Tập Cận B́nh tiếp tục củng cố quyền lực tối thượng trong
"triều đ́nh Trung Quốc", trong khi đó, nhân vật quyền lực thứ hai, Thủ tướng Lư Khắc Cường, đă bị loại. Sự kiện Đại hội Đảng lần này c̣n gây ra sự chú ư lớn với việc cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào bị
"mời" ra ngoài trong một t́nh huống thật bất ngờ.
Trước thềm Đại hội ĐCSTQ, một số b́nh luận gia cho rằng, vị thế chính trị của ông Tập bị đe dọa. Trên thực tế, ông Tập vẫn mạnh và có thể nói mạnh hơn bao giờ hết. Việc
"tái cơ cấu lại Bộ Chính trị", nói theo cách quen thuộc của CS, cho thấy sức mạnh bao trùm của Tập Cận B́nh. Lư Khắc Cường thuộc bốn trong số 7 ủy viên thường vụ Bộ Chính trị không c̣n có mặt trong tân Ủy ban trung ương Đảng với 205 thành viên. Điều đó có nghĩa, 4 người này sẽ không được bổ nhiệm vào Ủy ban thường vụ trong đó Tập gần như chắc chắn là người đứng đầu với nhiệm kỳ ba trong vai tṛ là Tổng bí thư.
Ba người ra đi cùng với Lư Khắc Cường là Hàn Chính (Han Zheng), Phó Thủ tướng thứ nhất Quốc vụ viện; Uông Dương, Chủ tịch Ủy ban Toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân TQ, thành viên thứ 4 trong Ban Thường vụ Bộ Chính trị; Lật Chiến Thư (Li Zhanshu), vốn là đồng minh trung thành của Tập.
Ngoài ra, những người bị đẩy ra khỏi bộ máy trung ương c̣n có Lưu Hạc (Liu He; Phó Thủ tướng; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia và Chủ nhiệm Văn pḥng Ủy ban Tài chính và Kinh tế Trung ương Đảng; Quách Thụ Thanh (Guo Shuqing; Chủ tịch Ủy ban Điều hành Ngân hàng TQ; và Dịch Cương (Yi Gang; Thống đốc Ngân hàng Trung ương. Đây là những người ủng hộ kinh tế thị trường tự do và có chủ trương giảm sự đối đầu với phương Tây.
Victor Shih, một chuyên gia về chính trị và tài chính của TQ tại Đại học San Diego, California, cho biết:
"Thế hệ các kỹ sư về tài chính được đào tạo chuyên nghiệp và có mối liên hệ sâu sắc với cộng đồng tài chính toàn cầu đang dần bị bỏ rơi". Ông nói thêm, họ đang bị
"thay thế bởi các chủ ngân hàng tỉnh lẻ có thành tích trong việc thực thi các chính sách của đảng". Cheng Li, chuyên gia về chính trị TQ tại Viện Brookings, cũng có quan điểm tương tự. Ông nói:
"Tập Cận B́nh đă củng cố hơn nữa quyền lực gần như tuyệt đối bằng cách đề bạt những người bảo vệ ḿnh lên vị trí chóp bu cao nhất".
Lật Chiến Thư (bên phải, ngồi cùng với Hồ Cẩm Đào) cũng bị "mất ghế" sau kỳ Đại hội Đảng lần này (Ảnh: Lintao Zhang/Getty Images)
Theo quy tắc không chính thức được áp dụng cho giới chóp bu TQ trong hai thập niên qua, các viên chức cấp cao từ 68 tuổi trở lên sẽ được cho về vườn, trong khi những người 67 tuổi trở xuống sẽ có cơ hội ở lại. Nhưng lần này, Lư Khắc Cường, 67 tuổi và ông Uông Dương, cùng tuổi, đều bị cho
"hưu non". Trong khi đó, Vương Hỗ Ninh (Wang Huning, người mới bước sang tuổi 67), vẫn ở trong Ủy ban Trung ương và có khả năng vẫn là cánh tay đắc lực chủ chốt của ông Tập. Bản thân Tập Cận B́nh nay cũng đă 69 tuổi.
Lư Khắc Cường tiếp tục ngồi ghế Thủ tướng trong khoảng sáu tháng tới cho đến khi tân nội các được thành lập. Nếu Lư vẫn có mặt trong Thường vụ Bộ Chính trị, chính sách kinh tế của Lư sẽ tiếp tục
"đụng độ" với các chủ trương của ông Tập. Trong thực tế, trong ít nhất năm năm qua, vai tṛ của ông Lư rất mờ nhạt. Đại hội Đảng thực chất chẳng khác ǵ màn
"thanh lọc đối thủ chính trị và lập ra vây cánh trung thành hơn đối với ông Tập", không chỉ về sự bảo đảm an toàn quyền lực chính trị mà c̣n phải ủng hộ Tông ập mạnh hơn đối với các chính sách của ông, nghĩa là tập trung mạnh hơn vào kiểm soát chính trị, siết chặt quản lư kinh tế và thực hiện chủ trương ngoại giao cứng rắn. Một tuyên bố từ đại hội cho biết vai tṛ lănh đạo của ông Tập là điều cần thiết để "xóa bỏ những hiểm họa nghiêm trọng hiện diện bên trong đảng, nhà nước và quân đội", rơ ràng là ám chỉ đến nạn tham nhũng đang hoàng hành và ḷng trung thành trong nội bộ đảng.
Phó Thủ tướng Hồ Xuân Hoa (Hu Chunhua) được xem là có cơ hội lọt vào Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị mới. Các viên chức được xem là có thể được bổ sung vào Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị nhiệm kỳ tiếp theo gồm Lư Cường (Li Qiang; Bí thư thành ủy Thượng Hải, người giám sát việc kiểm soát Covid một cách gay gắt hồi đầu năm nay). Lư Cường từng là Chánh văn pḥng của Tập khi cả hai làm việc ở tỉnh Chiết Giang 15 năm trước. Đinh Tiết Tường (Ding Xuexiang, Chủ nhiệm Văn pḥng Trung ương Đảng kiêm trợ lư cấp cao của Tập) cũng là ứng cử viên nặng kư cho việc lọt vào đội h́nh chóp bu.
__________
Bên lề Đại hội đảng, một trong những chi tiết đang được chú ư nhiều nhất là việc cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào bất ngờ bị mời ra khỏi khán pḥng. 79 tuổi, ông Hồ được xếp ngồi cạnh ông Tập ở hàng ghế đầu trên khán đài Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh.
Đột nhiên, dường như không được báo trước, một nhân viên bảo vệ xuất hiện, nắm cánh tay Hồ như thể đang cưỡng bức lôi đi. Cảnh tượng trong video clip cho thấy, ông Hồ rất miễn cưỡng khi đứng lên. Trước khi được đưa ra hẳn khỏi khán pḥng, ông Hồ nói ǵ đó với ông Tập. Trước đó, khi c̣n ngồi, ông Hồ dường như muốn lấy tập tài liệu để trước mặt ông Tập nhưng bị ông này dằn tay chặn lại…
Hồ Cẩm Đào dường như bị cưỡng ép rời khỏi khán đài Đại lễ đường trước khi Đại hội Đảng lần thứ 20 kết thúc ở Bắc Kinh, ngày 22/10/2022 (Ảnh: Kevin Frayer/Getty Images)