'Overthinking'-suy nghĩ thái quá về một vấn đề gặp phải đă và đang trở thành căn bệnh 'trầm kha', nhất là trong cuộc sống hối hả, bận rộn, nhiều áp lực như hiện nay. Đặc biệt, những người mắc phải chứng 'overthinking' lại có xu hướng phổ biến trong giới trẻ.
Không ít lần, cô bạn tôi khóc lóc, buồn bă và đ̣i chia tay người yêu v́ suy nghĩ không được đối phương coi trọng. Đôi khi, chỉ v́ một câu nói vô t́nh của bạn trai, bạn tôi lại mải miết suy diễn theo nhiều chiều hướng khác nhau, và phần đa là tiêu cực. Một lần, bạn trai khuyên nên mở rộng mối quan hệ, có thêm bạn bè. Thay v́ suy nghĩ theo hướng tích cực là người ấy muốn tốt cho ḿnh th́ bạn tôi lại nghĩ rằng anh đang chê bai ḿnh, rằng ḿnh không biết giao lưu, giao tiếp, ít bạn bè. Thậm chí, bạn tôi nghĩ rằng bạn trai đang “ngầm so sánh” cô với những người con gái khác mà anh gặp gỡ. Họ xinh đẹp, giỏi giang và quảng giao hơn cô. V́ thế, sau khi phân tích, suy nghĩ mỏi mệt, bạn tôi “chốt” lại là bạn trai không c̣n yêu cô như trước và muốn... đường ai nấy đi.
Ảnh minh họa (nguồn: Internet)
Những người mắc chứng “overthinking” thường sẽ lo lắng thái quá về bất kỳ vấn đề ǵ mà họ gặp phải. Tôi có một chị bạn lúc nào cũng lo lắng người khác nghĩ xấu về ḿnh. V́ lo lắng, chị trở nên nhạy cảm với bất kỳ một câu nói đùa của ai đó. Khi mọi người đang sôi nổi nói chuyện, chọc ghẹo nhau th́ chị thu vào một góc, suy nghĩ xem điều mà người ta vừa nói với ḿnh có đúng không. Đặc biệt, mỗi lần làm sai điều ǵ bị sếp mắng, chị sẽ suy nghĩ măi về những câu nói của sếp và tự chất vấn bản thân rằng có phải ḿnh làm việc quá tệ, năng lực ḿnh quá kém cỏi, thậm chí ḿnh quá vô dụng và không có đóng góp ǵ đáng kể cho tập thể. V́ mải ch́m vào ḍng suy nghĩ thái quá về một vấn đề, chị đă không thể tập trung làm được việc khác. Và v́ thế, việc này nối việc kia, lúc nào, chị bạn tôi cũng căng thẳng, lo lắng. Thậm chí, chị thường ở trong trạng thái hốt hoảng, băn khoăn, không chắc chắn mỗi khi ai đó hỏi chị về các vấn đề liên quan đến công việc vốn là sở trường. Hẳn nhiên, rất hiếm hoi những phút giây chị thấy thực sự thoải mái, vui vẻ cả trong công việc lẫn cuộc sống hàng ngày.
Overthinking được chia thành 2 dạng: Ruminating overthinking (hồi tưởng về quá khứ) và Worrying overthinking (lo lắng cho tương lai). Những tưởng, overthinking vốn chỉ là việc của năo bộ, chỉ việc suy nghĩ. Song, đó c̣n là biểu hiện của chứng rối loạn lo âu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng, sức khỏe tinh thần mà c̣n có thể dẫn đến đau đầu, rối loạn ăn uống, tiêu hóa và rất dễ dẫn đến trầm cảm. Xét về khía cạnh tích cực, những người có xu hướng suy nghĩ thái quá thường là do họ đặt kỳ vọng khá cao vào bản thân hay kết quả của sự việc đang diễn ra. Bên cạnh đó, nhiều người nhận thấy nhờ suy nghĩ nhiều, những chọn lựa của họ cũng bớt rủi ro, sai sót. Thế nhưng, nhiều chuyên gia cho rằng, nếu t́nh trạng overthinking kéo dài sẽ dễ gây suy giảm trí nhớ, thậm chí trầm cảm và tự kỷ. Đặc biệt, cuộc sống ngày càng nhanh, bận rộn và có quá nhiều deadline công việc, t́nh trạng overthinking ngày càng trẻ hóa. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, có đến 73% thanh niên từ 25 đến 35 tuổi thường xuyên suy nghĩ quá mức.
Nhà triết học khắc kỷ Marcus Aurelius đă từng nói: “Cuộc sống của bạn là những ǵ suy nghĩ của bạn tạo nên”. Nếu suy nghĩ quá nhiều, liên tục và tiêu cực chỉ v́ một câu nói, v́ một sự việc không vừa ư, hẳn nhiên bạn sẽ không thể nh́n thấy những gam màu hồng tươi sáng trong cuộc sống. Điều chúng ta cần làm là phải t́m cách thoát ra khỏi ḍng suy nghĩ đang nhấn ch́m tâm trạng kia bằng cách “đánh lạc hướng” bản thân, t́m cho ḿnh những thú vui, hoạt động khác như thể dục thể thao, đi dạo, tṛ chuyện hoặc tâm sự những ǵ ḿnh đang nghĩ với người thân, bạn bè. C̣n khi không thể thoát ra được, chúng ta cần t́m cho ḿnh một chuyên gia tâm lư để được t́m rơ căn nguyên và điều trị. Các chuyên gia cũng khuyên rằng, mỗi người cần đặt những mục tiêu ngắn hạn, giải quyết thấu đáo từng vấn đề nhỏ trong công việc, có sự sắp xếp thời gian khoa học để tránh dồn ép, áp lực. Người mắc overthinking cũng nên đặt bản thân ḿnh vào những góc nh́n khác nhau để suy nghĩ theo chiều hướng tích cực, nh́n nhận chính xác và tin tưởng hơn vào bản thân.
VietBF@ sưu tập