồi dốc và đầy thù địch.
Qua vụ xâm lăng Ukraina, Tập Cận B́nh phát hiện điều mà những người thân cận đă giấu, như với Putin : các nước dân chủ không yếu đuối và tê liệt như họ tưởng. Sức mạnh kinh tế của phương Tây khiến những trừng phạt gây đau đớn, và các dân tộc bị xâm lăng biết vùng dậy. Toàn bộ những huênh hoang về quyền lực của Tập Cận B́nh có nguy cơ sụp đổ.
Dùng vũ khí kinh tế để đối đầu
Nhà kinh tế Jean Pisani-Ferry trên Le Monde cho rằng « Cần phải siết chặt trừng phạt Nga ». Theo ông, châu Âu có phương tiện để đẩy lùi kẻ xâm lăng, thông qua trả đũa kinh tế.
Tuy có vẻ khiêu khích, nhưng bộ trưởng Kinh Tế Pháp Bruno Le Maire đă nói đúng về một « cuộc chiến tổng lực về kinh tế và tài chính » chống lại Nga. Nếu buộc được Putin lùi bước, có nghĩa là giữa bành trướng lănh thổ và thịnh vượng, phải chọn lựa. Cựu cố vấn kinh tế Jason Furman của Barack Obama đă ví von, đối với kinh tế thế giới, Nga chỉ là « một trạm xăng lớn », và lệ thuộc bên ngoài về công nghệ, tài chính, thiết bị, hàng tiêu dùng. Trừng phạt khiến Nga bị thiệt hại nhiều hơn phương Tây.
Hoa Kỳ và châu Âu vừa tận dụng thế hầu như độc quyền về ngoại tệ dự trữ, kiểm soát cơ sở hạ tầng tài chính quốc tế (mà SWIFT chỉ là một nhân tố) và sự ưu việt về công nghệ. Năm 2019, hai nhà chính trị học par Henry Farrell và Abraham Newman đă đưa ra lư thuyết « weaponized interdependence » (« coi sự lệ thuộc lẫn nhau là vũ khí »). Tuy nhiên đây mới chỉ là hiệp đầu, châu Âu vẫn cần dầu khí của Nga, mỗi ngày Matxcơva thu vào gần 1 tỉ đô la. Đồng rúp sau khi sụt giá mạnh đă ngoi lên được đôi chút. Thế nên cần phải siết chặt thêm sợi dây tḥng lọng. Các nhà kinh tế Eric Charney, Christian Gollier và Thomas Philippon đề nghị giảm nhập khẩu khí đốt, đa dạng hóa nguồn cung, cải cách hệ thống, áp đặt thuế quan tăng dần lên khí đốt Nga để kích thích t́m các nhà cung cấp khác. Với những ưu thế sẵn có, phương Tây nên mạnh dạn đối đầu.
Chỉ giải ngân tiền bán dầu khí khi Nga rút quân ?
Trả lời phỏng vấn Les Echos và ba tờ báo châu Âu khác, ông Yuriy Vitrenko, tổng giám đốc công ty khí đốt Ukraina Naftogaz cũng nhấn mạnh, châu Âu nên cắt đứt nguồn lợi dầu khí của Putin. Ông Vitrenko cho biết nguồn thu từ trung chuyển khí đốt Nga trước đây là 3 tỉ đô la/năm, giờ chỉ c̣n 1,4 tỉ đô la nhưng nếu EU ngưng mua nhiên liệu của Nga, Ukraina sẵn sàng để mất nguồn thu này. Nếu không thể bỏ qua nguồn cung từ Matxcơva, ông đề nghị chi trả vào các tài khoản phong tỏa, Nga chỉ nhận được tiền một khi rút quân khỏi Ukraina. Dầu lửa có thể ngưng vận chuyển, nhưng khí đốt th́ bán không được chỉ có cách đốt bỏ, nên hy vọng đây là một giải pháp.
Đặc biệt không thể không nhắc đến sự can đảm của đội ngũ Naftogaz trong thời chiến : nhiều nam nhân viên đă ra tiền tuyến, nữ nhân viên đi tị nạn, nhưng với số người c̣n lại, sản lượng khí đốt cung cấp cho dân chỉ giảm có 8%. Tại Kherson, một nhà máy nhiệt điện bị quân Nga tấn công ngày từ những ngày đầu, hạ sát hai nhân viên nhưng ê-kíp vẫn ở lại vận hành. Không có họ, nhiều người dân có thể đă chết rét v́ lúc đó trời rất lạnh.
Sự mù quáng của châu Âu
Le Monde với bài viết công phu chiếm hai trang báo khổ lớn tỏ ư tiếc là châu Âu đă làm ngơ trước những cảnh báo liên tục của Washington về nguy cơ Ukraina bị Nga tiến đánh – nhất là Pháp và Đức luôn tin tưởng vào chính sách ḥa hoăn với Putin.
Ngay trong hội nghị thượng đỉnh G20 tại Roma ngày 30 đến 31/10/2021, Joe Biden đă chia sẻ thông tin t́nh báo liên quan với Pháp, Anh, Đức, Ư. Ngày 02/11, đích thân giám đốc CIA William Burns bay sang Matxcơva để cảnh cáo điện Kremlin. Song song với hoạt động ngoại giao, 2.600 hỏa tiễn chống tăng Javelin và trên 600 hỏa tiễn pḥng không đă được Mỹ chuyển cho Ukraina trong năm 2021. Và từ tháng Giêng 2022, chính quyền Mỹ lao vào chiến dịch truyền thông dồn dập nhằm lay chuyển các đối tác châu Âu, công bố những tin t́nh báo thu thập được. Ngày 02/02, Lầu Năm Góc gởi 3.000 quân sang Đông Âu và đặt 8.500 quân nhân khác trong t́nh trạng báo động. Các nước cộng sản cũ như Rumani, Ba Lan hoan nghênh, nhưng Paris và Berlin không hề tin chiến tranh sẽ xảy ra. Lo đối phó với quân thánh chiến Hồi giáo và hồ sơ Ấn Độ-Thái B́nh Dương, châu Âu bỏ quên Crimée và Ukraina, Vladimir Putin được đón tiếp như thượng khách. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đă ngỡ sắp xếp được một cuộc họp giữa Joe Biden và Vladimir Putin, nhưng ngày 21/02/2022 Matxcơva công nhận hai « nước cộng ḥa » Donetsk, Louhansk, ông Macron chỉ được báo trước một tiếng đồg hồ. Ảo tưởng đối thoại với Putin được duy tŕ trong suốt hai thập niên, và chỉ sụp đổ vào những giờ phút cuối cùng, trước khi đoàn xe tăng Nga rầm rộ tiến vào lănh thổ Ukraina.
Tổ chức nhân quyền Human Rights Watch (HRW) hôm 22/3 kêu gọi Việt Nam "hủy bỏ các cáo buộc có động cơ chính trị" đối với nhà b́nh luận xă hội Lê Văn Dũng và trả tự do cho ông.
Trả lời BBC News Tiếng Việt hôm 22/3, nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng ở Hà Nội nói: "Theo tôi một nhà nước sợ bất kỳ phát biểu nào của công dân, dù nó có ôn hoà hay không, đều là các nhà nước có vấn đề."
Ông Nguyễn Lân Thắng cũng chia sẻ thêm rằng: "Giới đấu tranh th́ họ nói nhiều rồi. Có một chiến thuật được nhiều người áp dụng là đấu tranh cũng phải đánh giá được thời điểm, mức độ, phân định được những lằn ranh đỏ. Nhờ đó mà bảo toàn được lực lượng. Miễn sao biên độ ngày càng được mở rộng hơn cho những lần tiếp sau."
Trong khi đó, trong thông cáo ngày 22/3, Phó Giám đốc Ban Á châu của Human Rights Watch, ông Phil Robertson, tuyên bố: "Các điều khoản về tuyên truyền trong bộ luật h́nh sự Việt Nam hướng tới mục đích làm người dân khiếp sợ với thông điệp đe dọa hăy câm miệng, nếu không sẽ bị nhốt lại."
"Nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục coi bất cứ lời phê phán chính quyền nào cũng là nguy cơ nghiêm trọng phải đưa ra truy tố với mức án tù lâu dài," ông Robertson nói.
NHỮNG ĐIỀU CHƯA BIẾT VỀ TỶ PHÚ VƯỢNG KHI KHỞI NGHIỆP Ở UKRAINE :
“Nhắc đến cái tên "Phạm Nhật Vương", chắc có lẽ ai cũng biết đó là vị tỷ phú giàu nhất Việt Nam quốc tịch Ukraine, Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, doanh nghiệp có mặt khắp mọi miền trên cả nước.
Ông Phạm Nhật Vượng (sinh năm 1968) hiện là Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vingroup. Năm 1993, sau khi tốt nghiệp Đại học Mỏ địa chất tại Nga, ông Vượng khởi nghiệp tại Ukraina bằng việc kinh doanh nhà hàng.
C̣n bà Phạm Thu Hương (sinh năm 1969) hiện là Phó chủ tịch thường trực của Tập đoàn Vingroup. Bà Phạm Thu Hương tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Quốc gia Kiev (Ukraine) với bằng thạc sĩ Luật quốc tế và là người đă đồng hành với ông Phạm Nhật Vượng từ những ngày đầu khởi nghiệp tại Ukraine.
Sau khi tốt nghiệp đại học, ông Phạm Nhật Vượng đă cưới bà Phạm Thu Hương. Với số vốn ít ỏi này, 2 vợ chồng ông đă mở nhà hàng tại khu nhà ăn cũ của nhà máy xe tăng Malyshev trên đại lộ Geroev Stalingrada. Với đồ ăn ngon và hợp túi tiền, nhà hàng nhanh chóng được người dân cũng như khách của thành phố Kharkov biết đến.
Khi nhà hàng đang trên đà phát triển, ông Phạm Nhật Vượng lại thấy một cơ hội lớn từ việc kinh doanh thực phẩm chế biến nên đă đề nghị với vợ sang nhượng lại nhà hàng để mở một nhà máy sản xuất mặt hàng này.
Tin tưởng vào khả năng kinh doanh của chồng, bà Hương đă đồng ư. Dù nhà hàng đă được sang lại nhưng chi phí để mở nhà máy vẫn c̣n thiếu rất nhiều, hai vợ chồng đă phải vay mượn để mở công ty Technocom chuyên sản xuất mỳ gói. Ḿ gói của ông được người dân Ukraine yêu thích và đón nhận nhờ nguyên liệu tươi ngon và giá thành phải chăng. Với tiền đề này, ông phát triển rộng hơn sang sản xuất súp đóng hộp, chế biến bột khoai tây. Thương hiệu ḿ Mivina của ông chiếm vị trí số 1 trên thị trường thức ăn nhanh v́ nó thu hút 97% thị phần tại Ukraina.
Đến tháng 2 năm 2010, Neslte mua lại Technocom chi nhánh ở Ukraina và vợ chồng bà tập trung toàn bộ nguồn lực vào việc kinh doanh ở Việt Nam.”
Quân đội mạnh thứ hai trên thế giới?
Thực tế: chỉ là những kẻ cướp bóc cửa hàng xăng. Quân đội Nga không có hy vọng chiến thắng ở Ukraine. Đói, bị bỏ rơi và mất tinh thần. Người Nga mong đợi người Ukraine sẽ chào đón họ bằng hoa, thay vào đó họ được đáp lại bằng một quyết tâm sắt đá.
Second strongest army in the world? The reality: marauders looting a gas station store. The Russian army has no hope of winning in Ukraine. Hungry, abandoned and demoralized. The Russians expected Ukrainians to greet them with flowers, instead they were met with an iron resolve. pic.twitter.com/0i63D8OzON
Trẻ em Ukraine ngủ trên sàn Nhà ga Trung tâm. 9 giờ sáng trên Warsaw Central. Ba Lan hiện đang tiếp nhận hơn hai triệu người tị nạn.
Ukrainian children sleeping on the Central Station floor. We have just been granted permission to get into one of the top floor wings. This is what 9am looks like on #Warsaw Central. Poland is now hosting over two million refugees. | @N1info@N1infoZG@N1infoBG@N1infoSA#Ukrainepic.twitter.com/ChO0Hsbajk
Nhà phân tích quân sự của CNN, Thiếu tướng James "Spider" Marks nhấn mạnh sự thiếu chỉ huy và kiểm soát trong các lực lượng vũ trang Nga ở Ukraine.
"It defies logic."
CNN military analyst Maj. Gen. James "Spider" Marks weighs in on the apparent lack of command and control within the Russian armed forces in Ukraine. pic.twitter.com/E2YK5nT1Bi
SỨC MẠNH CỦA ÂM NHẠC: Các nghệ sĩ tại nhà hát Metropolitan Opera của New York đă tổ chức một buổi ḥa nhạc v́ Ukraine, ủng hộ người dân Ukraina.
POWER OF MUSIC: Performers at New York’s Metropolitan Opera put on a concert for Ukraine — singing the country’s national anthem as a show of support for its people. pic.twitter.com/x9dJlKnrdE
PUTIN CÓ THỂ BỊ LẬT ĐỔ HAY KHÔNG?
22/03/2022, lúc 1:52
Có khả năng Putin sẽ sớm bị lật đổ? Có cách nào để chấm dứt chiến tranh? Thiệt hại của Nga ra sao? Liệu cuộc chiến của Putin có thất bại? Chuyên gia mật vụ Nga Andrei Soldatov và chuyên gia quân sự Carlo Masala trả lời phỏng vấn của Torben Schröder trực tiếp trên đài truyền h́nh quốc gia Đức - ZDF.
°
Có khả năng Putin sẽ bị lật đổ?
Soldatov: Hiện tại, Putin vẫn ngồi tương đối vững chắc trên yên ngựa. Chính bản thân tổng thống Nga từng là nhân viên mật vụ, ông ta phán đoán được nguy cơ.
Trong bộ máy hành chính và các cơ quan an ninh, mọi người đều đang đổ lỗi cho Putin về những ǵ đang xảy ra. Những hậu quả nghiêm trọng của các biện pháp trừng phạt đối với công dân và giới tinh hoa được thảo luận thường xuyên. Nhưng đó không phải là những bước thực sự dẫn đến một cuộc đảo chính. Các cơ quan mật vụ đang bảo vệ Putin một cách chặt chẽ. Thậm chí, họ không tin tưởng lẫn nhau. Đây là một thực trạng không thể tạo ra một phong trào lật đổ được Putin. Đặc biệt là sự trừng phạt tàn ác của tổng thống đă tạo một bầu không khí sợ hăi cho các thành viên của phe đối lập.
°
Putin đă có kế hoạch ǵ ở Ukraine?
Soldatov: Tổng thống Nga đă dự tính một cuộc chiến chớp nhoáng. Kế hoạch này chỉ được tính toán trong một giới hạn cụ thể là: phá hủy cơ sở hạ tầng của Ukraine, thuyết phục tổng thống Zelenskyj từ chức và thay đổi chính phủ.
Bởi v́ Putin chưa bao giờ công nhận nước láng giềng là một quốc gia độc lập, ông ta đă tin chắc rằng nó sẽ sụp đổ trong ṿng vài giờ sau cuộc xâm lược, như một ngôi nhà được xếp bằng những lá bài. Khi đó, sẽ không ai dám làm trái ư ông ta. Một hậu quả của đánh giá sai lầm này đă dẫn đến bỏ sót việc tổ chức lực lượng hậu cần, cho một cuộc hành quân lâu dài.
Masala: Ví dụ về việc thiếu bếp dă chiến. Binh lính đói khát và đào ngũ. Ngoài ra, Putin đă tin vào sự ủng hộ của một phần người dân Ukraine.
°
Mức độ leo thang tiếp theo có thể là ǵ?
Soldatov: Thật đáng buồn, Vladimir Putin luôn được biết đến là một người vượt qua mọi cuộc khủng hoảng bằng cách đẩy cho nó lên cao hơn. Tôi sợ rằng, ông ta sẽ leo thang chiến tranh một lần nữa.
Ông ta có đủ khả năng đó. Putin có thể nhờ chính quyền Cộng ḥa Moldova hỗ trợ, tấn công các tàu chiến của NATO ở Biển Đen, hoặc kêu gọi người dân nói tiếng Nga ở các nước vùng Baltic.
“Vẫn c̣n rất, rất nhiều giai đoạn trước khi vũ khí hạt nhân có thể được sử dụng”.
°
Có lối thoát nào cho Putin?
Soldatov: Bất kể Putin kư kết thỏa thuận nào với Ukraine, các lệnh trừng phạt sẽ tiếp tục kéo dài vô thời hạn. Danh tiếng nước Nga đă bị hủy hoại từ lâu. Hàng loạt các chuyên gia, đặc biệt là từ lĩnh vực IT, sẽ rời khỏi đất nước và chỉ có một số công ty quay trở lại.
Masala: Vấn đề sẽ được quyết định vào tuần tới, liệu một cuộc “chiến tranh chiến hào” (Trench warfare) có xảy ra hay không. Trong thế bế tắc, chiến tranh thường trở nên tàn khốc và tàn ác hơn.
°
Putin có dự tính ǵ ở Ukraine?
Malasa: Một mục tiêu chiến lược có thể là chinh phục Odessa và từ đó gây thiệt hại lớn cho hoạt động ngoại thương của Ukraine. Nối được cây cầu đất liền tới Crimea là một thành công chiến lược. Nếu không chiếm được thành phố cảng Mariupol, họ có thể lên kế hoạch san bằng thành phố thành b́nh địa. Sẽ dùng phương án khủng bố nhằm vào dân thường. Nếu thành phố bị phá hủy và dân chúng bỏ chạy hết, quân đội Ukraine không c̣n lư do ǵ để bảo vệ thành phố.
Putin không có đủ quân để bao vây Kiev. Ở đây cũng vậy, mục tiêu của ông ta là khiến người dân phải kinh hoảng bỏ chạy. Nếu nhiều người rời khỏi đất nước, điều này sẽ làm suy yếu tinh thần của người Ukraine và - đó là phép tính - nó cũng làm suy yếu tinh thần của các nước nhận người tị nạn. Putin không muốn sát nhập toàn bộ Ukraine, cho nên ông ta không cần nương tay.
°
C̣n về những thiệt hại của Nga?
Masala: Thiệt hại của Nga là “cao bất thường”. Một báo cáo bị ṛ rỉ từ Bộ Quốc pḥng Nga nói về 10.000 binh sĩ Nga đă ngă xuống. Con số đó đă nhiều hơn số binh sĩ Liên Xô bị mất ở Afghanistan.
Theo chuyên gia quân sự, những chiếc túi đựng thi thể được đưa sang Belarus để việc thiệt hại không gây xôn xao dư luận ở Nga.
Việc cung cấp vũ khí cho Ukraine đă có ư nghĩa quyết định, nó cản trở Nga việc làm chủ không phận. Ngoài ra, Hoa Kỳ đang hỗ trợ cho Ukraine thông tin dọ thám rất sát sao, cũng có những cố vấn chiến thuật lớn từ một số nước NATO. Tất cả những điều này đang làm giảm sút triển vọng sớm giành chiến thắng của Nga.
°
Điều ǵ xảy ra nếu Belarus can thiệp?
Masala: Điều đó chắc chắn sẽ không mang tính quyết định đối với cuộc chiến. Có thể, Belarus sẽ tấn công vào miền tây Ukraine và cố gắng khép lại ṿng vây xung quanh Kyiv. Tin đồn này đă có từ đầu cuộc chiến. Nhưng ở Belarus dường như không có sự đồng thuận về vấn đề này.
THUỶ HƯƠNG
..
...
...
Nhưng với một kẻ như Putin, chừng nào c̣n quyền lực, th́ ông ta sẽ chẳng sợ bất cứ điều ǵ, từ mạng sống của người Ukraine, mạng sống của tướng tá binh lính Nga, nền kinh tế Nga suy sụp, đời sống của người Nga sẽ muôn vàn khó khăn... Không có điều ǵ làm ông ta quan tâm, khi quyền lực vẫn c̣n.
SONG CHI
Sau mấy tuần lể coi sự làm tṛ dậy giặc của putaine th́ phải hiểu tánh con nguời này như thế nào rồi , 1 câu thôi :
Phuơng Tây càng nhường nhịn (quân sự) th́ tên này càng tiếp tục bắt nạt bằng quân sự tiếp thôi
Việt Nam không tránh khỏi những hệ quả từ chiến tranh Ukraina.
....
*** Việt Nam trong thế "khó xử" giữa Nga và Ukraina
Một tuần sau khi Nga tấn công Ukraina, ngày 01/03, đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi đă tiếp hai phó chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga (Thượng Viện) để khẳng định mối quan hệ song phương chặt chẽ trong bối cảnh năm 2022 kỷ niệm 10 năm Đối tác Chiến lược Toàn diện và 72 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ngày 03/03, tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, Việt Nam nằm trong số 35 nước bỏ phiếu trắng nghị quyết lên án Nga xâm lược Ukraina và yêu cầu Matxcơva rút hết lực lượng quân sự. Dù bị chỉ trích, nhưng phải nói đây là một bước tiến bộ từ phía Việt Nam : Không trực tiếp lên án Nga nhưng ngầm phản đối chiến tranh.
, .......
"Không trực tiếp lên án Nga nhưng ngầm phản đối chiến tranh"
Đúng là viết 1 câu vế truớc nhổ, vế sau liếm nguợc lên , khi phản dối chiến tranh th́ phải lên án kẻ chủ động tạo ra war chớ !
Việt cộng khó xử cái ǵ đây ? khi diễn tuồng y chang tụi chệt cộng bầu phiếu trắng ,mà ngoài đời tụi chệt + đă chọn trục thằng p rồi ....thằng P lót đuờng phía Tây cho tụi chệt cộng ranh háng phái Đông ...
Lịch sử tụi VC tạo ra đầy chất say mê war thấy bà cố luôn c̣n làm bộ giả nhân giả nghĩa nói :
"nhưng ngầm phản đối chiến tranh"
Đúng là bài diễn đạt theo cách ní nựng kiểu 1-SVPK ..chớ khg theo kiểu nh́n De facto sử sách ..
HOMEL, Belarus (NV) – Các bác sĩ tại một bệnh viện ở Belarus cho hay thi thể của hơn 2,500 lính Nga tử trận đă được bí mật vận chuyển từ chiến trường về Belarus để che giấu con số thương vong thực sự ở Ukraine, theo The Telegraph hôm Chủ Nhật, 20 Tháng Ba.
Người dân địa phương ở Homel, khu vực Đông Nam Belarus, cách Kiev chưa đầy 150 dặm về phía Bắc, cũng kể rằng họ thấy khu bệnh viện đầy thương binh “bị biến dạng khủng khiếp,” sau khi Nga lẳng lặng đưa các binh lính qua biên giới.
Theo một bác sĩ ở Homel tiết lộ với Radio Free Europe, vào ngày 13 Tháng Ba, hơn 2,500 thi thể đă được vận chuyển bằng xe lửa hoặc máy bay, song Telegraph không thể xác nhận con số chính xác.
Một bác sĩ khác ở thị trấn 100,000 dân Mazyr, nói thêm rằng việc di chuyển các thi hài luôn tiến hành một cách lặng lẽ trong đêm tối.
“Trước đó, các thi thể được vận chuyển bằng xe cứu thương và chất lên các chuyến tàu lửa của Nga. Sau khi có người quay video và đăng lên mạng Internet, họ chuyển sang hành động vào ban đêm để tránh thu hút sự chú ư,” bác sĩ nói.
Việc xác định con số thương vong chính xác trong cuộc chiến vẫn c̣n nhiều khó khăn do hai bên đều đưa ra ước tính khác nhau.
Ngày 2 Tháng Ba, Nga cho hay gần 500 binh lính Nga đă thiệt mạng và 1,597 người bị thương nhưng không tiếp tục cập nhật sau đó. Trong khi đó, t́nh báo Mỹ tuyên bố 7,000 người đă chết, c̣n Ukraine khẳng định 14,000 người Nga đă mất mạng trong cuộc chiến.
Vùng Homel của Belarus có thể cung cấp một số manh mối về số người chết.
Trước cuộc xâm lược ngày 24 Tháng Hai, hàng chục ngàn quân Nga được bố trí ở Belarus, gần biên giới phía Bắc của Ukraine. Giờ đây, người dân địa phương ở Homel kể rằng họ thấy một lượng lớn thi thể chứa trong những “bao tải đen”, khiến nhà xác duy nhất của Mazyr bị quá tải vào ngày 3 Tháng Ba.
“Có rất nhiều người chết. Hầu hết là những chàng trai rất trẻ sinh năm 1998-2002,” một nhà tranh đấu nhân quyền ở Mazyr nói với The Telegraph vào tuần trước. (V.Giang)
Nguồn: Báo NV
Chiến tranh tâm lư mà khi tụi cuồng BL khai thật thà số lính tử trận th́ ai mà dám cuồng BL đi lính qúinh giặc nữa...phải dấu diếm như tụi Bắc Hàn dấu diếm số luợng nguời chết queo v́ dịch CCP virus đó sao ..Đây là một thứ truyền thống của phe cuồng BL .
Hỏng chừng nay may tụi Nga muốn cho sĩ khí lên cao chế ra những loại thần thoại "lê văn 8" cho thanh niên Nga coi chơi....
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
