Vào lúc cộng đồng người Việt khắp nơi ở Mỹ đang tưởng niệm sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, cuộc chiến tranh xâm lược của Nga nhắm vào Ukraine đang tô đậm thêm nỗi xót xa cay đắng nơi một số người khi họ nghĩ về số phận của đất nước họ giờ không c̣n tồn tại. Sự sụp đổ của Việt Nam Cộng Ḥa trước cuộc tiến công của phe cộng sản khép lại Chiến tranh Việt Nam, một cuộc xung đột đẫm máu không chỉ giữa hai miền nam bắc mà c̣n là cuộc đối đầu ư thức hệ thời Chiến tranh Lạnh giữa các cường quốc Mỹ, Liên Xô và Trung Quốc.
Trung Quốc vừa ban hành lệnh cấm đánh cá trên vùng biển Đông ( Vùng này c̣n thuộc chủ quyền của Việt Nam) Thời gian cấm kéo dài 3 tháng, bắt đầu áp dụng từ 1-5-2022 này. Đáp lại VN chỉ yêu cầu TQ tôn trọng chủ quyền của VN và ..quan ngại tiếp tục.
Zelensky bi quan về các cuộc đàm phán ḥa b́nh.
Theo Ukraine, người Nga đă đánh cắp hàng trăm ngh́n tấn ngũ cốc.
Moody's: Tỷ lệ rất nhỏ chiến tranh ở Ukraine lan sang các nước cộng ḥa Baltic và Ba Lan.
Báo cáo t́nh báo Anh: Nga có "nhiệm vụ" không dễ dàng ở Ukraine.
Kyiv: Quân Nga tấn công dữ dội nhưng không thành công ở Donbass
Ngoại trưởng Lavrov: NATO không nên cung cấp thêm vũ khí cho Ukraine.
Giao tranh tiếp tục ở Ukraine, Lavrov nói Moscow không chiến tranh với NATO.
Australia đă chi 225 triệu USD để giúp Ukraine trang bị quân sự.
The Guardian cho biết: Các lực lượng quân xâm lược Nga đă gần chiếm được thủ đô Kyiv của Ukraine và đă suưt bắt được TT Zelenskiy trong những giờ đầu tiên của cuộc xâm lược.
Trong cuộc xâm lược Ukraine, tin tặc Nga đă ra sức tấn công mạng vào các hệ thống của quốc gia này, nhưng kết quả không đáng kể ǵ.
Tiếp bước El Salvador, Cộng ḥa Trung Phi (CAR) đă trở thành quốc gia thứ hai áp dụng Bitcoin như một loại tiền tệ chính thức.
Một cựu thủy quân lục chiến Mỹ, 22 tuổi, bị giết khi chiến đấu bên cạnh lực lượng Ukraine trong cuộc chiến với Nga, người thân của anh nói với các hăng tin về cái chết đầu tiên được biết đến của một công dân Mỹ chiến đấu ở Ukraine. Anh Willy Joseph Cancel tử thương vào ngày 25/4 khi đang làm việc cho một nhà thầu quân sự đă gửi anh đến Ukraine. Mẹ anh, bà Rebecca Cabrera, nói với CNN.
Là người giàu nhất thế giới nhưng Elon Musk sắp thành CEO nợ nhiều nhất nước Mỹ. Ngay cả trước khi thực hiện thương vụ mua lại Twitter, Musk đă cầm cố 88 triệu cổ phiếu của Tesla cho các khoản kư quỹ dù vẫn chưa rơ ông đă đi vay bao nhiêu tiền.
Ấn Độ và Pakistan đang hứng chịu một đợt nắng nóng kỷ lục từ nhiều ngày qua. Tại New Delhi, nhiệt độ hôm qua, 29/04/2022, đă lên đến 44°C.
Hôm 29/4/2022, tỉnh Kiên Giang tổ chức lễ động thổ khởi công xây dựng "Tượng đài Bác Hồ" tại thành phố Phú Quốc với tổng kinh phí đầu tư là 353 tỷ đồng bằng nguồn vốn Trung ương và ngân sách địa phương.
Thị trưởng Popasna: Lực lượng Nga bắn vào hai xe buưt di tản, chưa có thông tin về thương vong.
Thị trưởng Mykola Khanatov cho biết chỉ có 31 người được sơ tán khỏi Popasna ở phía đông Luhansk Oblast.
****
T́nh báo Anh: Lực lượng Nga ở Ukraine đă suy yếu về tinh thần.
Theo thông tin cập nhật mới nhất của Bộ Quốc pḥng Anh, Nga phải đối mặt với những thách thức trong cuộc xâm lược Ukraine, buộc phải hợp nhất & tái triển khai “các đơn vị đă cạn kiệt & tách biệt khỏi những bước tiến thất bại ở đông bắc Ukraine”.
****
Ngoại trưởng Lavrov: dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Nga trong một phần đàm phán với Ukraine.
Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov hôm 30/4 cho biết trong khi các cuộc đàm phán ḥa b́nh giữa Kyiv và Moscow đang gặp "khó khăn", th́ việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Nga là một phần của các cuộc đàm phán, theo Reuters.
****
Ông Lavrov cũng cho biết hai bên đang thảo luận về một dự thảo của một hiệp ước khả thi.
Trước đó, Zelensky nói rằng các biện pháp trừng phạt không thể là một phần của các cuộc đàm phán.
****
Mỹ cân nhắc cách tiếp cận hội nghị thượng đỉnh G20 sau khi có tin Putin sẽ tham dự.
Trong khi Hoa Kỳ đă lên án sự tham gia của Nga trong G20, Thư kư Báo chí Nhà Trắng nói rằng c̣n quá sớm để dự đoán hội nghị thượng đỉnh sẽ như thế nào.
Chiến lược Covid Zero tích cực của Trung Quốc đang phá hủy nền kinh tế của nước này khi t́nh trạng bế tắc kéo dài và Đại hội Đảng kết thúc vào mùa thu này.
China’s aggressive Covid Zero strategy is crushing its economy as lockdowns drag on and the Party Congress looms this fall https://t.co/OQbLCnyIwz via @BW
Các lănh đạo chính trị cao nhất của Trung Quốc cam kết sẽ có các gói chính sách hỗ trợ các ngành công nghiệp và doanh nghiệp nhỏ. Sau cam kết này, thị trường chứng khoán Trung Quốc lập tức khởi sắc, phản ánh tâm lư hy vọng của giới đầu tư.
Ngày 29-4, Bộ Chính trị Trung Quốc đă nhóm họp dưới sự chủ tŕ của Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh để bàn về các biện pháp ổn định nền kinh tế và xă hội.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, đây là cuộc họp rất được mong đợi do có nhiều lo ngại các đợt phong tỏa chống COVID-19 ở Trung Quốc sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng cả trong và ngoài nước.
"Cuộc khủng hoảng COVID-19 và Ukraine đă dẫn đến rủi ro và thách thức gia tăng. Sự phức tạp, nghiêm trọng và không chắc chắn của môi trường phát triển kinh tế Trung Quốc đă tăng lên", Tân Hoa xă trích một nhận định của Bộ Chính trị Trung Quốc trong cuộc họp.
Theo Tân Hoa xă, các nhà lănh đạo Trung Quốc cũng thừa nhận việc ổn định tăng trưởng, việc làm và giá cả đang phải đối mặt với "những thách thức mới". Trong bối cảnh đó, Bắc Kinh xác định việc "làm tốt công tác kinh tế và bảo vệ, cải thiện sinh kế của người dân một cách có hiệu quả là rất quan trọng".
Cuộc họp của Bộ Chính trị Trung Quốc ngày 29-4 đi đến cam kết sẽ có các gói chính sách hỗ trợ các ngành công nghiệp và các doanh nghiệp nhỏ bị ảnh hưởng bởi COVID-19. Trung Quốc cũng sẽ đẩy nhanh việc xây dựng cơ sở hạ tầng và ổn định giao thông, hậu cần và chuỗi cung ứng, mở rộng nhu cầu của thị trường trong nước.
Các nhà lănh đạo cao nhất của Trung Quốc cũng quyết định nước này sẽ kiên tŕ chiến lược "zero COVID-19" linh hoạt, khẳng định đây là biện pháp sẽ bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người dân cũng như giảm thiểu tác động của dịch bệnh đối với phát triển kinh tế và xă hội.
Bộ Chính trị Trung Quốc cam kết sẽ tích cực phản hồi những lo ngại và lời kêu gọi của các nhà đầu tư nước ngoài, vốn đă bị ảnh hưởng lớn bởi những đợt bùng dịch COVID-19 tại nước này.
Giá cổ phiếu của các công ty Trung Quốc, đặc biệt là công ty công nghệ đă tăng trong phiên giao dịch ngày 29-4 với kết quả của cuộc họp.
Theo báo South China Morning Post (SCMP), nhiều khả năng Trung Quốc đang chuẩn bị nới lỏng các biện pháp kiểm soát và giám sát các công ty công nghệ, kết thúc thời kỳ được xem là tồi tệ nhất của các Big Tech Trung Quốc.
Các nhà phân tích tin rằng Trung Quốc sẽ cần thêm các biện pháp kích thích và một số nới lỏng hạn chế tài sản nếu muốn đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2022 là khoảng 5,5%.
Từ vài tuần nay, Đài Loan, với 24 triệu dân đang hứng chịu một đợt dịch bùng lên dữ dội. Số ca nhiễm mới thường nhật tăng vọt, ngày 28/04/2022 lên đến 11.000 ca. Nhưng chính phủ Đài Loan vẫn kiên quyết không quay trở lại chính sách Zero Covid.
Từ Đài Bắc, thông tín viên Adrien Simorre cho biết thêm chi tiết :
11.000 ca nhiễm mới trong ṿng chưa đầy 24 giờ ngày hôm qua, thứ Năm. Số ca nhiễm mới một lần nữa đă phá kỷ lục ở Đài Loan. Và tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) hôm thứ Ba nhắc lại là đợt bùng phát dịch lần này c̣n lâu mới kết thúc. Bà nói : « Tốc độ lây lan của biến thể Omicron là rất cao. Dựa vào kinh nghiệm của các nước khác, có thể nói rằng dịch bệnh ở Đài Loan c̣n lâu mới đạt đỉnh ».
Quả thực, từ vài tuần nay người ta đă lo ngại là có sự bùng nổ số ca nhiễm mới, nhưng chính phủ Đài Loan vẫn quyết tâm ngưng chiến lược « Zero Covid ». Tổng thống Thái Anh Văn giải thích : « Kể từ đầu năm đến nay, hơn 99% số ca nhiễm ở Đài Loan là các trường hợp không có triệu chứng hoặc chỉ có các triệu chứng bệnh nhẹ, như vậy là biến thể mới này ít nguy hiểm hơn những biến thể trước. Chính v́ thế, mục tiêu của chúng ta hiện nay là hạn chế các thể bệnh nặng nhưng vẫn phải duy tŕ nền kinh tế và đời sống xă hội của chúng ta ».
Về phía dân chúng, nhiều người hưởng ứng ở một chừng mực nào đó nhưng vẫn để ư theo dơi tỉ lệ tử vong ở người cao tuổi. Tại Đài Loan, 20% những người trên 75 tuổi vẫn chưa được tiêm ngừa Covid-19. V́ thế, biên giới sẽ không được mở lại quá nhanh. Hiện thời, biện pháp cách ly 10 ngày khi nhập cảnh vào Đài Loan vẫn được duy tŕ.
Trong khi đó, tại Trung Quốc, theo Reuters, để tránh dịch bệnh lây lan nhanh như ở Thượng Hải, chính quyền Bắc Kinh hôm nay 29/04 phong tỏa thêm nhiều khu nhà ở, trung tâm spa, thể thao, rạp phim, thư viện và ít nhất 2 trung tâm thương mại. Ngày 28/04, Bắc Kinh ghi nhận 49 ca nhiễm mới. Quận Triều Dương (Chaoyang), khu vực ghi nhận nhiều ca nhiễm nhất thủ đô, hôm nay bắt đầu chiến dịch xét nghiệm tầm soát diện rộng đợt 3 toàn bộ 3,5 triệu dân. Phần lớn các khu vực khác của Bắc Kinh bắt đầu tầm soát đợt 3 vào ngày mai 30/04.
Chiều (30/4), Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đă tới sân bay Nội Bài, bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 30/4-1/5.
Việt Nam là nước thứ hai trong chuyến thăm 5 nước châu Á, châu Âu của Thủ tướng Nhật Bản. Đây cũng là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông Kishida Fumio trên cương vị Thủ tướng Nhật Bản kể từ khi nhậm chức.
Ông Kishida Fumio đă thăm Việt Nam 3 lần trên các cương vị khác nhau và đóng góp tích cực vào việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược sâu rộng năm 2014.
News on #ASEAN | Japanese Prime Minister Fumio Kishida departed on an eight-day tour of Southeast Asia and Europe to boost collaboration amid the Russian invasion of Ukraine, which will include visits to Indonesia, Vietnam, and Thailand. https://t.co/tWjiXPQQID
Trung Quốc phong tỏa ít nhất 27 thành phố trên cả nước để ngăn chặn đợt bùng dịch Covid-19 mới nhất, ảnh hưởng tới cuộc sống của gần 180 triệu người.
Thượng Hải là trung tâm trong đợt bùng dịch mới nhất ở Trung Quốc, ghi nhận tới 15.000 ca mắc Covid-19 mới mỗi ngày. Để ngăn chặn làn sóng dịch, giới chức địa phương đă yêu cầu 25 triệu cư dân sống trong cảnh phong tỏa kéo dài suốt nhiều tuần.
Kể từ khi đại dịch bùng phát, Trung Quốc đă áp dụng nghiêm ngặt chiến lược Zero Covid-19. Tuy nhiên, sự xuất hiện của biến chủng Omicron đang thách thức tính bền vững của chiến lược này và những ǵ Bắc Kinh phải đánh đổi.
Theo ước tính của CNN, Trung Quốc đang áp đặt lệnh phong tỏa toàn bộ hoặc một phần ở ít nhất 27 thành phố, ảnh hưởng tới gần 180 triệu người.
Số ca mắc Covid-19 ở Trung Quốc bắt đầu tăng vào tháng 3, nhanh chóng trở thành đợt bùng phát tồi tệ nhất ở nước này kể từ đợt dịch đầu tiên tại Vũ Hán, vào đầu năm 2020.
Trong giai đoạn đầu, tỉnh Cát Lâm bị ảnh hưởng nặng nề. Giới chức địa phương đă yêu cầu phong tỏa thành phố Trường Xuân, thủ phủ của tỉnh, kể từ ngày 11/3, và sau đó là thành phố Cát Lâm vào ngày 21/3.
Thượng Hải là nơi có làn sóng dịch tồi tệ nhất. Hơn nửa triệu ca mắc Covid-19 đă được ghi nhận tại đây kể từ ngày 1/3, dẫn đến lệnh phong tỏa toàn thành phố.
Đến ngày 27/4, chính quyền thành phố thông báo nới lỏng biện pháp pḥng dịch ở một số khu dân cư không có ca mắc trong hai tuần qua. Tuy nhiên, họ vẫn có nguy cơ bị phong tỏa nếu phát hiện dù chỉ một ca nhiễm SARS-CoV-2.
"Thật điên rồ", một người dân Thượng Hải nói với Guardian. “Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ điều này có thể xảy ra ở Thượng Hải. Các quan chức ở Thượng Hải không thấy xấu hổ về những ǵ đang xảy ra ở thành phố trong những tuần gần đây ư?".
Trong khi đó, giới chức Bắc Kinh đă tiến hành chiến dịch xét nghiệm hàng loạt với gần 20 triệu cư dân. Ít nhất 46 ṭa nhà ở quận Triều Dương đă bị phong tỏa, trong khi hơn 5.300 người ở quận Pḥng Sơn cũng chịu t́nh cảnh tương tự. Một số trường học, bệnh viện, khu vui chơi, rạp chiếu phim ở thủ đô cũng bị đóng cửa.
Đến nay, 27 thành phố ở Trung Quốc đang áp dụng phong tỏa cục bộ hoặc từng phần, trải dài 14 tỉnh, trong đó có Hàng Châu (12,2 triệu dân), Tô Châu (12,7 triệu dân) và Cáp Nhĩ Tân (9,5 triệu dân).
Phần lớn các cuộc phong tỏa ở Thượng Hải gây ra sự hỗn loạn. Nhiều người dân đă phàn nàn về t́nh trạng thiếu lương thực, không được tiếp cận dịch vụ y tế, điều kiện tồi tệ tại các trại cách ly tạm bợ và các biện pháp nặng tay, chẳng hạn chia cắt những đứa trẻ mắc Covid-19 với cha mẹ.
Vào đầu tháng 4, một nhân viên y tế đă đánh chết một con chó corgi, sau khi người chủ bị đưa đi cách ly.
Tuần trước, cảnh sát và các nhân viên y tế được cho là đă phá cửa xông vào nhà một cụ bà 92 tuổi trong đêm, để đưa bà đi cách ly. Những câu chuyện này nhanh chóng được lan truyền trên mạng xă hội, khiến công chúng phẫn nộ.
Những ǵ xảy ra ở Thượng Hải, nơi vốn được coi là thành phố hiện đại nhất Trung Quốc, đă khiến người dân ở những khu vực khác cảnh giác cao độ.
Do lo ngại phong tỏa trên diện rộng, nhiều người dân Bắc Kinh đổ xô đi tích trữ thực phẩm, xếp hàng dài tại các siêu thị và cửa hàng tạp hóa, ngay sau khi có thông báo xét nghiệm hàng loạt.
Trong khi đó, việc phong tỏa nhiều thành phố đă giáng một đ̣n mạnh vào hoạt động kinh tế, đặc biệt là ở những thành phố quan trọng như Thượng Hải và Thâm Quyến.
Vào tháng 3, tỷ lệ thất nghiệp ở Trung Quốc đạt mức cao nhất trong 21 tháng. Nhiều doanh nghiệp buộc phải tạm ngừng hoạt động tại một số địa điểm, bao gồm các nhà sản xuất ôtô Volkswagen, Tesla và nhà máy lắp ráp iPhone Pegatron. Trong tuần này, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc mất giá nhanh chóng, chạm mức thấp nhất kể từ tháng 11/2020.
Có những dấu hiệu cho thấy các nhà lănh đạo Trung Quốc cũng đang lo ngại. Vào tháng 3, Chủ tịch Tập Cận B́nh cho biết Trung Quốc phải "giảm thiểu tác động của dịch bệnh đối với phát triển kinh tế - xă hội". Hôm 26/4, ông Tập cũng yêu cầu "dốc toàn lực" để thúc đẩy tăng trưởng.
Chính phủ Trung Quốc "đau đớn nhận thức được thiệt hại đối với nền kinh tế", Chủ tịch Pḥng Thương mại Liên minh châu Âu tại Trung Quốc Jörg Wuttke cho biết.
"Họ lo lắng về t́nh trạng thất nghiệp, và việc các công ty nước ngoài đổ tiền vào nơi khác", ông Wuttke dẫn thông tin từ một bộ của Trung Quốc, nhưng từ chối nêu tên cơ quan này.
Bất chấp sự tức giận ngày càng tăng do các đợt phong tỏa, giới chức Trung Quốc và các phương tiện truyền thông nhà nước chỉ ra rằng chính sách Zero Covid-19 sẽ không sớm thay đổi.
“T́nh h́nh nghiêm trọng ở Thượng Hải cho thấy cần thiết phải tuân theo chính sách Zero Covid-19 năng động. Nếu Thượng Hải, nơi có hệ thống y tế tốt nhất, đang rất cần sự giúp đỡ khi đối mặt với số ca mắc nghiêm trọng ngày càng tăng, ai sẽ giúp đỡ các khu vực khác nếu họ bị SARS-CoV-2 tấn công?", Global Times nhận định hôm 27/4.
Có một vài lư do khiến Trung Quốc quyết duy tŕ chiến lược Zero Covid-19. Nhiều nhà lănh đạo và nhà khoa học nước này bày tỏ lo ngại rằng việc nới lỏng các hạn chế có thể khiến SARS-CoV-2 lây lan trên toàn quốc, lấn át hệ thống chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là khi tỷ lệ tiêm chủng ở người cao tuổi c̣n thấp.
Trong khi Trung Quốc tập trung nguồn lực khổng lồ vào việc tự phát triển và sản xuất vaccine, họ lại không thể đảm bảo những liều vaccine này sẽ đến tay người cao tuổi.
Giờ đây, với kỳ vọng giữ vững tỷ lệ tử vong ở mức thấp, các nhà chức trách không c̣n lựa chọn nào khác ngoài việc dựa vào các biện pháp phong tỏa để bảo vệ những người dễ bị tổn thương.
Chiến dịch Zero Covid-19 mang đậm dấy ấn cá nhân của Chủ tịch Tập Cận B́nh. Ông đă nhiều lần ủng hộ chính sách này trong suốt đại dịch. Vào năm 2021, ông từng tuyên bố chiến dịch này thể hiện cam kết cứu "mọi mạng sống con người" của Trung Quốc.
Các lực lượng Nga đă đánh cắp "vài trăm ngàn tấn" ngũ cốc tại các khu vực của Ukraine mà họ chiếm đóng, thứ trưởng bộ nông nghiệp Ukraine cho biết ngày thứ Bảy.
Phát biểu với đài truyền h́nh quốc gia Ukraine, ông Taras Vysotskiy bày tỏ lo ngại rằng hầu hết những ǵ ông nói là 1,5 triệu tấn ngũ cốc được cất giữ trong lănh thổ bị chiếm đóng cũng có thể bị quân Nga đánh cắp.
Bộ ngoại giao Ukraine ngày thứ Năm cáo buộc Nga đánh cắp ngũ cốc trong lănh thổ mà nước này đă chiếm đóng, một hành động mà họ nói là làm gia tăng mối đe dọa đối với an ninh lương thực toàn cầu.
Bộ trưởng nông nghiệp Mykola Solskyi nói nạn trộm ngũ cốc đă gia tăng trong hai tuần qua.
"Cá nhân tôi nghe điều này từ nhiều chủ kho chứa thóc trong lănh thổ bị chiếm đóng. Đây là hành vi ăn cướp trắng trợn. Và điều này đang diễn ra khắp nơi trong lănh thổ bị chiếm đóng," bộ dẫn lời ông nói.
Ông cho biết t́nh trạng như vậy có thể tạo ra vấn đề lương thực ở những khu vực hiện chưa được kiểm soát.
"Sẽ sớm có một vụ thu hoạch lúa ḿ ở phía nam. Nhưng những người nông dân trong hoàn cảnh này có thể nói: 'Ch́a khóa của máy kéo đây - hăy tự đi mà thu hoạch, nếu các người muốn,'" ông Solskyi nói.
Điện Kremlin bác bỏ cáo buộc của Ukraine, nói rằng họ không biết thông tin này đến từ đâu.
Bộ nông nghiệp ngày thứ Sáu nói rằng sáu vùng ở Ukraine đă hoàn thành gieo hạt đầu xuân bất chấp cuộc xâm lược của Nga.
Ukraine được chia thành 24 vùng, nhưng không có kế hoạch gieo hạt ở Luhansk thuộc miền đông do giao tranh ác liệt ở đó.
Bộ không đưa ra dự báo thu hoạch ngũ cốc năm 2022, trong khi các nhà phân tích cho rằng sản lượng đạt 41,4 triệu tấn trong năm nay so với 86 triệu tấn năm 2021.
Công ty tư vấn APK-Inform cho biết xuất khẩu ngũ cốc vụ 2022/23 có thể đạt tổng cộng 33,2 triệu tấn so với 45,5 triệu tấn dự kiến cho niên vụ 2021/22 kết thúc vào tháng 6.
Trong những ngày gần đây, ở Moldova (Moldavie) đă xảy ra các đám cháy và vụ nổ trong khu vực ly khai Transnitria nằm sát biên giới Ukraine [1]. Truyền thông Nga đă đe dọa chính quyền Moldova và Ukraine về các hành động này. Thực hư ra sao?
Moldova là một nước nhỏ với diện tích 33.000km² (bằng 1/10 Việt Nam) với dân số hơn 3,5 triệu, 85% nói tiếng Romanian. Xứ này vốn là một tiểu vương quốc, luôn bị giành giật bởi các đế quốc Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ), Romania và Nga. Sau Cách mạng tháng 10-1917, ở đây đă h́nh thành một nhà nước Xô-viết, nhưng trong chiến tranh thế giới II, lại bị Đức và đồng minh Romania thanh toán. Sau thắng lợi của Hồng quân năm 1945, nước Moldova với thủ đô là Kishinev lại thành nước CHXHCN Xô-viết. Nhiều sinh viên Việt Nam đă từng học ở đó.
Chế độ XHCN ở Moldova chấm dứt vào năm 1991, khi Liên Xô tan ră. Nước Cộng ḥa Moldava độc lập, chế độ dân chủ đại nghị ra đời. Nhưng ngay lúc đó, các lực lượng gốc Slave và thân Nga đă t́m cách tách khu vực Transnistria ở biên giới Ukraine ra khỏi chính quyền Kishinev. Moldova đưa quân đến dẹp. Nội chiến bùng nổ với hơn 1000 người chết.
Trong suốt mấy chục năm XHCN, quân đội Liên Xô coi Moldova là một quân khu, do quân đoàn 14 quản. Khi nội chiến nổ ra, quân đoàn 14 dưới sự chỉ huy của tướng Lebed giữ vai tṛ trung lập (v́ trong đó có rất nhiều sỹ quan binh lính người Moldova). Cuối cùng uy tín chính trị của tướng Lebed đă giúp ḥa giải để hai bên ngừng bắn [2]. Nước "Cộng ḥa Transnistria Moldova" tự ra đời, không được bất cứ nước nào công nhận. Quân đoàn 14 của Nga vẫn đóng ở đó, không theo một quy chế nào cả. Nước Moldova vẫn coi Transnistria là lănh thổ của ḿnh, không chấp nhận quyền tự trị của chính phủ bù nh́n ở "Thủ đô Tiraspol". Nhưng cũng không dám tấn công.
Bị cô lập, Transnistria trở nên tiêu điều. Các xí nghiệp kinh tế từng liên hợp với Ukraine, Moldova, Romania thời kỳ XHCN đều đóng cửa. Thu nhập b́nh quân đầu người theo sức mua ở đây thấp nhất châu Âu (7000 USD/năm). Ở Moldova, con số này xấp xỉ 14.000. Căng thẳng chủng tộc, bế quan tỏa cảng càng khiến dân chúng bỏ đi. Từ 500.000 dân năm 2015, nay chỉ c̣n khoảng 370.000 chịu ở lại với nhà nước ly khai.
Nếu Moldova được coi là túp lều nghèo ở châu Âu, th́ Transnistria là cô gái xanh xao, bị kẻ cướp cưỡng bức, bắt làm con tin ngay trong một góc lều đó và chủ nhà bất lực.
Khi Nga và Ukraine c̣n hữu hảo th́ quân đoàn 14 vẫn được tiếp tế bằng đường bộ từ cảng Sevastopol (mà Nga thuê lại của Ukraine) hay Odessa. 2.000 quân Nga đóng ở Transnistria cùng 6.000 quân ly khai là cái gai cấy vào giữa cơ thể Moldova. Nước Moldova bé nhỏ với 7.000 quân chính quy, trang bị tồi, luôn nh́n sang Transnistria với nỗi lo canh cánh.
Các chính phủ ở Kishinev từ năm 1991 đến nay luôn do dự trong lựa chọn: Theo Nga hay hướng Tây? Mọi cải cách kinh tế và chính trị của đất nước cũng như con lắc, đu dây giữa hai cực nên suốt 30 năm qua, Moldova chưa đi xa được mấy, dù không có chiến tranh.
Tháng 12.2020, nữ tổng thống cấp tiến Maia Sandu lên cầm quyền đă quyết tâm đưa Moldova lên con đường gia nhập EU [3]. Là nước nghèo và nhỏ, nhưng hai tháng qua Moldova đă chu cấp và giúp đỡ hơn 300.000 người tỵ nạn từ Ukraine sang (giả sử như VN nhận 10 triệu người tỵ nạn).
Ảnh: Nữ tổng thống cấp tiến Maia Sandu của Moldova đang t́m cách đưa đất nước hội nhập vào EU. Nguồn: Internet
Khi Nga xâm lăng Ukraina cuối tháng 2.2022, việc đầu tiên mà Maia Sandu làm là khẩn thiết xin gia nhập NATO. Đây là hy vọng duy nhất của nước cộng ḥa bé nhỏ để không bị nuốt chửng.
Hôm 22-4-2022, thiếu tướng Nga Rustam Minnekajew nói rằng, Nga sẽ chiếm toàn bộ vùng Donbas, miền Nam Ukraine bao gồm cả Odessa nối tới tận Transnistria, tạo thành một ṿng cung khổng lồ. Những ai hiểu về lịch sử đế quốc Nga sẽ không ngạc nhiên với tham vọng này. Trước năm 1989, xe tăng Nga từng nằm sâu tới tận Hungary, Tiệp Khắc, Đông Đức.
Trong suốt 30 năm qua, Nga chiếm đóng một vùng hầu như không có khả năng tự lập về kinh tế, phải bù lỗ nuôi chính quyền ly khai, phải chịu búa ŕu dư luận. Tất cả chỉ nhằm duy tŕ một đống than chiến tranh âm ỷ. Đống than này giờ đây có thể được thổi bùng để tạo ra đám cháy rừng ở Moldova, như đống than Donbas từng bùng cháy ở Ukraine.
V́ sợ những đám cháy lan sang nhà ḿnh mà cả Gruzia, Moldova, Thụy Điển và Phần Lan đă muốn xin vào NATO sau ngày 24-2-2022. V́ chỉ có NATO mới đủ sức cứu họ trước đe dọa của Nga. Lư lẽ "Vào NATO để đe dọa Nga" là đổi trắng thay đen.
NATO có phải là chiếc khiên thần có thể chặn đứng mọi ngọn lửa chiến tranh hay không? Xin thưa là không. Bài học ở Afghanistan, ở Trung Đông hay Nam Tư c̣n sờ sờ ra đó.
Afghanistan đang quay trở lại thời kỳ đồ đá v́ NATO chỉ đủ sức chặn Taliban bằng bom đạn (kèm theo nhiều cái chết oan uổng của dân thường), nhưng không phải là lực lượng có thể xây dựng một xă hội dân sự vững mạnh, một tầng lớp tinh hoa vừa có tri thức vừa đủ ḷng dũng cảm để bảo vệ đất nước trước sự man rợ của chính đồng bào ḿnh. Đó là việc của người Afghanistan.
NATO đă dẹp được cuộc nội chiến Nam Tư bằng bom, bằng việc kẻ lại đường biên giới, lập ra nước Kosovo, nhưng không xóa bỏ được mọi hận thù chủng tộc và tôn giáo nhen nhúm lâu nay, do vậy ở Bosnia-Herzegowina, Kosovo hay ở Bắc Makedonia luôn âm ỷ những ḷ than chủng tộc, chỉ chờ lúc bùng cháy.
Trong chiến tranh Ukraine, NATO luôn dè chừng, không để bị lôi vào cuộc chiến. Do vậy cho đến nay Ukraine vẫn không có đủ vũ khí nặng để chặn quân Nga, chứ đừng nói đến phản công. Những ǵ quân Ukraine đạt được đến nay đều nằm ngoài mọi tính toán của giới tướng lănh NATO. Giờ đây, biết quân đội Nga không mạnh như họ vẫn nghĩ, NATO bớt sợ và ai cũng muốn đánh bại Nga. Nhưng không ai muốn bị Nga coi là kẻ thù chính (Ngoài Mỹ ở bên kia đại dương, có cái ô hạt nhân cứng nhất thế giới).
Mấy chiếc xe tăng Gepard cũ mà Đức mới hứa viện trợ cho Kyiv hôm 26-4 vừa qua là điển h́nh của thái độ nửa vời đó. Tặng để lấy tiếng là chính phủ Đức giúp vũ khí nặng, để khỏi bị dân chửi, nhưng không nặng đến mức khiến Nga tức giận. V́ Gepard là xe tăng pḥng không tầm thấp, dùng cho tự vệ, mà Ukraine đă có khá nhiều vũ khí pḥng không tầm thấp. Khi Ukraine hỏi tăng hạng nặng tấn công để đánh thủng các pḥng tuyến của Nga, cần các hệ thống pḥng không tầm cao để diệt máy bay và tên lửa từ xa th́ Berlin chỉ cười trừ, nói quanh.
Nếu NATO muốn đánh Nga đến người Ukraine cuối cùng th́ họ đă tuôn vào đó tất cả máy bay MIG, SUKOI, tất cả các xe tăng và hệ thống pḥng không S-300, S-400 mà các nước Đông Âu và Thổ Nhĩ Kỳ đang có, chứ không dền dứ, đùn đẩy cho nhau.
Ukraine trụ được cho đến hôm chủ yếu là nhờ:
- Tinh thần và chiến thuật của quân đội;
- Tŕnh độ tổ chức tốt của chính quyền nhằm sử dụng sức mạnh đoàn kết toàn quốc hỗ trợ chiến tranh;
- Sử dụng high tech, cộng với tin tức t́nh báo của Mỹ, Anh để lấy yếu đánh mạnh;
- Viện trợ vũ khí đạn dược từ phương tây.
Như vậy ngoại viện chỉ là một phần, các yếu tố nội lực mới quyết định.
Nói như vậy để thấy rằng phương Tây chỉ chữa các đám cháy để lửa không bén sang nhà họ chứ không có khả năng và cũng không muốn nhảy vào phá tan cái ḷ lửa. Do vậy việc các nước nhỏ bám vào đó để nhờ chặn đám cháy rừng đang sắp lan ra tuy là việc cần thiết, nhưng cũng không thể đe dọa Nga.
Và phương Tây cũng không thể cứu giúp tất cả. Để vào được các liên minh quân sự và kinh tế của phương Tây, ứng cử viên phải đạt nhiều tiêu chuẩn về kinh tế, chính trị, quân sự và cả văn hóa mà chủ nhà đặt ra. Trải qua các cải cách ngoạn mục, Ba-Lan, các nước Baltic tuy nằm sát Nga vẫn được tham dự cả EU lẫn NATO. Nếu Thụy Điển và Phần Lan nộp đơn th́ việc gia nhập NATO cả về quy chế lẫn ḥa nhập quân đội sẽ rất dễ dàng. Nhưng Ukraine, Gruzia, Moldova sẽ phải kinh qua giai đoạn thử thách, thẩm tra sẽ kéo dài, tùy thuộc vào nội lực và quyết tâm cải cách của từng nước.
Ukraine đang tạo cho ḿnh những h́nh ảnh tốt đẹp nhờ tầng lớp tinh hoa mới. Nhưng đi sâu vào mọi ngơ ngách, nạn tham nhũng, quan liêu vẫn c̣n nặng, kinh tế vẫn bị quản lư theo phương thức cũ trong khi xă hội dân sự mới phát triển.
Cả Ukraine và Moldova đều đă để lỡ khá nhiều cơ hội bứt ra khỏi ṿng cương tỏa của Nga khi đế quốc này c̣n suy yếu. Giờ đây họ đang đối diện với các đám cháy rừng mà ḷ lửa đă được kẻ đốt nhà gài cắm từ lâu.
Điều trùng hợp là sự hung hăng của Nga đă khiến giới chính trị ở hai nước này cùng t́m cách thoát Nga và hướng Tây.
Tuy chậm, nhưng người Ukraine đă chứng minh là họ đúng. Nếu thắng cuộc chiến tranh này, dù với giá nào cũng sẽ là một nước Ukraine khác hẳn.
Ngược lại: Thất bại về quân sự, bi bao vây kinh tế, cô lập về chính trị và văn hóa sẽ khiến Nga suy sụp. Dù có chiếm được đất nhưng không được dân chấp nhận, th́ kẻ đốt rừng sẽ măi măi ngồi bên đống tro tàn.
Đại sứ Pháp gắng sức cứu miền nam Vietnam giây phút cuối cùng.
Jean-Marie Mérillon:
NGƯỜI ĐI KHÔNG MUỐN LƯU LẠI BẰNG CHỨNG
Đă đến lúc Đại Sứ Martin phải nói thật với tôi: Nước Mỹ cần phải làm ǵ vào những ngày sắp tới khi Phan Rang thất thủ? Và Mỹ cần xác minh thái độ đối với Dương văn Minh mới hôm qua vừa đ̣i Nguyễn văn Thiệu từ chức.
Ông Martin đă lưỡng lự rất nhiều rồi mới nói cho nước Pháp hay rằng Hoa Kỳ sẽ bỏ rơi Miền Nam. C̣n nước Pháp th́ muốn cố giữ Miền Nam bằng một chánh phủ trung lập giả định, biết rằng đó chưa hẳn là một liều thuốc hồi sinh cho toàn thể chánh phủ Việt Nam Cộng Ḥa một cách công hiệu, nhưng chẳng c̣n phương thức cấp cứu nào phù hợp với t́nh thế lúc đó.
TỐI 18/4/75:
Qua điện thoại, lần thứ nhất Ông Martin mới nói ra ư định của Hoa Kỳ. Đối với chính trường nước Mỹ th́ chiến tranh Việt Nam đă chấm dứt sau Hiệp Định Paris năm 1973. Vấn đề c̣n lại là giải thể Hoa Kỳ tại Đông Dương.
Ông Martin muốn nhờ tôi làm trung gian chuyển đạt ư muốn của Mỹ cho phía Việt Cộng. Tôi bèn trả lời:
- "Điều mà ông yêu cầu, tôi sẽ thơa măn cho ông 5 tiếng nữa nếu không có ǵ trở ngại trong việc liên lạc. Tuy nhiên tôi phải phúc tŕnh lên chánh phủ của tôi, vậy ông Đại Sứ gởi cho tôi một công hàm ủy thác làm việc này."
- "Không thể được" người ta không muốn lưu lại bằng chứng.
- "Như thế từ giờ phút này nước Pháp sẽ đăm nhận vai tṛ ḥa b́nh cho Việt Nam theo chủ thuyết của Pháp."
- "Chúng tôi cám ơn nước Pháp. Với tư cách cá nhơn tôi hoàn toàn chống lại chủ trương của Hoa Kỳ dành trọn quyền thắng trận cho Việt Cộng."
Sau đó chúng tôi chuyển sang phần tâm sự gia đ́nh, hỏi thăm sức khỏe bà Đại Sứ v.v... Đại Sứ Martin cho biết nước Mỹ quá chán ngấy những vụ đăo chánh trước kia nên để cho ông Thiệu từ chức rồi ra đi hơn là đăo chánh. Vai tṛ của Nguyễn cao Kỳ không c̣n cần thiết sau khi Hoa Kỳ đă tặng phần thắng cho Việt Cộng.
Ngày 30/4, trước 3 tiếng đồng hồ hạ cờ Hoa Kỳ sau 20 năm bay trên ṿm trời Việt Nam, Đại Sứ Martin gọi điện thoại vấn an, chúc tôi ở lại xứ sở này tiếp tục sứ mạng ḥa b́nh, đồng thời khuyến khích tôi "c̣n nước c̣n tát."
Công việc đầu tiên của tôi là liên lạc với Phan Hiền trong trại Davis (Tân sơn Nhất) cho biết chánh phủ Cách Mạng Lâm Thời Miền Nam Việt Nam của Huỳnh tấn Phát muốn ấn định rơ thời hạn Mỹ rút quân khỏi Việt Nam. Phan Hiền bèn hỏi lại tôi là nên ấn định vào ngày nào? Sự giàn xếp người Mỹ ra đi cũng làm phiền phức tôi không ít. Ông trưởng pḥng CIA xúi ông Tổng Giám Đốc Liên Đoàn Lao Công Việt Nam kiếm khoảng 20.000 người mặc quần áo nông dân biểu t́nh trước Ṭa Đại Sứ Mỹ đ̣i Mỹ phải ở lại giúp Việt Nam. Ông Trần quốc Bửu hứa sẽ làm được, nhưng rồi chẳng thấy biểu t́nh chi cả. CIA chưa muốn đi vội, có vẻ muốn ở lại để tổ chức phá rối cộng sản như họ đă từng làm ở ngoài Bắc sau Hiệp định Genève 1954. Trưởng pḥng thương mại Mỹ xin gia hạn đến tháng 6 để giúp các hảng thầu,ngân hàng, các nhà kinh doanh di tản các dụng cụ xí nghiệp, cơ xưởng máy móc về Mỹ. Nhưng rồi Đại Sứ Martin nhận được lệnh của Ṭa Bạch Ốc là người Mỹ và tất cả những ǵ liên hệ đến Mỹ phải rời khỏi Việt Nam chậm lắm là cuối tháng 4/75.
Đại tướng Pháp Vanuxem chạy chỗ này chỗ kia với thiện chí cố vấn cho ông Thiệu phản công, nhưng vô ích. Tôi được thông báo Mỹ đă sắp xếp ngày đi cho ông Thiệu đâu vào đó cả rồi. Tướng Vanuxem, người từng chỉ huy ông Thiệu, than thở với tôi: "Thiệu "lủy" không nghe "moa", đánh giặc theo kiểu Mỹ sẽ thua không c̣n một mảnh đất để thương thuyết với Việt Cộng."
Ngày 18 tháng 4 chúng tôi xác nhận ngày di tản của Hoa Kỳ với Phan Hiền.
Trước khi lập chánh phủ giả định, tôi xét phản ứng của Nga Sô và Trung Cộng. Nước nhiệt thành đầu tiên là Trung Cộng. Thủ Tướng Chu ân Lai điện cho Bộ Ngoại Giao Pháp là sẵn sàng hợp tác với Pháp để xây dựng một chánh thể trung lập tại Miền Nam nếu có thành phần MTGPMNVN tham dự.
Tại Hànội, cuộc vận động với Đại Sứ Nga được xem là mấu chốt của vấn đề. Nhưng Đại Sứ Nga, ông Malichev từ chối, nói rằng: "Chủ quyền xây dựng chính thể Việt Nam do đăng cộng sản Bắc Việt quyết định. Ngoài t́nh hữu nghị cũng như các sự giúp đở Việt Nam, Nga chẳng có quyền hạn ǵ cả." Lời tuyên bố đó giống như một kẻ ăn trộm nho bị bắt quả tang rành rành mà vẫn cứ chối bai bải là ḿnh chỉ đi dạo mát trong vườn nho mà thôi. Chẳng là v́ chúng tôi có đủ tin tức t́nh báo nói rơ có 5 vị tướng lănh Nga có mặt trong Bộ Chỉ Huy chiến dịch Hồ chí Minh tại chiến trường Long Khánh. Không lẽ các vị ấy chỉ ngồi uống trà nói chuyện chơi với Văn tiến Dũng hay sao?
Toàn thể các nước Đông Nam Á lo ngại một nước Việt Nam độc lập dù dưới một chánh thể nào trong tương lai. Đối với họ, Việt Nam măi măi có chiến tranh bao giờ cũng có lợi hơn một Việt Nam ḥa b́nh thống nhất. Theo quan điểm đó, khối Đông Nam Á tán thành Việt Nam được đ́nh chiến trong trung lập hơn là thống nhất trong độc lập. Quan niệm này lan rộng cả Á Châu, đặc biệt là Nhật Bản, nước Nhật sẽ hết ḿnh đóng góp cho Đông Dương trung lập. Duy có Nam Dương cực lực phản đối. Nam Dương chưa nguôi mối thù Trung Cộng đạo diễn cuộc đăo chánh hụt năm 1965, nên bác bỏ giải pháp đ́nh chiến tại Việt Nam có Trung Cộng tham dự.
(Măi đến năm 1978, tướng Suharto có gởi cho tôi một bức thơ tỏ ư hối tiếc là lúc đó chánh phủ ông đă có nhận xét sai lầm về những ư kiến của chúng tôi).
Mao th́ ghét cay ghét đắng Lê Duẫn thân Nga, thành thử những điều kiện Bắc Kinh đặt ra là phải hạ bệ đảng viên thân Nga, cầm chân quân Bắc Việt để dành cho MTGPMN tiến vô Sài G̣n.
Thực ra nền trung lập đối với chúng tôi chỉ coi như tạm thời ngăn cản ḍng nước lũ, cho Việt Nam Cộng Ḥa tạm dung thân.
Lời giao ước chánh trị khác hẳn với lời giao ước ngoại giao. Bắc Kinh chỉ giao ước bằng miệng là sẽ t́m cách cản trở Bắc Việt chậm nuốt Miền Nam, biện pháp quân sự coi như yếu tố cần phải có. (Rất tiếc chờ măi đến năm 1978 Trung Cộng mới dùng biện pháp này để dằn mặt Việt Nam).
Phần chúng tôi là phải đáp lời hứa là thành lập chánh phủ liên hiệp gồm 3 thành phần: Quốc gia, Đối lập, và MTGPMN. Chu Ân Lai đưa ra một danh sách: Trương như Tảng, Nguyễn thị B́nh, Đinh bá Thi, thiếu tướng Lê quang Ba, trung tướng Trần văn Trà, ngỏ hầu làm lực lượng nồng cốt thân Tàu trong chánh phủ ḥa hợp ḥa giải dân tộc Việt Nam. Điều kiện họ đưa ra thoạt nh́n th́ không thấy có ǵ trở ngại, nhưng thực hiện lại vô cùng khó khăn. V́ những người này không có thực lực hay quyền hành ǵ cả. Toàn thể quyền ḥa hay chiến đều do Lê Duẫn nắm cả. Trên Lê Duẫn một bực là Mạc tư Khoa. "Dường như đă từ lâu phe quốc gia lẫn phe cộng sản Việt Nam đều đă không có quyết định ǵ về số phận đất nước của họ".
Móc nối với Trung Cộng thỏa thuận đâu vào đó cả rồi, sáng ngày 22/4 tôi mời phái đoàn Dương văn Minh vào ṭa Đại Sứ tiếp xúc với chúng tôi. Phái đoàn này có nhiều nhân vật đang tập sự làm chánh trị, những kẻ chuyên sống nhờ xác chết của đồng bào họ: Huỳnh tấn Mẫm, Hoàng phủ Ngọc Tường, Ngô bá Thành, Ni sư Huỳnh Liên, Lư quư Chung, Vũ văn Mẫu, Hồ ngọc Cứ v.v... Tôi thấy ông Dương văn Minh đă liên lạc quá vội với một thành phần vô ích. Những khuôn mặt này Bắc Việt chưa biết họ, c̣n hao công giúp Bắc Việt th́ chỉ có việc chưởi tầm bậy chế độ Việt Nam Cộng Ḥa.
Tôi đi ngay vào vấn đề hỏi chung trước mặt mọi người là: "Chúng tôi hết sức ủng hộ người Việt Nam thành lập một chánh phủ ḥa hợp ḥa giải dân tộc. Vậy trong những ngày sắp tới có những cuộc thương thuyết xảy ra, quí vị có đồng ư nhận quí vị là đại biểu các khuynh hướng chánh trị ở Miền Nam không? Chiến tranh đang đến hồi dứt khoát phải có kẻ thua người thắng. Hăy cho chúng tôi biết, chánh phủ quí vị tới đây sẽ thua hay Việt Nam Cộng Ḥa thua, hoặc MTGPMN thua? "
Huỳng tấn Mẫm cướp lời Dương văn Minh nói trước:
- "Thưa ông Đại Sứ Pháp, cuộc chiến này Mỹ đă thua, tất cả người Việt Nam chúng tôi thắng trận."
Căn cứ theo lời của Huỳnh tấn Mẫm, tôi đoán ngay hắn là một thứ bung xung trước thời cuộc, háo danh, sẵn sàng làm tôi mọi cho bất cứ chế độ nào chịu cấp phát tước quyền cho hắn. Nếu biết khôn và khách quan nhận định th́ hắn phải nói như vầy: "Bọn phản chiến Mỹ thua trận, và tất cả người Việt Nam thắng trận trong một nền ḥa b́nh rơi nước mắt."
Bà ni sư Huỳnh Liên nói nhiều lắm. Bà kể lể "tín đồ Phật Giáo bị kềm kẹp từ 20 năm qua, nếu cộng sản thắng th́ đó là lời cầu nguyện của hàng triệu phật tử Việt Nam."
Luật sư kiêm chánh trị gia Vũ văn Mẫu có vẻ già dặn hơn. Ông đặt tiếng "nếu" ở mỗi mệnh đề để thảo luận. "Nếu" chính phủ tương lai mà trong đó có ông làm thủ tướng th́ viễn ảnh ḥa b́nh sẽ nằm trong tầm tay dân tộc Việt Nam v.v.." Ông cũng ngỏ lời cám ơn tôi dàn xếp thời cuộc để lập ván bài trung lập tại Việt Nam.
Đây là buổi thăm ḍ quan niệm, nhưng những con cờ quốc tế đă gởi cho tôi từ trước không có Huỳnh tấn Mẫm, Ngô bá Thành, Huỳnh Liên, Vũ văn Mẫu và Lư quư Chung. Tôi lễ phép mời họ ra về, ngoại trừ đại tướng Dương văn Minh để thu xếp nhiều công việc khác.
Tiển ra tận thềm sứ quán, tôi có nói mấy lời để họ khỏi thất vọng sau này:
- "Thưa quí vị, thiện chí thành lập tân chánh phủ, điều đó không ai chối cải công lao của quí vị. Tuy nhiên thẩm quyền tối hậu giờ phút này nằm trong tay Hànội. Nước Pháp chỉ làm một việc có tính cách trung gian hơn là chủ động'.
Mọi người trợn ngược tṛng mắt nh́n tôi hết sức ngạc nhiên. Ông Vũ văn Mẫu nói nhỏ với tôi một câu bằng tiếng Latinh; "Tôi muốn đi Pháp nếu tân chánh phủ không được Hànội nh́n nhận."
Khi trở vào, Đại tướng Dương văn Minh ngồi đó chờ tôi, nét mặt sung măn, tự hào là đă nắm vững thời cuộc. Vừa nghe chuông điện thoại reo, tùy viên giao tế của chúng tôi giới thiệu người bên kia là Vơ đông Giang. Đường dây điên thoại viễn liên này kêu qua ṭa Đại Sứ Pháp ở Tân gia Ba rồi cũng dùng đường dây này chuyển về Bộ Ngoại Giao Hànội. Tại Hànội họ sẽ móc đường dây tiếp vận vô Nam để tiếp xúc với vị Tư lệnh chiến dịch Hồ Chí Minh, v́ ông này muốn gặp tôi có chuyện gấp. Tôi đồng ư nhưng phải chờ hai tiếng đồng hồ nữa mới bắt xong đường dây như thế.
KẾ HOẠCH THỨ NHẤT:
Thành phần chánh phủ ḥa hợp ḥa giải dân tộc, đồng chủ tịch là hai ông Dương văn Minh và Trần văn Trà. Ba phó chủ tịch là Vũ văn Mẫu, Trịnh đ́nh Thảo và Cao văn Bổng. Tổng trưởng quốc pḥng Phạm văn Phú. Tổng trưởng ngoại giao Nguyễn thị B́nh. Tổng trưởng tư pháp Trương như Tảng. Tổng trưởng nội vụ Vũ quốc Thúc. Tổng trưởng kinh tế Nguyễn văn Hảo. Tổng trưởng thương mại Lê quang Uyễn. Tổng trưởng tài chánh Trần ngọc Liễng. Xen kẻ nhau nếu tổng trưởng quốc gia th́ Đổng lư văn pḥng là người của MTGPMN, và ngược lại. Hội đồng cố vấn chánh phủ có: Nguyễn hữu Thọ, Huỳnh tấn Phát, Thích trí Quang, Lương trọng Tường, Hồ tấn Khoa, Linh mục Chân Tín, Cựu thủ tướng Trần văn Hữu.
Hai mươi bốn giờ sau khi công bố thành phần chánh phủ, nước Pháp sẽ vận động các nước Âu Châu, Á Châu và các nước phi liên kết công nhận tân chánh phủ ḥa giải Việt Nam, làm chậm lại bước tiến xe thiết giáp Liên Xô mưu toan đè bẹp Sài G̣n.
KẾ HOẠCH THỨ HAI:
- "Thưa Đại tướng, ông Nguyễn văn Thiệu để lại quân đội này c̣n bao nhiêu người? Hoa Kỳ để lại vũ khí nếu dùng được ở mức độ pḥng thủ th́ đuợc bao lâu?
Đại tướng Dương văn Minh trả lời là ông chưa nắm vững quân số v́ hơn chín năm ông không có dịp biết các bí mật quốc pḥng.
- "Thưa Đại tướng, đại tá tùy viên quân sự của chúng tôi sẽ phúc tŕnh cho đại tướng biết sau. Theo chúng tôi, quân lực Việt Nam Cộng Ḥa c̣n đủ khả năng chiến đấu thêm 10 tháng nữa, nếu các nhà quân sự chịu thay đổi chiến thuật từ quy ước sang du kích chiến. Ngay từ bây giờ Đại tướng c̣n 2 Quân đoàn. Phải dùng hai Quân đoàn này mặc cả cho thế đứng của phía quốc gia. Tôi tung liền giải pháp trung lập đồng thời tạo áp lực ngoại giao ngừng bắn 7 tiếng đồng hồ. Trong khi đó Đại tướng kịp thời chỉnh đốn quân đội và chọn các tướng lănh có khả năng trường kỳ phản công. Tôi tin tuởng Việt Nam Cộng Ḥa chưa thể thua và đích thực Bắc Việt đang lúng túng chưa biết họ sẽ chiến thắng bằng cách nào đây.
KẾ HOẠCH THỨ BA:
Cùng lúc mời thành viên MTGPMN hợp tác trong chánh phủ trung lập, Đại Tướng tuyên bố sẵn sàng bang giao với Trung Quốc và các nước theo chủ nghĩa xă hội, dĩ nhiên trong đó có cả Liên Xô.
Trung Quốc sẽ chụp lấy cơ hội này để cử Đại Sứ đến Sài G̣n ngay sau 24 giờ cùng với tiền viện trợ 420 triệu Mỹ kim là tiền sẽ trao cho Hànội mà nay trao cho chánh phủ ḥa hợp ḥa giải dân tộc. Kế hoạch này đánh phủ đầu Hànội bằng cách đưa đứa con nuôi của họ là MTGPMN lên nắm chính quyền (một lực lượng mà từ trước đến nay Hànội vẫn ra ră trước dư luận là dân Miền Nam đứng lên chống Mỹ, chớ Hànội không có dính dáng ǵ hết).
Đi từng bước, lần lượt tân chánh phủ sẽ lật lại từng trang giấy kư ngưng bắn trong Hiệp Định Paris, giao cho Trung Quốc cưỡng ép Hànội vào bàn hội nghị nói chuyện ngưng bắn tức khắc.
Quả thật Trung Quốc muốn cứu sống MTGPMN để xây dựng ảnh hưởng của ḿnh tại Đông Dương. Phe quốc gia cũng muốn cứu cấp Sài G̣n đừng lọt vào tay cộng sản. Như vậy hai quan niệm cùng có một mục đích, c̣n có thể dàn xếp được là tốt hơn cả, v́ đừng để cho bên nào thắng.
Tôi cũng thông báo cho ông Minh hay là tôi đă liên lạc với thành viên MTGPMN. Hầu hết đều tán thành giải pháp giúp họ thoát khỏi ṿng quỷ đạo của Bắc Việt. Họ chạy theo HàNội là muốn tiến thân sự nghiệp chánh trị bằng con đường hợp tác với cộng sản, nếu giúp họ nắm được chánh quyền Miền Nam th́ phương tiện dùng cộng sản Bắc Việt đă quá lỗi thời.
Bà B́nh từ đầu đến cuối đă hợp tác chặt chẻ với chúng tôi. Thêm một bằng chứng: 17 ngày sau khi Sài G̣n mất, bà B́nh c̣n tuyên bố trước Liên Hiệp Quốc dụng ư tống khứ đạo quân Bắc Việt về bên kia Bến Hải: "Miền Nam Việt Nam sẽ sinh hoạt trong điều kiện trung lập 5 năm trước khi thống nhất hai miền Nam Bắc." Các nhà phân tích thời cuộc nói chỉ cần 5 tháng Miền Nam sống dưới chánh phủ trung lập thay v́ có diễm phúc 5 năm, có lẽ ḥa b́nh Việt Nam sẽ ở trong hoàn cảnh thơ mộng tươi đẹp rồi. Bà B́nh bị thất sủng sau lời tuyên bố đó.
Nước Pháp sẽ trao 300 triệu quan chuyển tiếp từ chế độ Việt Nam Cộng Ḥa giao cho tân chánh phủ để nuôi sống giải pháp trung lập. Chúng tôi sẽ quyên góp các nước bạn đồng minh Âu Châu một ngân khoảng độ 290 triệu mỹ kim cho các chương tŕnh viện trợ kinh tế, văn hóa, phát triển nông nghiệp, nhân đạo v.v... tổng cộng cũng gần bằng viện trợ của Hoa Kỳ trước đây.
Bấy nhiêu đó cũng đủ nuôi dưỡng tạm thời chánh phủ Dương văn Minh Trần văn Trà, để rồi người quốc gia tranh thủ với cộng sản duy tŕ một Miền Nam không nhuộm đỏ màu cờ.
Đại tướng Dương văn Minh không nói chi nhiều, ông lắng nghe tôi tŕnh bày cặn kẻ từng kế hoạch, và nói ông sẵn sàng thực hiện theo quan điểm của chúng tôi. Ông chỉ nêu một câu hỏi duy nhất:
- "Dưới h́nh thức nào tôi thay thế cụ Trần văn Hương để thành lập nội các để thương thuyết với phía bên kia?"
- "Thưa Đại tướng, cụ Trần văn Hương hôm qua vừa thảo luận với chúng tôi là sẽ trao quyền chánh phủ Việt Nam Cộng Ḥa lại cho Đại tướng, nếu Đại tướng có một kế hoạch không để mất Sài G̣n."
Sự thực từ lúc ông Thiệu tuyên bố từ chức, ông Minh đă nhiều lần thúc hối chúng tôi tiến dẫn ông nắm chánh quyền ngay lúc ấy.
Chúng tôi chưa nhận lời yêu cầu này. Chúng tôi chưa nhận lời yêu cầu đó v́ chưa tiếp xúc được với thành phần MTGPMN. Hơn nữa ông Minh ra lănh đạo guồng máy quốc gia không mang điều mà thế giới mong đợi sau khi Hoa Kỳ rút đi. Khi chúng tôi giới thiệu tướng Minh sẽ là nhân vật cho ván bài trung lập của Pháp tại Việt Nam th́ cụ Trần văn Hương sửng sốt và tỏ vẻ phiền trách: "Nước Pháp luôn luôn bẻ nho trái mùa! Tưởng chọn ai chớ chọn Dương văn Minh, nó là học tṛ tôi, tôi biết nó quá mà. Nó không phải là hạng người dùng trong lúc dầu sôi lửa bỏng... Tôi sẽ trao quyền lại cho nó nhưng nó phải hứa là đừng để Sài G̣n thua cộng sản." Có sự hiện diện của ông Trần chánh Thành là người rất am tường thực chất cộng sản, chúng tôi giải thích với cụ là Bắc Việt rất sợ MTGPMN đoạt phần chiến thắng, công khai ra mặt nắm chánh quyền. Chúng ta nên nắm ngay nhược điểm của họ mà xoay chuyển t́nh thế. Nếu để một nhân vật diều hâu lănh đạo, Bắc Việt sẽ viện cớ Việt Nam Cộng Ḥa không muốn ḥa b́nh rồi thúc quân đánh mạnh trong lúc quân đội chưa kịp văn hồi tư thế phản công. Tạm thời dùng công thức ḥa hoăn thôi.
Cụ Trần văn Hương thông cảm kèm theo lời thở dài tỏ ra mất tin tưởng. Kế hoạch của chúng tôi vô t́nh đă đè bẹp tin thần chống cộng sắt đá của cụ. Theo cụ th́ giải pháp hữu hiệu là bỏ ngỏ Sài G̣n, tổng động viên những vùng đất c̣n lại để tiếp tục đánh cộng sản. Chọn giải pháp này sẽ đổ máu thêm, nhưng chiến tranh nào mà không đổ máu, ít nhất Việt Nam Cộng Ḥa không thua một cách mất mặt.
Mười năm sau tôi thấy kế hoạch của cụ Trần văn Hương đúng. Nếu lúc bấy giờ các nhà lănh đạo quân sự Miền Nam đừng bỏ chạy quá sớm, yểm trợ cụ, th́ có thể gở gạc được thể diện người Quốc gia Miền Nam. Tôi kính mến cụ Trần văn Hương, người Việt Nam nhận xét cụ bất tài, già nua lẩm cẫm, song chúng tôi thấy cụ là một người Việt Nam trung tín, sống chết cho lư tưởng, can đăm trước mọi t́nh huống. Năm 1976, nghe cụ bị bệnh nặng, thiếu thốn phương tiện chữa trị, chúng tôi yêu cầu Tổng lảnh sự Pháp ở Sài G̣n vận động với nhà cầm quyền HàNội cho cụ sang Pháp chữa bệnh. HàNội c̣n cần Pháp làm giao điểm tuyên truyền chủ nghĩa xă hội, sẽ không làm khó dễ trong việc cấp giấy xuất cảnh, nhưng cụ từ chối, quyết định ở lại chết tại Việt Nam. Chúng tôi vẫn nhớ lời cụ nói năm 1975: "Ông Đại Sứ à, tui đâu có ngán Việt Cộng, nó muốn đánh tui đánh tới cùng. Tui chỉ sợ mất nước, sống lưu đày ở xứ người ta. Nếu trời hại nước tui mất, tui xin thề ở lại đây và mất theo nước ḿnh." Cụ Trần văn Hương đă giữ lời hứa.
Đại tướng Dương văn Minh ra về, chúng tôi hẹn gặp lại nhau. Trong lúc này, về phía Việt Nam Cộng Ḥa, chúng tôi không quên nhắc nhở đại tướng Dương văn Minh gấp rút tổ chức lại quân đội, liên lạc thường xuyên với tướng Nguyễn khoa Nam, khuyến khích vị tướng này giữ vững các vị trí pḥng thủ để c̣n một mảnh đất làm địa bàn ăn nói khi thương thuyết với phía bên kia. Ngay lúc đó tôi biết ông Dương văn Minh cách đây hai ngày đă liên lạc với người em ruột là thiếu tướng Dương văn Nhật, nhờ môi giới để nói chuyện thẳng với Bắc Việt. V́ hấp tấp, nông cạn, ông tưởng em ông có đủ tư cách đại diện cộng sản ngưng bắn tại Miền Nam. Từ chỗ móc nối sai lệch, t́nh thế đă xỏ mũi ông đến chỗ phá nát bấy hết kế hoạch ḥa b́nh Việt Nam.
(GHI CHÚ của dịch giả DHN: Dương văn Nhật không phải là một thiếu tướng mà chỉ là một thiếu tá thường, trực thuộc MTGPMN nên không phải là một nhân vật quan trọng. Cộng sản đă cho về liên lạc thường xuyên với Dương văn Minh trước đó như là một liên lạc viên xoàng để săn tin mà thôi, và đă được lệnh kín đáo nằm luôn tại nhà Dương văn Minh từ khi chúng tiến chiếm tỉnh Banméthuột. Có lẽ ông Dương văn Minh muốn đưa em ông lên hàng tướng v́ lư do thể diện chăng? Sau 30/4/75 mới là trung tá).
LÊ ĐỨC THỌ THÓA MẠ TÔI:
Chuông điện thoại reo. Đầu dây bên kia tự giới thiệu:
- "Chào ông Đại Sứ, tôi là B trưởng B2 đây."
Tôi chào lại và rất ngạc nhiên không biết B trưởng B2 là nhân vật nào. Thái độ thiếu lịch sự xă giao qua lời giới thiệu tên họ chức phận bằng bí danh của đầu dây bên kia chứng tỏ họ coi thường chúng tôi. Tôi gằn mạnh từng tiếng:
- "Nếu đầu dây bên kia muốn trao đổi câu chuyện với tôi th́ nên tỏ ra lịch sự một chút. Khi tiếp xúc với một nhà ngoại giao th́ dù thù hay bạn cũng vậy. Thưa ông B trưởng B2, chắc ông thừa hiểu ông đang nói chuyện với Đại sứ nước Pháp, và bắt buộc tôi phải cúp nếu ông không nói tên họ, chức phận. Nguyên tắc của ngành ngoại giao đối lập với ngành gián điệp là không tiếp xúc với hạng người bí mật."
B2 xin lỗi tôi liền khi đó, bảo rằng ông ta sợ CIA phát hiện sự có mặt của ông ở Miền Nam trong lúc hoàn cảnh chưa cho phép ông xuất đầu lộ diện. Ông cũng rất phiền khi bị ép buộc nói tên họ:
- "Thưa ông Đại sứ, tôi là Lê đức Thọ, Tổng tư lệnh chiến dịch Hồ chí Minh."
Th́ ra là Lê đức Thọ, con người khuynh đăo trong các cuộc ḥa đàm Paris. Tiểu sử Thọ từ năm 1937 chúng tôi có đầy đủ trong tay, duy tôi chưa gặp mặt nên không nhận được giọng nói qua điện thoại. Sau Tết Mậu Thân, Pḥng nh́ Pháp đă có đủ tài liệu để biết Lê đức Thọ là Tổng chỉ huy bộ máy chiến tranh tại Miền Nam. Y từ Nga trở về hồi tháng giêng 1975, và đi thẳng vào Nam trực tiếp chỉ huy tổng tấn công Sài G̣n. Mà Pḥng nh́ biết th́ CIA cũng biết.
Tôi nói:
- "Chào ông Tổng tư lệnh, qua vai tṛ trung gian và với thiện chí lớn lao nhất, nước Pháp hết ḷng đứng ra ḥa giải các phe tranh chấp để sớm đạt được một nền ḥa b́nh tại Việt Nam. Ông Tổng tư lệnh có cần gởi đến chúng tôi những quyết định ǵ từ phía Bắc Việt nhằm tức khắc giải quyết chiến tranh không? Chúng tôi sẽ chào mừng quyết định của quí vị.’
Thấy ḿnh là kẻ chiến thắng trong canh bạc về sáng, Lê đức Thọ tố xả láng, không cần che đậy bề trái của sự thật nữa:
- "Quyết định của đăng cộng sản chúng tôi là đánh gục Mỹ, thống nhất hai miền Nam Bắc, xây dựng nước Việt Nam theo con đường Mác xít Lê nin nít".
- "Thưa ông Tổng tư lệnh, đó là mục đích. C̣n quyết định chấm dứt cảnh cốt nhục tương tàn của người Việt, chưa thấy đăng cộng sản Việt Nam nói tới?"
Lê đức Thọ hùng hồn giảng thuyết (chỗ này ông Mérillon không cho biết Lê đức Thọ nói bằng tiếng ǵ, v́ y nói tiếng Pháp c̣n kém lắm):
- "Thưa ông Đại sứ, tôi xin nói về chính danh và ư nghĩa cuộc chiến đấu của chúng tôi. Sau khi đánh bại bọn đế quốc Pháp, đăng và nhân dân chúng tôi tiếp tục sự nghiệp đánh bọn ngoại xăm đế quốc Mỹ. Cuộc chiến đấu này từ lâu đă được nhân dân thống nhất thành một phong trào chống Mỹ. Từ ngữ "cốt nhục tương tàn" tôi bảo đăm với ông đại sứ là do bọn tay sai ngụy quyền Sài G̣n khơi lên để kêu gọi ḷng thương hại của chúng tôi, chớ không phải lời oán than từ phía nhân dân. Xác nhận như vậy để ông đại sứ thấy rằng chúng tôi chưa hề chính thức hóa một nghị tŕnh ḥa giải nào với bất cứ đăng phái nào tay sai trong Miền Nam với quyết định của chúng tôi là để thắng chớ không phải để ḥa giải."
- "Thưa ông Tổng tư lệnh, trường hợp này th́ vị trí của MTGPMN ở đâu?"
- "Nó sẽ đứng ở chỗ giải tán khi: một là Đại sứ Mỹ bị bắt, hai là cuốn cờ bỏ chạy trước khi người cộng sản yêu nước tiếp thu Sài G̣n".
- "Nếu đúng như thế, MTGPMN không phải là một thực thể riêng biệt, tách rời quyền lực HàNội đứng lên chống Mỹ từ 15 năm qua, và các ông đă lừa gạt dư luận quốc tế."
- "Thưa ông Đại sứ, dư luận quốc tế hả? Mà dư luận nào mới được chớ? Nếu dư luận quốc tế thuộc khối tư bản th́ không xứng đáng để phẩm b́nh. Đối với nước Pháp chúng tôi xem là bạn. Thưa ông Đại sứ, chúng ta sẽ bang giao trong t́nh hữu nghị giữa hai nước."
- "Trung Quốc đang yêu cầu chúng tôi dàn xếp một cuộc đ́nh chiến tại Việt Nam, ông nghĩ sao?
- "Trung Quốc thuộc bọn xét lại, đă biến thể và phản bội nghĩa vụ giải phóng nhân loại qua chủ nghĩa Lênin. Mọi việc nhúng tay vào của Trung Quốc chúng tôi xem đó là hành động thù nghịch. Riêng ông Đại sứ, ngay bây giờ xin ông nhận lời cảnh cáo của chúng tôi. Nếu ông Đại sứ c̣n tiếp tay với Trung Quốc và các thế lực ngoại bang khác ngăn cản đà chiến thắng chống đế quốc Mỹ ở Miền Nam, th́ 24 giờ sau khi tôi đặt chân vào Sài G̣n tôi sẽ trục xuất ông Đại sứ ra khỏi Việt Nam."
- "Làm như vậy ông không ngại gây sự hiềm khích giữa hai nước sao?"
- "Không, Chánh trị và quyền lợi không chú ư tới những vấn đề nhỏ nhặt giữa hai nước. Pháp c̣n quyền lợi tại Việt Nam. Pháp đừng nên gây hấn với Việt Nam bằng giải pháp trung lập này nọ, cũng đừng nên chen vào nội bộ của chúng tôi."
- "Thưa ông Tổng tư lệnh, ông nên nhớ Pháp ngày hôm nay không phải là Pháp đô hộ ngày hôm qua. Pháp chẳng có quyền lợi ǵ nếu phải bang giao với một nước Việt Nam cộng sản. Nếu ông cảnh cáo chúng tôi, bù lại xin ông và đăng cộng sản Việt Nam tiếp nhận lời cảnh cáo của chúng tôi là số tiền 300 triệu hằng năm viện trợ Miền Nam và 200 triệu viện trợ nhân đạo cho Bắc Việt sẽ không được chuyển giao nếu giải pháp trung lập bị bác bỏ một cách vô nhân đạo."
Lê đức Thọ có vẻ căm tức, nhưng lần này v́ lịch sự, y nói vài lời cáo lỗi rồi cúp điện thoại, đúng với ư muốn của tôi.
Thật ra chúng tôi cũng vẫn biết cuộc chiến tranh này do tập đoàn HàNội quản lư từ đầu đến cuối, nhưng không trắc nghiệm được phản ứng ngang tàng của họ mà đại biểu chánh thức là Lê đức Thọ, nhất định nuốt Miền Nam bằng lá bài quân sự.
Sự kiện này đă khuyến khích tôi t́m kiếm những phương pháp cấp thời chỉnh đốn lại quân đội Việt Nam Cộng Ḥa giữ vững pḥng tuyến để kéo dài thời gian mặc cả.
Tôi rất ghét người cộng sản thiếu quân tử (đó là cái chắc!) khi họ thắng trận. Lê đức Thọ là một điển h́nh. Năm 1964 Thọ đă từng xin chúng tôi giúp y nói chuyện trực tiếp với Hoa Kỳ, chúng tôi không hề từ chối. Bất cứ điều ǵ cần đến, nếu thỏa măn được th́ chúng tôi cho ngay. Họ có mang ơn nước Pháp chớ nước Pháp chưa hề chịu ơn họ. Đến khi nước Pháp muốn Việt Nam có ḥa b́nh trên nền tảng trung lập có thành phần quốc gia tham dự, HàNội đă bạc ơn từ chối.
Khi xe tăng Nga vượt hàng rào Dinh Độc Lập lúc 11 giờ sáng th́ tới 3 giờ chiều Lê đức Thọ ngồi trên xe Falcon đến ṭa Đại Sứ Pháp xấc xược đi thẳng vô pḥng tôi nói:
- "Mérillon, tôi đến đây tống cổ ông rời khỏi Sài G̣n trước 9 giờ sáng mai".
Tôi gật đầu. Sáng hôm sau ngày 1-5-75, Thọ c̣n hạ nhục tôi bằng cách cho công an xét va li và bắt tôi phải ra HàNội trước khi về Pháp. Tôi phản đối. Khi phi cơ cất cánh, tôi ra lệnh cho phi công bay luôn sang Bangkok thay v́ ra HàNội.
Hành động sỉ nhục một Đại sứ, Lê đức Thọ và công an Việt Nam phải trả một giá rất đắt. Tổng số ngân quỹ viện trợ nhân đạo hằng năm nước Pháp quyết định để dành mua sinh mạng người Miền Nam Việt Nam không hề cho HàNội một cắt nào suốt 10 năm sau.
Ngày 27 tháng 4/1975
Chiều ngày 27/4/75, tôi nhận được tin rất phấn khởi: Tướng Trần văn Trà bắn tin nhờ tôi cấp tốc thành lập chánh phủ trung lập và ông gởi gấp hai nhân vật thân tín của ông vào chánh phủ, là bà Nguyễn thị B́nh và ông Đinh bá Thi (ông này bị HàNội giết vài năm sau bằng tai nạn xe hơi tại vùng Rừng Lá Phan Thiết, sau khi bị Hoa Kỳ trục xuất về tội mua tài liệu t́nh báo kỹ thuật cho Liên Xô - Lời dịch giả). Tùy viên quân sự của chúng tôi cũng xác nhận là 2 sư đoàn tập kết của Trần văn Trà sẽ vào tiếp thu Sài G̣n, phỏng tay trên của đạo quân Văn tiến Dũng.
CÁC TƯỚNG LĂNH BỊ NHỐT TẠI BỘ TỔNG THAM MƯU:
Chứng cớ mà Trần văn Trà lấn quyền HàNội trong mưu đồ Miền Nam tự trị được thể hiện ngay sau ngày 30/4/75. Trần văn Trà chạy nước rút, tự ư thành lập Ủy Ban Quân Quản Sài G̣n Gia Định hầu làm bàn đạp cho MTGPMN nhảy lên nắm chánh quyền trước khi Bắc Việt an bài chế độ cộng sản. Chung một mục đích: Bắc Việt đoạt chánh quyền để bành trướng chủ nghĩa cộng sản, c̣n MTGPMN cướp chánh quyền với thâm ư tạo sự nghiệp danh vọng cá nhân. HàNội có Nga Sô làm điểm tựa, có toan tính theo từng sách lược, c̣n MT là những chánh trị gia thời cuộc có tính cách giai đoạn nên cuối cùng bị thua trắng tay, bị cưỡng bức phải giải tán, cán bộ bị hạ từng công tác (hay thanh trừng) trong thầm lặng.
Dựa theo quan niệm "c̣n nước c̣n tát", chúng tôi không bỏ lở một cơ hội nào có thể duy tŕ nhịp thở của Việt Nam Cộng Ḥa đang hấp hối vào giờ cuối của cuộc chiến. Lúc 9 giờ tối ngày 27/4/75, chúng tôi họp với các tướng lănh De Séguins, Pazzi, Bigeard, Langlais, Vanuxem, Gilles, Pierre Bodet. Các tướng này đến Sài G̣n ngày 16/4 trong hảo ư phối hợp với các tướng lănh Việt Nam từng được Pháp đào tạo trước kia để phản công lại Bắc Việt. Họ đến với tư cách cá nhân.
Qua lời xác nhận của tướng Gilles, chỉ huy quân đoàn nhảy dù Pháp trong trận Điện biên Phủ, th́ thiếu tuớng Phạm văn Phú không phải thuộc hàng tướng lănh bỏ lính khi thua trận và chạy dễ dàng như vậy. Tướng Gilles yêu cầu tôi can thiệp với chánh phủ Việt Nam Cộng Ḥa trả tự do cho tướng Phú lúc đó đang bị ông Thiệu nhốt chung với các tướng lănh khác trong Bộ Tổng Tham Mưu. Ông Thiệu đă làm một việc quá nguy hiểm. Đang lúc quân đội cần tướng mà tướng lănh bị tống giam, như vậy là có ác ư đập tan nát Bộ Tham Mưu Hành Quân của Việt Nam Cộng Ḥa.
Ngày 29/4, tướng Phú nằm trong bệnh viện Grall. Tôi điện thoại trấn an ông, yêu cầu ông đừng bỏ đi sẽ tạo thêm t́nh trạng hỗn loạn hoang mang cho binh sĩ. Ông hứa sẽ không bỏ chạy, nếu không phản công giữ được Sài G̣n th́ ông thề bỏ xác tại bệnh viện này. Tướng Phú đă giữ lời hứa. Ông là một tướng lănh mà chúng tôi hết sức tin tưởng trong ván bài trung lập sau Dương văn Minh. Tối 29/4, được tin Dương văn Minh sẽ đầu hàng cộng sản vào sáng mai, ông đă dùng độc dược tự sát.
Các tướng lănh Pháp cũng đề nghị tôi thực hiện kế hoạch bỏ trống Sài G̣n qua 2 giai đoạn:
- Giai đoạn 1.- Rút phân nữa quân gồm lực lượng tự vệ, an ninh, cảnh sát, những binh đoàn nhảy dù, thủy quân lục chiến, biệt động quân, và các binh chủng thuộc bộ binh, lén di chuyển lúc nửa đêm, sau lưng cộng sản đi lên các tỉnh B́nh Dương, Tây Ninh, Phước Long, với nhiệm vụ tái phối trí lực lượng và bồi dưỡng tinh thần binh sĩ.
Phân nữa kia, gồm Hải quân và Không quân di chuyển về miền Tây để dùng cho các trận chiến sông ng̣i, cắt đường tiến của cộng sản tràn xuống Quân khu 4. Mời hai tướng Dương văn Minh và Trần văn Trà công bố chánh phủ trung lập. Sài G̣n là vùng phi quân sự nơi chỉ nói chuyện, thương thuyết bằng giải pháp chánh trị. Sài G̣n không có quân, cộng sản không có cớ đễ tàn phá.
- Giai đoạn 2.- Phản công trên cơ sở du kích, chiếm lại lần hồi đất đai đă mất và chờ quân viện mới. Thay thế chánh phủ trung lập bằng một chánh phủ lưu vong Việt Nam Cộng Ḥa. Vai tṛ Dương văn Minh đến đây coi như chấm dứt. Các tướng Phạm văn Phú, Nguyễn khoa Nam, Lê nguyên Vỹ, Ngô quang Trưởng được xem là thành phần chủ lực cho chiến trường tương lai.
Các tướng lănh hồi hưu Pháp quả quyết sẽ t́m được nguồn quân viện chẳng mấy khó khăn, qua sự đóng góp của các cựu quân nhân Anh, Pháp, Hoa Kỳ, Do Thái... nếu có lời kêu gọi của Hiệp Hội Cựu Quân Nhân Thế Giới Tự Do.
Sáng ngày 28/4/75, tôi chuyển hết kế hoạch này cho Dương văn Minh và định tối 28 th́ sẽ hoàn tất kế hoạch.
KẾ HOẠCH CHƯA ĐƯỢC THỰC HIỆN?
Đại tá tùy viên quân sự của chúng tôi tŕnh bày tỉ mỉ về quân số của đôi bên.
- Quân cộng sản Bắc Việt hiện đang bao vây Sài G̣n gồm các sư đoàn 304, 308, 312, 320, 322, 325 và 2 sư đoàn MTGPMN, 300 thiết giáp, 600 đại bác đủ loại. Tổng cộng quân số khoảng 70.000, tính cả lực lượng trừ bị. Đúng như lời Trung Quốc thông báo, HàNội tung hết quân, bỏ ngỏ HàNội. Giá lúc ấy Trung Quốc chỉ cần cho một vài sư đoàn diễn binh trên biên giới Hoa Việt th́ lập tức HàNội sẽ tự ư ngưng chiến và tán thành chánh phủ trung lập rất mau lẹ. Rất tiếc.
- Quân số Biệt khu Thủ đô có khả năng tác chiến, có vũ khí trong tay ước được 100.000. Căn cứ vào vũ khí đạn dược, hỏa lực nặng, tiếp liệu, và tinh thần chấp nhận chiến đấu th́ Sài G̣n có thể pḥng thủ, cầm cự được chừng 7 tháng.
Trong 7 tháng đó biết đâu t́nh h́nh lại chẳng thay đổi theo chiều hướng khác? Chúng tôi đưa ra sự kiện này nhằm bác bỏ lập luận nói rằng cộng sản Việt Nam sẽ thiêu hủy Sài G̣n với số quân gấp 5 lần.
Kinh nghiệm bọn Khmer Đỏ chiếm Phnom Penh ngày 17 tháng 4/75, đă xảy ra t́nh trạng chém giết hỗn loạn nguy hiểm đến sinh mạng Pháp kiều và các phóng viên ngoại quốc, cần Ṭa Đại sứ Pháp che chở. V́ vậy ngày 19/4/75 tôi đă yêu cầu Bộ Ngoại Giao Pháp tăng phái cho chúng tôi một trung đội thủy quân lục chiến từ Nouvelle Calédonia đến Sài G̣n để bảo vệ sứ quán. Lại yêu cầu các vị Lănh Sự ở Đà Nẵng, Cần Thơ, Đà Lạt, Huế gấp rút kiểm tra lại tổng số Pháp kiều, và phải tiếp tục ở lại nhiệm sở để trấn an dư luận. Khi đó có 722 người là người Pháp chính gốc, 9500 người có quốc tịch Pháp, 11.000 trẻ em lai Pháp sống tại các cơ quan từ thiện. Tất cả 21.000 người này sẽ được đưa về Pháp định cư. Tuy nhiên để cứu thêm mạng người, chúng tôi sẽ gởi cho HàNội danh sách đăng kư cho hồi hương thêm những người hồi tịch Pháp, cựu quân nhân tham dự bên cạnh quân đội Pháp trong hai thế chiến, công chức thời Pháp và nhân viên làm việc trong các cơ sở tư nhân Pháp trên lănh thổ Việt Nam. Mỗi người hội đủ điều kiện như vừa quy định có thể kéo thêm gia đ́nh anh em ruột thịt, con cháu dâu rể bên ngoại cũng như bên nội. Kết quả chúng tôi đem về Pháp tất cả 80.000 người. Để mua thêm người cộng tác với Pháp, mỗi năm chánh phủ Pháp phải trả cho cộng sản máy cày, dược phẩm, các bộ phận bảo tŕ công ty nhà đèn, thủy cục, nông phẩm v.v...
Chiều 28/4, tướng Pazzi xuống Cần Thơ gặp tướng Nguyễn khoa Nam. Sau đó khi trở về tướng Pazzi cho biết miền Tây rất khả quan, chỉ có quốc lộ 4 tạm thời bị cắt đứt. Tướng Nguyễn khoa Nam đă hai lần yêu cầu ông Dương văn Minh cho phép ông đem quân giải tỏa Quốc lộ 4, phản công, nhưng Dương văn Minh dặn đi dặn lại mấy lần là đừng phản công mạnh, tạm thời ở tư thế chờ, để ông t́m giải pháp chánh trị tại Sài G̣n. Tướng Nam than thở với tướng Pazzi: "Nếu tôi đánh mạnh là bất tuân thượng lệnh, nếu tôi đánh nhẹ th́ tinh thần binh sĩ mất hết. Đến giờ này mà bức màng chánh trị c̣n bịt mắt quân đội. Ông nói lại với tướng Minh giùm là nước tràn bờ mà không cho đắp đê ngăn lại! Ông làm chứng giùm tôi: Quân đoàn 4 chúng tôi không thua. Chính trị Sài G̣n đă trói tay chúng tôi bắt buộc chúng tôi phải thua."
Sáng ngày 30/4/75, sau khi nghe Dương văn Minh đọc bản "trao nước cho giặc", tướng Nguyễn khoa Nam cùng nhiều tướng lănh liêm sĩ khác đă chọn câu nói của Voltaire để giữ danh dự của người làm tướng; "C̣n giữ được danh dự là chưa mất mát nhiều."
Trời đă vào đêm rồi. Đại bác, súng liên thanh nổ gần hơn. Làn sóng người ngơ ngác t́m đường chạy trốn cộng sản nghẹt cứng cả thành phố. Ông Đại tướng Dương văn Minh đâu? Tướng Trần văn Trà đâu? Tại sao những người này không xuất hiện để thành lập chánh phủ liên hiệp? Tôi tự hỏi như thế.
Tôi lo lắng, gọi điện thoại về nhà ông Dương văn Minh. Người trả lời là trung tá Đẩu, chánh văn pḥng: "Dạ thưa ông Đại sứ, Đại tướng chúng tôi hiện đi lên Xuân Lộc thương thuyết với người phía bên kia."
Bỗng nhiên đầu óc tôi căng cứng từng mạch máu, tay chân bủn rủn. Ông Minh lên Xuân Lộc có nghĩa là gặp trực tiếp thượng tướng Lê đức Anh, phụ tá Văn tiến Dũng, nơi đây đang có mặt Lê đức Thọ. Tức là ông Đại tướng đi thẳng với phe Bắc Việt. Ông Minh đi trên tư thế nào? Quân không có, quan cũng không, chánh phủ chưa có ǵ hết. Như vậy chỉ là đi đầu hàng Bắc Việt. Công việc này không cần đến một Đại tướng! Trao cho một em bé đánh giầy 10 tuổi cũng làm được.
Cái hướng mà ông Minh cần đi là hướng Củ Chi, nơi thượng tướng Trần văn Trà đang chờ... Chờ đến kiếp sau!
Những ǵ mà ông Minh hứa với chúng tôi đă như nước đổ lá khoai. Bao nhiêu kế hoạch, bao nhiêu công tŕnh vận động, phút chốc ông Minh làm tiêu tan hết. Lại c̣n dối gạt các tướng lănh yêu nước khác, gây ra sự chậm trễ phản công giờ chót, bởi đa số đều tưởng ông Đại tướng có phép lạ, sáng chế được công thức ngưng bắn tại chỗ để phe quốc gia không bị thua trong nhục nhă.
Thâm ư của ông Minh là muốn đầu hàng, sau đó ngồi ăn, hưởng cho đến già.
(Lời dịch giả D.H.N.: Thật đúng như ông Mérillon đă nói, từ ngày 30/4/1975 cho đến ngày nay 1996, Dinh Hoa Lan của ông Minh không mất một chiếc đũa, không mất một cành hoa, một bụi cỏ nào.
Khi ông rời Việt Nam để đi định cư ở Pháp với toàn bộ gia đ́nh, ông được tự do mang theo bất cứ thứ ǵ ông muốn, từ những món đồ cổ đến những kỹ vật, thượng vàng hạ cám... cộng sản phải dùng mấy xe vận tải đưa các thùng tài sản của gia đ́nh ông xuống bến tàu cho ông. Dinh Hoa Lan ở đường Testard, bất động sản riêng của ông được ông giao cho trung tá Khử giữ ǵn và quản lư, đến giờ này không một tên cộng sản nào dám đụng đến. Trung tá Khử hiện là chủ một vườn trồng lan tại Thủ Đức, cuối thập niên 80 là tổng thơ kư của Hội Hoa Lan Việt Nam).
Ngày 29/4/1975, 8:00 giờ tối, sau khi nhận lănh chức Tổng Thống do cụ Trần văn Hương bàn giao lại, ông Minh điện thoại xin lỗi chúng tôi, bày tỏ sự hối tiếc đă không hợp tác được với chánh phủ Pháp. Cách duy nhất mà ông phải chọn là đầu hàng Bắc Việt mới mong cứu sống được thủ đô Sài G̣n.
Tôi lạnh lùng trả lời một câu duy nhất:
- "Thưa Đại tướng, chúng tôi cũng rất lấy làm tiếc. Giờ cuối cùng của chiến tranh Việt Nam cần có một người lănh đạo cương quyết, dám dấn thân, nhưng chúng tôi lại đi chọn lầm một bại tướng."
Tôi cúp điện thoại ngay, và từ 10 năm qua tôi không hề và cũng không muốn liên lạc với ông ta nữa.
NGÀY 1 THÁNG 5:
Lúc phi cơ xoay qua một độ nghiêng, lấy hướng qua Bangkok, tôi nh́n xuống Sài G̣n lần chót. Tự nhiên trong ḷng tôi dâng lên một niềm ngậm ngùi thương tiếc tất cả những ǵ đang xảy ra dưới đất. Tôi như người bại trận, hay nói cách khác, tôi xin được làm bạn với người bại trận, một người bạn đă không chia xẽ mà c̣n bắt buộc Việt Nam Cộng Ḥa phải gánh chịu hết tất cả... trong những ngày sắp tới.
Việt Nam và tôi có rất nhiều kỹ niệm, có quá nhiều quan hệ mật thiết suốt đời không phai lạt. Sống ở Việt Nam lâu năm, tôi cảm thấy thương xứ sở này. Tội nghiệp cho họ, họ có thừa khả năng dựng nước, nhưng cái quyền làm chủ quê hương đă bị các cường quốc chuyền tay nhau định đoạt. Tôi xin lỗi người Việt Nam. Tôi đă làm hết sức ḿnh nhưng không cứu văn được nền ḥa b́nh cho dân tộc Việt. Vĩnh biệt Sài G̣n, Sài G̣n vẫn hồn nhiên với những mạch sống dạt dào ơn nghĩa, một khi đă chọn bạn hữu thâm giao.
Năm 1979, Đại sứ Vơ văn Sung có thư mời tôi trở lại thăm Sài G̣n. Tôi từ chối với lư do không quen với cái tên Hồ chí Minh. Sài G̣n đă mất, tôi trở lại đó thăm ai? Ở đời có khéo lắm cũng chỉ gạt được người ta lần thứ hai, làm sao lừa dối được người ta lần thứ ba?
Người cộng sản giả bộ ngây thơ (ở một khía cạnh nào đó) nên tưởng nhân loại cũng đều ngây thơ như họ. Liên tục nói dối hàng bao nhiêu năm, tưởng như vậy quần chúng sẽ nhập tâm tin là thật. Họ lầm. Nói láo để tuyên truyền chỉ có lợi trong chốc lát, nhưng về lâu về dài th́ chân lư của loài người sẽ đè bẹp họ. Ngày xưa Liên Xô đă xiết chặt sai khiến họ, dùng Việt Nam làm phương tiện đóng góp cho Nga. Họ có muốn thoát ly, có muốn nhờ Tây Phương tháo gở cho họ cũng không được nữa, v́ đă từng phạm lỗi lớn là đă lường gạt Tây Phương…
Sau hết, chế độ Việt Nam Cộng Ḥa thua, nhưng thật ra người Việt Nam chưa thua cộng sản. Trận chiến chưa chấm dứt vào ngày 30 tháng 4 năm 1975.
Mỗi năm, vợ chồng chúng tôi đều đi xuống Lourdes để kính lễ Đức Mẹ Lộ Đức. Luôn luôn tôi nhắc nhở nhà tôi, chúng tôi cùng cầu nguyện cho người Việt Nam đạt được nền ḥa b́nh theo sở nguyện của họ. Tôi tin rằng Đức Chúa Trời và Đức Mẹ không bỏ rơi dân tộc Việt Nam.
Jean-Marie MÉRILLON
Cựu Đại Sứ Pháp tại Việt Nam
Ngoại trưởng Nga, Serguei Lavrov, thúc giục NATO và Mỹ ngừng giao vũ khí cho Kiev, « nếu họ thật sự quan tâm đến việc giải quyết xung đột trong cuộc khủng hoảng Ukraina ».
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn đăng trên trang mạng của Tân Hoa Xă ngày hôm nay, 30/04/2022, ngoại trưởng Nga tuyên bố : « Hàng loạt vũ khí đủ kiểu tiếp tục đổ vào Ukraina thông qua ngả Ba Lan và quan tâm đến việc giải quyết cuộc khủng hoảng, th́ trước hết, họ phải thức tỉnh và ngưng cung cấp vũ khí, đạn dược cho chế độ Kiev. »
AFP nhắc lại, hôm thứ Ba, 26/04/2022, Mỹ và hơn 40 nước đồng minh tụ họp tại Berlin (Đức), để phối hợp thúc đẩy việc cung cấp trang thiết bị quân sự theo như yêu cầu của Ukraina.
Mỹ tố cáo Nga « đồi bại » và « tàn bạo »
Về phía Mỹ, hôm qua, 29/04/2022, Lầu Năm Góc tố cáo tổng thống Nga Vladimir Putin « đồi bại » và « tàn bạo » về cách quân đội Nga hành xử tại Ukraina, như cho sát hại thường dân, kể cả trẻ em.
Trong một cuộc họp báo, khi được hỏi về t́nh trạng tâm lư của nguyên thủ Nga trong cuộc xung đột hiện nay, phát ngôn viên bộ Quốc Pḥng Mỹ, John Kirby, cho rằng khó thể h́nh dung là một nhà lănh đạo nghiêm túc có thể làm một điều mà ông cho là « đồi bại ».
Những h́nh ảnh thường dân bị sát hại một cách « dă man », kể cả phụ nữ đang mang thai, cho thấy « không thể dung ḥa » những lập luận « kỳ lạ » của ông Putin - vốn khẳng định rằng cuộc chiến này được tiến hành để bảo vệ thiểu số người Nga ở Ukraina khỏi nạn phát xít Ukraina - với những ǵ nguyên thủ Nga đang làm ở Ukraina.
Cuối cùng, phát ngôn viên Lầu Năm Góc cũng thừa nhận là Hoa Kỳ « biết rơ ông Putin có khả năng bảo vệ một cách lạnh lùng và với một quyết tâm mạnh mẽ những ǵ ông ấy đánh giá là lợi ích quốc gia », nhưng Mỹ « không thật sự nghĩ đến một mức độ bạo lực, tàn bạo và đồi bại, mà tổng thống Nga đă sử dụng đối với những người vô tội, dân thường tay không vũ khí ».
Hăng tin Pháp lưu ư, Ukraina và các nước phương Tây tố cáo Nga phạm tội « thảm sát » và « tội ác chiến tranh » sau vụ phát hiện hàng trăm thi thể ở nhiều địa phương vùng Kiev trong giai đoạn bị Nga chiếm đóng hồi tháng 3/2022.
Ukraina : Cuộc xâm lược bất thành bộc lộ sự thối nát của quân đội Nga
Một quân đội tham nhũng và tàn bạo
Sức mạnh quân sự được huy động nhằm chứng tỏ với thế giới là Vladimir Putin tái lập được sự vĩ đại của đất nước, sau khi Liên Xô sụp đổ. Nhưng ngược lại, thiệt hại nặng nề tại Ukraina đă bộc lộ những lỗ hổng chết người của Nga. Cho đến nay, cuộc xâm lăng là một thảm họa cho Matxcơva : khoảng 15.000 quân đă tử trận trong hai tháng qua, theo số liệu của Anh. Ít nhất 1.600 xe bọc thép bị phá hủy, cùng với vài chục máy bay và cả soái hạm Moskva, cuộc tấn công vào thủ đô Kiev là cả một sự hỗn loạn.
Léon Trotsky đă viết « Quân đội là bản sao của xă hội và mắc phải mọi bệnh tật của nó, nhưng với thân nhiệt cao hơn ». Giao tranh ở miền đông và miền nam Ukraina trong những tuần tới sẽ quyết định không chỉ diễn biến cuộc chiến, mà cả mức độ mà quân đội Nga có thể cứu văn thể diện của ḿnh và của xă hội.
Ngân sách quốc pḥng Nga 250 tỉ đô la, cao gấp ba Anh hoặc Pháp, nhưng phần lớn đă bị tham nhũng hay đánh cắp. Ông Putin và những nhà lănh đạo hàng đầu đă che giấu kế hoạch xâm lược với các sĩ quan cao cấp, cho thấy sự thiếu tin tưởng. Những người lính bất măn, được cấp khẩu phần lương thực quá hạn sử dụng, đă bỏ rơi các xe quân sự. Việc ăn bớt trang thiết bị thấy rơ qua những bánh xe rẻ tiền của Trung Quốc không chạy được trên đất bùn. Không có điện thoại mă hóa nên liên lạc bằng bộ đàm thông dụng, thậm chí bằng mạng di động của Ukraina, dẫn đến cái chết của 10 tướng lănh.
Những đơn vị dùng cách tra tấn, hăm hiếp, giết người chỉ để được Kremlin tưởng thưởng : hôm 18/04, lữ đoàn bộ binh cơ giới 64, bị cho là thủ phạm vụ thảm sát Bucha, đă được Putin gắn huy chương. Nga không kiểm soát được bầu trời qua sự phối hợp giữa sức mạnh không quân, pháo binh, xe tăng và bộ binh. Các tướng lănh tham nhũng, không có sáng kiến và không rút được bài học từ những sai lầm, đă từ bỏ những học thuyết quân sự tiên tiến, quay sang san bằng các thành phố và khủng bố thường dân.
Quân sự, phương tiện để Putin tạo uy thế trên trường quốc tế
Đối với Vladimir Putin, kết quả đợt tấn công đầu tiên là một cái tát vỗ mặt. Tuy kiểm soát một bộ máy tuyên truyền to lớn có thể bóp nghẹt những chỉ trích, nhưng thất bại này đe dọa vị thế của ông, chủ yếu v́ quân sự là trung tâm của chiến lược tạo ra sức nặng của Nga trên trường quốc tế. Nước Nga rộng lớn nhưng vẫn là một cường quốc bậc trung luôn mơ thành siêu cường. Dân số Nga được xếp giữa Bangladesh và Mêhicô, kinh tế giữa Brazil và Hàn Quốc, xuất khẩu nằm giữa Đài Loan và Thụy Sĩ. Dù được cảm t́nh của một số quốc gia không liên kết như Nam Phi và Ấn Độ, quyền lực mềm của Nga đang đi xuống do sự bất tài và tàn bạo ở Ukraina.
Nhằm thu ngắn khoảng cách giữa khả năng và tham vọng, Putin quay sang lănh vực duy nhất có tầm quốc tế là quân sự. Trong 14 năm qua, ông ta đă xâm lăng Gruzia và Ukraina, đưa quân sang Syria, lính đánh thuê của ông được triển khai ở Libya, Cộng ḥa Trung Phi, Soudan, và nay là Ukraina.So sánh với Trung Quốc, Bắc Kinh cũng đầy tham vọng nhưng sử dụng quyền lực kinh tế và ngoại giao.
Cuộc chiến có thể kéo dài, và Nga không thể tung ra những chiến dịch lớn ở nơi khác. Thiết bị, đạn dược và nhân lực tiêu hao nhanh chóng, muốn bổ sung sẽ mất nhiều năm; và nếu trừng phạt duy tŕ v́ Putin vẫn tại vị, th́ sẽ c̣n lâu hơn nữa. Hỏa tiễn Nga có nhiều chi tiết của phương Tây, sự ra đi của những tài năng Nga sẽ đè nặng lên nền kinh tế.
Tuy nhiên thực tế Ukraina cho thấy nếu quân đội Nga không chiếm được ưu thế trên chiến trường, họ sẽ tàn bạo hơn - một viễn cảnh khủng khiếp. Bên cạnh đó, Nga vẫn có ưu thế về vũ khí hóa học, sinh học và nguyên tử. Từ đầu cuộc chiến Ukraina, Vladimir Putin và chính quyền của ông ta nhiều lần đe dọa dùng đến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Putin là người có lư trí, muốn chế độ của ḿnh tồn tại, như vậy khả năng sử dụng những loại vũ khí này là thấp. Nhưng một khi quân đội Nga không c̣n nhiều chọn lựa về vũ khí quy ước, rất có thể sẽ có ư định leo thang. Một ngơ cụt ở Donbass có thể gây ra những cuộc chiến mới đáng ngại hơn. Theo The Economist, cách tốt nhất tránh được Putin và quân đội thối nát của ông ta là răn đe họ không nên gây chiến.
Với Trump, Putin sẽ phải đắn đo trước khi động binh
Cũng có cùng một ư như trên, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien khi trả lời L’Express đă nhận định « Với ông Trump, Putin sẽ đắn đo khi muốn xâm lăng Ukraina », trước nguy cơ bị trả đũa. Điện Kremlin không thể biết được Donald Trump sẽ phản ứng như thế nào, nghệ thuật răn đe của ông là không cho đối thủ biết ḿnh nghĩ ǵ. Ngược lại, chính quyền Biden báo trước là sẽ không can thiệp, và Vladimir Putin coi là đă được bật đèn xanh. Hồi tháng Bảy năm ngoái, Joe Biden cũng đă chấp nhận gặp gỡ tại Genève theo lời đề nghị của Putin mà không đ̣i hỏi điều ǵ đáp lại, khiến ông chủ Kremlin coi là dấu hiệu yếu đuổi.
Một số người trách ông Trump là ḥa hảo với Putin. Tuy nhiên phải thấy rằng Donald Trump muốn tỏ ra thân thiện với các nhà lănh đạo thế giới, nhưng điều này không cấm cản được ông thẳng thừng trong hậu trường. Chính ông đă ra lệnh ngưng dự án đường ống Nord Stream 2, và không ngần ngại trừng phạt các tài phiệt, lănh đạo Nga. Trump áp dụng với Putin câu châm ngôn của tổng thống Theodore Roosevelt : « Speak sofly and carry a big stick » (Nói năng nhẹ nhàng nhưng mang theo một cây gậy to).
NATO bí mật huấn luyện quân đội Ukraina theo tiêu chí phương Tây
Courrier International trích dịch bài viết của Wall Street Journal về « Việc huấn luyện âm thầm nhưng hiệu quả của NATO » cho quân đội Ukraina. Chiến dịch bí mật do các nước NATO tiến hành đă làm thay đổi hẳn từ người lính trơn cho đến bộ Quốc Pḥng. Đó là một trong những lư do khiến quân đội Ukraina gây ngạc nhiên cho cả thế giới, khi đẩy lùi được quân xâm lăng đông đảo hơn và vũ khí hiện đại hơn.
Nhờ những bài học và thực hành, diễn tập cho 10.000 quân nhân Ukraina hàng năm từ 8 năm qua, NATO đă giúp nước này chuyển từ hệ thống chỉ huy quân sự cứng nhắc kiểu xô-viết sang tiêu chí phương Tây. Sĩ quan cấp dưới và hạ sĩ quan được giao vai tṛ rộng răi hơn, những quân nhân kinh nghiệm là mắt xích giữa các tướng lănh và đạo quân trên thực địa. Cấp trên vạch ra mục tiêu, cấp dưới tự quyết định để thực hiện tùy t́nh h́nh chiến trường. Ngược lại phía Nga vẫn như thời Liên Xô cũ: sĩ quan ra lệnh, lính chỉ có việc tuân theo và không thể tự ư thích ứng.
Việc hợp tác khởi đầu từ năm 2008, khi thấy Nga đưa quân sang Gruzia, tổng thống Ukraina thời đó là Petro Porochenko đă ra lệnh cải cách quân đội. Năm 2014, NATO giúp huấn luyện cứu thương trên chiến trường, thực hiện những kế hoạch dân sự khẩn cấp, và chống lại chiến tranh đa diện của Nga, từ drone cho đến việc xâm nhập điện thoại di động. Các cuộc tập trận Rapid Trident được Mỹ tổ chức hàng năm tại Yavoriv, địa điểm huấn luyện quân sự rộng 380 kilomet vuông nằm gần biên giới Ba Lan, nhờ đó quân Ukraina có thể tập luyện với lực lượng của hơn một chục nước khác. Năm ngoái, khi áp lực từ Matxcơva tăng lên, chỉ huy trưởng người Anh Bill Ross phụ trách huấn luyện bộ binh Ukraina đă nhanh chóng cho tập thao tác với hỏa tiễn chống tăng NLAW mà Luân Đôn viện trợ, và giờ đây đă chứng tỏ hiệu lực trên chiến địa.
Tổng thống Emmanuel Macron chiếm lĩnh mặt báo Pháp
Tổng thống vừa tái đắc cử Emmanuel Macron chiếm trang b́a và hồ sơ chính của tất cả các tuần báo Pháp kỳ này. Cùng đăng ảnh ông Macron, nhưng tựa của Le Point rất đơn giản « Tổng thống », và những trang trong là « đơn đặt hàng » cho nhà lănh đạo đất nước. L'Obs chạy tít « Macron đệ nhị, những ǵ phải thay đổi ». L'Express cho rằng Emmanuel Macron cần biến việc thắng cử của ḿnh thành dịp để thay đổi chính trị trong nước. Nếu năm 2017, Macron là tổng thống của cơ may, th́ năm 2022 ông trở thành tổng thống của cơ hội cuối cùng.
Courrier International ví von « Quay lại với mặt đất ». Việc Emmanuel Macron tiếp tục làm tổng thống nhiệm kỳ thứ hai có thể là sự may mắn cho châu Âu, nhưng người Pháp th́ lại chia rẽ hơn bao giờ hết. Làm thế nào để ḥa giải ? Tuần báo trích dịch Süddeutsche Zeitung : « Macron được trao một cơ hội thứ hai, trong khi kết quả ṿng 1 cho thấy ông không thuyết phục được 1/3 người Pháp. Nhiệm kỳ này là nhờ những người cánh tả, dù bất măn nhưng vẫn không quẳng những giá trị cộng ḥa vào thùng rác ».
L'Obs đề cập đến « Ṿng bầu cử thứ ba » : cuộc bầu cử Quốc Hội. Năm 2017, người Pháp muốn dành cho tân tổng thống cơ hội lănh đạo, nên dồn phiếu cho đảng của ông. Nhưng lần này sẽ khó khăn hơn. Vấn đề xă hội được xới lên trở lại, lạm phát lên đến mức kỷ lục 7,5% trong khu vực đồng euro, sức mua là mối quan tâm chính. Đảng Cộng Ḥa Tiến Bước vốn đang hướng về một cánh hữu mở rộng, sẽ phải điều chỉnh lại.
Thoát được tai họa cực hữu
Nước Pháp đă quay lại, thế giới đă qua cơn run sợ một đồng minh của Putin lên đứng đầu quốc gia chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu (EU). Pháp lănh nhận trách nhiệm trong bối cảnh đặc biệt không ai muốn : chiến tranh ở ngay cửa ngơ Liên hiệp.
Các nước EU đối mặt với hai thử thách. Thứ nhất, 27 nước thành viên nay tham gia sâu hơn vào một cuộc chiến mà họ muốn tránh được thất bại của một đất nước thuộc về « đại gia đ́nh châu Âu ». Thậm chí muốn Kiev « chiến thắng » - một chữ khó định nghĩa trong cuộc xung đột với một cường quốc nguyên tử như Nga. Mục tiêu thứ hai là sự ḥa hợp trong khối. Người Ba Lan hay một nước Baltic vốn có những kỷ niệm đau thương trong thời Liên Xô chiếm đóng, cảm thấy phải giúp đỡ Ukraina, khác với người dân Tây Âu vẫn sống với ảo tưởng một thế giới hậu độc tài từ 1945.
Như vậy nhiệm vụ khẩn cấp của tổng thống Pháp là tái lập sự đoàn kết của EU đang chịu đựng ba cú sốc : nỗ lực chiến tranh giúp Ukraina, tác động của cuộc chiến từ làn sóng tị nạn đến kinh tế, và cuối cùng là mang lại lời đáp cho thách thức địa chính trị - tại Ukraina, Moldova, Balkan.
Emmanuel Macron là khuôn mặt đại diện đúng mực cho nước Pháp
Trả lời L'Express, nhà báo giàu kinh nghiệm Gideon Rachman của Financial Times đánh giá cuộc bầu cử tổng thống Pháp thực sự quan trọng đối với châu Âu. Pháp là nền kinh tế thứ nh́ EU, là cường quốc nguyên tử duy nhất của EU sau khi Anh ra đi. Nếu Marine Le Pen chiến thắng sẽ là thảm họa, nhất là sau khi chiến tranh đă quay lại châu Âu với cuộc xâm lăng Ukraina. Washington, Berlin, Bruxelles đều thở phào nhẹ nhơm khi Macron tái đắc cử.
Emmanuel Macron là người ái quốc, nhưng không dân tộc chủ nghĩa, ông đại diện khá tốt nước Pháp trên trường quốc tế. Macron đă thành công với những cải cách kinh tế quan trọng trong nước, và sự năng động của ông gây được ảnh hưởng ở châu Âu. Tuy nhiên ông Rachman lo ngại nếu trong sáu tháng tới người dân đă quen với chiến tranh ở Ukraina, dễ bị sốc trước vật giá gia tăng hơn là những tội ác, có thể đ̣i nhượng bộ những yêu sách của Putin để sớm kết thúc.
Vị trí cường quốc quân sự hàng đầu EU của Pháp lung lay nếu không đầu tư
Le Point nói về « Macron đệ nhị trước thách thức của một thế giới mới ». Tờ báo đặt ra bốn câu hỏi, trong bối cảnh cuộc chiến Ukraina có nguy cơ kéo dài suốt nhiệm kỳ 5 năm này và có thể c̣n lâu hơn nữa. L’Obs nêu ra « Những vấn đề châu Âu khẩn cấp của tổng thống ».
Thứ nhất, làm thế nào Pháp vẫn là « thế lực tạo cân bằng », sau thất bại trong việc xích lại gần Matxcơva. Thứ hai, liệu có thể tiếp tục trông cậy vào đa phương, khi Liên Hiệp Quốc - bị tê liệt v́ Nga phủ quyết - rơ ràng đă tỏ ra lỗi thời ? Nga cũng như Pháp, là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, định chế được cho là nhằm ǵn giữ ḥa b́nh thế giới. Cuộc xâm lăng Ukraina làm mất uy tín cho cả một hệ thống mà năm nước đồng minh hồi 1945 đă xây dựng.
Thứ ba, làm sao xây dựng một châu Âu tự chủ trong khi các đối tác EU chỉ muốn dựa vào Washington ? Cuộc xâm lược đă làm hồi sinh NATO mà ông Emmanuel Macron cho là chết năo, thúc đẩy hai quốc gia trung lập Phần Lan và Thụy Điển gia nhập. Nhưng vào lúc châu Âu xích gần với Mỹ, Washington có thể thu ḿnh lại nếu đảng Cộng Ḥa chấp chính, Paris có thể khai thác nghịch lư này.
Cuối cùng, làm thế nào tái thúc đẩy động lực Pháp-Đức ? Chiến tranh Ukraina đă làm bật lên những điểm yếu trong chiến lược của hai nước đối với Nga. Emmanuel Macron và Olaf Scholz đều không thấy xuất hiện ở Kiev kể từ 24/02, trong khi nhiều nhà lănh đạo các nước châu Âu khác đă đến tận nơi để bày tỏ sự ủng hộ. Viện trợ quân sự của hai nước lớn nhất EU th́ chỉ tối thiểu. Đức đă cam kết đầu tư 100 tỉ đô la cho quân đội, Pháp sẽ đặt lên bàn cân những ǵ để duy tŕ vị thế của ḿnh ? Về lâu về dài, ngôi vị cường quốc quân sự lớn nhất EU của Pháp sẽ bị đe dọa.
Bên cạnh đó c̣n là những vấn đề khác : gánh nặng nợ nần, chống khủng bố, căng thẳng với Bắc Phi. Giữa một nước Nga xét lại, một Trung Quốc hiếu chiến, châu Âu dễ tổn thương và nước Mỹ bất định, con thuyền Emmanuel Macron phải chèo chống trong ḍng nước xoáy. Nhưng mục tiêu của ông th́ đúng đắn. Châu Âu sẽ bảo vệ được chúng ta nếu quốc pḥng hùng mạnh, dựa trên kỹ nghệ quốc pḥng vững chắc với sức mạnh răn đe nguyên tử, quyền lực liên bang hiệu quả. Đó là ch́a khóa cho sự tái sinh của châu Âu.
Nguyễn Huyền
(VNTB) - Trong Bộ luật h́nh sự hiện hành không có điều luật điều chỉnh hành vi gọi là “nói xấu chế độ”.
Lâu nay trong các vụ án liên quan an ninh quốc gia, phía cơ quan tố tụng đă đánh đồng việc “nói xấu chế độ” là “xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân” theo điều 117, Bộ luật h́nh sự 2015, tu chỉnh 2017.
Xin được dẫn chứng về chuyện “nói xấu chế độ”.
Cuốn sách “Một số vấn đề lư luận và thực tiễn về chủ nghĩa xă hội và con đường đi lên chủ nghĩa xă hội ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Phú Trọng đă đề cập đến thành quả phát triển lư luận về chủ nghĩa xă hội và con đường đi lên chủ nghĩa xă hội ở Việt Nam. Trong đó có đoạn:
“Qua 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 30 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xă hội, lư luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xă hội và con đường đi lên chủ nghĩa xă hội ở nước ta ngày càng được hoàn thiện và từng bước được hiện thực hoá.
Chúng ta đă đạt được những thành tựu to lớn, có ư nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện hơn so với những năm trước đổi mới. Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.
Những thành tựu đó là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo, là kết quả của cả một quá tŕnh nỗ lực phấn đấu bền bỉ, liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta; tiếp tục khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xă hội của chúng ta là đúng đắn, phù hợp với quy luật khách quan, với thực tiễn Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại; đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; sự lănh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Cương lĩnh chính trị của Đảng tiếp tục là ngọn cờ tư tưởng, lư luận dẫn dắt dân tộc ta vững vàng tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; là nền tảng để Đảng ta hoàn thiện đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xă hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới”. (dừng trích)
Tác giả Nguyễn Phú Trọng c̣n là Tổng bí thư Đảng. Như vậy, với những ǵ nếu ngược lại với kết luận của tác giả Nguyễn Phú Trọng, Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay, cho thấy có thể truy cứu trách nhiệm h́nh sự về một tội danh chưa ghi trong Bộ luật h́nh sự, đó là “nói xấu chế độ”.
Một trong những biểu hiện “nói xấu chế độ” rơ nét đang là thời sự hôm 29-4-2022 là MV There's no one at all (tạm dịch: Không một ai cả) của ca sĩ Sơn Tùng.
Trong sản phẩm mới ra mắt đó, Sơn Tùng hát về sự cô độc của một cậu bé lớn lên không có cha mẹ bên cạnh. Cậu bị bỏ rơi, bị bắt nạt và v́ thiếu t́nh thương nên luôn muốn chạy trốn thực tại bằng những nổi loạn, phá phách. Nhân vật có xu hướng dùng bạo lực để giải quyết mọi vấn đề, đập phá mọi thứ v́ bức bối, phẫn uất bên trong.
Cuối cùng, nhân vật chọn cách tự tử để giải quyết tất cả.
Trong MV There's no one at all, Sơn Tùng mặc nhiều trang phục trong đó có chiếc áo thun in ḍng tên nhóm nhạc rock Nirvana. Thủ lĩnh của nhóm nhạc - Kurt Cobain từng tự sát sau khi bắn vào đầu tại nhà riêng ở Seattle, Washington, Mỹ ở tuổi 27. Nhiều h́nh ảnh khác cho thấy nhân vật của Sơn Tùng trong MV đang thật sự cô độc, cần sẻ chia.
Tuy nhiên h́nh ảnh trong clip cho thấy bối cảnh dường như không phải tại Việt Nam, ngôn ngữ tŕnh bày cũng không phải là tiếng Việt. Và nếu căn cứ vào điều luật “Tội phá hoại chính sách đoàn kết” của Bộ luật h́nh sự hiện hành, cho thấy có thể truy cứu ca sĩ Sơn Tùng cùng nhóm thực hiện video clip này tại khoản d “Phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế” của điều 116.1 “Tội phá hoại chính sách đại đoàn kết”.
C̣n nếu nh́n thuần giác độ là sản phẩm “thuần nội địa” th́ rơ ràng nội dung của video clip này đang “nói xấu chế độ” khi cho rằng trẻ bị bỏ rơi ở chế độ xă hội chủ nghĩa, mặc dù được các bà sơ ở nhà thờ Công giáo nuôi dưỡng như trong video clip thể hiện, nhưng rồi lớn lên vẫn là thiếu t́nh thương và những nhà quản lư lại để đứa trẻ vị thành niên đó nổi loạn, rồi kết thúc bằng bi kịch nhảy lầu tự sát.
Sự lănh đạo của Đảng do ông Nguyễn Phú Trọng là người dẫn dắt xem ra phải chịu mọi trách nhiệm cho số phận những đứa trẻ bị bỏ rơi như trên. Nếu điều này là không đúng, vậy th́ cần truy cứu trách nhiệm h́nh sự của nhóm thực hiện video clip với nội dung kể trên, đặc biệt là trong bối cảnh nhạy cảm chính trị của 47 năm sau sự kiện 30 tháng tư, 1975.
__________________
The Following User Says Thank You to Gibbs For This Useful Post:
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden bày tỏ mong muốn Quốc Hội xúc tiến visa cho các nhà khoa học Nga đang muốn rời khỏi đất nước khi Moscow xâm lăng Ukraine. Theo New York Times đưa tin, đây là nỗ lực để đẩy nhanh t́nh trạng chảy máu chất xám vốn đang diễn ra và tiếp tục tước đi một số nhân tài hàng đầu của Nga.
They're all hi-tech pros are already fleeing & defecting to the EI..scientists next?💦https://t.co/dB0mlcocXK
WASHINGTON — President Joe Biden wants Congress to expedite visas for Russian scientists eager to leave their country in the midst of Moscow’s invasion of Ukra...
Đ́nh chỉ trong bốn năm yêu cầu các nhà khoa học đăng kư H1-B đều phải có nhà tuyển dụng tài trợ, loại bỏ một trong những trở ngại lớn nhất đối với nhiều người t́m cách đến Hoa Kỳ. Biện pháp này sẽ chỉ áp dụng cho các công dân Nga có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ trong các lĩnh vực khoa học hoặc kỹ thuật như trí tuệ nhân tạo, kỹ thuật hạt nhân hoặc vật lư lượng tử. Các quan chức chính quyền lập luận rằng một động thái như vậy sẽ có lợi thế kép - gây thiệt hại cho Nga trong khi mang lại lợi ích cho Mỹ.
Phần lớn tất cả những thứ như vậy cho ngành công nghệ đều thuộc về công nhân đến từ Ấn Độ. Khoảng 1.800 người Nga có được quy chế thường trú nhân hợp pháp mỗi năm trước đại dịch dựa trên phân loại nhập cư chủ yếu dành cho các giáo sư, nhà nghiên cứu xuất sắc và các chuyên gia có bằng cấp cao nếu họ có nhà tuyển dụng tài trợ. Ngay cả với đề xuất mới nhất, tất cả các ứng viên vẫn phải đáp ứng các yêu cầu khác, bao gồm cả quy tŕnh kiểm tra bảo mật.
Cụm từ “ngụy quyền Sài G̣n” vẫn được báo chí chính thống Việt Nam sử dụng, trong các bài đánh dấu sự kiện 30/4/1975 năm nay.
Trong vài năm qua, thỉnh thoảng lại có ư kiến ở Việt Nam dè dặt cho rằng không nên gọi chính quyền Việt Nam Cộng hoà là ngụy quân, ngụy quyền như trước.
Tuy vậy, điểm qua báo chí tháng Tư 2022, người ta thấy chữ “ngụy quyền” vẫn được sử dụng chính thức tại Việt Nam.
Ví dụ, một bài của Thông tấn xă ngày 30/4/2022 viết: “ Trên chiến trường miền Nam, mặc dù ngụy quân, ngụy quyền và đế quốc Mỹ dùng mọi thủ đoạn chia rẽ nhân dân với bộ đội, du kích nhưng mối quan hệ đoàn kết quân dân luôn được củng cố, ngày càng gắn bó.”
Tạp chí Tuyên giáo hôm nay 30/4 viết: “Nhân dân các địa phương toàn miền Nam kiên cường bất, khuất suốt cuộc kháng chiến, khi cuộc tổng tiến công nổ ra, đă dũng cảm nổi dậy phối hợp cùng các lực lượng vũ trang đập tan bộ máy ngụy quyền, thiết lập chính quyền cách mạng, giải phóng quê hương.”
Báo Quân đội Nhân dân ngày 28/4 viết: “Như thế cần khẳng định rằng, chính quyền Việt Nam cộng ḥa hoàn toàn là tay sai của Mỹ, thực hiện mưu đồ của Mỹ là biến Việt Nam trở thành thuộc địa kiểu mới. Dưới sự chỉ đạo của Mỹ, cùng với quân Mỹ, quân đội ngụy quyền Sài G̣n đă thực hiện nhiều chiến dịch thảm sát đồng bào miền Nam.”
Báo Tuổi Trẻ Thủ đô ngày 30/4 viết: “Vào lúc 11h30 ngày 30/4/1975, lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đă tung bay trên nóc dinh Độc Lập - sào huyệt cuối cùng của ngụy quyền Sài G̣n.”
Báo Long An ngày 30/4 có bài viết: “Sự sụp đổ của Ngụy quyền Sài G̣n là tất yếu v́ chính quyền đấy đi ngược lại lợi ích của nhân dân, lợi ích của quốc gia, dân tộc.”
Như vậy có thể thấy cụm từ “ngụy quyền Sài G̣n” vẫn là ngôn ngữ chính thức được sử dụng để chỉ các chính phủ Việt Nam Cộng ḥa trước đây.
BBC
Thế hệ trẻ cần một sự kiến tạo chứ không phải một di sản tang thương. V̀ THẾ HĂY ĐỂ 30/4 NHƯ MỘT NGÀY B̀NH THƯỜNG
Tác giả Johnny Phạm hiện là du học sinh tại Anh.
Tôi sinh ra và lớn lên sau gần 20 năm đất nước được “giải phóng”.
Hầu như chỉ nghe bà nội kể và nhà trường rao giảng: “30/4 là ngày giải phóng đất nước khỏi Đế quốc Mỹ xâm lược”.
Thế nhưng nhiều người mà tôi tiếp xúc lại có cái nh́n khác về cái ngày này.
Sinh trưởng trong một gia đ́nh hậu duệ cộng sản, bố mẹ tôi được coi như những “hạt giống đỏ” v́ ông bà nội ngoại đều là những công thần chế độ.
Ông nội của tôi từng giữ hàm viện trưởng (tương đương chức thứ trưởng lúc bấy giờ). Ông ngoại của tôi từng cai quản cả một bệnh viện lớn ở Hà Nội thời kỳ “kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.
Bố mẹ của tôi không những thấm nhuần tư tưởng chủ nghĩa xă hội từ bé, mà c̣n được học hành đến nơi đến chốn.
Với những thế hệ đi trước
Nay tôi xin nói về 30/4 với những thế hệ đi trước.
Hồi nhỏ, khi đi học những trường chuyên lớp chọn ở Hà Nội, chúng tôi đă được ‘quán triệt’ tư tưởng “30/4 là ngày giải phóng đất nước khỏi ách xâm lược của Đế quốc Mỹ, chúng ta phải tự hào v́ là dân tộc duy nhất trên thế giới đánh thắng Đế quốc Mỹ”.
Khi về nhà, tôi hỏi bố tôi có thấy tự hào khi đánh thắng Đế quốc Mỹ không, bố tôi chỉ lẳng lặng trả lời ”Khi nào con lớn sẽ hiểu”. Bản thân bố tôi từng làm nghiên cứu sinh và làm việc tại Warsaw, Ba Lan những năm 1990. Có lẽ khoảng thời gian đó bố có cơ hội được tiếp xúc với mặt trái của chủ nghĩa xă hội.
Tôi từng hỏi bà nội: “30/4 là ngày ǵ mà nhiều chương tŕnh văn nghệ thế ạ?” Bà từng trả lời với giọng đầy hả hê: “Là ngày đất nước giải phóng khỏi tay Mỹ-Diệm”.
Dạo gần đây, khi về Việt Nam, cũng với câu hỏi đó và bà chỉ xua tay đáp “Buồn lắm cháu ạ”. Tôi cũng dần hiểu thế nào là buồn, một con người dành cả đời v́ lư tưởng cộng sản mà.
Mẹ tôi kể rằng, anh họ của mẹ từng giữ chức phó giám đốc Đài Phát thanh Truyền h́nh Sài G̣n trước năm 1975.
Sau ngày 30/4, bác ra Hà Nội ăn giỗ, bị anh ruột của mẹ tôi (đến khi nghỉ hưu giữ hàm đại tá của Quân đội Nhân dân Việt Nam) ghẻ lạnh và coi thường ra mặt đến nỗi không thèm ngồi cùng mâm cỗ. Giọng kể của mẹ có chín phần là thương xót cho anh họ, mười phần là không hài ḷng với cách hành xử của anh ruột.
Hồi tôi học cấp ba, trong một tiết học văn sát ngày 30/4, cô giáo bảo các bạn đóng cửa lại và tâm sự: “Nếu ngày 30/4 không xảy ra, có lẽ bây giờ Sài G̣n là Singapore của Châu Á rồi, chúng ta không phải đi du học đâu xa, cứ vào miền Nam mà học, tiền Việt sẽ có giá trị hơn, tiếng Việt sẽ được dạy ở nhiều nơi, văn hóa Việt sẽ vang danh bốn phương gấp nhiều lần, và văn hóa K-pop (nhạc Hàn Quốc) sẽ không thể lấn át thế hệ Việt trẻ như ngày hôm nay”.
Với những 9x bạn tôi
C̣n ngày 30/4 với những bạn bè thế hệ 9x của tôi, tức là thế hệ được sinh ra trong thập niên 1990, th́ sao?
Hồi tôi mới sang Anh du học, vào cái ngày 30/4 đầu tiên xa gia đ́nh, tôi thấy bạn bè Việt Nam đồng loạt thay ảnh cá nhân (trên Facebook) bằng cờ đỏ sao vàng.
Sau hai năm, h́nh như 30/4 bây giờ chỉ c̣n là cái ngày mà news feed (một chức năng theo dơi người dùng trên Facebook) của tôi hiện toàn ảnh đi chơi, ăn uống, và cờ đỏ sao vàng nay c̣n đâu.
Có lẽ đối với chúng tôi, 30/4 giống như một ngày thống nhất về mặt địa lư chứ không c̣n là giải phóng đất nước.
Quan điểm này có thể không đúng với các bạn ở miền Bắc, nhưng ở miền Nam h́nh như nó đang càng ngày càng rơ ràng hơn.
Nhiều bạn trẻ đang tranh đấu cho một đất nước với những quyền căn bản của công dân: Phản biện nhà nước.
C̣n với tôi…?
30/4 là “ngày giải phóng đất nước” ư, vậy sao người dân Việt Nam vẫn khổ thế?
Ở trong nước h́nh như người dân không c̣n tính người trong cụm từ ‘con người’.
Ông cưỡng hiếp cháu, nạn đánh chó tàn nhẫn lên hết các mặt báo thế giới, chồng đánh vợ tàn bạo, môi trường ô nhiễm cực độ, tắc đường không lối thoát tại các thành phố lớn, hối lộ tràn lan từ trên xuống dưới, thực phẩm bẩn ngay tại thủ đô, ḷng dân oán hận từ ngay trong mỗi bữa cơm tối… là những thứ mà tôi thấy.
Hăy là ngày b́nh thường
30/4 là ngày “giải phóng đất nước” sao một bộ phận người Việt vẫn phải bươn chải tại nơi xứ người?
Ở hải ngoại, với những nước châu Âu mà tôi đă từng học tập đặc biệt là Anh Quốc, h́nh như ở London người Việt nổi tiếng nhất là trồng cần sa, sau đó làm nail, và cuối cùng quán ăn. Khi nói về Việt Nam, liên tưởng của lái xe taxi Anh: Chiến tranh Việt Nam (Vietnam War).
Một người bạn Ấn Độ của tôi kể về ấn tượng đầu tiên khi nghe hai chữ Việt Nam: “Đất nước các bạn rất nổi tiếng với món thịt chó” (đây là con vật biểu tượng của sự trung thành).
C̣n thầy giáo người Anh của tôi (từng dạy học tại Apollo, Việt Nam) thổ lộ: “Lư do tôi không muốn lập nghiệp tại Việt Nam v́ tham nhũng Việt Nam quá tràn lan, không hối lộ th́ không làm được việc. Mà đối với người Anh, hối hộ là phạm pháp dù anh sống ở đâu”.
Khi tôi sang Pháp học, một anh chàng người Hoa kể: “Rất nhiều phụ nữ Việt sang miền nam Trung Quốc lấy chồng, mà những mười ông chồng lấy một bà vợ Việt”.
Bây giờ thay lời kết, tôi nghĩ rằng có lẽ 30/4 hăy nên là một ngày b́nh thường như bao ngày.
Không kèn trống, không văn nghệ, hăy để nó trôi đi như bao ngày b́nh dị khác. Xin các thế hệ đi trước đừng khoác lên cho nó một cái ngày “Quốc Tang” hay “Giải Phóng”. V́ thế hệ trẻ cần một sự kiến tạo chứ không phải một di sản tang thương.
Nguyễn Huỳnh lược thuật
(VNTB) - Huynh đệ vẫn c̣n tương tàn sau 47 năm có “hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn”…
Cựu thứ trưởng ngoại giao Nguyễn Đ́nh Bin đă công khai trên tài khoản cá nhân ở mạng xă hội facebook bài viết có tựa khá dài: “Hàn gắn vết thương huynh đệ tương tàn vẫn c̣n rỉ máu! thực hiện ḥa giải, ḥa hợp, đại đoàn kết dân tộc!”.
Bài viết có độ dài đến trên 4.300 chữ, trong đó có đưa ra lời kêu gọi mạnh mẽ, Trả lại tự do cho những người đang bị giam giữ chỉ v́ bất đồng chính kiến, phê phán các chủ trương, chính sách cũng như lănh đạo của Đảng và Nhà nước; thực sự tôn trọng tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, tự do báo chí như đă được quy định tại hiến pháp và khẳng định rơ ràng trong các văn kiện chính thức, trong các phát biểu lâu nay của lănh đạo Đảng và Nhà nước; khuyến khích phản biện xây dựng, đóng góp ư kiến theo tinh thần đă nói trên.
Xin được lược thuật một số ư đáng quan tâm về chính trị.
“Tôi nghĩ đồng thời cũng là cuộc chiến huynh đệ tương tàn!
Tại sao lại như vậy?
Có hai nguyên nhân đă làm cho dân tộc ta rơi vào cuộc nội chiến này.
Nguyên nhân thứ nhất là do đại họa ngoại xâm. Cũng giống như đối với nhiều dân tộc khác, ngoại bang đến thống trị, rồi xâm lược liên tiếp nước ta, suốt hơn một thế kỷ liền, đă làm cho dân tộc ta bị đẩy vào thảm cảnh đó, theo cả nghĩa đen đối với rất nhiều gia đ́nh.
Bởi v́, chiến lược cổ điển của các thế lực thực dân, đế quốc, bành trướng đi xâm lược và thống trị nước khác luôn là “chia để trị”, “dùng người bản địa đánh người bản địa”, mà Mỹ c̣n nói toạc móng heo là “Việt Nam hóa chiến tranh”, tức rút quân Mỹ về nước, chỉ dùng người Việt đánh người Việt, với vũ khí, viện trợ và cố vẫn Mỹ, giống như “chiến tranh đặc biệt” trong giai đoạn đầu.
Cho nên, lồng vào cuộc chiến tranh ái quốc của dân tộc ta chống ngoại xâm là cuộc nội chiến.
Nguyên nhân thứ hai là thật bất hạnh, đất nước ta đồng thời lại đă trở thành chiến trường ác liệt của cuộc đối đầu trực tiếp, quyết liệt giữa hai hệ tư tưởng trên thế giới - cộng sản chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa - trong giai đoạn lịch sử ấy. Tức là người Việt chúng ta đă bị chia thành hai bên trực tiếp đánh nhau, một bên v́ lư tưởng cộng sản chủ nghĩa, bên kia chống lại chủ nghĩa cộng sản.
Hai nguyên nhân này ḥa quyện vào nhau đă làm cho cuộc chiến huynh đệ tương tàn càng thêm khốc liệt.
Thực tiễn lịch sử đau thương này đă diễn ra như thế nào mấy thế hệ người Việt đă phải trực tiếp nếm trải! Và, thật đau buồn, dù gần nửa thế kỷ đă trôi qua rồi mà các di chứng để lại vẫn c̣n nhức nhối!
Về phía Đảng CSVN, người đang gánh vác trọng trách lănh đạo đất nước:
Sau khi chiến tranh chấm dứt, nguyên nhân thứ nhất gây ra cuộc nội chiến đă được loại bỏ. Với truyền thống khoan dung, ḥa hiếu và thực hiện đổi mới về đối ngoại, nước ta đă b́nh thường hóa quan hệ và kết bạn, trở thành đối tác chiến lược, đối tác hợp tác toàn diện với tất cả các nước đă đến thống trị và xâm lược nước ta.
C̣n nguyên nhân thứ hai th́ sao?
Với sự sụp đổ của mô h́nh xă hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu, cục diện thế giới đă sang trang.
Mâu thuẫn chủ yếu, nổi trội nhất đang chi phối mạnh nhất quan hệ quốc tế ngày nay và tác động trực tiếp đến nước ta đâu c̣n là cuộc đối đầu giữa hai hệ tư tưởng Đông - Tây, cộng sản chủ nghĩa - tư bản chủ nghĩa nữa, mà là mâu thuẫn giữa Mỹ, siêu cường số 1, tuy đă suy yếu tương đối, nhưng vẫn là, và trong một tương lai có thể nh́n thấy, sẽ vẫn là số 1 thế giới, và nhất định không từ bỏ vị thế này, với Trung Quốc, siêu cường đă đạt được ngôi vị thứ 2, đang ra sức tiến lên chiếm vị trí thống soái toàn cầu, mà siêu cường này, thực chất đă và đang chỉ dùng chủ nghĩa Mác- Lênin, chủ nghĩa xă hội như một chiêu bài, một b́nh phong và một công cụ để che đậy và thực hiện tham vọng bành trướng, bá quyền thâm căn cố đế của họ mà thôi.
Mặt khác, sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống XHCN ở Đông Âu cũng như cải cách mở cửa của Trung Quốc từ 1978 và đổi mới về kinh tế ở Việt Nam từ 1986 đă chứng minh hùng hồn là mô h́nh kinh tế XHCN theo quan điểm Mác – Lênin đă thực sự lỗi thời, đă bị lịch sử đào thải.
Trong khi đó, tất cả các quốc gia phát triển nhất, giầu có nhất, văn minh nhất trên thế giới mà nước ta đang ra sức phát triển quan hệ hợp tác, tranh thủ vốn đầu tư, khoa học, công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm quản lư, chẳng có một nước nào theo con đường Mác – Lênin và CNXH cả.
C̣n sự phát triển kỳ diệu về kinh tế của Trung Quốc, từ khi cải cách, mở cửa, th́ đâu có phải là thành quả của chủ nghĩa Mác – Lênin và CNXH, mà là của kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa Trung Quốc đă học tập và vận dụng; và, lợi dụng quy chế được ưu đăi dành cho nước đang phát triển, Trung Quốc đă tranh thủ được tối đa các lợi ích của toàn cầu hóa cũng như các thành tựu của thế giới tư bản chủ nghĩa về vốn, khoa học, công nghệ và kinh nghiệm quản lư.
Hơn nữa, từ hơn ba thập kỷ nay, ngoài đổi mới cơ bản về kinh tế, Đảng CSVN cũng đă đổi mới cơ bản về đối ngoại.
Nước ta đă thực hiện đa dạng, đa phương hóa quan hệ, làm bạn và đối tác tin cậy với tất cả các nước trên thế giới, không phân biệt lập trường tư tưởng, chế độ chính trị; b́nh thường hóa và thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, đối tác hợp tác toàn diện với tất cả các nước đă từng đô hộ, xâm lược nước ta, như đă nói trên.
Tức là, trên thực tế, Đảng đă từ bỏ các quan điểm Mác- Lênin, XHCN trên hai lĩnh vực kinh tế và đối ngoại rồi. Cũng chính nhờ vậy mà đất nước mới thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xă hội và thu được những thành tựu rất quan trọng, có ư nghĩa lịch sử về đối nội và đối ngoại như đến nay.
Như vậy, cơ sở tạo ra nguyên nhân thứ hai đă không c̣n tồn tại!
Thế mà, dù đă có nghị quyết về đổi mới toàn diện và đồng bộ, Đảng CSVN vẫn chưa thực hiện đổi mới thật sự về chính trị, vẫn kiên tŕ níu giữ mô h́nh quản lư đất nước cũ - hệ thống chính trị hiện hành - theo quan điểm Mác - Lênin, XHCN, thực chất là Đảng trị, độc quyền, không dân chủ, đă quá lẻ loi, lạc lơng, lỗi thời trên thế giới.
Đây chính là điều đă và đang ngăn cản dân tộc ta hàn gắn vết thương nội chiến, thực hiện ḥa giải, ḥa hợp, đại đoàn kết.
Đồng thời, đây cũng chính là cội nguồn đẻ ra đặc quyền, đặc lợi, các nhóm lợi ích vị kỷ, nạn tham nhũng và các quốc nạn khác đă và đang hoành hành, phá hoại Đảng và đất nước; là nguyên nhân làm cho kinh tế thị trường ở nước ta bị méo mó, không phát huy được đầy đủ các mặt ưu việt, ngược lại tạo điều kiện cho các mặt tiêu cực tác oai, tác quái.
Mặt khác, đây cũng chính là hàng rào đang ngăn cản đất nước ta thực sự độc lập, tự chủ, ḥa nhịp bước với tuyệt đại đa số các quốc gia đang phấn đấu xây dựng một thế giới thực sự ḥa b́nh, tự do, dân chủ, phồn vinh, văn minh, bền vững.
Vậy th́, Đảng CSVN phải loại bỏ cội nguồn đă và đang tạo ra ba hậu họa nói trên. Tức là Đảng phải thực hiện đổi mới chính trị thật sự và triệt để.
Cụ thể là, cũng như năm 1986, Đảng đă chiến thắng chính ḿnh, dũng cảm từ bỏ quan điểm xây dựng kinh tế XHCN theo quan điểm Mác – Lênin đă lỗi thời, để chấp chấp nhận và vận dụng vào nước ta thành tựu chung của nhân loại cho đến nay về phát triển kinh tế là kinh tế thị trường, mà trước đó Đảng kiên quyết chống lại, th́ giờ đây, Đảng cũng phải dũng cảm từ bỏ mô h́nh quản trị quốc gia - hệ thống chính trị - hiện hành theo quan điểm Mác – Lênin đang cản trở sự phát triển của đất nước, để vận dụng mô h́nh phổ cập mà tuyệt đại đa số các nước trên thế giới đang áp dụng.
Đây là thành tựu của loài người trên phạm trù này, phải sau mấy thế kỷ đấu tranh quyết liệt, với biết bao máu, mồ hôi và nước mắt, mới đạt được, vẫn không ngừng được đổi mới, hoàn thiện theo quy luật phát triển khách quan, và đă mang lại những thành quả tốt đẹp về các mặt, điển h́nh là tại các nước Bắc Âu, các thành quả mà chính nước ta đă và đang phải tranh thủ, nghiên cứu và học tập.
Mô h́nh này mới là nhà nước pháp quyền thực sự, một bộ máy quản trị quốc gia bảo đảm thực hiện và phát huy được dân chủ thực sự trong toàn xă hội, tức là quyền và trách nhiệm thực sự làm chủ đất nước của nhân dân, là thực hiện đúng tư tưởng Hồ Chí Minh “lấy dân làm gốc”, để bảo đảm khơi dậy và phát huy được sức mạnh đại đoàn kết tổng hợp của toàn thể dân tộc, như một bài học chính Đảng đă đúc kết.
Mô h́nh này cũng chính là cái lồng kiểm soát quyền lực tốt nhất cho đến nay đă được chứng minh trên thế giới.
Để thực hiện cuộc đổi mới chính trị thật sự và triệt để này, trước mắt, cần triển khai mấy việc chủ yếu sau đây:
+ ). Trung ương Đảng ban hành sớm nhất có thể Nghị quyết đặc biệt về đổi mới chính trị toàn diện và triệt để theo tinh thần nói trên.
+ ). Đồng thời, Trung ương Đảng và Quốc hội ra Tuyên bố đặc biệt về ḥa giải và ḥa hợp dân tộc theo tinh thần khép lại quá khứ đau thương, tất cả v́ tương lai tươi sáng của đất nước, của dân tộc.
Để thể hiện rơ quyết sách mới này của Đảng về “đổi mới chính trị toàn diện và triệt để” và “ḥa giải, ḥa hợp dân tộc” thật sự, lấy lại niềm tin của đồng bào trong và ngoài nước, tạo đà và khí thế mới hàn gắn vết thương nội chiến, thực hiện ḥa giải, ḥa hợp, đại đoàn kết dân tộc, cũng như các nhiệm vụ đổi mới trọng đại khác đang đặt ra trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, tranh thủ tốt nhất sự đồng t́nh, ủng hộ của thế giới, cần làm ngay 5 việc cụ thể sau đây:
- Một là: Khẩn trương chuẩn bị và tổ chức các “Hội nghị Diên Hồng” rộng mở, tập hợp tất cả chuyên gia, trí thức tâm huyết và tài năng ở trong và ngoài nước, chỉ để bàn và đề xuất những sáng kiến, những giải pháp, những việc cần và có thể làm, nhằm khơi dậy, tập hợp và phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh của đất nước, tâm, trí, tài, lực của hơn 100 triệu đồng bào ở trong và ngoài nước, nắm bắt được các cơ hội trong bối cảnh t́nh h́nh thế giới mới, để đưa sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc bứt phá vươn lên, vượt qua các khó khăn, thách thức, nguy cơ hiện nay, bước vào một kỷ nguyên mới phát triển nhanh chóng, toàn diện, hùng cường, bền vững, sớm đuổi kịp các nước tiên tiến.
Tuyệt đối không tranh căi về quá khứ, không phê phán, công kích bất cứ ai, bất cứ điều ǵ.
Bởi v́: Những sự thật lịch sử lớn nhất trong sự nghiệp chính nghĩa của dân tộc ta, dưới sự lănh đạo của Hồ Chí Minh và Đảng CSVN, như thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tái xâm lược, với chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, dẫn đến sự sụp đổ của toàn bộ hệ thống thuộc địa trên toàn cầu, rồi chiến thắng oanh liệt chống xâm lược Mỹ, siêu cường giầu mạnh nhất thế giới, với chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, thống nhất đất nước, Việt Nam trở thành biểu tượng của ư chí độc lập, tự do, của chủ nghĩa anh hùng, lương tri của nhân loại v.v…, là niềm tự hào của toàn thể dân tộc ta, đă được công luận ngợi ca và ghi nhận trong lịch sử thế giới hiện đại, th́ nhất định không ai có thể bóp méo, xuyên tạc, phủ nhận được.
Những ǵ c̣n bất đồng (cũng là lẽ tự nhiên) … th́ để lại cho các thế hệ tương lai, không dính dáng ǵ với quá khứ, vào thời điểm thích hợp, phán xét thật khoa học, khách quan, chỉ nhằm rút ra những bài học cần thiết cho dân tộc.
Mặt khác, các ư kiến phản biện đúng đắn chỉ giúp cho Đảng và Nhà nước hoàn thiện đường lối, chính sách. C̣n đường lối, chính sách mà đúng đắn th́ lo sợ ǵ. Những ư kiến phản biện sai trái chỉ càng làm sáng tỏ hơn tính đúng đắn đó, giống như ḥn ngọc chỉ càng thêm ngời sáng giữa những cục đá, viên sỏi.
- Hai là: Trả lại tự do cho những người đang bị giam giữ chỉ v́ bất đồng chính kiến, phê phán các chủ trương, chính sách cũng như lănh đạo của Đảng và Nhà nước; thực sự tôn trọng tự do tư tưởng, tự do ngôn luận, tự do báo chí như đă được quy định tại hiến pháp và khẳng định rơ ràng trong các văn kiện chính thức, trong các phát biểu lâu nay của lănh đạo Đảng và Nhà nước; khuyến khích phản biện xây dựng, đóng góp ư kiến theo tinh thần đă nói trên.
- Ba là: Truy phong liệt sỹ và khen thưởng xứng đáng các sĩ quan, binh lính, viên chức của chính quyền Việt Nam Cộng ḥa đă hy sinh để bảo vệ lănh thổ thiêng liêng của Tổ quốc trong trận hải chiến bảo vệ Hoàng Sa, tháng 1-1974.
Đó là những người con đích thực của dân tộc Việt Nam. Thực hiện đầy đủ chính sách người có công hiện hành đối với họ và thân nhân, cũng như tất cả sĩ quan, binh lính, viên chức khác của chính quyền Việt Nam Cộng ḥa và đồng bào miền Nam đă có công tham gia phục vụ cuộc chiến đấu lịch sử này. Xây dựng Tượng đài xứng đáng về sự kiện lịch sử này.
Làm việc này c̣n để khẳng định dứt khoát chủ quyền không thể tranh căi của nước ta đối với quần đảo Hoàng Sa, rất cần thiết trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc hiện nay.
- Bốn là: Chấm dứt chính sách phân biệt đối xử, thực hiện chính sách xă hội hiện hành đối với cả các thương, phế binh, viên chức cũ của chính quyền Việt Nam Cộng ḥa và thân nhân.
- Năm là: Xây dựng một Tượng đài xứng đáng, đặt tại Thủ đô Hà Nội, Huế và thành phố Hồ Chí Minh, để tưởng niệm tất cả con dân Việt đă ngă xuống trong các cuộc chiến tranh đă diễn ra trên đất nước ta hơn một thế kỷ qua.
Ḷng Mẹ Việt mênh mông hơn biển cả, lồng lộng hơn trời cao, tràn ngập yêu thương, bao dung, độ lượng, vị tha, luôn hy sinh tất cả cho các con, v́ các con… Con dù có hư quấy hay lầm đường, lạc lối vẫn là con của Mẹ. Con nào mất đi ḷng Mẹ cũng đau như cắt, v́ đều do Mẹ rứt ruột đẻ ra; đều là máu, là thịt của Mẹ.
Ngày giỗ con nào Mẹ cũng thắp nén nhang cầu cho con được an nghỉ vĩnh hằng! Và, như tôi đă bày tỏ ở phần trên, tất cả các con Lạc cháu Hồng đă ngă xuống trong các cuộc chiến này, dù ở bên này hay bên kia, cũng như cả dân tộc ta, đều là nạn nhân của những thế lực ngoại bang đă đến thống trị và xâm lược nước ta và của cuộc xung đột trực tiếp giữa hai hệ tư tưởng Đông - Tây.
Các việc làm nói trên sẽ lay động mọi trái tim Việt, khơi dậy và thổi bùng nhiệt huyết yêu nước, t́nh nghĩa đồng bào, kết nối mọi con cháu các Vua Hùng, ở trong cũng như ngoài nước thành một khối, đồng ḷng sát cánh cùng nhau chung sức đạp bằng mọi chông gai, trở ngại, đưa non sông gấm vóc bật dậy, đuổi kịp và sánh vai tiến bước cùng các quốc gia giàu mạnh, tiên tiến trên thế giới, bảo vệ vững chắc toàn vẹn chủ quyền lănh thổ, biển, đảo, vùng trời thiêng liêng của Tổ quốc đă và đang bị Trung Quốc vi phạm, xâm lấn nghiêm trọng”.
Nguyễn Đ́nh Bin – 30/4/2022
Nga ngày thứ Sáu đột ngột đổi ư khi nước này thanh toán một số khoản nợ quốc tế đă quá hạn thanh toán bằng đồng đôla dù trước đó tuyên bố rằng họ sẽ chỉ trả bằng đồng rúp.
Chưa rơ liệu số tiền này có đến được Mỹ và các quốc gia phương Tây khác đă chế tài Nga hay không, nhưng nó cho thấy Nga đă lùi bước khỏi tuyên bố trước đó của ḿnh để tránh bị vỡ nợ.
Bộ tài chính Nga cho biết họ đă thu xếp thanh toán 564,8 triệu đôla trái phiếu Eurobond năm 2022 và 84,4 triệu trái phiếu năm 2042 tính bằng đôla - loại tiền tệ được xác định trên trái phiếu này.
Bộ nói họ đă chuyển các khoản tiền cần trả đến chi nhánh ngân hàng Citibank ở London, một trong những nơi được gọi là đại lư thanh toán trái phiếu có nhiệm vụ giải ngân cho các nhà đầu tư cho Moscow vay tiền lúc đầu.
Nga đă không có bất cứ h́nh thức vỡ nợ nào kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 1998 và cũng chưa chứng kiến một vụ vỡ nợ lớn trên thị trường quốc tế hoặc thị trường ‘bên ngoài’ kể từ sau cuộc cách mạng Bolshevik năm 1917.
Tuy nhiên, rủi ro xảy ra một vụ vỡ nợ giờ đang là điểm nóng trong cuộc đọ sức kinh tế với các nước phương Tây, vốn đă áp đặt lên Nga các biện pháp trừng phạt để đáp lại các hành động của nước này ở Ukraine mà Moscow gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt."
Các trái phiếu lẽ ra được thanh toán vào đầu tháng này nhưng 'thời gian ân hạn' thêm 30 ngày mà trái phiếu chính phủ thường có trong các điều khoản có nghĩa là hạn chót cuối cùng của Moscow là ngày 4 tháng 5.
Lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh bắt đầu, giới chức Ukraine trong tuần này vừa công bố danh tính và h́nh ảnh của 10 binh sĩ Nga từng phạm tội ác chiến tranh ở Bucha, vùng ngoại ô phía bắc Kiev, hiện trường của một số hành động tàn bạo nhất trong cuộc chiến.
Tờ báo New York Times cho biết các nhà điều tra Ukraine đă phải kết hợp các vụ nghe radio, h́nh ảnh vệ tinh, cảnh quay camera an ninh, lời khai của nhân chứng và thậm chí cả các bài đăng trên mạng truyền thông xă hội để t́m ra hung thủ.
Đặc phái viên của Cao Ủy Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR), Angelina Jolie đă được nh́n thấy trong một tiệm bánh vào thứ Bảy (30/4), ở thành phố Lviv tại Ukraine gần biên giới Ba Lan.
Nữ diễn viên Hollywood chụp ảnh cùng người dân địa phương trong chuyến thăm bất ngờ tới Ukraine.
Diễn viên Hoa Kỳ Angelina Jolie sau đó đă đến thăm một nhà ga xe lửa ở thành phố Lviv của Ukraine. Jolie đă gặp gỡ và nói chuyện với các t́nh nguyện viên về những đau thương của chiến tranh, và sự hỗ trợ mà họ đă dành cho, đặc biệt là đối với trẻ em.
Jolie nói: “Tôi chỉ muốn cho mọi người biết rằng tiếng nói của người Ukraine rất quan trọng trong thời điểm này. Và cả thế giới đều đang nghe tiếng nói của họ”
Chuyến thăm của nữ diễn viên 46 tuổi diễn ra khi Nga xâm lăng Ukraine vào ngày 24 tháng 2 khiến hàng triệu người phải di tản.
Cơ quan tị nạn của Liên hiệp quốc (UNHCR) dự kiến khoảng 8.3 triệu người sẽ rời khỏi Ukraine trong năm nay, điều chỉnh dự báo trước đó của cơ quan này.
Phát ngôn viên của UNHCR Shabia Mantoo cho biết trong một cuộc họp báo của Liên Hiệp Quốc, hơn 12.7 triệu người đă phải rời bỏ nhà cửa của họ trong hai tháng qua, bao gồm 7.7 triệu người phải di dời trong nước và hơn 5 triệu người đă chạy trốn qua biên giới.
Lviv, Ukraine. The video shows Angelina Jolie talking to refugees at the train station.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
