Hôm nay viết về đề tài người vô gia cư (homeless) ở Mỹ. Dạo gần đây, thấy trên facebook, youtube, báo chí ... viết nhiều, quay nhiều clip về người Việt/Mỹ vô gia cư trên đường phố ở Mỹ. Ngay cả cô nghệ sĩ hài Thúy Nga cũng tung lên mạng nhiều clip người Việt Nam vô gia cư bên California để kiếm views. Đề tài tưởng chừng như không có ǵ, nhưng tranh căi khá ầm ĩ trên mạng giữa người ở Việt Nam và người Việt ở Mỹ. Vậy có mấy ai biết được sự thật đằng sau những số phận này chăng?
Chẳng riêng ǵ cộng đồng mạng, 34 năm trước, khi mới đặt chân đến Mỹ, ḿnh cũng ngạc nhiên khi thấy người ăn xin/vô gia cư đầy đường ở các thành phố lớn. Ḿnh tự hỏi sao lại như thế được? Việc làm ở Mỹ đầy dẫy, ngay cả những di dân mới qua Mỹ như ḿnh tiếng Anh chỉ bập bẹ "Yes, No, OK" thôi mà đi xin việc cũng có người mướn liền, huống chi những người Mỹ homeless nói tiếng Anh lưu loát v́ là tiếng mẹ đẻ của họ? Ngay cả bây giờ sau 34 năm, tiếng Anh của ḿnh vẫn c̣n thua xa những người Mỹ homeless ngoài đường kia. Nhưng ḿnh có nghề nghiệp và công việc ổn định, cũng có dành dụm được chút đỉnh khi về hưu, c̣n họ lại là dân "cái bang" chuyên nghiệp. Tại sao?
Trải qua biết bao thăng trầm, sóng gió hơn nửa đời người ở Mỹ, ḿnh mới hiểu được tận ngóc ngách của cuộc sống Mỹ.
Nhớ lại hơn 30 năm trước khi c̣n sống ở Westminster, khu người Việt đông nhất nước Mỹ. Có lần ḿnh ngừng xe ở ngă tư, cho tiền một người ăn xin Mỹ, rồi ghé vào siêu thị ngay đó mua chút đồ. Khi ḿnh đi ra, thấy người ăn xin ban năy vào tiệm liquor bên kia đường mua ngay thùng bia nhỏ xách ra. Giá thùng bia ở tiệm liquor mắc hơn nhiều so với ở siêu thị, nhưng tay ăn xin Mỹ lại không muốn băng qua đường, chỉ bước vài bước vô tiệm liquor mua bia trong khi chính ḿnh muốn mua thùng bia phải vào siêu thị chứ không mua ở tiệm liquor hay mấy tiệm convenience stores. Hóa ra người ăn xin Mỹ xài .. sang hơn bạn, người cho tiền họ.
Khi dọn qua Texas, một hôm ḿnh dừng xe ở đèn đỏ, cho tiền một người cầm bảng "đói" (hungry), rồi lái xe đi công việc. Chập sau quay xe lại khu shopping gần đó, ghé vào tiệm Wingstop để mua cánh gà chiên, thấy người ăn xin khi năy ḿnh cho tiền đang ung dung ngồi "hưởng thụ" phần cánh gà chiên thơm tho hấp dẫn. Phần cánh gà ở Wingstop không rẻ như tiệm McDonald's cách đó chỉ .. vài bước chân, nhưng người ăn xin Mỹ thích hưởng thụ ở Wingstop hơn McDonald's. Rút ra một điều, người ăn xin Mỹ xài sang hơn bạn, những người phải đi làm công để trả bills hàng tháng, và cũng là những người cho tiền họ. Đành rằng tiền cho đi là để giúp người cô thế, khó khăn, họ xài thế nào là việc của họ bạn chẳng phải bận tâm. Nhưng nhiều người ở Việt Nam cho là dân Mỹ bị bóc lột, khổ đến độ phải xin ăn đầy đường th́ đúng là óc tàu hũ. Muốn t́m hiểu sự thật th́ đầy trên mạng và dễ như ăn kẹo, nhưng dựa vào những clip câu views vớ vẩn để kết luận nước Mỹ bất công và đói khổ th́ quả là "ngu nhưng vững lập trường", cố t́nh tự gạt ḿnh và gạt người khác.
Những người ăn xin/vô gia cư ở Mỹ có shelter để ở qua đêm, được ăn uống miễn phí từ chính phủ hoặc các hội từ thiện, nếu cần vào nhà thương cũng chẳng phải trả xu nào. Chính phủ cũng có các chương tŕnh huấn nghệ miễn phí để giúp họ học nghề và t́m việc làm. Nếu thật sự họ muốn t́m việc làm th́ cơ hội làm lại cuộc đời là 100%. Vậy tại sao họ lại từ chối để sống lang thang vô định như vậy?
Những người vô gia cư Mỹ thích cuộc sống tự do, không muốn thức khuya dậy sớm đi làm theo guồng máy xă hội. Lấy lư do họ không thích chính phủ, không ưa đảng này đảng nọ, không thích ràng buộc theo luật lệ .. vân vân và vân vân, cả ngàn lẻ một lư do.
Nếu bạn cho tiền họ, họ sẽ cười cảm ơn rối rít, sau đó có thể vào quán ăn mà ngay chính bạn cũng ít khi dám ghé vào để hưởng thụ món ngon. Mua bia, mua rượu để nốc từ sáng tới chiều, c̣n chích choác hay không th́ ḿnh chưa bao giờ nh́n thấy (nhưng chắc cũng có). Nhưng nếu bạn giới thiệu việc làm (ngắn hạn) cho họ hay khuyến khích đi học đi làm th́ họ sẽ chửi cho bạn một trận tơi bời chạy không kịp đấy.
Người ăn xin/ vô gia cư ỏ Mỹ là v́ họ muốn sống như vậy, hưởng thụ cuộc sống mà họ thích/cho là đúng, chứ chẳng phải nước Mỹ không đủ việc cho họ làm. Kêu họ làm lính th́ họ chê, trừ khi bạn mướn họ làm cha th́ được. Nếu bạn muốn rước một người về làm cha th́ đầy ngoài đường ở Mỹ, cứ tự nhiên!
VietBF@sưu tập