Các cáo buộc về một âm mưu chống lại chế độ quân chủ có thể có tác động đối với các đồng minh như Mỹ vốn coi Jordan là một đối tác đáng tin cậy trong khu vực.
Mỹ nhanh chóng ủng hộ chính quyền đương nhiệm
Chế độ quân chủ của Jordan đang rơi vào t́nh trạng hỗn loạn sau khi 15 người, bao gồm Cựu Thái tử Hamzah bin Hussein, em trai cùng cha khác mẹ của vua Abdullah II, bị bắt vào đầu tháng do liên quan đến cáo buộc “âm mưu thâm độc” chống lại vua Abdullah II
“Âm mưu chốn cung đ́nh” đă làm rung chuyển quốc gia Ả Rập 10 triệu người, đồng thời cũng có thể có những tác động sâu rộng đối với các đồng minh toàn cầu như Mỹ, vốn coi Jordan là một đối tác đáng tin cậy trong một khu vực thường xuyên bất ổn.
Các chuyên gia cho rằng với vị trí địa lư của đất nước, được bao quanh bởi Israel, Ả Rập Xê-út, Iraq và Syria, Jordan được coi là một “tài sản khổng lồ” trong việc đóng vai tṛ như một “vùng đệm địa lư” trong các khu vực xung đột trong suốt lịch sử.
“Jordan đóng vai tṛ kết nối và như là một chiếc mỏ neo ở giữa khu vực được cho là mong manh và bất ổn định nhất của Trung Đông", Tobias Borck thuộc Viện Nghiên cứu Quốc pḥng và An ninh Hoàng gia, một tổ chức nghiên cứu ở London, nói với NBC News.
Phản ứng nhanh chóng từ chính quyền của Tổng thống Joe Biden cho thấy tầm quan trọng của Jordan đối với lợi ích của Mỹ.
“Chúng tôi đang theo dơi chặt chẽ các báo cáo và liên lạc với các quan chức Jordan. Quốc vương Abdullah là một đối tác quan trọng của Mỹ, và ông ấy có sự ủng hộ hoàn toàn của chúng tôi”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết.
“Sẽ có rất nhiều người ở Washington và London trong 48 đến 72 giờ qua, dù đang bận rất nhiều việc, vẫn quan tâm sâu sắc đến sự ổn định tiếp tục của Jordan”, Borck bổ sung. “Điều đó sẽ là động lực lớn cho một phản ứng cực kỳ nhanh chóng và ở cấp độ khá cao, thể hiện sự ủng hộ hoàn toàn rơ ràng đối với Quốc vương Abdullah".
Vua Abdullah II và các thành viên trong gia đ́nh. Ảnh: Getty
Nội bộ mâu thuẫn căng thẳng
Jordan đang được điều hành bởi gia tộc Hashemite, tổ tiên của họ từng cai trị các thành phố Hồi giáo linh thiêng Mecca và Medina và đă tuyên bố là hậu duệ của Nhà tiên tri Muhammed. Jordan tự cho ḿnh là một tiếng nói ôn ḥa chống lại hoạt động cực đoan ở các nước láng giềng.
Sự việc diễn ra sau khi chính quyền của Tổng thống Joe Biden đang nỗ lực gắn kết nhiều hơn với các nước Trung Đông. Jordan có vai tṛ quan trọng đối với mục tiêu của Biden là dùng các biện pháp ngoại giao nhiều hơn là can thiệp quân sự vào khu vực, theo ông Borck.
Jordan là một trong những nước nhận viện trợ kinh tế cao nhất của Mỹ trong khu vực, với hơn 1 tỷ USD năm 2020. Quốc gia này có nguồn tài nguyên thiên nhiên hạn chế và tiếp nhận một trong những ḍng người tị nạn Syria lớn nhất thế giới.
Mặc dù sự hỗ trợ đó không dừng lại dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump nhưng vương quốc phần lớn đă bị loại khỏi các kế hoạch ḥa b́nh của Jared Kushner, cố vấn trưởng của ông Trump, về cuộc xung đột giữa Israel và Palestine v́ ảnh hưởng ngày càng tăng của các quốc gia vùng Vịnh. Chuyến thăm Nhà Trắng hàng năm của vua Abdullah đă bị dừng lại dưới thời ông Trump.
Không giống như các quốc gia láng giềng, ở Jordan không có các cuộc biểu t́nh rộng răi nổ ra ở phần lớn khu vực trong năm 2011 đ̣i thay đổi chế độ. Vương quốc giữ một quan điểm vững chắc đối với những bất đồng công khai chống lại chế độ quân chủ.
Nhận thức đó đă bị xáo trộn cuối tuần vừa rồi bởi những nhận xét gay gắt từ nội bộ Hoàng gia.
Trong một đoạn video được luật sư của ḿnh chia sẻ với BBC, cựu Thái tử Hamzah nói rằng mặc dù bản thân không bị buộc tội chỉ trích chế độ quân chủ, nhưng ông bị cáo buộc có mặt tại các cuộc họp nơi những quan ngại chống lại nhà vua được nêu ra.
Trong một cuộc họp báo hôm 4/4, Phó Thủ tướng Ayman Safadi đă thổi bùng những tin đồn về sự tham gia của nước ngoài vào âm mưu bất thành, nói rằng t́nh báo Jordan đă chặn liên lạc trong “nhóm nội bộ” của cựu Thái tử v́ “một cá nhân có liên hệ với các cơ quan t́nh báo nước ngoài”.
Căng thẳng trong Hoàng gia Jordan đă lên cao kể từ khi cố quốc vương Hussein bin Talal truyền ngôi cho con trai cả của ḿnh, Abdullah, người kế vị không lâu trước khi ông qua đời vào năm 1999. Vào thời điểm đó, ông Hamzah được phong làm Thái tử, nhưng 4 năm sau đó đă bị giáng trở lại thành hoàng tử sau khi vua Abdullah chọn con trai cả của ḿnh, Hussein, làm người kế vị.
VietBF @ Sưu tầm