Đêm hôm 30/03, chủ tịch Hạ Viện Kevin McCarthy lên trên Twitter tố cáo biện lư Alvin Bragg chống lại tổng thống Donald Trump, ngay sau khi có thông tin về khả năng ông Trump bị truy tố, ngày 20/03, nhiều đảng viên Cộng Ḥa trong Ủy ban Tư Pháp Hạ Viện Mỹ, đứng đầu là dân biểu Jim Jordan bang Ohio, chủ tịch Ủy ban Tư Pháp đă gửi thư đến viên biện lư để gây áp lực.
Biện lư Alvin Bragg (người cầm cặp) đến văn pḥng Công tố Manhattan, New York, ngày 29/03/2023. REUTERS - ANDREW KELLY
Ngày 30/12/2023 sẽ đi vào lịch sử nước Mỹ với việc lần đầu tiên một cựu tổng thống Hoa Kỳ bị truy tố. Đáng chú ư hơn nữa là cựu tổng thống bị truy tố là người đầy uy lực trong công luận và chính giới Mỹ: tỉ phú Donald Trump. Thành phố New York phải huy động hơn 50.000 nhân viên cảnh sát và dân sự để bảo vệ an ninh trong thời gian ông Trump dự kiến tŕnh diện ṭa ngày 04/03, theo các nguồn tin của NBC News. Ai là người đă cả gan truy tố Trump?
Ngày 30/03, một đại bồi thẩm đoàn của bang New York đă thông qua quyết định truy tố ông Donald Trump, theo đề nghị của biện lư Alvin Bragg, người đứng đầu cơ quan công tố Manhattan, bang New York. Hiện thời cáo trạng chưa được chính thức công bố, nhưng một trong những cáo buộc được truyền thông nhắc đến nhiều là việc ông Trump, trước khi đắc cử tổng thống, đă chi tiền bất hợp pháp để bịt miệng một nữ diễn viên phim khiêu dâm, cô Stormy Daniels, mà đương sự có quan hệ.
Áp lực Hạ Viện: Lên án ‘‘vụ lạm quyền chưa từng có’’
Theo ABC News, ngay sau khi có thông tin về khả năng ông Trump bị truy tố, ngày 20/03, nhiều đảng viên Cộng Ḥa trong Ủy ban Tư Pháp Hạ Viện Mỹ, đứng đầu là dân biểu Jim Jordan bang Ohio, chủ tịch Ủy ban Tư Pháp đă gửi thư đến viên biện lư để gây áp lực. Đêm hôm 30/03, chủ tịch Hạ Viện Kevin McCarthy trên Twitter tố cáo biện lư Alvin Bragg là ‘‘kẻ lạm dụng quyền lực chưa từng có’’, đă ‘‘sử dụng hệ thống pháp lư thiêng liêng’’ của nước Mỹ để ‘‘chống lại tổng thống Donald Trump’’.
Biện lư Alvin Bragg, 49 tuổi, người đứng đầu cơ quan công tố Manhattan, bang New York, cũng là người da đen đầu tiên phụ trách cơ quan này. Alvin Bragg sinh trưởng tại khu Harlem, New York. Ngay từ nhỏ Alvin Bragg đă bị chấn động trước những hành xử bạo lực, phi pháp của lực lượng an ninh đối với các cộng đồng thiểu số da đen và gốc Mỹ Latinh. Năm 2021, khi hồi tưởng lại thời trẻ, biện lư Alvin Bragg cho biết, hồi đó ông đă nhận ra rằng đất nước không thể có được an ninh thực sự, nếu người dân không tin vào luật pháp.
Không nhắm người phạm tội vặt, mà nhắm kẻ máu mặt
Biện lư Alvin Bragg tốt nghiệp luật ở Harvard, từng là cấp phó của chưởng lư bang New York, và từng làm việc tại một cơ sở của cơ quan công tố liên bang tại New York. Ngay từ khi kế nhiệm biện lư Cyrus Vance Jr. hồi tháng 1/2022, biện lư Alvin Bragg đă coi ‘‘giới tội phạm cổ cồn trắng’’ là mục tiêu (‘‘cổ cồn trắng’’ là cụm từ thường dùng để chỉ nhóm xă hội thượng lưu).
Biện lư Alvin Bragg hứa hẹn một thành phố New York ‘‘công bằng và an ninh’’. Xúc động bởi cái chết oan ức của người da đen George Floyd dưới tay một cảnh sát da trắng, biện lư Alvin Bragg đă cam kết cố gắng không truy tố các vi phạm được đánh giá là nhỏ, như đi lậu vé tàu, kháng cự lại hành động câu lưu của cảnh sát. Đối với ông, nhà tù là biện pháp cực chẳng đă với những thành phần dân cư thấp cổ bé họng.
Ngược lại, ‘‘giới tội phạm cổ cồn trắng’’ là đích chính của ông. Một trong những ‘‘thành tích’’ của ông trong thời gian hơn một năm lănh đạo cơ quan công tố Manhattan vừa qua là đă buộc Trump Organization, doanh nghiệp gia đ́nh của tỉ phú Trump, phải nộp phạt 1,6 triệu đô la tiền biển thủ tài chính, trốn thuế. Allen Weisselberg, cựu giám đốc tài chính của Trump Organization, một người thân tín của Trump, đă chấp nhận hợp tác với tư pháp, nộp phạt 2 triệu đô la, và chịu án 5 tháng tù.
Biện lư Alvin Bragg đến văn pḥng Công tố Manhattan, New York, ngày 29/03/2023. REUTERS - ANDREW KELLY
Gershman: ‘‘cuộc điều tra táo bạo’’
Giới trong ngành có những đánh giá trái ngược về biện lư Alvin Bragg. Báo Mỹ New York Times từng thuật lại việc viên biện lư hồi 2022 bị hai trợ lư chưởng lư cáo buộc đă do dự trước quyết định có cần truy tố cựu tổng thống hay không. Hai nhân vật nói trên đă từ chức vào tháng 2/2022 để tố cáo thái độ ‘‘hoài nghi’’ của Alvin Bragg về cuộc điều tra nhắm vào Donald Trump. Ngược lại, trả lời AFP, cựu biện lư Bennett Gershman, nguyên trợ lư đặc biệt của chưởng lư bang New York, thừa nhận ‘‘Bragg là một người khôn khéo và thực tế’’, đồng thời hoan nghênh ‘‘cuộc điều tra táo bạo’’ nhắm vào tổng thống thứ 45 của nước Mỹ. Cựu biện lư Bennett Gershman cũng là một nhân vật kỳ cựu, và nổi tiếng trong giới luật học. Ông là chuyên gia hàng đầu nước Mỹ về ngành công tố, đồng sáng lập trường Luật - Đại học Pace năm 1976.
Cuộc đối đầu giữa biện lư Alvin Bragg và cựu tổng thống Donald Trump hứa hẹn nhiều bất ngờ. Theo The Washington Post hôm qua, ông Trump sẽ từ Florida bay đến New York vào thứ Hai 03/04, trước ngày ra tŕnh diện ṭa. Luật sư Joe Tacopina của cựu tổng thống, ngày hôm qua, cũng cho biết, thân chủ của ông không có ư định cố thủ ở Mar-a-Lago.
Một người ủng hộ đeo mặt nạ cựu tổng thống Donald Trump, một tay giơ ngón cái, một tay chỉ vào chiếc xe cảnh sát thành phố (NYPD), New York, Hoa Kỳ, ngày 24/03/2023. REUTERS/Amanda Perobelli REUTERS - AMANDA PEROBELLI
Hiện tại, t́nh h́nh ở New York trước ngày cựu tổng thống ra tŕnh diện tư pháp có vẻ yên ắng. Theo AFP, ngày hôm qua, mới chỉ có khoảng vài chục người ủng hộ hay phản đối Trump có mặt ở Manhattan. Một số người ủng hộ cuồng nhiệt cựu tổng thống, trong đó có dân biểu Cộng Ḥa Marjorie Taylor Greene, báo trước sẽ biểu t́nh trước ṭa án trong thời gian ông Trump ra tŕnh diện.
‘‘Không khí kỳ lạ’’ ở New York
Trước trụ sở ṭa án New York, nơi an ninh siết chặt từ mươi ngày nay, một phụ nữ qua đường cho AFP biết hệ thống chính trị nước Mỹ, cơ chế cân bằng quyền lực ở nước Mỹ đang bị chao đảo với những nỗ lực ‘‘gây chia rẽ đất nước’’ của Donald Trump. Pilar Banos, một nữ du khách Tây Ban Nha 72 tuổi, ghé thăm New York, ghi nhận vụ truy tố cựu tổng thống đang tạo ra một ‘‘bầu không khí kỳ lạ’’ ở thành phố này.
Cựu tổng thống Trump thường xuyên lên án biện lư Alvin Bragg là ‘‘kỳ thị chủng tộc’’ và ‘‘thiên tả’’. Ngược lại, viên biện lư New York cam kết các ‘‘nỗ lực nhằm hù dọa các nhân viên công lực, đe dọa chống nhà nước pháp quyền ở New York sẽ không được khoan thứ’’.
Những người biểu t́nh chống Trump giương biểu ngữ 'Trump lies all the Time'' (tạm dịch là Trump nói dối như cuội) tại một một công viên gần Ṭa án Manhattan, ngày 23/03/2023. © REUTERS - MIKE SEGAR © REUTERS - MIKE SEGAR