Theo như sự cố xảy ra sáng Chủ Nhật 23/04/2023 của tầu hải cảnh lớn của Trung Quốc đă chặn đầu một tầu tuần duyên của Philippines tại khu vực Băi Cỏ Mây, khi đó được phóng viên của AP, có mặt trên tàu tuần tra của Philippines, tường thuật hôm này.
Tàu hải cảnh Trung Quốc chặn đầu một tàu tuần duyên Philippines tại khu vực Băi Cỏ Mây, Biển Đông, ngày 23/04/2023. AP - Aaron Favila
Một tầu hải cảnh lớn của Trung Quốc đă chặn đầu một tầu tuần duyên của Philippines tại khu vực Băi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal), thuộc quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Sự cố xảy ra sáng Chủ Nhật 23/04/2023 và được phóng viên của AP, có mặt trên tàu tuần tra của Philippines, tường thuật hôm 27/04.
Ba phóng viên của hăng tin Mỹ được mời tham gia chuyến tuần tra với lộ tŕnh dài 1.670 km của tầu Malapascua, cùng với một tầu tuần duyên khác là BRP Malabrigo, trong khuôn khổ chiến lược truyền thông mới của chính quyền Manila nhằm cho thấy thái độ hung hăng của hải quân Trung Quốc ở vùng Biển Đông, nơi Bắc Kinh đ̣i chủ quyền đến 80% diện tích.
Khi đến Băi Cỏ Mây, hiện do Philippines kiểm soát, tầu hải cảnh Trung Quốc phát loa yêu cầu hai tầu Philippines rời khỏi khu vực mà họ khẳng định là « vùng lănh thổ không thể tranh căi » của Bắc Kinh. Sau đó, tầu Trung Quốc đă bám sát và chặn tàu của Philippines khi hai tầu chỉ cách nhau khoảng 45 mét. Thuyền trưởng Rodel Hernandez, chỉ huy tầu Malapascua, cho phóng viên biết là tàu hải cảnh Trung Quốc đă có « hành động bất ngờ và rất nguy hiểm », « phớt lờ những quy tắc quốc tế về pḥng ngừa va chạm ».
Hai ngày trước sự cố nói trên, một con tầu rất lớn khác của Hải quân Trung Quốc đă bám sát hai tầu tuần tra của Philippines trong đêm 21/04 khi đang hoạt động gần đá Thị Tứ (Thitu) hiện do Philippines chiếm đóng và nằm gần đá Xu Bi (Subi), một trong 7 thực thể mà Trung Quốc đă bồi đắp, cải tạo thành căn cứ quân sự. Tất cả những thực thể này nằm trong quần đảo Trường Sa mà Việt Nam đ̣i chủ quyền.
Ngày 28/04, Philippines đă lên tiếng về sự cố hôm 23/04, cáo buộc hải cảnh Trung Quốc « có hành động nguy hiểm » và lên án « chiến thuật gây hấn » của Bắc Kinh ở Biển Đông. Trong khi đó, người phát ngôn bộ Ngoại Giao Trung Quốc Mao Ninh (Mao Ning) đổ lỗi cho Manila « cố t́nh » gây sự cố để « khuấy động truyền thông », v́ hai tầu tuần duyên Philippines chở nhiều nhà báo nước ngoài.
Philippines đă tăng cường hợp tác quân sự với Mỹ trong thời gian gần đây để bảo vệ chủ quyền ở Biển Đông. Tuy nhiên, đối với người phát ngôn bộ Quốc Pḥng Trung Quốc Đàm Khắc Phi (Tan Kefei), được trang Trung Hoa nhật báo trích dẫn hôm 27/04, Mỹ đang « làm gia tăng căng thẳng ở trong vùng ». Theo quan chức này, « việc Trung Quốc xây dự cơ sở pḥng thủ thiết yếu ở trên các đảo này là hoàn toàn hợp pháp ».