Theo các báo cáo của Ukraine, cuộc xung đột vũ trang là một thảm họa nhân đạo, trong đó quân đội Nga đang tấn công các khu dân cư, bệnh viện và nơi trú ẩn, và một số thành phố đă không c̣n điện, nước.
Các cuộc đụng độ tồi tệ nhất đang diễn ra ở Mariupol, với việc người Nga đưa ra tối hậu thư cho các lực lượng Ukraine đang chiến đấu ở đó vào Chủ nhật, điều mà Ukraine đă bác bỏ.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sẽ công du Ba Lan vào thứ Sáu.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đă yêu cầu Thụy Sĩ đóng băng tài sản của các nhà tài phiệt Nga.
Thị trưởng Kyiv Vitaly Klitschko đă thông báo rằng một lệnh giới nghiêm khác sẽ có hiệu lực tại thủ đô Ukraine từ tối thứ Hai đến sáng thứ Tư.
Đại diện cấp cao của EU về Chính sách đối ngoại và An ninh Josep Borrell gọi cuộc tấn công của Nga vào thành phố Mariupol của Ukraine là một "tội ác chiến tranh nghiêm trọng" khi ông tới dự cuộc họp của các ngoại trưởng EU ở Brussels hôm thứ Hai.
Lănh chúa Libya Halifa Haftar hứa đưa lính đánh thuê đến Nga.
Một ṭa án Nga đă yêu cầu Meta đóng cửa ngay lập tức Facebook và Instagram ở Nga, với lư do "hoạt động cực đoan."
Nga đă nói với đại sứ Hoa Kỳ rằng hai nước đang trên bờ vực cắt đứt quan hệ.
Đây là những tin tức quan trọng nhất trong những giờ gần đây:
1. NATO tăng cường hơn nữa cho cánh phía đông của ḿnh.
2. Zelensky yêu cầu Israel giúp đỡ: rất cần Iron Dome hệ thống pḥng không.
3. Mặc dù Bắc Kinh đă chỉ trích các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga, nhưng họ đă chỉ ra rằng họ sẽ không cung cấp hỗ trợ quân sự cho Vladimir Putin ở Ukraine.
4. Quân đội Nga đă đưa ra tối hậu thư cho lực lượng Ukraine bảo vệ Mariupol.
5. Ukraine đă chỉ ra trong phản ứng của ḿnh với tối hậu thư rằng binh lính của họ sẽ không hạ vũ khí của họ tại Mariupol.
6. Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden công du Ba Lan vào thứ Sáu.
7. Thủ tướng Ba Lan, Mateusz Morawiecki, đă yêu cầu Thụy Sĩ đóng băng tài sản của các nhà tài phiệt Nga.
8. Người Nga giết người bừa băi ở Mariupol, theo Joeph Borrell.
9. Lănh chúa Libya Halifa Haftar hứa cho lính đánh thuê đến Nga.
10. Một ṭa án Nga đă yêu cầu Meta đóng cửa ngay lập tức Facebook và Instagram ở Nga.
11. Nga đă thông báo cho đại sứ Mỹ rằng họ đang trên đà cắt đứt quan hệ.
12. Bộ trưởng Quốc pḥng Ukraine ca ngợi Vương quốc Anh "dũng cảm" trong khi chỉ trích các nước phương Tây khác.
13. Một máy bay Trung Quốc bị rơi tại Quảng Tây, máy bay Boeing 737-800 NG.
Những phút đầu tiên sau vụ rơi máy bay Boeing 737 ở miền nam Trung Quốc. Video do những người chứng kiến công bố.
The first minutes after the Boeing 737 crash in southern China. Video published by eyewitnesses. pic.twitter.com/jWdgiq9iSH
— Ignorance, the root and stem of all evil (@ivan_8848) March 21, 2022
Một chiếc Boeing 737 vừa bị rơi ở miền nam Trung Quốc. Đây là một trong những khoảnh khắc cuối cùng được ghi lại trên máy bay.
A Boeing 737 just crashed in southern China. This was one of the last moment recorded on the plane. maybe the only moment. Viewers’ discretion advised. #planecrash#Boeing#Chinapic.twitter.com/YvTpSNSCV9
A China Eastern Airlines Boeing 737-800 operating flight MU5735 has reportedly crashed near Wuzhou in southern China. Initial reports say 133 onboard.pic.twitter.com/iipgQYGkhK
Chủ tịch Tập Cận B́nh chỉ đạo dốc toàn lực cứu hộ sau vụ máy bay rơi
Ngày 21/3, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă chỉ đạo tập trung tối đa cho công tác t́m kiếm và cứu nạn trong vụ rơi máy bay của Hãng Hàng không phương Đông ở Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, miền nam Trung Quốc.
Chủ tịch Tập Cận B́nh chỉ đạo lập tức triển khai ứng phó khẩn cấp, dốc toàn lực cho hoạt động t́m kiếm và cứu nạn, đồng thời yêu cầu nhanh chóng mở cuộc điều tra về vụ việc nhằm xác định nguyên nhân gây tai nạn cũng như tăng cường đảm bảo an ninh hàng không dân dụng.
Chiều ngày 21/3, một chiếc máy bay Boeing 737 của hăng hàng không phương Đông Trung Quốc khởi hành từ thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam đến thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông đă xảy ra tai nạn khi bay qua Huyện Đằng, thành phố Ngô Châu, Quảng Tây.
Vào thời điểm xảy ra tai nạn, trên máy bay có 132 người, gồm 123 hành khách và 9 thành viên phi hành đoàn.
Lực lượng cứu hộ đến từ Quảng Tây và tỉnh Quảng Đông đang tiếp cận hiện trường.
💥A China Eastern Airlines Boeing 737-800 passenger plane crashed in southern China. MSM reported that there were 132 people on board the plane. Airline sources have confirmed that there were actually 133 people on board. Who was passenger X? Planes don’t just crash. pic.twitter.com/U6WKwZlBw7
Những ngày qua thế giới đă chứng kiến, khi không thể đánh nhanh thắng nhanh trên chiến trường, khi không thể đạt được những mục tiên ban đầu, quân Nga chuyển sang pháo kích, bắn phá bừa băi vào bệnh viện phụ sản, trường học, nhà hát, bắn vào dân chúng đang di tản trên “hàng lang nhân đạo”, sử dụng tên lửa siêu thanh để sức tàn phá lớn hơn…Nhiều nhà b́nh luận chính trị thế giới đều lo ngại rằng trong những ngày tới, số dân thường tử vong càng tăng, các cơ sở hạ tầng của Ukraine sẽ bị phá hủy nhiều hơn, khủng hoảng nhân đạo sẽ càng nghiêm trọng hơn. Sự tàn ác, coi thường nhân mạng con người là sự khác biệt lớn nhất của một cuộc chiến tranh chính nghĩa hay phi nghĩa, ngay cả khi đều mang quân sang nước khác v́ một lư do nào đó (ví dụ như Mỹ và khối NATO đem quân vào Iraq, Afghanistan, th́ cũng không bao giờ cố t́nh bắn vào những khu vực dân sự). Mặt khác, khi số người dân Ukraine buộc phải rời nước cũng cao hơn, sẽ gây ra sự xáo trộn lâu dài cho nền kinh tế lẫn chính trị của các nước láng giềng châu Âu. Đó là những mục đích tàn ác, thâm độc của Putin bên cạnh mục tiêu “vô hiệu hóa” Ukraine và thay đổi chính phủ của Tổng thống Zelenskyy.
Trong cuộc chiến Putin gây ra tại Syria trước kia, LHQ và Liên Đoàn Các Quốc Gia Á Rập (Arab League) ước lượng khoảng 400 ngàn dân Syria, tương đương với 2% dân số đă chết, nhiều thành phố bị phá hủy, hàng vạn vạn người tháo chạy, tạo ra một cuộc khủng hoảng di dân lớn cho các nước châu Âu.
Từ Chechnya, Syria cho tới Ukraine, quân Nga dưới thời Putin không hề run tay khi bắn phá bừa băi vào các khu vực dân sự. V́ vậy, gọi Putin là tội phạm chiến tranh, là kẻ giết người, không có linh hồn…thiết nghĩ chả có ǵ là quá đáng.
Nhưng điều đáng lo ngại hơn, cấm vận kinh tế nặng nề vẫn không làm Putin chùn tay, thậm chí, giống như hổ dữ bị dồn vào chân tường, trong khi sự hỗ trợ của Hoa Kỳ và các nước dành cho Ukraine, cho dù đă chứng tỏ sự hiệu quả khi quân Nga không tiến triển bao nhiêu trên chiến trường th́ Nga vẫn tiếp tục bắn phá để gây sức ép nhân đạo lên chính phủ Ukraine.
Nếu Putin dừng lại, chiến tranh kết thúc. C̣n Ukraine dừng lại, là không c̣n Ukraine nữa-mất lănh thổ, mất chủ quyền, bị “vô hiêu hóa” về mặt quân sự, măi măi lệ thuộc vào Nga và không thể phát triển thịnh vượng.
Nhưng với một kẻ như Putin, chừng nào c̣n quyền lực, th́ ông ta sẽ chẳng sợ bất cứ điều ǵ, từ mạng sống của người Ukraine, mạng sống của tướng tá binh lính Nga, nền kinh tế Nga suy sụp, đời sống của người Nga sẽ muôn vàn khó khăn... Không có điều ǵ làm ông ta quan tâm, khi quyền lực vẫn c̣n.
SONG CHI
Các nhà chức trách ở Odessa, thành phố cảng lớn nhất của Ukraine, cho biết lực lượng hải quân Nga đóng tại Biển Đen đă nă đạn vào các ngôi nhà ở ngoại ô thành phố.
Video do Cơ quan Khẩn cấp Nhà nước Ukraine công bố ghi lại khoảnh khắc một trung tâm mua sắm ở Kyiv bị trúng tên lửa của Nga - ít nhất 8 người thiệt mạng trong vụ tấn công ở khu vực này
Video released by Ukraine's State Emergency Service captures moment a shopping centre in Kyiv was hit by Russian missile - at least eight people were killed in the attack in the area https://t.co/vsFs9NfAl6pic.twitter.com/fGXiQXDsQq
Những người Mariupol đang bị mắc kẹt trong địa ngục. Họ phải được sơ tán, nhưng Nga bắt họ làm con tin. Ukraine cần nhiều hơn nữa và các hệ thống pḥng thủ tên lửa và không quân tốt hơn nữa để bảo vệ các thị trấn yên b́nh khỏi những kẻ man rợ và tội phạm chiến tranh Nga.
People of #Mariupol are trapped in the hell. They have to be evacuated, but russia holds them hostages. Ukraine needs much more & better air & missile defence systems to protect peaceful towns from russian barbarians & war criminals pic.twitter.com/nIeEvNimaF
Khi giao tranh gia tăng ở phía tây bắc Kyiv, Ukraine, các nhân viên y tế t́nh nguyện đang mạo hiểm mạng sống của họ để cố gắng giải cứu những cư dân cuối cùng c̣n lại ở Irpin. Máy ảnh của chúng tôi đă tham gia cùng họ trong hành tŕnh ba dặm.
New York Times
As fighting intensifies northwest of Kyiv, Ukraine, volunteer medics are risking their lives to try to rescue the last remaining residents in Irpin. Our cameras joined them on the three-mile journey.
Các nhà hoạt động phản đối việc Nga xâm lược Ukraine đă chặn các xe tải ở biên giới Ba Lan-Belarus. Những người biểu t́nh đă ngăn chặn thương mại trong hai tuần v́ Minsk cho phép các lực lượng Nga sử dụng đất nước này làm nơi tổ chức cho cuộc xâm lược của Nga.
Activists protesting Russia's invasion of Ukraine have been blocking trucks at the Polish-Belarusian border. Protesters have been blocking trade for two weeks because Minsk allowed Russian forces to use the country as a staging ground for their invasion, as @radiosvoboda reports. pic.twitter.com/xs3b7xN0O8
— Radio Free Europe/Radio Liberty (@RFERL) March 21, 2022
Cô bé 7 tuổi Amelia Anisovych đă hát quốc ca Ukraine trong một màn biểu diễn xúc động tại một sự kiện từ thiện dành cho Ukraine ở Ba Lan. Anisovych được biết đến trên khắp thế giới sau khi một video cô hát bài 'Let it go' của Disney trong một boongke ở Ukraine lan truyền trên mạng xă hội.
7-year-old Amelia Anisovych has sung the Ukrainian national anthem in a moving performance at a charity event for Ukraine in Poland. Anisovych became known around the world after a video of her singing Disney's 'Let it go' in a bunker in Ukraine went viral on social media. pic.twitter.com/zi5Ur9Vi1M
The city where I once lived, Kharkov The occurrence of the war makes us feel a sense of crisis. Don't forget to study all the time and make us strong. At the beginning of the war, the richest people in Ukraine were protected for the first time.#war#fortunepic.twitter.com/HeMf5IJrmx
Khánh An dịch
(VNTB) - Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ Lloyd Austin: Nga đang cố t́nh nhắm vào các trung tâm dân cư đông đúc khi chiến dịch quân sự của họ vấp phải sức kháng cự quyết liệt của Ukraine.
Tác giả: Alan Cullison, Isabel Coles and Matthew Luxmoore
Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đă khiến hơn 10 triệu người phải rời bỏ nhà cửa và quy mô thảm họa nhân đạo không có dấu hiệu giảm bớt khi Moscow tăng cường bắn tên lửa và pháo kích.
“Cuộc chiến ở Ukraine tàn khốc đến mức 10 triệu người đă phải chạy trốn - tị nạn trong nước hoặc ở nước ngoài”, Đặc phái viên Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn Filippo Grandi cho biết hôm 20/3. Điều đó có nghĩa là gần một phần tư dân số Ukarine trước chiến tranh đă phải tứ tán khắp nơi.
Theo số liệu mới nhất Liên Hiệp Quốc, khoảng 3,4 triệu người đă rời Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu động binh vào ngày 24/2, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em đến Ba Lan; số người tị nạn có thể lên đến 4 triệu. Những ngày gần đây, ḍng người di tản đă giảm bớt nhưng mỗi ngày vẫn có hơn 50.000 người tị nạn.
Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ Lloyd Austin hôm 20/3 cho biết quân đội Nga đă cố t́nh nhắm vào các trung tâm dân cư v́ chiến dịch của Tổng thống Putin đă bị khựng lại trước sức mạnh pḥng thủ và phản công hiệu quả của Ukraine.
Ông Austin nói với kênh CBS News: “Ông ta không thể đạt được các mục đích chóng vánh như ư muốn. Ông ta đối mặt với một kết cục thê thảm khi đẩy quân của ḿnh vào một cỗ máy băm gỗ”. It’s had the effect of him moving his forces into a wood chipper.
Bộ Quốc pḥng Nga hôm 20/3 đă buộc các lực lượng bảo vệ Mariupol chậm nhất sáng 21/3 phải đầu hàng, đồng thời cho phép di tản dân thường ra khỏi thành phố đang bị bao vây và là nơi có nhiều thường dân thương vong nhất trong cuộc chiến.
“Chúng tôi kêu gọi tất cả các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang Ukraine, các tiểu đoàn bảo vệ lănh thổ và lính đánh thuê nước ngoài ngừng hoạt động quân sự và hạ vũ khí”, ông Mikhail Mizintsev, Tư lệnh Trung tâm Kiểm soát Quốc pḥng của Bộ Quốc pḥng Nga, cho biết - theo hăng tin Interfax.
Ông Mizintsev nói rằng Kyiv phải đáp lại lời đề nghị của Nga trước 5 giờ sáng ngày 21/3 theo giờ Moscow. Theo RIA Novosti, hăng thông tấn nhà nước chính thức của Nga, Mizintsev gọi quan chức thành phố Mariupol là “những tên cướp đáng ghét”, đồng thời tuyên bố họ có một “lựa chọn lịch sử” là chấp nhận đề nghị của Nga.
“Nếu không th́ bị ra ṭa án binh chỉ là một phần nhỏ so với những ǵ mấy người xứng đáng nhận được”, ông ta nói thêm với hăng tin RIA Novosti.
Đường phố ở thủ đô Kyiv vắng tanh. Một số quan chức thành phố cho rằng hơn một nửa cư dân đă di tản, mặc dù không thể xác định được con số chính xác là bao nhiêu.
Thay v́ người và xe cộ, lúc này trên đường phố toàn là những khối bê tông, ụ đất và bẫy xe tăng được làm từ các thanh thép cầu trục hàn lại với nhau nhằm cản trở cuộc tấn công sắp tới của Nga.
Công việc nhặt rác trong thành phố vẫn hoạt động, nhưng những chiếc xe nát bét vẫn là h́nh ảnh phổ biến khắp thành phố hoang vắng này. Chẳng có ai dọn dẹp đống đồng nát như thế sau khi có tai nạn.
Cho đến nay, Bộ Quốc pḥng Nga không có dấu hiệu dừng lại ngay cả khi quân đội Nga bị tổn thất nặng nề. Hôm 20/3, Nga cho biết họ đă bắn một số vũ khí tầm xa vào các mục tiêu ở Ukraine, tấn công một căn cứ quân sự ở vùng Zhytomyr nơi được cho là có máy bay chiến đấu nước ngoài, và không kích một số lượng lớn các cơ sở quân sự bằng trực thăng.
Hôm 20/3, thống đốc thành phố Sevastopol trên bán đảo Crimea cho biết Tư lệnh Phó Hạm đội Biển Đen của Nga đă thiệt mạng trong cuộc tấn công vào Mariupol. Đây là người mới nhất trong số các sĩ quan cao cấp Nga thiệt mạng trong cuộc xâm lược UKraine.
Trong cùng ngày 20/3, Tổng thống Volodymyr Zelensky quả quyết quân đội Ukraine đang gây tổn thất nặng nề cho quân đội Nga, đồng thời thừa nhận: “Chúng tôi nhận thức rơ ràng rằng Nga có nguồn nhân lực vô hạn với rất nhiều thiết bị, tên lửa và bom”.
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sẽ tới châu Âu trong tuần này để tham dự các cuộc họp với đồng minh và đối tác trong khối NATO, nhóm G-7 và các quốc gia châu Âu. Dự kiến sẽ họ thảo luận về các nỗ lực ngăn chặn, cứu trợ nhân đạo và chiến dịch trừng phạt Nga.
Nhà Trắng hôm 20/3 xác nhận ông Biden sẽ không đến thăm Ukraine, một ngày sau khi cựu Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko mời Biden như một biểu hiện của t́nh đoàn kết.
Trong khi đó, Đức Giáo hoàng Phanxicô đă lên tiếng lên án “hành động xâm lược bạo lực chống lại Ukraine… một cuộc tàn sát vô nghĩa, nơi các hành động tàn khốc và tàn bạo tái diễn hằng ngày”, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế chấm dứt “cuộc chiến tranh ghê tởm này”.
Phát biểu từ cửa sổ nh́n ra Quảng trường Thánh Peter sau khi đọc lời cầu nguyện buổi trưa theo thông lệ, Đức Giáo hoàng không gọi Nga là kẻ xâm lược trong cuộc chiến tranh này, nhưng nhấn mạnh hậu quả khủng khiếp mà cuộc xâm lược gây ra cho người dân Ukraine.
Đức Giáo hoàng nói: “Tuần này tên lửa và bom đă dội xuống đầu thường dân, người già, trẻ em và các thai phụ. Nhiều bậc ông bà, người bệnh và người nghèo, phải chia ĺa gia đ́nh họ, nhiều trẻ em và những người yếu ớt chịu chết dưới những trận mưa bom”.
Ở Mariupol, nơi diễn ra các vụ giao tranh trên đường phố, t́nh h́nh nhân đạo đă trở nên tồi tệ hơn. Giới chức Ukraine cho biết Nga dă ném bom vào một trường nghệ thuật nơi có khoảng 400 người đang trú ẩn, chôn vùi hết thảy dưới đống đổ nát. Không biết được họ sống chết thế nào.
Sự việc xảy ra sau khi một nhà hát ở Mariupol bị đánh bom vài ngày trước. Tính đến ngày 18/3, nhân viên cứu hộ đă cứu được 130 người khỏi đống đổ nát, trong khi 1.300 người vẫn bị mắc kẹt trong tầng hầm nhà hát - một viên chức địa phương cho biết.
Hội đồng thành phố Mariupol hôm 20/3 cho biết khoảng 4.000 dân thường trong thành phố đă thiệt mạng kể từ khi phía Nga bắt đầu tấn công. Hội đồng cũng cáo buộc quân Nga đă cưỡng bức một số cư dân của thành phố sơ tán sang Nga và lănh thổ Donetsk và Luhansk là các khu vực ly khai thân Nga ở miền đông Ukraine.
“Người dân bị cưỡng ép di chuyển vào lănh thổ Nga và bị thu giữ hộ chiếu Ukraine, và họ được cấp những thứ giấy tờ không có giá trị pháp lư cũng như không được chấp nhận trong thế giới văn minh” - hội đồng tuyên bố trên Telegram hôm 20/3.
Về phần ḿnh, Nga chưa b́nh luận ǵ về thông tin cáo buộc dân cư rời khỏi Mariupol.
Mariupol là một mục tiêu chiến lược của Moscow khi Nga cố mở một hành lang trên bộ đến khu vực Crimea do Nga sáp nhập và thay đổi động lực trong cuộc xâm lược kéo dài 3 tuần lễ. Trong nhiều tuần bị bắn phá và tấn công, người dân Ukraine cho biết họ đă cầm chân các lực lượng Nga ở vùng ngoại ô Mariupol, nhưng điều đó đă thay đổi hôm 19/3 - các quan chức Ukraine cho biết.
Chiếm được Mariupol sẽ là một chiến thắng đối với Nga, trong khi cho đến nay Nga vẫn chưa đánh chiếm được bất kỳ thành phố lớn nào của Ukraine kể từ khi bắt đầu xâm lược.
Cựu tướng Hoa Kỳ David Petraeus phát biểu trên đài CNN: “Mariupol vẫn chưa thất thủ. Thành phố này đă hết thức ăn, nhiên liệu, nước trừ ḷng dũng khí. Họ vẫn đang kiên tŕ chiến đấu. Đây là nơi đầu tiên người Nga phải thực hiện cuộc giao tranh đô thị không hề “dễ nuốt”, họ di chuyển từ ṭa nhà này sang ṭa nhà kia. Họ không được phép bỏ sót bất cứ một gian pḥng nào. Và rồi, họ nhận ra rằng lối đánh này cần rất nhiều lính, và lại c̣n làm cạn kiệt nguồn quân dự bị và lực lượng hiện có”.
Cư dân Mariupol đang cân nhắc thiệt hơn việc ở lại thành phố dưới cơn mưa bom đạn nhắm vào những người đang bỏ chạy khắp các đường phố và qua các chiến tuyến.
Anh Dima Shvets đă rời Mariupol hồi tuần trước cùng với vợ và đứa con gái 7 tuổi. Shvets kể anh đă phải cạo tuyết trên xe hơi cho tan chảy để lấy nước uống và sử dụng xe đẩy hàng trong siêu thị để chở xác chết đến những huyệt mộ được đào vội vàng.
Shvets cho biết không thể đếm xuể số lượng trạm kiểm soát của Nga mà gia đ́nh anh đă đi qua trên đường từ Mariupol đến Berdyansk, dọc theo bờ biển Azov ở phía tây. Đoạn đường này thường chạy xe mất có 40 phút, nay đă kéo dài thành 15 giờ. Lính Nga bắt những ông cởi bỏ áo sơ mi và kiểm tra cơ thể của họ để t́m h́nh xăm nhằm có thể xác định họ là Quốc xă - anh nói.
Cô Masha, 37 tuổi, đă chạy trốn cùng chồng, con gái và con mèo vài ngày trước sau nhiều tuần lễ trú ẩn dưới tầng hầm ở Mariupol. Tại một nơi trú ẩn ở thành phố Dnipro, cô nhận được điện thoại của anh trai vẫn c̣n ở Mariupol. Cô giục anh trốn thoát, bất chấp nguy cơ bị bắn hoặc đạn pháo.
“Thà mất đôi chân c̣n hơn mất mạng” - cô nói với anh trai.
Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk hôm 20/3 xác nhận Nga và Ukraine đă đồng ư thiết lập một hành lang nhân đạo để sơ tán cư dân khỏi Mariupol và gửi hàng viện trợ. Theo bà, đây là một trong bảy hành lang nhân đạo đă được nhất trí trong ngày này. Những hành lang đó đă có lúc không thể vận hành sau khi bị bắn phá.
Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết hơn 4.000 cư dân Mariupol đă t́m cách thoát thân ra ngoài qua một hành lang như vậy hôm 19/3.
Trong khi đó, ông Zelensky hôm 20/3 đă đ́nh chỉ các hoạt động của 11 đảng phái chính trị có quan hệ với Nga mà các quan chức Ukraine từ lâu tin rằng họ đóng vai tṛ b́nh phong cho Điện Kremlin. Moscow t́m cách cài đặt các nhà lănh đạo thân Nga tại các khu vực mà họ đă chinh phục kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược.
Theo các quan chức Ukraine, thủ lĩnh của một trong các đảng phái, ông Viktor Medvedchuk, đă trốn khỏi nơi bị quản thúc tại gia ở Kyiv mấy ngày sau khi Nga bắt đầu kéo quân xâm lược hồi tháng trước.
Ông Vyacheslav Volodin, chủ tịch Hạ viện Nga, lên án động thái này và cho rằng hành động của ông Zelensky là một sai lầm gây chia rẽ đất nước.
Trong khi đó, ông Oleksandr Kamyshin, người đứng đầu công ty đường sắt nhà nước Ukraine, nói với một kênh truyền h́nh rằng tuyến đường sắt nối Ukraine và Belarus đă bị cắt đứt. Ông Kamyshin từ chối nói thêm về việc tuyến đường này bị cắt như thế nào, nhưng ông cảm ơn các hăng đường sắt Belarus “v́ những ǵ họ đă làm”.
Nga đă sử dụng Belarus để làm bàn đạp cho cuộc tấn công vào Ukraine.
Cũng hôm 20/3, Tổng thống Zelensky đă có bài phát biểu trước các nhà lập pháp Israel, trong đó ông chỉ trích Israel từ chối gửi viện trợ quân sự và miệt thị các nỗ lực ḥa giải của Israel.
Israel có quan hệ chặt chẽ với cả Kyiv và Moscow và đă cố gắng duy tŕ quan điểm trung lập bằng vai tṛ trung gian ḥa giải. Thủ tướng Israel Naftali Bennett đă nhiều lần trao đổi với lănh đạo Nga và Ukraine, đồng thời đă đến Moscow và Berlin để ḥa giải
Là một người Do Thái ông Zelensky nói: “Tôi muốn nói rằng thái độ thờ ơ giết chết người. Anh có ḥa giải các quốc gia, nhưng không hoà giải được cái thiện với cái ác”.
Chính phủ Israel vẫn phản đối Nga xâm lược Ukraine nhưng chỉ có thể cung cấp viện trợ nhân đạo. Israel đă cho lập một bệnh viện dă chiến ở Ukraine.
Nguồn: WSJ
Giá dầu tăng hơn 3USD/thùng trong phiên giao dịch ngày thứ Hai, giá dầu Brent tăng vượt mức 111USD/thùng khi mà Liên minh châu Âu (EU) cân nhắc tiếp bước Mỹ trong việc cấm nhập khẩu dầu từ Nga, ngoài ra cuối tuần qua, một số cơ sở sản xuất dầu tại Saudi Arabia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
Việt Nam không tránh khỏi những hệ quả từ chiến tranh Ukraina. Ngoài tác động trước mắt, như giá xăng dầu và nhiều mặt hàng thiết yếu tăng mạnh, thị trường chứng khoán bị xáo trộn trong những ngày đầu Nga tấn công Ukraina, Việt Nam sẽ phải t́m cách đối phó với những hệ quả lâu dài do phương Tây và nhiều nước trên thế giới áp dụng trừng phạt Matxcơva và do chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt găy.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng thị trường và đối tác thương mại.
***
Tác động trực tiếp không nhiều bằng hệ quả gián tiếp
Giới chuyên gia Việt Nam cho rằng cuộc khủng hoảng tại Ukraina, cũng như việc Nga bị phương Tây trừng phạt, “tác động trực tiếp đến tổng thể kinh tế Việt Nam không nhiều” do thương mại hai chiều của Việt Nam với Nga chỉ chiếm khoảng 1% và với Ukraina chỉ chiếm khoảng 0,1% trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Trả lời RFI Tiếng Việt ngày 17/03/2022, ông Jean-Philippe Eglinger, một nhà quan sát Pháp, giảng viên trường Inalco về kinh tế Việt Nam và doanh nghiệp ở Việt Nam, giải thích thêm :
“Kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Nga năm 2021 đạt 5,5 tỷ đô la Mỹ, tăng 13,8% so với năm 2020, trong đó xuất khẩu đạt 3,2 tỉ đô la, tăng 13,2% và nhập khẩu đạt 2,3 tỷ đô la, tăng 14,9%. Đối với thị trường Ukraina, năm 2021, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt 720,5 triệu đô la tăng 50,6% so với năm 2020, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam đạt 334,6 triệu đô la, tăng 21%, nhập khẩu từ Ukraina đạt 375,8 triệu đô la, tăng 94,2%.
Những con số này khá khiêm tốn so với tổng số kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam là hơn 650 tỷ đô la Mỹ. Nhưng v́ Nga đă ra khỏi hệ thống thanh toán quốc tế Swift, nếu Việt Nam không có khả năng t́m cách thanh toán khác không cần dùng đến đô la Mỹ th́ Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp của xung đột này”.
Hiện có bẩy ngân hàng lớn của Nga bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế Swift (1). Một số biện pháp thanh toán khác, như bằng nhân dân tệ thông qua hệ thống CIPS của Trung Quốc, được nêu lên nhưng lại bất tiện, khá tốn kém, mất thời gian, theo giải thích trên đài France Culture ngày 01/03 của kinh tế gia Sylvie Matelly, trợ lư giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp (IRIS) :
“Hệ thống Swift thuận lợi cho tất cả các giao dịch thông thường, ví dụ cho các doanh nghiệp xuất khẩu sang Nga hay các doanh nghiệp Nga muốn trao đổi với phần c̣n lại của thế giới. Khi người ta chặn hệ thống này th́ kể cả các hợp đồng lớn hay các doanh nghiệp lớn đến những doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc tiểu thương xuất khẩu hàng hóa… sẽ gặp rất nhiều khó khăn để lách được hệ thống thông tin này”.
Tác động thứ hai là giá của nhiều sản phẩm tăng chóng mặt do chuỗi sản xuất và phân phối bị đứt găy. Xăng dầu là mặt hàng đầu tiên có thể thấy tác động rơ nét nhất, không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Dù giá dầu tăng giúp Việt Nam thu thêm hơn 57% từ dầu thô vào ngân sách trong hai tháng đầu năm 2022 nhưng ngược lại, Việt Nam cũng phải mua xăng dầu với giá cao hơn do nguồn cung trong nước chỉ đáp ứng khoảng 70-80% nhu cầu.
Ngoài ra, Nga và Ukraina là hai nhà xuất khẩu lúa mỳ lớn thứ nhất và thứ tư thế giới. Nga c̣n là nhà cung cấp lớn nhiều hàng hóa chiến lược, như dầu khí, kim loại, phân bón, than… Đây cũng là những mặt hàng mà Việt Nam nhập khẩu chủ yếu từ Nga và Ukraina. Ông Jean-Philippe Eglinger giải thích tiếp :
“Về tác động gián tiếp, tôi nghĩ rằng Việt Nam sẽ chịu nhập khẩu lạm phát v́ Việt Nam nhập khẩu từ Nga một số nguyên liệu và sản phẩm, như ga, xăng, phân bón, sắt, thép, chất dẻo, vân vân. Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp và cộng đồng người Việt đang đầu tư làm ăn ở Nga, Ukraina và các nước Đông Âu có thể chịu những thiệt hại nhất định, như khó khăn trong thanh toán ngoại hối, tăng phí chuyển tiền, thiếu hụt ngoại hối, áp lực giảm giá của đồng rúp, tăng lạm phát ở Nga”.
Cụ thể, theo trang Vietnam+ ngày 02/03, tập đoàn TH (chuyên về sản phẩm sữa sạch) nằm trong số các doanh nghiệp lớn Việt Nam đầu tư vào Nga. Về các dự án dầu khí có Liên doanh RusVietPetro, một trong những dự án đầu tư ở nước ngoài thành công nhất của PetroVietnam. Tương tự, Việt Nam sẽ gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường Nga nhiều mặt hàng (dù thị phần rất nhỏ trong tổng số kim ngạch thương mại của Việt Nam) như điện thoại di động (chiếm 1.230 triệu đô la Mỹ trong năm 2021), sản phẩm dệt may (480 triệu) và thiết bị điện tử (640 triệu), theo thống kê của trang Diễn đàn Doanh nghiệp ngày 03/03.
Nga cũng có nhiều dự án đầu tư trực tiếp vào Việt Nam, chủ yếu trong lĩnh vực dầu khí (chiếm khoảng 85% tổng sản lượng khai thác dầu và khí của Việt Nam) và điện. Ví dụ, dự án nhiệt điện Long Phú 1 do Power Machines (PM) của Nga làm tổng thầu bị chậm kế hoạch hai năm do công ty PM bị liệt vào danh sách cấm vận của Hoa Kỳ. Tiếp theo là dự án điện gió ngoài khơi Vĩnh Phong với liên doanh Zarubezhneft JSC Nga và DEME Concessions của Bỉ, đă kí biên bản ghi nhớ từ tháng 04/2021. Các biện pháp trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến các dự án đầu tư của Nga tại Việt Nam, nhưng đến mức độ nào ? Theo ông Jean-Philippe Eglinger, “trong bối cảnh hiện nay, rất khó phân tích và dự báo” :
“Kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU, bao gồm các nước Liên bang Nga, Cộng ḥa Belarus, Cộng ḥa Kazakhstan, Cộng ḥa Armenia và Cộng ḥa Kyrgyzstan được kư kết ngày 29/05/2015) có hiệu lực, tăng trưởng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nga đạt trung b́nh khoảng 30%/năm. Vào năm 2020-2021, thương mại song phương vẫn tăng trưởng hơn 8% so với cùng kỳ 2019, đạt 4,85 tỷ đô la. Nga chiếm vị trí thứ 25 trên tổng số 140 quốc gia và vùng lănh thổ có vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam với 150 dự án. Nhưng như đă nói th́ hiện nay, trong bối cảnh hơi phức tạp, tôi không có khả năng dự kiến tương lai và về các dự án này sẽ ra sao”.
***
Đa dạng hóa thị trường và đối tác thương mại
Trong thời gian gần đây, các nhà phân tích không c̣n đơn thuần nói tới rủi ro lạm phát khi nói đến tác động của cuộc xung đột Nga-Ukraina mà nhắc đến khái niệm “lạm phát kèm suy thoái” (stagflation), nói một cách khác là lạm phát kèm sụt giảm tăng trưởng GDP. Trang VnEconomy ngày 07/03 nêu bốn giải pháp được giới chuyên gia Việt Nam khuyến cáo để ứng phó với khủng hoảng Nga-Ukraina : đa dạng hóa thị trường và nguồn cung ; đa dạng hóa đồng tiền thanh toán ; chủ động đàm phán với các đối tác về phương án vận chuyển hàng hóa, phương thức kinh doanh ; rà soát lại hợp đồng và hồ sơ pháp lư để bảo đảm chủ động trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
Về việc đa dạng hóa đồng tiền và cách thanh toán, “Việt Nam và Nga đă thiết lập kênh thanh toán song phương” sau khi Matxcơva bị cấm vận v́ sáp nhập bán đảo Crimée năm 2014. Tuy nhiên, theo tiến sĩ Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ Quốc gia, kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, “kênh này thời gian qua chưa hoạt động mạnh mẽ th́ nay phải làm quyết liệt hơn. Về thay đổi đồng tiền thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cũng phải sớm vào cuộc để xem xét nếu cần”.
C̣n theo nhà quan sát Jean-Philippe Eglinger, vấn đề mở rộng thị trường và đối tác thương mại đă được Việt Nam tích cực tiến hành trong những năm gần đây cũng giúp hạn chế tác động từ cuộc xung đột Nga-Ukraina :
“Hiện nay, độ mở của nền kinh tế thường được đo bằng kim ngạch xuất nhập khẩu chia cho quy mô GDP. Hiện tại, độ mở của nền kinh tế Việt Nam là hơn 200%, được các chuyên gia kinh tế đánh giá đây là độ mở rất lớn, chứng tỏ Việt Nam đă hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới.
Từ cách đây vài năm, kinh tế Việt Nam đă phát triển mạnh nhờ sự tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu. Kư kết hiệp định thương mại tự do đối với Việt Nam là một mục tiêu chiến lược. Đến năm 2022, Việt Nam đă kư kết hơn 15 Hiệp định Thương mại Tự do với hơn 53 quốc gia. Điều này sẽ góp phần giúp Việt Nam mở ra cơ hội tăng trưởng xuất khẩu, cân bằng cán cân thương mại, thu hút đầu tư và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, cũng như tránh được t́nh trạng phụ thuộc vào một số thị trường xuất khẩu nhất định.
Hơn nữa, việc đa dạng hóa các đối tác nước ngoài là quan trọng nhưng không nên quên việc phát triển thị trường nội địa với sản phẩm chất lượng cao tương đương với sản phẩm xuất khẩu”.
***
Việt Nam trong thế "khó xử" giữa Nga và Ukraina
Một tuần sau khi Nga tấn công Ukraina, ngày 01/03, đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi đă tiếp hai phó chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga (Thượng Viện) để khẳng định mối quan hệ song phương chặt chẽ trong bối cảnh năm 2022 kỷ niệm 10 năm Đối tác Chiến lược Toàn diện và 72 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ngày 03/03, tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, Việt Nam nằm trong số 35 nước bỏ phiếu trắng nghị quyết lên án Nga xâm lược Ukraina và yêu cầu Matxcơva rút hết lực lượng quân sự. Dù bị chỉ trích, nhưng phải nói đây là một bước tiến bộ từ phía Việt Nam : Không trực tiếp lên án Nga nhưng ngầm phản đối chiến tranh.
Giáo sư lịch sử đương đại Pierre Journoud, đại học Paul-Valéry Montpellier 3, giải thích với RFI Tiếng Việt về mối quan hệ lịch sử chặt chẽ giữa Việt Nam và Nga :
“Khi quan hệ giữa Trung Quốc và Liên Xô xấu đi, xấu đến mức người ta nói đến vụ ly hôn Xô-Trung, th́ đă xảy ra vụ xung đột vũ trang ngắn nhưng đẫm máu vào năm 1969 trên sông Ussuri, một nhánh của sông Amur (Amyp theo tiếng Nga, Hắc Long Giang theo tên Trung Quốc). Sự kiện này đă dẫn đến một loạt quyết định xác định lại lập trường. Trung Quốc cuối cùng đă thiên về Hoa Kỳ. Việt Nam cảm thấy phần nào bị Trung Quốc phản bội vào lúc họ bị bom của tổng thống Nixon dội xuống năm 1972.
Hà Nội đă phát triển quan hệ đối tác gần như duy nhất với Liên Xô và các nước vệ tinh của Liên Xô lúc đó, trong đó có Đông Âu Cộng sản phụ thuộc vào Matxcơva. Cho nên hoàn toàn hiểu được sự gắn bó của người Việt với nước Nga khi người ta biết được phần lịch sử này v́ Liên Xô vào thời kỳ đó là một đối tác bền vững, ủng hộ Việt Nam, trước tiên là trong cuộc chiến giành độc lập, sau đó là chiến tranh chống Mỹ và chống Trung Quốc”.
Vẫn theo giáo sư Pierre Journoud, hoàn toàn có thể hiểu được “tầm quan trọng đối với Việt Nam là không được hủy hoại mối quan hệ này trong t́nh h́nh hiện nay”. Ngoài ra, Việt Nam cũng có mối quan hệ tốt đẹp với Ukraina xuất phát từ lịch sử quan hệ khối Cộng sản ở Đông Âu. Điều này giải thích cho việc ngoại trưởng Việt Nam Bùi Thanh Sơn đă điện đàm với đồng nhiệm Nga Serguei Lavrov tối 15/03 và hôm sau với đồng nhiệm Ukraina Dmytro Kuleba “để trao đổi về t́nh h́nh xung đột ở Ukraina”. Giáo sư Pierre Journoud nhận định :
“Tôi nghĩ các cuộc điện đàm chỉ mang tính ngoại giao và chủ yếu là để “nói” với công luận trong nước. Tôi có cảm giác là người dân Việt Nam bị chia rẽ về chủ đề này. Dĩ nhiên là tôi không nắm rơ như một người Việt Nam, nhưng tôi theo dơi, nghe và đọc, và điều đáng quan tâm ở đây là ngay cả các bài báo cũng mâu thuẫn với nhau và càng cho thấy sự chia rẽ đó. Tôi không rơ đâu là xu hướng chính, có thể là phía ủng hộ Ukraina v́ Việt Nam đă phải trải qua không biết bao cuộc ngoại xâm, trong đó có Pháp, Mỹ và Trung Quốc.
Ví dụ về Trung Quốc cũng đáng chú ư v́ đó là cuộc xung đột gần đây nhất mà Việt Nam phải đối đầu. Vụ tấn công quân sự đó cũng được cho là sẽ ngắn, gây nhiều thiệt hại nhất cho Việt Nam và cuối cùng phần nào đó lại trở thành thất bại với Trung Quốc v́ họ không ngờ phải đối đầu với sức kháng cự như vậy của người Việt vào năm 1979 và Trung Quốc đă chịu rất nhiều nhiều thiệt hại. Có rất nhiều bài báo so sánh hai cuộc xung đột, dĩ nhiên là rất khác nhau, bối cảnh cũng rất khác nhau, nhưng nh́n từ quan điểm đó, có nghĩa là một Nhà nước bị một nước lớn hơn xâm chiếm, th́ có những yếu tố so sánh rất đáng quan tâm. Và cũng có thể những người ủng hộ Ukraina là những người đặt ḿnh vào khả năng có thể trở thành nạn nhân của một vụ tấn công như từng xảy ra năm 1979, nhưng ví dụ cũng có thể xảy ra ở Biển Đông chống lại các lợi ích của Việt Nam.
Có thể thấy là chính phủ Việt Nam đang ở thế rất tế nhị. Chúng ta thấy rằng họ rất khó xử về cuộc xung đột này, tương tự với Bắc Kinh nhưng Trung Quốc có lời nói, sức mạnh lớn hơn nên có nhiều phạm vi hành động hơn. Việt Nam có mối quan hệ chặt chẽ với cả Nga và Ukraina nên chỉ có thể dùng đến lá bài đàm phán, đối thoại… Chúng ta chờ xem cuộc chiến có kéo dài không và có thể sẽ buộc Việt Nam phải có lập trường rơ ràng hơn. Nhưng hiện tại, Việt Nam giữ lập trường trung lập, thậm chí là trung gian ḥa giải.
Việt Nam có nhiều kinh nghiệm đau thương về chiến tranh, được chúng tôi phân tích trong tác phẩm Un triangle à l’épreuve. La Chine, les Etats-Unis et l’Asie du Sud-Est depuis 1947 (tạm dịch : Một tam giác chiến lược qua thử thách. Trung Quốc, Hoa Kỳ và Đông Nam Á từ năm 1947) (2), nên Việt Nam có thể nói đến ḥa b́nh, ngoại giao v́ theo tôi, những kinh nghiệm ngoại giao và ḥa b́nh đó sẽ là giá trị của Việt Nam”.
*****
(1) Bẩy ngân hàng Nga bị liệt trong danh sách có hiệu lực từ ngày 12/03 gồm VTB (ngân hàng lớn thứ hai của Nga), Bank Otkritie, Novikombank (đầu tư trong công nghiệp), Promsvyazbank, Rossiya Bank, Sovcombank và VEB (ngân hàng phát triển của chế độ). Ba ngân hàng Promsvyazbank, Rossiya Bank và VEB đă nằm trong danh sách những cá nhân và thực thể Nga bị đóng băng tài sản trong Liên Hiệp Châu Âu trong loạt trừng phạt đầu tiên của khối 27 trước đó một tuần.
(2) Pierre Journoud (giám đốc), Un triangle à l’épreuve depuis 1947. La Chine, les Etats-Unis et l’Asie du Sud-Est (tạm dịch : Một Tam giác chiến lược qua thử thách. Trung Quốc, Hoa Kỳ và Đông Nam Á từ năm 1947), NXB Presses universitaires de la Méditerranée, 2022.
Theo LHQ, có 925 thương vong dân sự trong cuộc chiến ở Ukraine cho đến nay.
Tổ chức này cho biết thêm, con số thực có thể cao hơn thế, Sky News đưa tin, theo một tuyên bố của Liên Hợp Quốc.
From 24 Feb—20 March, we recorded 2,421 civilian casualties in context of Russia’s armed attack against #Ukraine: 925 killed, incl 75 children; 1,496 injured, incl 99 children, mostly caused by shelling & airstrikes. Actual toll is much higher. Full update https://t.co/URFbgteCm2pic.twitter.com/ggtKC2zt30
— UNHumanRightsUkraine (@UNHumanRightsUA) March 21, 2022
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
