Đặc phái viên về Ukraine tham gia dự thảo tuyên bố Kiev cam kết điều tra Biden

[cha12 ba]

10/05/19

WASHINGTON (New York Times) — Hai đặc phái viên hàng đầu về Ukraine của Tổng thống Trump vào tháng 8 đã tham gia dự thảo tuyên bố cho tân Tổng thống Ukraine, trong đó Kiev cam kết theo đuổi cuộc điều tra đối thủ chính trị của ông Trump, theo 3 nguồn tin được thông báo về vấn đề này và tài liệu được công bố vào tối thứ 5.

Erin Schaff/The New York Times Photo
Công việc của những người này là bằng chứng mới cho thấy ông Trump bị ám ảnh như thế nào với những lý thuyết âm mưu liên quan đến Ukraine, bắt đầu thúc đẩy các viên chức cao cấp ngoại giao bẻ cong chính sách đối ngoại của Mỹ cho nghị sự chính trị của Tổng thống trong những tuần sau cuộc điện đàm ngày 25 tháng 7 giữa hai lãnh đạo Mỹ-Ukraine.

Tuyên bố được Gordon D. Sondland – Đại sứ Mỹ tại Liên minh Âu châu, và Kurt Volker – đặc phái viên về Ukraine vào lúc đó – có nhúng tay vào. Luật sư tư của Tổng thống, ông Rudy Giuliani – người được xem là lãnh đạo chiến dịch đen tối thúc đẩy Ukraine điều tra – đã cung cấp những yếu tố quan trọng vào ngôn ngữ trong tuyên bố. Ông Volker vào hôm thứ 5 cho các nhà điều tra Hạ viện hay trong phiên điều trần kín.

Tân chính phủ chưa từng công bố tuyên bố này, nhưng nếu họ có công bố đi chăng nữa thì các phụ tá của ông Trump sẽ gây áp lực một cách hiệu quả lên chính phủ ngoại quốc để họ đưa ra niềm tin rằng các cáo buộc nhằm suy yếu một trong những ứng cử viên tổng thống hàng đầu của Dân chủ năm 2020 – cựu Phó Tổng thống Joe Biden – nhưng không để lại bất cứ dấu vết nào của ông Trump trên đó.

Ông Volker vào hôm thứ 5 đã có phiên điều trần kín trước các nhà điều tra của Hạ viện, vào lúc Dân chủ đang theo đuổi điều tra luận tội ông Trump. Vào cuối ngày thứ 5, Hạ viện Dân chủ công bố một loạt tin nhắn giữa Volker và ông Sondland, bao gồm ngôn từ trong tuyên bố. Vào sáng ngày 13 tháng 8, Volker gởi cho Sondland nội dung họ muốn đưa vào bản thảo ban đầu được gởi cho Ukraine.

“Chúng tôi dự tính khởi sự và hoàn tất cuộc điều tra minh bạch và không định kiến về tất cả những sự thật và sự kiện đã có, bao gồm những việc liên quan đến Burisma và bầu cử Mỹ 2016, nhằm ngăn chặn vấn đề này tái lặp lại trong tương lai,” ông Volker nhắn tin, đề nghị đưa câu này vào.

Sondland nhanh chóng trả lời, “Tuyệt!” – ông ta cũng nói thêm, họ nên gởi cho một cố vấn của Tổng thống Ukraine.

4 ngày sau, Sondland nhắn tin cho Volker, hỏi nếu họ muốn tổng thống Ukraine “đưa cho chúng ta một bản thảo rõ ràng hay không,” cụ thể nhắc đến 2 vấn đề mà ông Trump tập trung vào: Burisma – công ty năng lượng Ukraine có Hunter Biden nằm trong bản quản trị, và niềm tin của ông Trump rằng, Ukraine đã can thiệp vào bầu cử Mỹ 2016 nhằm có lợi cho Hillary Clinton.

“Đó là thông điệp rõ ràng cho đến nay …” Volker hồi đáp.

Tại phiên điều trần, Volker cho các nhà lập pháp hay, ngôn từ bao gồm cụ thể về Burisma và bầu cử 2016 do Giuliani đưa ra.

Theo Volker, ban đầu, lãnh đạo Ukraine có đưa ra dự thảo tuyên bố về chống tham nhũng nhưng không đề cập cụ thể đến Burisma và bầu cử 2016. Khi Giuliani xem, ông ta đã bảo Volker rằng, như vậy chưa đủ để thoả mãn yêu cầu của ông Trump, và nên yêu cầu Ukraine có cam kết cụ thể hơn.

Volker cho hay, cuối cùng thì ông ta được cố vấn thân cận của Tổng thống Zelensky, Andriy Yermak – người liên lạc chính của Mỹ – thông báo rằng, chính phủ Ukraine không thể đồng tình với ngôn ngữ của Mỹ. Volker bảo Yermak, ông ta đúng, và ý tưởng này bị loại bỏ.

Ý tưởng đứng đằng sau tuyên bố là nhằm gạt bỏ thói quen hứa hẹn của các viên chức Ukraine với các nhà ngoại giao Mỹ, nhưng sau đó lãnh đạo lại xem xét các vấn đề và không giữ lời hứa, theo nguồn tin biết rõ về phiên điều trần.

Hiện chưa rõ nếu tuyên bố được trao cho Tổng thống Zelensky, nhưng không có tuyên bố nào được công bố dưới danh nghĩa ông ta. Vào lúc đó, phía Ukraine chỉ ra cho phía Mỹ rằng, họ muốn tránh lún sâu vào chính trị Mỹ.

Volker tin rằng, Giuliani “đang đầu độc” tâm trí Tổng thống Trump về Ukraine, và một cam kết công khai theo đuổi điều tra từ ông Zelensky sẽ khiến Trump hoàn toàn ủng hộ chính phủ mới.

Những tin nhắn được Hạ viện Dân chủ công bố vào tối thứ 5 xác minh vấn đề này.

Hương Giang (Theo New York Times)