Wagner lên kế hoạch chống lại quân đội Nga nhờ vệ tinh Trung Quốc

[vuitoichat]

Theo như Trung Quốc mới đây khẳng định «không biết» gì về thỏa thuận giữa 2 công ty Trung Quốc với tổ chức Prigozhin từng điều hành, khi lực lượng bán quân sự Nga Wagner từng ký hợp đồng mua vệ tinh quan sát của Trung Quốc để chống lại quân đội Nga.

Hợp đồng giữa chi nhánh Nika-Frut thuộc Wagner với tập đoàn Trung Quốc Beijing Yunze Technology Co Ltd and Nika-Frut. Ảnh của AFP ngày 05/10/2023. AFP - -

Chủ tịch Hạ Viện Mỹ bị truất phế, lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ. Đảng Cộng Hòa bị chia rẽ sâu sắc trước khi tìm được người thay thế dân biểu Kevin McCarthy. Ukraina lo bị Mỹ cắt nguồn viện trợ quân sự 24 tỷ đô la để chống quân Nga xâm lược. Tại Châu Âu phe thân Nga về đầu cuộc bầu cử Slovakia, cựu thủ tướng Fico được chỉ định thành lập chính phủ. Trong cuộc xung đột giữa Azerbaijan và Armenia tại Thượng Karabakh, quốc tế kêu gọi chính quyền Baku bảo đảm an ninh và công nhân quyền của người Armenia tại vùng lãnh thổ này.

Thưa quý thính giả, trên đây là một số chủ đề nổi bật trong tuần từ 02-07/10/2023, nhưng bên cạnh đó xin đề cập đến một số điểm nhấn khác ít được khai thác trong các chương trình của RFI.

Nga : Wagner « làm phản » nhờ vệ tinh Trung Quốc ?

Beijing Yunze Technology và Chang Guang Satellite Technology (CGST) từng giao dịch với Wagner. AFP đưa ra bằng chứng là bản hợp đồng đề ngày 15/11/2022 được soạn thảo bằng tiếng Nga và tiếng Hoa. Hiện diện tại Ukraina và châu Phi, Wagner dường như đã đặt mua « ảnh vệ tinh » của các đối tác Trung Quốc để quan sát tình hình trên lãnh thổ Nga dọc suốt lộ trình « từ biên giới Ukraina cho đến tận thủ đô Matxcơva ».

Những ảnh vệ tinh đó theo các nguồn tin thông thạo đã cho phép « tăng cường đáng kể khả năng dọ thám và quan sát » của lực lượng bán quân sự trong tay ông Yegevny Prigozhin, từng là người thân cận với tổng thống Vladimir Putin. Nhưng cũng chính Prigozhin hôm 24/06/2023 đã đưa quân tiến về thành phố Rostov cách thủ đô Matxcơva hơn 1.000 cây số về phía nam. Wagner khi đó chuẩn bị một cuộc « nổi dậy » chống lại quân đội Nga.

Điều tra của AFP làm dấy lên câu hỏi, là đồng minh thân thiết của Matxcơva, Bắc Kinh đã có hay biết gì không về kế hoạch của Prigozhin ? Thông tín viên đài RFI Stéphane Lagarde cho biết về phản ứng của phía Trung Quốc :

« Như thông lệ, trong những trường hợp thế này, Trung Quốc trả lời một cách chung chung. Hồi đáp AFP ngành ngoại giao Trung Quốc xác nhận không hay biết về hồ sơ này. Báo chí ở Bắc Kinh sáng hôm 06/10/2023 do chưa được chỉ thị nên đã tránh đề cấp đến cuộc điều tra của hãng tin Pháp.

Bắc Kinh biết những gì về hồ sơ nói trên ? Một số nhà quan sát cho rằng một thỏa thuận nhậy cảm như vậy chắc chắn là đã phải được trình lên đến tận thượng tầng cơ quan quyền lực của đảng.

Căn cứ vào hợp đồng 31 triệu đô la được ký kết hôm 15/11/2022 mà AFP đã đọc được, tập đoàn Beijing Yunze Technology bán vệ tinh cho Nika-Frut, một công ty trong quỹ đạo của Prigozhin. Hãng này mua hai vệ tinh quan sát với độ phân giải rất cao do Chang Guang Satellite Technology (CGST) chế tạo.

Hoạt động từ 2014, CGST là một công ty lớn trong lĩnh vực không gian của Trung Quốc và cũng là hãng đầu tiên cung cấp vệ tinh giám sát. Doanh nghiệp này cộng tác với các giới chức Trung Quốc, trong đó có Viện Khoa Học Quốc Gia và chính quyền tỉnh Cát Lâm (Jilin).

Về phần Beijing Yunze Technology, đây là một trong năm tập đoàn bị Mỹ nghi ngờ hỗ trợ quân đội Nga trong cuộc chiến tại Ukraina.

Tuy nhiên một số chuyên gia thận trọng hơn thì đã cho rằng điều tra nói trên đã đánh giá quá cao về mức kiểm soát của Đảng và về độ tập trung quyền lực tại Trung Quốc.

Về phía chính quyền, Bắc Kinh luôn khẳng định nguyên tắc trung lập trong cuộc xung đột tại Ukraina và luôn luôn chứng tỏ 'là một đối tác có trách nhiệm, và trong các hoạt động xuất khẩu Trung Quốc luôn thi hành nghiêm túc các bổn phận đối với cộng đồng quốc tế' ».

Điều tra của AFP được công bố trong bối cảnh quan hệ giữa Liên Âu với Bắc Kinh trở nên căng thẳng vì « tình bạn vô bờ bến » giữa các ông Tập Cận Bình với Vladimir Putin. Bruxelles cảnh cáo Trung Quốc tránh « vượt lằn ranh đỏ » yểm trợ Nga trong cuộc chiến tại Ukraina.

Putin chuẩn bị dư luận trước bầu cử tổng thống Nga 2024

Tại Matxcơva đang rộ lên tin đồn, sớm hơn dự kiến Vladimir Putin đến ngày 04/11/2023 sẽ thông báo ra tranh cử tổng thống thêm một nhiệm kỳ. Điện Kremlin chuẩn bị công luận trước cuộc bầu cử ngày 17/03/2024. Ai cũng biết Vladimir Putin sẽ tái tranh cử và kết quả bầu cử đã được báo trước.

Thông tín viên Anissa El Jabri từ Matxcơva giải thích vì sao trong thời gian gần đây, điện Kremlin thường cố tình để rò rỉ thông tin :

« Thời điểm mà các nguồn tin thông thạo đã tiết lộ với báo Kommersant như vậy là sớm hơn rất nhiều so với ý định từng được chính thổng thống Nga nêu lên vào tháng trước. Vladimir Putin hồi tháng 9 vừa qua cho biết ông sẽ thông báo về ý định tranh cử một khi chiến dịch vận động tranh cử chính thức mở màn.

Theo luật bầu cử của Nga, chiến dịch này chỉ bắt đầu khoảng từ 90 đến 100 ngày trước cuộc bỏ phiếu. Nói cách khác, về nguyên tắc, phải đợi đến giữa tháng 12/2023 Vladimir Putin mới chính thức loan báo tin này.

Tuy nhiên khi để lộ thông tin sớm như vậy, điện Kremlin và chính quyền dò xét dư luận, thử xem công chúng quan tâm đến những chủ đề nào. Trong cuộc bầu cử cấp địa phương vừa qua các quân sư của tổng thống Putin cho rằng chủ đề chiến tranh gây nhiều lo lắng. Do vậy thông điệp chính trong cương lĩnh tranh cử lần này là phải tạo ra những động lực tích cự để cử tri tham gia vào đa số của Putin. Một nhân vật có ảnh hưởng trong chính giới tại Matxcơva đã cho biết như trên và ông nói thêm rằng để thu hút cử trị, những thông điệp của Kremlin phải phản ánh khuynh hướng chung từ nhiều tháng qua, có nghĩa là phải xoáy vào chỗ đứng riêng biệt của nền văn minh Nga, vào những giá trị gia đình truyền thống … »